Het leesonderwijs moet beter in Nederland, daar zijn we het snel over eens. Maar hoe dit succesvol aan te pakken in een school is een ander verhaal. Gelukkig zijn er scholen waar we veel van kunnen leren. Zowel op gericht op basis- als middelbare onderwijs! Inspiratiescholen in Nederland werken met bewezen inzichten, zoals beschreven in de Kwaliteitswaaier Effectief Onderwijs in Begrijpend Lezen, hebben een schoolbrede aanpak en behalen bovengemiddelde resultaten op het gebied van lezen. Wat kunnen we leren van deze scholen in Nederland?
Deze aflevering maak ik samen met de kennistafel Effectief leesonderwijs. Deze kennistafel is in 2020 opgericht op initiatief van de PO-raad, VO-raad en het NRO en brengt leraren, schoolleiders, bestuurders, opleiders en onderzoekers bij elkaar. We maken twee speciale afleveringen over het versterken van leesonderwijs in het primair- en voortgezet onderwijs.Meer weten? Kijk op www.inspiratiescholen.nl!
Net zoals kinderen kunnen organisaties ook een ontwikkelingsachterstand oplopen. Oorzaken zijn vaak te vinden in ontbrekend leiderschap, teveel vertrouwen op zelfsturing van professionals en uiteindelijk disfunctionele onderlinge verhouden. Het is spannend om dit aan te pakken. Je komt meestal niet weg met een paar stevige gesprekken en wat ‘sessies op de hei’ om de lucht te klaren. Wat is dan wel nodig om een verwaarloosde organisatie weer op de rit te krijgen? Hierover spreek ik in deze aflevering met Joost Kampen. Als geen ander kent hij de werking van de destructieve processen in organisaties. Joost is grondlegger van het concept van de verwaarloosde organisatie en schreef er een nieuw boek over: Veranderkundige methoden bij verwaarloosde organisaties. In dit boek presenteert hij een nieuw model voor geleide organisatieontwikkeling.
Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!
En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!
Leerkrachten kunnen soms tijdelijk niet voor de klas staan, bijvoorbeeld omdat ze ziek worden. Scholen vangen dit vaak op met een tijdelijke invalkracht. Soms krijgen scholen ook te maken met langere uitval, bijvoorbeeld bij zwangerschapsverlof. In deze aflevering praat ik hierover met Janneke van Uden, invalleerkracht en Jan Konings, coördinator van de vervangingspool. Allebei werken ze bij Conexus, een stichting van 31 basisscholen in de regio Nijmegen. Wat komt er allemaal kijken bij een vervangingsperiode? Waar moet je goed in zijn en hoe sluit je aan bij ‘steeds weer’ een nieuwe basisschool? Ook bespreken we de organisatorische kenmerken van een sterke vervangingspool. Hoe geef je hier en handen voeten aan? Wat is de beste werkwijze en hoe veranker je een sterke verbinding met al deze vervangers? En tot slot: Wat kunnen andere scholen van Conexus leren?
Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door:
Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!
En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!
De Nederlandse lerarenopleidingen vormen een belangrijke basis voor kwalitatief goed onderwijs in Nederland. Er is echter in toenemende mate kritiek op deze opleidingen. In hoeverre kijken opleidingen zelf kritisch in de spiegel als het gaat om de zorgwekkende lees- en rekenresultaten in het primair- en voortgezet onderwijs? Zijn opleidingen niet veel te veel verstrengeld met landelijke belangenorganisaties en besturen in Nederland? Is er daarom een nogal defensieve teneur merkbaar als het gaat om voorstellen voor ingrijpende (meer resultaatgerichte) wijzigingen in het bestel? Kan het anders? En hoe dan?
Redacteuren Ton van Haperen, Sezgin Cihangir en Anna Bosman brachten over deze vragen een nieuw boek uit: Pole position, de beginnende leerkracht verdient de beste startpositie. In deze aflevering spreek ik met Ton van Haperen en Sezgin Cihangir over het waarom van dit boek, de belangrijkste kernpunten, de onderbouwing hiervan en de weg vooruit. In dit boek presenteren toonaangevende onderwijsexperts tien handvatten hoe de professionalisering van leerkrachten gericht beter en slimmer kan. Een hoopvolle, concrete en waardevolle ambitie! Dit boek is uitgebracht door de Stichting meer leren op school.
Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door:
Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!
En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!
Hiërarchie is al snel een beladen woord in het onderwijs. Het lijkt wel alsof we het liever niet hebben over ‘verticale’ en ‘horizontale’ afstemming in de school. Je ziet dit ook terug in de management literatuur: het gaat vandaag de dag al gauw over platte organisaties (zonder manager), minder management (ieder werkt vanuit eigen talent en zelfsturing) en democratische organisaties (iedereen heeft evenveel zeggenschap). Hoe landen dit soort concepten in de dagelijkse praktijk? Is hiërarchie werkelijk iets van het verleden?
Mijn gasten Francis van Haandel en Linda van Druijten zijn kritisch op al die ideologische beelden over samenwerken en sturen. Meestal werkt het niet en leidt het tot slechte resultaten in het onderwijs. Hiërarchie is volgens hen zelfs noodzakelijk in het onderwijs. Een leider in een school stuurt op kaders en stelt hoge verwachtingen naar teamleden. Hier hoort ook hiërarchie bij: sterker nog, je kunt niet zonder! Leiderschap is cruciaal om te bouwen aan een professionele schoolcultuur, gedeelde werkwijze en hoge onderwijskwaliteit. Hoog tijd om in deze podcast uitgebreid in te gaan op wat leiderschap wel en niet is en hoe de relatie te maken is met een transparante organisatiestructuur. Francis en Linda werken samen vanuit LEF onderwijskwaliteit. Samen organiseren en faciliteren ze hoogwaardige professionaliseringstrajecten in het onderwijs. Meer weten over hun werk? Neem hier een kijkje op hun website!
Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door:
Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!
En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!
Vrouwen leiden een team vaak anders dan mannen. In het algemeen kunnen vrouwen beter omgaan met feedback en houden ze gemakkelijker het grotere doel voor ogen, zonder dat hun eigen ego in de weg staat. Maar vrouwen zijn nog steeds ondervertegenwoordigd in besturen en leidinggevende posities. Gelukkig zien we steeds meer vrouwelijke leiders, maar dat is niet vanzelf gegaan. Lange tijd werd leiderschap vooral geassocieerd met mannelijke eigenschappen zoals daadkracht, snelle besluitvorming, bescherming en dominantie over anderen. Daardoor kregen competitiedrang en ego-gedreven leiderschap vaak de overhand. Vrouwen hebben echter een andere manier van leidinggeven, aldus mijn gasten in de studio. Ze luisteren beter, zijn minder gefocust op persoonlijk succes en stellen de ontwikkeling van het team centraal. Het is dan ook hoog tijd om hier uitgebreider over te praten! Wat kunnen mannen bijvoorbeeld van vrouwelijke leiders leren?
In deze aflevering praat ik hierover met Marike Venema, directeur van openbare basisschool de Brederoschool in Groningen. En Marie-Antoinette Hubers, Europe Regional Director van DKG. International Society for woman educators. We blikken terug op hoe vrouwen de afgelopen jaren langzaam meer leidinggevende posities gingen bekleden en wat dit van vrouwelijke professionals vroeg. Ook bespreken we hoe nu wordt gekeken naar vrouwelijk- en mannelijk leiderschap. Is de vrouwelijke emancipatie voltooid? Aan de hand van persoonlijke voorbeelden uit de dagelijkse praktijk gaan we over deze thema’s in gesprek. Hier is link naar de Delta Kappa Gamma Society (in het Engels). En de link naar de Nederlandse DKG vereniging.
Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door:
Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!
Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!
Scholen staan middenin de samenleving. Leidinggeven aan een school is alleen daarom al een complexe opgave. De samenleving is continue in ontwikkeling en vraagstukken veranderen. Het is daarom nodig te begrijpen in wat voor wereld we leven en wat er nodig is om de taaie uitdagingen in onze maatschappij aan te pakken. Denk aan de merkbare polarisatie in Nederland, druk op de democratische waarden in Europa door extreem rechts, toenemende eenzaamheid en de staat van onze leefwereld in termen van ecologie, milieu en duurzaamheid. Wat doen we hiermee als leider?
