SLO

Aan de slag met het schoolcurriculum: Hoe vertalen teams kerndoelen naar het onderwijs in de klas? LIVE op het SLO-congres

Dit is de tweede LIVE podcast die ik maakte op het SLO-congres ‘samen van doelen naar onderwijs’. In deze aflevering staat de doorvertaling van kerndoelen naar schoolcurriculum centraal. We bespreken verschillende vragen van luisteraars en publiek. Hoe ga je als team aan de slag met de geactualiseerde kerndoelen? Hoe bouw je aan ‘curriculum bewustzijn’ in je team en wat zijn handige aanpakken om meters te maken in de dagelijkse praktijk?

Hierover praat ik met Michelle Homburg, directeur Dalton IKC Plechelmus uit Hengelo. Ze deelt hoe ze met haar team vanuit een gedragen visie op leren, stappen is gaan zetten in het aanscherpen van het curriculum, de doorlopende leerlijn en de relatie met de dagelijkse lesactiviteiten. Ook aan tafel zit Geesje van Slochteren, projectleider curriculumontwikkeling op school verbonden aan het SLO. Geesje vertelt meer over hoe scholen aan de slag kunnen met hun curriculum nu de nieuwe kerndoelen er zijn. Ook bespreken we diverse tips en aanpakken om laagdrempelig in je school aan de slag te gaan.

Ook aan de slag met je curriculum in gesprek met je schoolteam? Maak curriculumontwikkeling zo klein zodat het altijd slaagt. Deze materialen helpen je op weg:

Teamgids curriculumanalyse: Ontdek samen met je team of jullie curriculum nog aansluit bij wat jullie beogen met jullie onderwijs. Met de teamgids curriculumanalyse onderzoek je met je team in drie bijeenkomsten of het huidige schoolcurriculum nog past bij jullie visie. Dit is een mooi startpunt voor gesprekken over de nieuwe kerndoelen. 

Curriculair spinnenweb: Met het curriculumkleed op tafel kom je beter in gesprek over het curriculum. Het curriculair spinnenweb laat zien hoe alle onderdelen van een curriculum met elkaar verbonden zijn, met ‘visie’ als centraal vertrekpunt. Door bewust naar elk onderdeel te kijken, werk je aan een krachtig curriculum en bewuste keuzes. 

Ontwikkelkaarten: De ontwikkelkaarten geven jou en je team denkvragen die je op weg helpen bij curriculumontwikkeling. De kaarten zijn verdeeld over de drie ontwikkelfases: analyse, ontwerp en evaluatie. Verzamel met je team de vragen die relevant zijn en zet de volgende stap in je ontwikkelproces. 

Evaluatietool:Vraag je je af of je schoolcurriculum kwaliteit heeft?Met deze evaluatietool stel je een plan op voor het evalueren van bijvoorbeeld een nieuw vak, projectonderwijs of onderwijsconcept. Je leert scherpe vragen stellen in elke fase van het ontwikkelproces.  

Of kijk voor meer informatie op: https://www.actualisatiekerndoelen.nl/aan-de-slag  

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Aan de slag met de kerndoelen: Wat is er nodig op jouw school? LIVE op het SLO-congres

Dit keer ben ik te gast op het SLO-congres ‘samen van doelen naar onderwijs’. Het SLO is het landelijk expertisecentrum voor het curriculum in Nederland in het primair, speciaal en voortgezet onderwijs. En sterk onderwijs begint natuurlijk bij het vaststellen van wat we willen bereiken! Het ging hier de hele dag over het curriculum op school. Denk aan onderwerpen als basisvaardigheden, doorlopende leerlijnen, maar ook verdieping rondom examenprogramma’s. Wist je dat de doelen zijn geactualiseerd?

Maar ja, dan moet je er nog wel chocola van maken. En de tijd is schaars in het onderwijs. Waar te beginnen? En wat te doen als je het even helemaal niet meer weet? Daar gaan we het over hebben in deze podcast. Een echte eerst hulp bij herontwerp aflevering. Met veel vragen uit het publiek en uit de praktijk. Ik zit aan tafel met Luc Sluijsmans, bestuurder van Openbaar Onderwijs aan de Amstel. Ook is Luc lid van de Onderwijsraad. En mijn tweede gast is Lucie Gooskens, programmamanager bij het SLO.

De kerndoelen (40 voor po en 45 voor vo) zijn opgeleverd aan het ministerie van OCW. En jij kunt er nu al mee aan de slag! Wat kun je nu al doen?

Kerndoelen: Verdiep je in de kerndoelen en kijk wat je nu al kunt doen.

Curriculum: Voer met je team het gesprek over jullie curriculum. Beluister binnenkort ook de Tjipcast [Titel]

Leerlijnen: Denk mee over de ontwikkeling van leerlijnen.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is het tijd voor een revolutie in het bewegen in het onderwijs?

