onderwijs

Wie wil er voor de klas?

7 januari 2024 Didactiek en Pedagogiek

In deze aflevering ontmoet ik Patricia Veldhuis, plaatsvervangend hoofdredacteur van NRC. Patricia schrijft al jarenlang over onderwijs en is drie keer genomineerd voor de Nationale Prijs voor de Onderwijsjournalistiek. Eind 2023 verscheen haar boek Wie wil er voor de klas? Wat er misgaat in het onderwijs en hoe het beter kan. De gevolgen van het lerarentekort beginnen steeds zichtbaarder te worden. Klassen worden regelmatig naar huis gestuurd, in sommige regio’s wordt er al rekening gehouden met een vierdaagse schoolweek en ook de onderwijskwaliteit staat hierdoor onder druk. Hoe heeft dit zover kunnen komen? Waarom kiezen zo weinig mensen voor het vak van leerkracht, wat doet de politiek (wel en niet) en waarom stoppen zoveel starende leraren in hun eerste jaren? Patricia besloot zelf zeven maanden voor de klas te gaan staan om op zoek te gaan naar antwoorden.

Linkjes die voorbijkwamen in het gesprek:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: december 2023

29 december 2023 Didactiek en Pedagogiek 29:56

2023 zit er bijna op. Samen met Peter Loonen blik ik terug op het onderwijsnieuws van 2023. We staan uitgebreid stil bij twee publicaties. Ten eerste het onderzoek in opdracht van ministerie van OC&W Vertrekredenen leraren en docenten in het po, vo en mbo. En vervolgens de nota geschreven door Theo Witte Naar een professionele cultuur voor het beroep van leraar. Ze raken wat ons betreft de kern van 2023: Het toenemende lerarentekort in Nederland wat hand in hand gaat met niveaudaling van leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs. Is er hoop? En wie wil er nog voor de klas? We kijken voorzichtig vooruit naar 2024.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Onderwijsnieuws: november 2023

1 december 2023 Didactiek en Pedagogiek 17:56

Veel, heel veel regen viel er in de maand november. Maar qua onderwijs gebeurde er ook van alles. Peter Loonen en ik zetten het op een rij in een nieuwe onderwijsnieuws podcast. We bespreken de verkiezingsuitslag, waarom Denemarken de maatregelen tegen internationalisering juist weer terugdraait en of het waar is dat studenten te weinig slapen. En nog veel meer! Deze podcast is opgenomen op 27 november. Nieuws na 27 november bespreken we in de podcast van december.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Onderwijsnieuws: september 2023

3 oktober 2023 Didactiek en Pedagogiek 27:29

De maand september barstte uit zijn voegen met het onderwijsnieuws. We kunnen lang niet alles behandelen. We maken een selectie uit een uitgebreide lijst nieuwitems. Check de hele lijst hieronder! Nieuws dat we behandelen: De Nederlandse onderwijspremie. Toekomstverkenning van het onderwijs in 2040. Geen aardrijkskunde, biologie en geschiedenis in de doorstroomtoets? De sorteermachine in het Nederlandse onderwijs. De zwaarte van het docentschap en het lerarentekort. Nieuwe CAO voor het Primair Onderwijs. De verkiezingen komen eraan. Tijd voor verplichte landbouwlessen? Stiekem schoolreisje naar de Efteling. Met je kinderen gaan staken voor een beter klimaat. Vervelen kinderen zich te vaak op school? Tijd om het mbo en hbo op te heffen. Seksuele voorlichting lijkt aanleiding brandstichting Belgische basisscholen. Gelukslessen op school.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

De hele lijst met nieuws staat hieronder

Wat gaat er goed in ons onderwijs?

