PO

Van wie is het probleem van het lerarentekort?

In deze podcast praat ik met Meintje Spijker en Lorance Janssen over het landelijke platform onderwijsambassadeurs. Een vrijwilligersorganisatie die professionals koppelt aan scholen. Onderwijsambassadeurs zijn werkzaam buiten het onderwijs of met pensioen en willen zich inzetten voor het onderwijs. In een half of heel schooljaar bieden ze ondersteuning in de klas, doordat zij helpen met allerlei taken van een leerkracht. Onderwijsambassadeurs kunnen ook gerichte expertise, werkervaring en talenten inzetten om leerlingen en leerkrachten te inspireren.

Over mijn gasten:

Meintje Spijker is initiatiefnemer en directeur van stichting onderwijsambassadeurs verbonden aan PCOU Willibord in Utrecht.

Lorance Janssen is schoolleider op basisschool De Krullevaar in De Meern (Utrecht). Zij-instromer en daarvoor directeur geweest van de jeugd poot van Erasmus plus.

Is het tijd voor een Nederlands Kennis Curriculum?

Een omvangrijke groep leerkrachten, docenten en experts is gestart met de ontwikkeling van een Nederlands Kennis Curriculum (NKC). Het NKC is uniek omdat de einddoelen van de wereldoriënterende vakken over de gehele basisschool periode wordt verdeeld. Op die manier is het voor een schoolteam mogelijk om thematisch en in een doorlopende lijn te werken. Dit heeft grote voordelen: leerlingen werken intensief aan het behalen van de kennisdoelen op school. Leerlingen gaan aan de slag met inhoudelijke thema’s zoals kunstgeschiedenis, de VOC of de Hanzesteden in Nederland. En er wordt sterk ingezet op het vergroten van woordenschat. De kennis die leerlingen opdoen helpt om de wereld beter te begrijpen. Bovendien fungeert die opgedane kennis als klittenband, want hoe meer kennis je hebt, hoe meer kennis je kunt vergaren!

In deze aflevering legt opleidingsmanager Alex Koks (van Academica University of Applied Sciences) de historie en aanleiding van het NKC uit, hoe ze samenwerken met scholen en welke resultaten ze zien in de praktijk.

Linkjes die in het gesprek naar voren kwamen:

Wat heeft 50 jaar toetsen in het onderwijs ons geleerd?

Met Ben Wilbrink blik ik terug op meer dan 50 jaar toetsen en examineren in het Nederlands onderwijs. We schetsen een uitgebreide historielijn die start in de jaren 50 van de vorige eeuw en loopt tot aan nu (2023). Waar komt de aandacht voor toetsen vandaan? Waarom zijn we ooit begonnen met toetsen en hoe is de relatie met de statistiek erbij gekomen? We bespreken aspecten als betrouwbaarheid, validiteit en controleerbaarheid die een grote impact hebben op onze opvattingen over toetsen, leren en wat een ‘goede’ school is. Ook verkennen we de noodzaak om toetsen als inherent onderdeel te zien van leren en dus niet ‘losstaand’ van het onderwijs. Maar dat kan alleen als we ook kritisch in de spiegel durven te kijken als het gaat om de rol die toetsing wel en niet speelt tijdens het leren op school.

Hoe kan digitale technologie ons basisonderwijs verbeteren?

Steeds meer kinderen leren en werken op een tablet of computer op de basisschool. Digitalisering is niet meer weg te denken in het basisonderwijs. De één is voorstander, de ander juist terughoudend en kritisch. In deze aflevering ga ik over deze digitalisering in het basisonderwijs in gesprek met Martijn Allessie. Tien jaar geleden richtte hij samen met Xander Verdonkschot Snappet op. Een complete en digitale lesmethode voor het basisonderwijs. Inmiddels werken meer dan 2.500 scholen met Snappet en zijn ze de ‘grootste’ digitale aanbieder in Nederland in het primair onderwijs.

Hoog tijd om met Martijn terug te blikken op de onderwijskundige start van Snappet, de ideeën van toen en de reis naar nu. Ook gaan we uitgebreid in op de werking en effecten van een digitale methode. Zowel het niveau van leerlingen, het schoolteam en de gehele onderwijskwaliteit. We verkennen de vraag hoe digitalisering het onderwijs kan verbeteren. Check hier ook een link naar enkele uitgevoerde onderzoeken die naar voren kwamen tijdens het gesprek.

Hoe werkt Stichting Wijs aan goed onderwijs?

In de studio zijn Michelle Merk en Dave van der Geer. Allebei schooldirecteur bij Stichting Wijs in de omgeving van Utrecht. Elke school van Stichting Wijs werkt vanuit dezelfde onderwijs- en organisatiefilosofie. Keuzes die ze maken worden zoveel mogelijk onderbouwd door wetenschappelijke onderzoeksresultaten. En de scholen werken met een kennis intensief curriculum. Wat betekent dat? Aandacht voor een ruime kennisbasis, veel samen leren, een positieve benadering naar ieder kind en hoge verwachtingen (naar elkaar en de leerlingen). In deze podcast praten we uitgebreid over deze onderwijsfilosofie, de achterliggende aanpak en de samenwerkingsprincipes.