Te gast is Nick Keijser, vakleerkracht beweegonderwijs en ambassadeur van de Beweegalliantie. Naast leren bewegen (beweegvorming) heeft hij tijdens zijn lessen ook veel aandacht voor samen bewegen (groepsvorming) en betrokken bewegen (persoonsvorming). Hij geeft verdiepend beweegonderwijs door veel te werken in lessenreeksen. Nick is actief betrokken bij de herijking van de concept leerdoelen bewegen en sport. Bovendien is de basisschool De Waterhof de sportiefste school van Nederland! Met ook veel aandacht voor veilig buiten spelen in de pauze.

We verkennen waarom bewegen op school veel meer zou moeten zijn dan twee keer per week gym. Wat betekent een dynamische schooldag? Hoe draagt beweging bij aan een gezonde leefstijl én persoonlijke ontwikkeling? En moeten we ons zorgen maken over hoe weinig kinderen tegenwoordig nog écht bewegen? Een gesprek over onderwijs, ontwikkeling en waarom stilzitten misschien wel het grootste probleem is van deze tijd.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe volgt mbo instelling Firda de ontwikkeling van burgerschap bij hun studenten?

Dit is de derde aflevering in een vijfdelige serie. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap. In de tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap er uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. En in deze aflevering staat het ‘meten’ en monitoren van burgerschap centraal. Hoe volg je de ontwikkeling van burgerschap bij jongeren? Wat is zinvol om wel en niet te doen? We concentreren ons in deze aflevering op de onderwijspraktijk van Firda. 

Hoe geeft deze mbo-instelling handen en voeten aan burgerschap? We bespreken dit aan de hand van een lopend onderzoek naar burgerschapsontwikkeling in samenwerking met hoogleraar Arjo Klamer. Ook scholen in andere sectoren kunnen van de praktijk bij Firda leren. Het evalueren van de effecten van burgerschapsonderwijs gebeurt natuurlijk ook in PO en VO. Dit naar aanleiding van de wettelijke burgerschapsopdracht, in het MBO zijn de kwalificatie-eisen het uitgangspunt. 

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Nog wat meer informatie, bronnen en linkjes die in het gesprek naar voren kwamen:

Meer informatie over mijn gasten aan tafel:

  • Mathijs de Jong en Alinda Kiel. Zij coördineren bij Firda vanuit het expertisecentrum het burgerschapsonderwijs. Dit doen ze in samenwerking met werkgroepen van docenten uit verschillende mbo-colleges. Daarnaast werken we bij NHL Stenden (hogeschool) en zijn ze betrokken bij het opzetten en verzorgen van post-hbo-leergangen burgerschap in het mbo.
  • Arjo Klamer, gasthoogleraar humane economie aan de vrije universiteit in Amsterdam. In deze context ook als consultant betrokken bij het onderzoek.
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe ziet burgerschap eruit in de dagelijkse schoolpraktijk?

In deze podcast gaan we het hebben over burgerschap. Dit is de tweede aflevering in een vijfdelige serie. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap en verscheen midden juni. In deze tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. Hoe werk je aan een logische samenhang? Hoe dien je burgerschap als onderwijsteam te benaderen?

Ik ga hierover in gesprek met Hessel Nieuwelink, lector Burgerschapsonderwijs aan de Hogeschool van Amsterdam. En Hans Teunissen, bestuurder bij De Nassau. Een middelbare school in Breda voor mavo, havo, vwo, gymnasium en tweetalig onderwijs. Hans is ook vicevoorzitter van het landelijk bestuur van D66. In 2023 was hij ook lid van de Tweede Kamer. 

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Boeken en bronnen die in het gesprek voorbijkomen vind je hieronder:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat is er in Nederland met ons rekenonderwijs aan de hand?

Het rekenonderwijs in Nederland staat onder druk. De resultaten zijn niet goed en het blijft lastig het tij te keren. In deze podcast ga ik samen met Peter Langerak op zoek naar de onderliggende verklaringen. Nederland heeft bijvoorbeeld ontzettend veel rekendoelen. Daarnaast is ons rekenonderwijs te typeren als een monocultuur. Er is één onderliggende visie op rekenen die voor iedereen leidend is, ook al is hier veel kritiek op te geven. Robbert Dijkgraaf waarschuwde al in 2009 dat deze monocultuur zorgwekkend is, omdat het tot verarming leidt. Dat schreef hij in het het KNAW-rapport over rekenonderwijs. Daarin werd opgeroepen tot meer wetenschappelijk onderzoek naar rekenonderwijs: stimuleer onderzoek naar rekenonderwijs en vergroot het palet van het onderzoek. Hoog tijd om in 2023 pas op de plaats te maken en te bepalen waar we nu als samenleving staan als het gaat om kinderen goed te leren rekenen.

Peter Langerak is onderwijspedagoog bij het Nederlands Mathematisch Instituut. Peter begeleidt scholen in het gebruik van de methode Foutloos Rekenen, ontwikkelt de methode door zodat het een volledige basisschoolmethode wordt en doet een promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Hieronder nog wat interessante leessuggesties: