Didactiek en Pedagogiek

Instructie – Toetsen – Vakmanschap – Voorkennis – EDI – Veiligheid – Leren lezen – Herhalen – Leerlingvolgsysteem – Rekenen – Vertrouwen – Pesten – Maakonderwijs – Checken van begrip – Kennis – Toetsrevolutie – Formatief handelen – Stress – Nieuwsgierigheid

Waarom is geschiedenis en Lego zo’n logische combinatie?

8 juli 2024 Didactiek en Pedagogiek 52:34

Dit is de laatste aflevering voor de zomervakantie en een echte uitsmijter. In de studio is DaniĆ«l Ponsen. Leerkracht in groep 6, voorzitter van het Sectorbestuur van de Algemene Onderwijsbond (AOB) en vooral zeer grote fan van geschiedenis en Lego! DaniĆ«l maakt historische Lego figuurtjes en gebruikt ze in de les. Inmiddels heeft hij een indrukwekkende collectie opgebouwd. Maar liefst 100 minifiguren nemen leerlingen mee op reis door de wereldgeschiedenis. Er zijn tijdvakken, specifieke thema’s en categorieĆ«n. Het is echt ontzettend leuk. Niet alleen de Lego op zich, maar de kennis die DaniĆ«l heeft brengt het geheel tot leven. In deze podcast praten we over het belang van geschiedenis in het primair onderwijs, waarom (en hoe) hij gestart is met geschiedenis in minifiguren. Natuurlijk bespreken we verschillende historische figuren zoals Marie Curie, Stephen Hawking, Theo Thijssen en nog veel meer! Zo hebben we een ontzettend mooi gesprek over het belang van krachtig onderwijs, kennis, verhalen vertellen en onderwijs ‘maken’.

Geschiedenis in minifiguren is geheel gratis en toegankelijk voor iedereen. Neem er eens een kijkje en laat je inspireren!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: juni 2024

2 juli 2024 Didactiek en Pedagogiek 32:49

EĆ©n zwaluw maakt nog geen..

De zomer is begonnen! En de meeste onderwijscollega’s snakken naar vakantie. De eindexamenkandidaten zijn op tussenjaar, op Ibiza of aan het werk en er is weer veel gebeurd in onderwijsland. Protesten, heftige situaties op scholen en een vacature maatschappijleer in Den Haag. Gelukkig komt er een nieuwe minister van Onderwijs, alhoewel, de oude was misschien zo gek nog niet? Staat bij jou de vakantie ook al te trappelen voor de deur?

Alle onderwerpen die voorbijkwamen deze maand:

Sociale veiligheid – Tijdelijke contracten nemen toe? – Heftige situaties op school – Protesten gaan door – Taalexamens, moet het anders? – De doorstroomtoets – Examens (ook te koop) – Jong geleerd, oud gedaan – Minister van onderwijs (oud en nieuw) – Bekwaamheidseisen leraren – Mark Rutte – Zittenblijvers en thuisblijvers – De groeten met je boete!

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeƫn voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Hoogbegaafd op Zuid?

26 juni 2024 Didactiek en Pedagogiek 39:12

Op uitnodiging van PCBO Rotterdam Zuid bezoek ik vandaag de Zuider Gymnasium basisschool. In 2018 is het Zuider Gymnasium met het Rotterdamse basisschoolbestuur PCBO de Zuider gymnasiumbasisschool gestart, waar met doorlopende leerlijnen vanuit het basisonderwijs tot en met het gymnasiumdiploma les wordt gegeven aan hoogbegaafde en hoogintelligente kinderen uit groep 5 t/m 8. De Zuider gymnasiumbasisschool vormt samen met het Zuider Gymnasium een 8-14- concept. De leerlingen stromen dan ook na groep 8 door naar het Zuider Gymnasium. En het is onderdeel van het expertisecentrum meer- en hoogbegaafdheid ā€˜begaafd op zuidā€™. Hoog tijd om hierover in gesprek te gaan!

Ik ga in gesprek met:

Mirjam Mels, directeur van de Beatrixschool, Ć©Ć©n van de kartrekkers van begaafd op Zuid

Nelleke Herrewijnen, intern begeleider verbonden aan begaafd op Zuid

Flore Baten, leerkracht zowel voor de klas als voor online plus klassen. En Flore is begeleider van scholen in het opzetten van plus klas onderwijs.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe geef je als team samen steengoed onderwijs vanuit hoge verwachtingen?

