handschrift

Hoe geef je een effectieve en kennisrijke leesles op de basisschool?

Heleen Buhrs werkt als leerkracht en expert-leerkracht begrijpend lezen op de Alan Turingschool in Amsterdam. Recent kwam haar boek uit Effectief leesonderwijs in de praktijk, een kennisrijke aanpak voor de basisschool. Hierin legt ze uit hoe je als leerkracht een goede begrijpend lezen les ontwerpt en doceert. Ze besteedt hierbij veel aandacht aan de opbouw van kennis bij leerlingen, het selecteren van goede teksten, de actieve verwerking van leerlingen tijdens de les en de monitoring van het leerproces in de klas.

Heleen bouwt haar betoog in deze podcast op aan de hand van jeugdliteratuur. We bespreken de kwaliteit van diverse teksten (en methodes) en Heleen beschrijft stap voor stap wat er nodig is om een goede les te geven.

Een selectie van de besproken boeken vind je hieronder:

Piratenzoon door Rob Ruggenberg

Gedicht van Willem Wilmink (over Napoleon)

Winterijs van Peter van Gestel

Wat een goede tekst! Gids voor schrijven in 10 genres voor het basisonderwijs

Over alles. Van wolken tot Romeinse cijfers en van atomen tot schroeven

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe zorg je ervoor dat leerlingen gemotiveerd teksten schrijven?

Het gaat niet goed met het schrijfonderwijs in Nederland. Dit is een zorgelijke ontwikkeling omdat leren schrijven op een heel wezenlijke manier samenhangt met tal van fundamentele lesactiviteiten zoals leren lezen (en begrijpen wat je leest), kennis opdoen over de wereld en ‘leren leren’ zoals een correcte samenvatting kunnen maken. Leerlingen goed een tekst laten schrijven is veel meer dan een verhaal opschrijven met interpuncties en gebruik van hoofdletters. Er zijn diverse genres waar leerkrachten hun leerlingen mee in aanraking kunnen laten komen. Denk aan een vertelling of procedure (stapsgewijze instructie). Elke genre kent een specifieke opbouw, voorbereiding en vraagt gerichte oefening. De ervaring leert dat dit schrijven (en lezen!) voor leerlingen erg de moeite waard maakt!

In deze podcast praat ik over het gebruik van genres met Suzanne van Norden en Femke Cools. Aan de hand van diverse voorbeelden uit de dagelijkse schoolpraktijk bespreken wat genres precies zijn, hoe je ermee aan de slag kan gaan en welke kennis leerkrachten nodig hebben. Ook laten we zien hoe werken met genres leidt tot leergierige leerlingen.

Over mijn gasten:

  • Suzanne van Norden is auteur van diverse boeken over schrijf- en taalonderwijs in het basisonderwijs en begeleidt scholen die hun schrijfonderwijs willen verbeteren.
  • Femke Cools is als bovenschools TaalPlusKlas-coördinator betrokken bij 8 Tielse VVE-scholen van 3 besturen. Ze traint teams op het gebied van taal en lezen en houdt zich momenteel veel bezig met de kwaliteitsverbetering van het schrijfonderwijs.

De boeken van Suzanne zijn absoluut aanraders. Check ze hieronder!

Iedereen kan leren schrijven, schrijfplezier en schrijfvaardigheid in het basisonderwijs

Wat een goede tekst! Gids voor schrijven in 10 genres voor het basisonderwijs

Hieronder vind je enkele foto’s van het werk van leerkrachten en leerlingen die in de podcast voorbijkwamen:

“Als je goed wilt nadenken over iets, dan moet je eens proberen om het op te schrijven”
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

10 tips voor goed handschrift onderwijs

Vorig jaar maakten ik met Gerda Broekstra een podcast (aflevering 249) over het belang van goed leren schrijven op de basisschool. Daarop kwamen zoveel reacties dat we snel besloten om een vervolg te maken! In deze aflevering bespreken we tien praktische tips die direct toepasbaar zijn in de klas om leerlingen beter te laten schrijven.

Check hieronder de linkjes naar de bronnen, hulpmiddelen en didactische ondersteuning die we voorbijkwamen in het gesprek:

Schneider Base Senso Lichtjespen

Observatiebladen

Steeds Beter Schrijven

Scholing en cursussen

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Waarom is het belangrijk dat ieder kind goed leert schrijven?

De kwaliteit van het handschrift bij kinderen neemt al jaren af. Een recente landelijke schrijfoefening liet zien dat de helft van de leerlingen geen goed handschrift heeft. Hiervoor zijn verschillende oorzaken, zoals de opkomende digitalisering (we typen meer en schrijven minder), de corona tijd (alles ging online) en de vaak gebrekkige aandacht voor handschriftonderwijs op de opleidingen. In zijn algemeenheid is er minder aandacht voor schrijven als het gaat om instructie en oefening. Dat start al vanaf jonge leeftijd (kleuterklas). Een zorgelijke ontwikkeling, want goed leren schrijven gaat niet vanzelf. Er zijn duidelijke ‘regels’ die ingeoefend dienen te worden. Dit vraagt veel expertise van de leerkracht. Soepel kunnen schrijven is Het ontwikkelen van een handschrift is bovendien belangrijk richting de overstap naar de middelbare school. Schrijven is een belangrijke manier om informatie te onthouden en te verwerken.

In deze podcast praat ik over het belang van goed leren schrijven met Gerda Broekstra. Gerda is kinderergotherapeut en specialist in handschrift- en schrijfonderwijs. Ze is onder andere ontwikkelaar van de methodieken Aan boord en Steeds beter schrijven. Aan de hand van tal van voorbeelden uit de praktijk gaan we in gesprek over het belang van goed leren schrijven. We bespreken het belang van oefening in de kleuterklas, hoe de doorlopende leerlijn eruit ziet tot en met groep 8, de meest gemaakte schrijf fouten en wat geschikte materialen zijn (papier, schrift, pen, potlood, maar ook houding aan tafel).