teamleren

Hoe bouw je als onderwijsleider aan een goed team?

16 april 2025 Samenwerken en Teamleren

Leiderschap is essentieel in een schoolorganisatie. Een leider geeft bijvoorbeeld richting (visie), bewaakt de professionele schoolcultuur en stuurt op effectieve communicatie en verbetering van werkprocessen. Maar dit leiderschap moet je ook krijgen van een team. Dit raakt een best ongrijpbare maar belangrijke concepten als vertrouwen, wederkerigheid, gezamenlijkheid en transparantie. Leiderschap is hiermee veel meer dan een functieschaal of hiërarchische positie. Hoog tijd om hier dieper in te gaan op de kenmerken van goed leiderschap en de relatie met teamontwikkeling. Ik praat hierover met Miriam Gouwens, directeur van Openbare Basisschool ’t Palet en Christel Wieman, voorzitter van het college van bestuur van Stichting Klasse in Gouda en omstreken. ’t Palet is recent Klassewerkplek geworden. Collega’s werken hier veel trots, plezier en passie in het onderwijs en waarderen het bijbehorende leiderschap. Wat kunnen we leren van deze schoolpraktijk? En hoe geeft Stichting Klasse praktisch handen en voeten aan collectief leiderschap? Luister nu!

Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe leren schoolleiders samen in een stichting?

6 februari 2025 Samenwerken en Teamleren 42:15

In deze aflevering ga ik dieper in de vraag hoe schoolleiders binnen een stichting effectief kunnen samenwerken aan curriculumontwikkeling en verbetering. We brengen in kaart hoe schoolleiders in één bestuur, ondanks verschillende onderwijspraktijken, gericht aan een gemeenschappelijke visie en werkwijze kunnen bouwen. Welke gemeenschappelijke structuren zijn behulpzaam? Hoe werk je aan samenhang? Hoe ga je om met verschil? En is dit een werkwijze waar andere scholen ook van kunnen leren? We duiken in onderwerpen zoals de professionele leergemeenschap, de rol van collective teacher efficacy, evidence-informed onderwijs en de rol die schoolleiders spelen in het bevorderen van een lerende organisatie. Luister mee naar deze boeiende dialoog en ontdek de uitdagingen en kansen van samenwerken op stichtingsniveau in het primair onderwijs.

Meer over mijn gasten aan tafel:

Ellen-Nieke Marsman. Directeur van openbare speciale basisschool Wissel in Tiel.

Toy Hertogh. Directeur van openbare basisschool De Distelvlinder in Culemborg.

Jan van de Ven. Directeur content bij Research ED. Research Ed heeft als opdracht het delen van evidence-informed onderwijsinhoud om zo het Nederlandse onderwijs duurzaam te verbeteren.

Deze aflevering maak ik op uitnodiging van Stichting Openbaar Onderwijs Rivierenland (OPO-R) en ResearchED. Hier kun je het koersdocument van OPO-R nog even teruglezen. De werkwijze waar Ellen-Nieke en Toy naar refereren is ge-ent op de high performing school (HPS) methodiek ontwikkeld door Academica University of Applied Sciences.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe bouw je aan een cultuur van hoge verwachtingen?

12 januari 2025 Samenwerken en Teamleren 50:59

Het verbeteren van de kwaliteit van onderwijs vraagt om een cultuur van hoge verwachtingen. Niet alleen naar leerlingen toe. Het raakt ook de onderlinge dynamiek in een onderwijsteam, het durven reflecteren op de kwaliteit van lesgeven, elkaar aanspreken en dus werken vanuit een gemeenschappelijk normatief kader. De spannende vraag is natuurlijk hoe je dit aanpakt in een school, vooral wanneer het ‘niet’ goed gaat of minstens beter kan. Waar begin je? Wat doet een schoolleider beter wel (en niet) en op wat voor manier bouw je samen aan deze cultuur van hoge verwachtingen? Over dit soort vragen praat ik in deze aflevering uitgebreid met Iliass el Hadioui. Iliass is als onderwijssocioloog verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en Vrije Universiteit Amsterdam. Hij is programmaleider van de transformatieve school en lid programmateam ontwikkelkracht. Hij schreef diverse invloedrijke boeken over onderwijs en cultuur.

We bespreken een aantal thema’s in deze aflevering: sociologie en onderwijs, de brug tussen wetenschap en praktijk, wat is nu precies een cultuur van hoge verwachtingen? Werken aan onderwijskwaliteit en teamvertrouwen (collective teacher efficacy), culturen die de school inkomen, sturen op positief gedrag en de rol van onderwijskundig leiderschap.

Meer weten? Ik kan je van harte de website van de Transformatieve School aanraden. De publicaties zijn hier te vinden en zeer de moeite waard om te lezen!

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door Klassewerkplek. Klassewerkplek biedt onderwijsinstellingen een evidence-informed instrument voor werkgeluk, talentbehoud en verzuimreductie. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe bouw je als schoolleider aan een sterk fundament?