19 juni 2024 Didactiek en Pedagogiek, Samenwerken en Teamleren 43:08

We zoomen in deze podcast in op hoge verwachtingen op het gebied van taal, rekenen, spelling, technisch- en begrijpend lezen. En ik praat hierover met schooldirecteur Victor van Toer en DesirƩe van der Stoep, leerkracht groep 5 en leesspecialist van het Open Venster in Rotterdam. Ik volg deze basisschool al een aantal jaren met veel belangstelling. Ze maken elke dag werk van hoge verwachtingen. De school staat middenin een wijk met grote uitdagingen op het gebied van armoede. Het Open Venster hoort bij de 150 zwaarstwegende scholen in Nederland. Toch doen deze leerlingen het buitengewoon goed op school. En dat niet alleen! Ook is er veel aandacht voor sport en bewegen. De leerlingen gaan graag naar school en leren veel. En dat gaat niet onopgemerkt. Het Open Venster kwam al veelvuldig in het nieuws de afgelopen tijd. En leerkrachten en vakgenoten komen regelmatig kijken naar hoe de lessen zijn opgebouwd. Hoog tijd voor uitgebreid gesprek over hoe dit team doceert, vanuit welke kennisbasis ze dit doen en hoe ze prioriteiten stellen in een tijd waarin er heel veel op het onderwijs af komt, helemaal in een stad als Rotterdam.

Check zeker ook mijn eerdere gesprek met Erik Meester over de lesmethode Wetenswaardig.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat heb ik nou eigenlijk aan chat GPT?

9 juni 2024 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 40:02

De ontwikkelingen op het gebied van chat GPT gaan razendsnel. Ik hou het niet goed bij en zou niet weten hoe ik ermee kan beginnen. Vandaar dat ik Laura van den Ouden uitnodigde om naar de studio te komen om hier over door te praten. Laura is expert in learning & development en werkt regelmatig met chat GPT. In deze aflevering bespreken we handige chat GPT toepassingen die direct te gebruiken zijn in het dagelijks werk. Ook bespreken we hoe chat GPT het mogelijk maakt om werkbijeenkomsten, leerervaringen en trainingen te verrijken.

Sommige luisteraars zullen Laura kennen van het bestseller E-book 100 online werkvormen dat zij in 2020 publiceerde tijdens de Corona-periode om trainers en leerprofessionals te helpen om goede online sessies te ontwerpen en te geven. Ik sprak haar toen ook in deze aflevering.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe werk je samen aan leesbevordering bij leraren en aanstaande leraren?

5 juni 2024 Didactiek en Pedagogiek, Samenwerken en Teamleren 46:37

Samen met Hogeschool De Kempel maak ik een speciale aflevering over leesbevordering bij leraren en aanstaande leraren. Bij lezen denken we al gauw aan kinderen, maar hoe zit het eigenlijk met onszelf? Hoe geef je handen en voeten aan een leesoffensief voor leraren? Welke interventies en aanpakken zijn kansrijk en hoe maak je ruimte om samen te lezen naast alle andere belangrijke zaken die aandacht vragen in het onderwijs? De leesclub van Hogeschool De Kempel doet hier bijzondere dingen in. Voor en door pabostudenten en -docenten! Ze hebben een effectieve aanpak ontwikkeld die als voorbeeld kan dienen voor heel Nederland.

Ik ga hierover in gesprek met: Daisy Mertens, leraar bij brede basisschool De Vuurvogel in Helmond. Eerder leerkracht van het jaar in 2016 en Global Teacher Prize finalist in 2019. Daisy is ook raadslid van de onderwijsraad. Gastonderzoeker bij Hogeschool De Kempel. En Helga van de Ven, hogeschooldocent Nederlands bij Hogeschool De Kempel. Adviseur nascholing op het gebied van taal.

Leraren aan het lezen krijgen in de Pabo of het basisonderwijs? Dit zijn enkele interventies die echt werken! En check zeker deze mooie flyer met tal van aanbevelingen voor leesclubs!

  • Boekpromotie en concrete lesactiviteiten met jeugdliteratuur opĀ sociale mediaĀ van de opleiding of basisschool.
  • Bibliotheekbezoek (in de opleiding of de openbare bibliotheek) met rondleiding en uitleg.
  • Structureel ingebouwde boekpromotieĀ in de klas (boek van de week, boeken bij thema) en/of studiedagen in het basisonderwijs.
  • LeeslijstenĀ met opdrachten in de klas en in de stagepraktijk.
  • Doorleven van verschillende boekpromotieactiviteitenĀ en deze uitproberen in de (stage)praktijk.Ā 

Het artikel Waarom je als leraar zelf meer zou moeten lezen is hier te downloaden.

Wat is belangrijk dat leraren leren?

2 juni 2024 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling

De kwaliteit van de lerarenopleidingen in Nederland ligt de afgelopen onder een vergrootglas. Er is veel discussie over wat een leraar wel of niet zou ‘moeten kunnen’. Het is een centrale vraag bij het uitwerken van het beroepsbeeld voor leraren. Ook om hier bijvoorbeeld meer centrale regie op te kunnen voeren. Anne Fleur Kortekaas en Fred Janssen doen onderzoek naar deze vraagstelling. Ik ga uitgebreid met ze in gesprek over het belang van een leven-lang leren van leraren. Ze onderbouwen in dit gesprek het belang om de inrichting van opleidingen en voortgaande professionalisering te laten informeren door wat we weten over goed onderwijzen en over leren van leraren.

In deze aflevering bespreken we de huidige wetenschappelijke inzichten over het leren van leerkrachten, vergelijken dit met het buitenland en bespreken eerste denkrichtingen en ideeĆ«n over ‘geĆÆntegreerd opleiden’ aan de hand van beroepstaken. Om vervolgens stil te staan bij de vraag hoe hier vanuit samenhang en waardering regie op te voeren in Nederland.