17 september 2023 Didactiek en Pedagogiek 0:57:42

Onderwijs in Nederland staat volop in de belangstelling. Geen dag gaat voorbij en er verschijnen kritische rapporten, studies, nieuwsberichten om ons ‘wakker te schudden’. Er zijn grote zorgen. Neergaande resultaten in vergelijking met andere landen, zorgen over de kwaliteit, tekorten in de arbeidsmarkt en bijvoorbeeld de hoge stress die studenten ervaren. De lijst is best lang. En hier hebben we ook al best wat podcast afleveringen over gemaakt. In deze afleveringen willen we het anders aanvliegen. We kijken naar wat er goed gaat in Nederland. Waar blinken we in uit? Waar ligt de kracht van het onderwijs in Nederland en wat kunnen we hiervan leren? Een positieve podcast! Ik ga hierover in gesprek met hoogleraar Inge de Wolf.

Inge de Wolf is bijzonder hoogleraar onderwijssystemen aan het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt van de Universiteit Maastricht. Ook is ze oprichter en directeur van Education Lab. En sinds kort werkzaam bij het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO). Van 2012-2019 was ze verantwoordelijk voor de Staat van het Onderwijs. Sinds 2016 werkt ze ook regelmatig voor de OECD en de WereldBank. 

Klik op deze link als je meer informatie zoekt over het prachtige boek Classroom Portrets.

Onderwijsnieuws: augustus 2023

1 september 2023 Didactiek en Pedagogiek 25:13

Welkom terug bij De Top 10 onderwijsnieuws. We hopen dat je een verfrissende zomer hebt gehad en klaar bent voor het nieuwe studiejaar. In deze eerste aflevering van jaargang twee blikken we terug op de maand augustus: de voorbereidingen, de uitdagingen en de kansen die het nieuwe schooljaar met zich meebrengt en het onderwijsnieuws dat al langzaam los komt in de media. Nieuws dat we behandelen:  Zakken op 0.1 punt wat vindt de rechter daarvan? Een duurzamer en goedkoper schoolboeken systeem?  Leegloop van scholen in provincie en regio. Anti-Wiersma minster benoemd. Roosterchaos raakt de leerling – lerarentekort onverminderd. Een kwart van de jonge docenten stopt binnen 5 jaar. Pakistaanse schoolkinderen vast in de kabelbaan. Hogescholen verantwoordelijk voor mislukte onderwijsvernieuwing – vraagteken? Schoolvervoer speciaal onderwijs is een puinhoop. Vooruitblik naar het komende jaar: op tijd voor de basisbeurs?

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Onderwijsnieuws: juni 2023

3 juli 2023 Didactiek en Pedagogiek

Juni was een zonovergoten en warme maand. Terwijl de terrassen, zwembaden en stranden afgeladen waren zaten wij binnen de kranten, nieuwsberichten en mediaoptredens bij te houden. En weer maakten we een top 10! In deze podcast lopen we al het relevante onderwijsnieuws van juni langs. Thema’s die voorbijkomen: Veel te weinig onderwijs voor asieljongeren. Stress, stress en nog eens stress. De basisbeurs keert terug! Docent verbetert antwoorden in eindexamen economie. De geliefde en gehate ‘excellente school’ verdwijnt. Leraren en leerlingen in Brunssum zijn de hitte in de lokalen zat en gaan staken. Studenten met migratieachtergrond opvallend vaak beschuldigd van fraude. Brabantse scholen stoppen inhuur uitzendkrachten. Leerlingen in het bijzonder onderwijs zitten uren in de bus naar school. En tot slot natuurlijk: de val van Wiersma.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Wat hebben we vandaag de dag nog aan gelijke kansen?

26 juni 2023 Didactiek en Pedagogiek, Filosofie en Verdieping 0:48:21

Lange tijd was scholing het antwoord op het verbeteren van gelijke kansen in Nederland. Onderwijs was de manier om te klimmen op de sociale ladder en je leven economisch gezien te verbeteren. Maar in hoeverre kan onderwijs deze functie nog vervullen in Nederland? We praten graag en veel over gelijke kansen, maar de economische verschillen tussen mensen worden groter. En wat heb je dan aan gelijke kansen als je weet dat je niet in staat bent en nooit in staat zult zijn om ze te benutten, en je kinderen evenmin? Over deze ontwikkeling schreef Kees Vuyk een zeer lezenswaardig boek. Hij laat zien dat er, ondanks alle goede bedoelingen, in onze egalitaire samenleving een nieuwe vorm van ongelijkheid is ontstaan. In deze podcast verkennen we hoe deze nieuwe vorm van ongelijkheid eruit ziet, hoe ze is ontstaan en of het mogelijk is deze te bestrijden.