11 december 2024 Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren

In deze podcast praat ik met twee schoolleiders uit Friesland. Tyneke Hogendorp is directeur bij Kindcentrum De Pionier in Dokkum, onderdeel van Stichting Arlanta. Johannes Hazenberg is directeur van openbare basisschool Trije Dorpen Skoalle in Reduzum. Ze zijn allebei in 2024 klassewerkplek geworden. We concentreren in deze aflevering op de rol van onderwijskundig leiderschap op het creëren van een stevig fundament voor zowel leerkrachten als leerlingen. Allebei de scholen hebben met elkaar gemeen dat ze een belangrijke plek in het dorp innemen. De school is een dagelijkse ontmoetingsplek voor ouders, leerlingen en natuurlijk de leerkrachten. We bespreken de rol die de schoolleider heeft in het neerzetten van een heldere werkstructuur voor teamleden. En wat voor systematiek belangrijk is om de opbrengsten als team systematisch te analyseren en te verbeteren. Tot slot komen we nog te spreken over de rol van de Friese taal in de dagelijkse lespraktijk! Erg interessant!

Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe kijk je als onderwijsteam eens wat vaker in de spiegel?

29 september 2024 Samenwerken en Teamleren

In de afgelopen jaren heeft SKO West Friesland een zelfevaluatie methodiek ontwikkeld om de opbrengsten gericht op rekenen en lezen te verbeteren. SKO West Friesland is een schoolbestuur met 22 scholen. De zelfevaluatie is een ‘manier van werken’ en fungeert als spiegel om tussentijdse opbrengsten kritisch te analyseren en om vervolgens naar het eigen leerkracht handelen te kijken. Elke school binnen SKOWF werkt met deze methodiek en er wordt onderling veel uitgewisseld en van elkaar geleerd. De zelfevaluatie is in de kern simpel en bestaat uit vier steeds terugkomende fasen: verzamelen, integreren, interpreteren en handelen.

In deze aflevering praat ik over ontstaangeschiedenis, werkwijze en resultaten. Aan tafel zit Martin Ooijevaar, directeur onderwijs bij SKO WestFriesland. En Ilse Borst, leerkracht in groep 1/2. Ook deed Ilse onderzoek naar de werking van de zelfevaluatie in het kader van haar Master onderwijswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Ze schreef er haar stageonderzoek over.

In deze podcast hoor je diverse fragmenten waar collega’s van verschillende scholen aan het woord komen die werken met de zelfevaluatie. Ze delen ervaringen, reflecties en opbrengsten. Aan de hand deze ervaringen leggen we de werkwijze, onderliggende filosofie en opbrengsten zo concreet mogelijk uit. Ook delen we tips hoe scholen samen kunnen werken om te werken aan onderwijsverbetering.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Nieuwsgierig naar de visie op het jonge kind opgesteld door PCBO? Bekijk het bestand via deze link!

Hoe geef je leiding aan onderwijskwaliteit in het primair onderwijs?

12 juni 2024 Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 42:11

Basisschool De Groenling werkt vanuit een sterke visie, zowel op schoolontwikkeling als onderwijskwaliteit. Dit is geen vrijblijvende visie. Elke keuze en afweging die gemaakt wordt wordt afgemeten aan deze visie. Dit gaat niet onopgemerkt. De school werkt gestaag aan het verbeteren van de resultaten en is sinds dit jaar klassewerkplek. In deze aflevering praat ik hierover met schooldirecteur Judith Ueberbach en intern begeleider Sharon van den Boom. We gaan uitgebreid in op onderwijskundig leiderschap, samenhang in het curriculum en het creëren van een sterk professioneel klimaat. Ook bespreken we de leiderschapscompetenties die nodig zijn om met een team werk te maken van hoge verwachtingen naar alle leerlingen.

Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe kan werkgeluk een antwoord geven op het leraren- en schoolleiderstekort in Nederland?

16 mei 2024 Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 44:59

Flevoland heeft een groot tekort aan leraren en schoolleiders. Op sommige plekken is Flevoland vergelijkbaar met steden als Amsterdam en Rotterdam. Er wordt steeds meer onderzoek gedaan om verklaringen te vinden voor de huidige problemen in het onderwijs. Gek genoeg komen er dan weinig scholen aan het woord die hun onderwijs juist goed op orde hebben. Waar collega’s graag werken en zelfs werkgeluk ervaren! Wat kunnen we van hen leren? Hoog tijd om in te zoomen op deze succesvolle schoolpraktijken! Ik praat in deze aflevering met collega’s van basisschool De Driemaster in Almere. Dit jaar zijn ze klassewerkplek geworden. De Driemaster zet expliciet in op werkplezier en vakmanschap. Hierover gaan we in gesprek in deze podcast. Concreet en to-the-point.

