moraal

Hoe kunnen we onze moraal verbeteren?

Klaas Rozemond is auteur van het boek De beste filosofische ideeën om je moraal te verbeteren. Hij houdt een pleidooi om in dialoog met jezelf te gaan om zo je moraal te verbeteren. Pas dan start het zoekproces naar kennis, bronnen en inzicht om werk te maken van gedragsverandering. Maar hoe pak je dat aan? En waarom zou je überhaupt moeite doen om een beter mens te worden? Aan de hand van tal klassieke filosofen, praktijkvoorbeelden en uitdagende vragen gaan we in deze podcast in gesprek.

Klaas publiceerde eerder het standaardwerk Het menselijk kwaad over de vraag wat kwaad eigenlijk is. We maakten hierover ook een podcast (aflevering 21). In het zelfgekozen levenseinde pleitte hij voor het recht om over je eigen levenseinde te beschikken (aflevering 142). Samen met Jet Nijkamp en Co Woudsma publiceerde hij Het Aardse leven (over de epicurische levensfilosofie). Daarvoor kwam het boek Filosofie voor de zwijnen uit over het geluk van mens en dier.

Bestaat het menselijk kwaad? Tjipcast 021 met Klaas Rozemond

Bestaat er zoiets als het menselijk kwaad? Kunnen we ‘het kwaad’ definiëren door het te herleiden naar menselijke intenties, gedragingen en normen? Over deze spannende vraag ga ik in gesprek met filosoof en rechter Klaas Rozemond. Hij werkt momenteel aan een boek over het kwaad en grijpt terug op het strafproces van Adolf Eichmann na de Tweede Wereldoorlog. Klaas daagt ons uit zelf na te durven denken over wat het kwaad is. Hoe oordelen we als mens over ‘het kwaad’? Wat is de rol van moraliteit en geweten? Bij een moordenaar of inbreker is dit al ingewikkeld, maar hoe zit dit bij het ontkennen van bijvoorbeeld de opwarming van de aarde? Immers, dit heeft ook onherstelbaar leed tot gevolg. Is het kwaad in staat van gedaante te wisselen? Kijk of luister nu naar een zeer spannend gesprek over de duistere kant van de mens.


Deze cartoon is gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Boeken van Klaas Rozemond

Tijdcodes

  • 01.00 Introductie van het kwaad
  • 03.30 Het proces van Eichmann, introductie
  • 07.00 Laatste woorden van Adolf Eichmann
  • 10.00 Hannah Arendt over Eichmann, over bevelen, tegen bevelen ingaan en gehoorzaamheid
  • 11.00 Het bevel van je meerdere
  • 14.00 Deportaties van de Joden, Eichmann als logistiek genius, die soms toch bewust tegen afspraken inging (rol van geweten)
  • 18.00 Het klassieke kwaad, je weet wat het recht is, wat de moraal is en je besluit er tegenin te gaan uit eigen belang
  • 22.00 Harry Mulisch over het Eichmann proces
  • 25.00 Ontkennen, bekennen en de realisatie van straf en sociale normen
  • 30.00 Emotieloos, verschrikkingen plegen zonder geraakt te worden, maar Eichmann was geen ‘enge man’
  • 35.00 Juridische discussies over het kwaad
  • 37.00 Ontmenselijking van mensen, kenmerk van het kwaad
  • 45.00 Politiek systeem waarin het kwaad kan gedijen, voorbeeld van WO2
  • 50.00 Moreel oordeel, erger willen voorkomen, maar wat is erger dan genocide?
  • 55.00 Dubbel bewustzijn (erkenning van eigen misdadigheid)
  • 01.00 Machtsovername
  • 01.03 De mens als het kwaad in de 21ste eeuw
  • 01.07 Bewust liegen over het klimaat, voorbeeld van Baudet en het ‘nieuwe kwaad’
  • 01.10 Machteloos en jezelf ontslaan van je plicht om te handelen en te denken
  • 01.11 Hoopvol perspectief tegen het kwaad anno nu?