Waarom is het belangrijk dat ieder kind goed leert schrijven?

19 juni 2023 Didactiek en Pedagogiek 0:48:04

De kwaliteit van het handschrift bij kinderen neemt al jaren af. Een recente landelijke schrijfoefening liet zien dat de helft van de leerlingen geen goed handschrift heeft. Hiervoor zijn verschillende oorzaken, zoals de opkomende digitalisering (we typen meer en schrijven minder), de corona tijd (alles ging online) en de vaak gebrekkige aandacht voor handschriftonderwijs op de opleidingen. In zijn algemeenheid is er minder aandacht voor schrijven als het gaat om instructie en oefening. Dat start al vanaf jonge leeftijd (kleuterklas). Een zorgelijke ontwikkeling, want goed leren schrijven gaat niet vanzelf. Er zijn duidelijke ‘regels’ die ingeoefend dienen te worden. Dit vraagt veel expertise van de leerkracht. Soepel kunnen schrijven is Het ontwikkelen van een handschrift is bovendien belangrijk richting de overstap naar de middelbare school. Schrijven is een belangrijke manier om informatie te onthouden en te verwerken.

In deze podcast praat ik over het belang van goed leren schrijven met Gerda Broekstra. Gerda is kinderergotherapeut en specialist in handschrift- en schrijfonderwijs. Ze is onder andere ontwikkelaar van de methodieken Aan boord en Steeds beter schrijven. Aan de hand van tal van voorbeelden uit de praktijk gaan we in gesprek over het belang van goed leren schrijven. We bespreken het belang van oefening in de kleuterklas, hoe de doorlopende leerlijn eruit ziet tot en met groep 8, de meest gemaakte schrijf fouten en wat geschikte materialen zijn (papier, schrift, pen, potlood, maar ook houding aan tafel).

Waarom is het belangrijk om met elkaar na te denken over het beroepsbeeld van de leraar?

15 juni 2023 Didactiek en Pedagogiek 52:35

In deze aflevering spreek ik met Jelmer Evers, Thijs Roovers en Erik Ex over het belang om samen na te denken over het beroepsbeeld van de leraar. Volgens mijn gasten is het juist nu cruciaal om als beroepsgroep samen een beeld te vormen over dit beroep. We gaan in de vraag waarom dit belangrijk is en welke risico’s er ontstaan als we dit niet doen. Ook bespreken we hoe andere landen dit aanpakken en wat Nederland hiervan kan leren. Een beroepsgroep zonder een gedragen beroepsbeeld is kwetsbaar. Denk aan bezuinigingen, politieke inmenging, gevoeligheid voor onderwijs hypes en commerciële beïnvloeding. Hoe voorkomt een beroepsbeeld dit? En wat is er nodig om op landelijk niveau een sterke vertegenwoordiging te organiseren binnen alle scholen? We leggen in de podcast ook de verbinding met de huidige onderwijsactualiteit en uitdagingen op landelijk niveau.

  • Jelmer Evers, docent geschiedenis, vicevoorzitter van de Algemene Onderwijsbond (Aob) en auteur. Onder andere van het boek Het alternatief, wat hij samen schreef met René Kneybr.
  • Thijs Roovers, dagelijkse bestuurder van de Algemene Onderwijsbond. Hiervoor leerkracht en eerder initiatiefnemer van PO in actie. Auteur van het boek Leraar durf te claimen! (samen met Jan van der Ven). Eerder was Thijs oprichter van het lerarencollectief.
  • Erik Ex, docent geschiedenis, lerarenopleider aan de Universiteit Utrecht, columnist en uitgeroepen tot leraar van het jaar in 2022-2023.

Check hieronder de bronnen die voorbijkwamen:

Beroepsbeeld voor de leraar

Boek De bril van de leraar

Boek Het lerarentekort, pleidooi voor vakmanschap