Thema’s die we bespreken zijn ondermeer: leidinggeven vanuit vertrouwen, hoe doe je dat? Hoe maak je in het team tijd en ruimte voor professionalisering en leren in het werk? Wat voor begeleidingsvorm werkt het beste voor startende onderwijsprofessionals? Hoe breng je focus aan met je team? Wat zijn handige tips en tricks voor collega’s die ook aan de slag willen met werkgeluk?

Mijn gasten aan tafel:

  • Michelle Brown, directeur van christelijke basisschool De Driemaster in Almere
  • Rolf de Ruiter (schoolleider in opleiding bij de Driemaster) en 
  • Marjolein Slootweg (leerkracht groep 7/8, rekenspecialist en MT-lid)

Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

(Hoe) gaat meer werkgeluk ons onderwijs redden? LIVE podcast op het AVS congres

15 maart 2024 Samenwerken en Teamleren 37:01

Vandaag ben ik te gast op het AVS-congres in Nieuwegein. AVS staat voor Academie & Vakvereniging Schoolleiders. En jawel, er lopen hier dus allemaal schoolleiders rond (bijna 500!). De scholen doen het even op eigen kracht vandaag! Het is 15 maart 2024 en ik ga in gesprek met schoolleiders over de relatie tussen werkgeluk en onderwijskwaliteit. Deze podcast is de aftrap van een reeks speciale podcast afleveringen waarin ik met klassewerkplek op onderzoek ga. We gaan in gesprek met schooldirecteuren, leerkrachten en andere onderwijsprofessionals om op zoek te gaan naar duurzame bouwstenen voor goed onderwijs. Geen theoretisch verhaal, maar to-the-point en toepasbaar!

Hoog tijd om in gesprek te gaan over werkgeluk en onderwijskwaliteit. Om mij heen zitten collega schoolleiders die meeluisteren. We leggen hen tussendoor stellingen voor en ze kunnen vragen aan mijn gasten stellen zodat ze kunnen participeren in deze live podcast. Mijn gasten aan tafel:

  • Esther Dubbeld, schooldirecteur van openbare basisschool de Bongerd in Leusden.
  • Freddy Weima, voorzitter van de PO-raad, sectorvereniging voor het primair onderwijs.
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Teamgericht organiseren in het onderwijs, hoe doe je dat? Met Ben van der Hilst (en Erik Meester)

3 maart 2024 Samenwerken en Teamleren

Goed onderwijs verzorgen gaat niet alleen over het kiezen van de juiste didactiek en pedagogiek. Er komt ook organisatiekunde bij kijken. Denk aan coördinatie, afstemming en bijvoorbeeld professioneel overleg. Gek genoeg is hier maar weinig aandacht voor. Hoe stuur je in een onderwijsteam op kwaliteit, wendbaarheid en werkplezier? Heeft het zin om te vergaderen? Wat zet je dan op de agenda? En wie (en hoe!) maak je besluiten als schoolteam? Ben van der Hilst deed hier jarenlang onderzoek naar en schreef er lezenswaardige boeken over. Hij legt ook een aantal zwakke schakels bloot en doet concrete suggesties hoe deze te versterken. Samen met Erik Meester ga ik met Ben in gesprek over zijn werk ‘Teamgericht in het onderwijs‘. Kijk op Tjipcast voor meer informatie en linkjes naar de boeken van Ben!

Check zeker de boeken van Ben!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe zorg je dat teams succesvol zijn?

5 maart 2023 Samenwerken en Teamleren 47:13

Vandaag de dag werkt meer dan 85% van de beroepsbevolking in teams. Teams zijn steeds vloeibaarder: ze veranderen voortdurend van samenstelling. De vraag hoe je ervoor zorgt dat teams succesvol zijn is daarom nog actueler dan ooit. Hoe gaan mensen in dergelijke teams leren, innoveren en presteren, maar ook floreren? Volgens Hans van der Loo en Patrick Davidson is dat alleen mogelijk wanneer je de kunst van Teaming beheerst: onder grote druk intensief werken aan je team. Ze schreven er een geweldig mooi boek over! Teaming maakt snel, slim, soepel en slagvaardig samenspel mogelijk. Teaming is een soft skill waarmee je keihard resultaat boekt. Hierover ga ik met de auteurs in gesprek!

Nieuwsgierig en op zoek naar meer informatie? Ga dan op 19 juni naar het Teaming Festival, een uniek programma speciaal voor teams. Meer info: www.teamingfestival.nl.

Iets meer over de gasten:

Hans richt zich op zelfmotivatie en psychologische veiligheid in teams. Hij is onderzoeker, facilitator en auteur van meerdere bestsellers. Patrick Davidson helpt teams en organisaties om de toekomst naar voren te halen. Hij schrijft, begeleidt en adviseert over teaming, innovatie en visie. Dat doet hij vanuit betterday, een vernieuwend adviesbureau. Hun boek over Elon Musk – Musk Mania – verscheen in 8 talen in meer dan 30 landen.