Meer over mijn gasten aan tafel:

Anne Fleur Kortekaas is universiteit hoofddocent onderwijswetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam en opleidingsdirecteur van de Educatieve Master Primair Onderwijs (EMPO)

Fred Janssen is hoogleraar didactiek van de Natuurwetenschappen en directeur van het Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsonderzoek en Nascholing van de Universiteit Leiden (ICLON)

Het whitepaper ā€˜Wat is belangrijk dat leraren lerenā€™ biedt een integratie van inzichten uit onderzoek naar leren van leraren. Het whitepaper ā€˜Gemeenschappelijk taal voor goed onderwijzen‘ heeft de ondertitel: Een ontbrekende schakel voor samen opleiden en professionaliseren in onderwijsregioā€™s en bevat een synthese van inzichten over goed onderwijzen.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: mei 2024

31 mei 2024 Didactiek en Pedagogiek 33:02

In mei leggen alle vogels een ei, behalveā€¦.

Niet alleen in de natuur was het een natte en vruchtbare maand, ook in het onderwijs was er enorm veel te doen. Meest in het oog springend was natuurlijk het hoofdlijnen akkoord met de onderwijsparagraaf en de vele demonstraties bij en in Universiteiten. 
Maar er is meer zoals ondernemende studenten en leerlingen, commerciĆ«le onderwijspartijen, een CAO-eis in het mbo en de zorgen om een verpleegkundige instroom. We gaan het allemaal doornemen, het onderwijsnieuws van mei 2024. 

Alle onderwerpen die voorbijkwamen deze maand:

Studentenaantallen dalen sterker dan voorspeld – Onderwijsgeld is niet bedoeld voor commerciĆ«le partijen – Bijlesinstituut Lyceo – Demonstraties – Thuiszittende leerplichtige jongeren – Algoritme en discriminatie – Ondernemende leerlingen en studenten – Onderhandelaars mbo zetten in op 6% – Hoofdlijnen akkoord, paragraaf 6 over onderwijs – Kritiek op vwo-examentekst Nederlands over pulp, schrijver Kluun woest – Zorgopleidingen minder in trek – Mentale belasting studenten – Middelbare school in Limburg dicht na bedreiging en intimidatie – Steunfonds schoolreisjes.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeƫn voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Hoe geven collegaā€™s van de Heldringschool handen en voeten aan thematisch onderwijs?

29 mei 2024 Didactiek en Pedagogiek, Samenwerken en Teamleren 46:45

Vandaag bezoek ik de Heldringschool. Een school voor speciaal basisonderwijs in Rotterdam onderdeel van PCBO. Een school die uitblinkt in thematisch onderwijs. In deze podcast gaan we in gesprek over hun visie op leren, organiseren, professionaliseren en veranderen. Aan de hand van dagelijkse voorbeelden uit de schooldag bespreken we verschillende thema’s zoals het hebben van hoge verwachtingen, het belang van ritmes en routines en de relatie met effectief en krachtig leesonderwijs.

De school staat middenin een drukke wijk. EĆ©nmaal binnen betreed je een oase van rust en schoonheid. De wanden in de lokalen zijn prachtig opgebouwd met werk van leerlingen en kennis over het actuele thema waaraan wordt gewerkt. Tussendoor sporten de leerlingen in de gymzaal, koken samen, werken in de tuin of spelen op het prachtige schoolplein. Maar bovenal wordt er veel samen geleerd! Hoe dit team samenwerkt en handen en voeten aan thematisch onderwijs komt uitgebreid aan bod in deze aflevering. Een absolute aanrader.

Ik praat met Mariƫtte Vink, directeur van de Heldringschool, Hanneke Bosschaart, intern begeleider onderbouw en Donna Lubin, leerkracht groep 4, 5. Meer weten over de Heldringschool? Check zeker hun website of bekijk het gesprek eens op YouTube om een visuele indruk te krijgen van de school.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe zet je theatertechnieken zoals lichaamstaal en stemgebruik in tijdens het lesgeven?

26 mei 2024 Didactiek en Pedagogiek 38:56

Het kan soms een flinke uitdaging zijn om de aandacht van leerlingen vast te houden. Leerlingen raken gemakkelijk afgeleid, vinden de stof niet interessant of doen stiekem iets anders. Maar misschien ligt dit ook wel aan je manier van lesgeven. Hoe praat je? Hoe staat je voor de groep? Hoe is je stemgebruik? Kent je les een logische opbouw en ritme? Juist op dit vlak is vaak nog een wereld te winnen om de aandacht en betrokkenheid van leerlingen vast te houden! Ik praat hierover met Maike Pollaert. Ze was jarenlang theaterregisseur en schreef er een werkboek over: ‘Ja boeien!’ Over hoe je theatertechniek kunt inzetten naar jouw lespraktijk. Aan de hand van voorbeelden en lessituaties bespreken we tal van tips die direct toepasbaar zijn in je les!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!