Ik praat over deze thema’s met Bart Schipmölder, expert in onderwijskundig leiderschap en directeur-bestuurder bij de NSO-CNA Leiderschapsacademie. Aan de hand van treffende citaten en passages uit literatuur brengen we de kernbekwaamheden van onderwijsleiders in kaart als het gaat om de vraag hoe sturing te geven aan een collectief van professionals waar bovenstaande vragen centraal staan.
Thema’s die voorbijkomen in de podcast zijn ondermeer: de schaduwkant van meritocratie, solidariteit & inclusie, collective team efficacy, samen leren werken, veranderen en innoveren, zingeving en zelfkennis. Een selectie van de boeken die in dit gesprek voorbijkomen vind je hieronder opgesomd:
Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door Klassewerkplek. Klassewerkplek biedt onderwijsinstellingen een evidence-informed instrument voor werkgeluk, talentbehoud en verzuimreductie. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!
Een paar weken geleden had ik de kans om Selmar Smit te spreken tijdens een groot congres over de invloed van kunstmatige intelligentie op leren en onderwijs. Selmar is oprichter van GPT-NL en Head of Science & Technology bij TNO. Misschien ken je hem ook van televisie, waar hij als ‘hunter’ te zien is in het AvroTros-programma Hunted. In deze podcast bespreken we de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van generatieve AI. We onderzoeken of en hoe AI-toepassingen in staat zijn ons brein voor de gek te houden. Selmar licht dit toe aan de hand van voorbeelden en onderzoeksresultaten, waarin hij laat zien hoe gemakkelijk ons brein beïnvloed kan worden.
En wist je dat het congres ai-deas for learning voor volgend jaar al op de planning staat? Vorig jaar was het snel uitverkocht, dus sla je slag! Hier vind je meer informatie over het programma.
In deze podcast praat ik met twee schoolleiders uit Friesland. Tyneke Hogendorp is directeur bij Kindcentrum De Pionier in Dokkum, onderdeel van Stichting Arlanta. Johannes Hazenberg is directeur van openbare basisschool Trije Dorpen Skoalle in Reduzum. Ze zijn allebei in 2024 klassewerkplek geworden. We concentreren in deze aflevering op de rol van onderwijskundig leiderschap op het creëren van een stevig fundament voor zowel leerkrachten als leerlingen. Allebei de scholen hebben met elkaar gemeen dat ze een belangrijke plek in het dorp innemen. De school is een dagelijkse ontmoetingsplek voor ouders, leerlingen en natuurlijk de leerkrachten. We bespreken de rol die de schoolleider heeft in het neerzetten van een heldere werkstructuur voor teamleden. En wat voor systematiek belangrijk is om de opbrengsten als team systematisch te analyseren en te verbeteren. Tot slot komen we nog te spreken over de rol van de Friese taal in de dagelijkse lespraktijk! Erg interessant!
Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl
Soms krijg je een unieke kans en moet je die met allebei de handen aangrijpen. Ik was vorige week dagvoorzitter op het congres AI-deas for learning in Utrecht. Een uitverkochte zaal vol met professionals die zich bezighouden met leren en opleiden in organisaties en druk bezig zijn met innovatie en vernieuwing. De openingslezing werd gegeven door Philippa Hardman. Expert op het gebied van leren en technologie. Ze reist de wereld over om organisaties te helpen om werk te maken van AI en leren. TedX spreker, Linkedin Top Voice, winnaar van de Top Innofounder Awards, jawel: de lijst is lang. En het leuke was: Philippa wilde graag aanschuiven in de podcast! Luister dus mee naar een geweldig interessant (en nuchter) gesprek over de mogelijkheden van AI in leren en opleiden.
Even opletten: Deze podcast is in het Engels. Excuses voor mijn steenkolen Engels en veelvuldig gebruik van het woord uhh en euhmm.. 🙂
En wist je dat het congres voor volgend jaar al op de planning staat? Vorig jaar was het snel uitverkocht, dus sla je slag! Hier vind je meer informatie over het programma.