Iets meer over de gasten:

Dave van der Geer is directeur van basisschool Drie Koningen in De Meern Utrecht. Drie Koningen is betrokken bij de allereerste pilots van Het Nederlands Kennis Curriculum. Dave participeerde in de Kenniskring ‘curriculum’ van het schoolleidersregister en het SLO.

Michelle Merk werkzaam vanaf 2006 in het basisonderwijs. Eerst stond ze ruim 10 jaar voor de klas in verschillende groepen. Daarna in de rol van teamleider. Sinds één jaar is ze directeur van basisschool Blink in Vleuten.

Hoe word je een goede leerkracht?

Te gast is Hannah Bijlsma. Hannah werkt als projectleider en onderzoeker bij de onderwijsinspectie, was eerder ook inspecteur bij het PO/VO. Daarnaast is zij leerkracht in het basisonderwijs. In 2016 richtte zij de beroepsvereniging Academici basisonderwijs (BAB) op. Eind 2022 promoveerde Hannah op een proefschrift aan de Universiteit Twente naar de validiteit en impact van leerling percepties van leskwaliteit. Eerder schreef ze samen met Mirjam Keyser het boek ‘erken de ongelijkheid‘, over de kracht van diversiteit in onderwijsteams. Dit boek werd in 2021 onderwijsboek van het jaar. We gaan in gesprek over deze twee recente publicaties en verkennen de vraag hoe je een goede leerkracht wordt.

Hoe is de dalende leesvaardigheid in het primair en voortgezet onderwijs te verklaren?

Te gast zijn Anna Bosman en Sezgin Cihangir. Samen met Martin Bootsma schreven ze een reactie op het rapport Sturen op begrip, Effectief Leesonderwijs in Nederland. In dit onderzoek is gekeken naar de oorzaken van de afgenomen leesvaardigheid van leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs, het zogeheten funderend onderwijs.

In het rapport staan adviezen over wat nodig is om de leesvaardigheid weer op peil te brengen. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de commissie voor OCW. Volgens Anna Bosman, Sezgin Cihangir en Martin Bootsma zijn in dit rapport belangrijke oorzaken onderbelicht gebleven, waardoor hun adviezen onvolledig zijn. Ze schreven hun bevindingen op in het rapport Dalende leesvaardigheid, een herinterpretatie.

Waar Van den Broek en collega’s aandacht besteden aan leesstrategieën als verklarende factor, wijzen Anna, Sezgin en Martin op het grote belang van het aanbrengen van (achtergrond) kennis en woordenschat bij de zaakvakken. Hierover ging ik met Anna en Sezgin in gesprek.

Gaat ons onderwijs gepersonaliseerd onderuit?

In de studio is Bart de Coo. Bart is een ervaren docent Nederlands aan de Waerdenborch in Holten, Overijssel. Aanleiding voor ons gesprek is een blog die Bart schreef met de titel ‘gepersonaliseerd onderuit‘. Over een studiedag waar Bart is weggelopen. Bart stelt fundamentele vragen over gepersonaliseerd onderwijs. Het doet hem vooral denken aan een progressieve ideologie, die niet uitvoerbaar is, niet gestoeld is op wetenschappelijke kennis over leren en bovendien leidt het tot slechte resultaten op school. Over zijn blog en perspectief op onderwijs en leren gaan we in deze podcast in gesprek. Ook verkennen we waarom scholen zo graag blijven trainen en professionaliseren middels studiedagen terwijl het effect hiervan meestal zeer laag is. Lees hierover zeker eens het artikel ‘The Great training Robbery‘.

The power of explicit direct instruction

In this podcast I talk with educational experts John Hollingsworth & Silvia Ybarra about how to use explicit direct instruction in classrooms and whole schoolsystems. We discuss the origin of the method, how it works and in what way it leads to educational improvement, team learning and the professional development of teachers.

Don’t forget to check out the great books of Marcel Schmeier on EDI here! Marcel also translated the work of John en Silvia in Dutch!

You can check out our conversation on YouTube. I have added Dutch subtitles that you can enable on YouTube via settings:

Wat maakt lesgeven zo leuk? In gesprek met Joyce van Kasteren

Te gast in de studio is Joyce van Kasteren. Leerkracht van groep 8 en fervent vlogger! Ze is mega creatief en heeft onderwijskundig lef. Zo staat bekend als inspirerend en onconventioneel. Zo werkt ze met tal van vernieuwende werkvormen, media en ICT en nog veel meer. Check zeker eens haar website: www.jufjoycee.nl! We praten plezier in lesgeven, vakmanschap en hoe je je kunt blijven ontwikkelen als professional.

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met Malmberg Uitgeverij. Malmberg wil in Nederland leraren en docenten de aandacht geven die zij verdienen. Zo zijn ze recent gestart met een nieuw platform: onderwijsvanmorgen.nl. Hier werken ze aan de ambitie om leerkrachten te ondersteunen en te faciliteren in de dagelijkse lespraktijk om zo het onderwijs beter te maken.