Samenwerken

Adviseren en interveniëren in een verwaarloosde organisatie. Hoe pak je dat aan? Tjipcast 115 met Joost Kampen

28 maart 2021 Leiderschap, Leren, Samenwerken, Veranderen 00:55:31

Joost Kampen introduceerde in 2005 de term verwaarloosde organisaties. Het beschrijft organisaties die in wanorde, mismanagement en angst opereren. Ik sprak met hem hierover vorig jaar in Tjipcast 010. De term verwaarlozing komt oorspronkelijk uit de orthopedagogiek en Joost Kampen laat zien dat bij sommige organisaties een specifieke aanpak noodzakelijk is om te kunnen veranderen en verbeteren. Zo is het niet altijd aan te raden ‘bottom-up’ te veranderen, inspirerende visies te formuleren of met veel bombarie een nieuwe strategie aan te kondigen. Vaak worden organisaties hiermee slachtoffer van managementhypes en oppervlakkige trends. Met alle risico’s van dien. In tegendeel, verwaarloosde organisaties hebben mogelijk veel meer baat bij ‘minder visie en inspiratie’ maar een werkomgeving waarin ritme, verantwoordelijkheid en praktische uitvoering wordt omarmt. De vraag is dan wel hoe je als verwaarloosde organisatie uit het dal kunt klimmen. In deze podcast lopen we langs de zes stadia van organisatieontwikkeling bezien vanuit stagnatie en achterstand om hier praktische handvatten voor aan te reiken:

  1. Stoppen van de verwaarlozing;
  2. Basis op orde krijgen;
  3. Informele organisatie overbodig maken;
  4. Professionalisering van HR, Financiën, kwaliteit en risicomanagement;
  5. Ontwikkeling integreren in de dagelijkse praktijk;
  6. Borgen van continuïteit in leiding en ontwikkeling.

Naast de uitwerking van deze stappen bespreken we diverse praktijkvragen van luisteraars. Zoals:

  • Als je een organisatie als “verwaarloosd” typeert, in hoeverre werp je dan niet een stigma/ brandmerk op de organisatie? In hoeverre loop je het gevaar dat er een self-fulfilling prophecy optreedt? 
  • Gewoon goed leidinggeven wordt steeds vaker als ‘onbelangrijk’, ‘oud’ of zelfs onnodig gezien. Toch zijn het juist de bouwsteen van niet- verwaarloosde organisaties. Hoe maak het belang van ‘gewoon goed leidinggeven’ invoelbaar bij professionals en managers?
  • Ligt de “schuld” principieel bij een bestuurder of managementteam of (deels) (ook) bij de Raad van Toezicht? ….in navolging van de schuldvraag bij de toeslagen affaire bijvoorbeeld?
  • Hoe kom je uit een patstelling tussen management en professionals? Ik heb in een organisatie gewerkt waar geen vertrouwen meer was in de directie en de directie het personeel als dwars wegzette. Dit resulteerde in steeds meer top-downmanagement. Hoe doorbreek je dit?

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Alle boeken van Joost kampen zijn te vinden in de boekenkast. Meer informatie over het boek Advieswerk in verwaarloosde organisaties vind je hier.

Wat is onmacht? Hoe komen we eraan en wat moeten we ermee? Tjipcast 114 met Jaap van ’t Hek

21 maart 2021 Filosofie, Leiderschap, Leren, Samenwerken, Veranderen

In deze podcast ontmoet ik Jaap van ’t Hek, organisatieadviseur en schrijver. Hij schreef een nieuw boek, samen met Leike van Oss over onmacht. Een boek dat dieper ingaat op taaie en moeilijke veranderingen die gaande zijn in organisaties en samenlevingen. De oorzaak is te vinden in een aantal fundamenten van samenleven, werken en organiseren die radicaal aan het verschuiven zijn. Denk aan marktwerking, de norm om continue te professionaliseren en de voortdurende druk om ‘beter te presteren’. Dat zijn verklaarbare mechanieken, maar hebben ook minder productieve en plezierige effecten. Onmacht kan zelfs destructief zijn. In hun nieuwste boek nemen Leike en Jaap het concept macht en onmacht onder de loep. Met tal van verbindingen tussen politiek, maatschappij en leiderschap in organisaties.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Leike van Oss en Jaap van ’t Hek hebben een aantal prachtige boeken geschreven over veranderen, leren en samenwerken. Zoals Onveranderbaarheid van organisaties, Onomkeerbaar en Ondertussen in organisaties. Het hele overzicht staat hier in de boekenkast. Meer informatie over het boek Onmacht vind je hier, net zoals enkele recensies.

Op weg naar de verkiezingen: de zorg en de rol van de overheid. Tjipcast 111 met Tanja Ineke, Ruben Verlangen en Marjon Gerts

9 maart 2021 Innovatie, Leiderschap, Leren, Samenwerken, Veranderen 36:19

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 maak ik in opdracht van het CAOP, kennis- en dienstencentrum op het gebied van arbeidszaken, drie podcasts over het onderwijs, de zorg en de arbeidsmarkt. Wat zijn toekomstige urgente vraagstukken in de zorgsector? Welke ontwikkelingen zijn relevant voor een nieuw te vormen kabinet? Hoe komen we sterker uit de coronacrisis? En wat is de rol van de overheid? Daarover spreek ik met Tanja Ineke, bestuurder bij Libertas Leiden, Ruben Verlangen, ambulanceverpleegkundige RAVU en Marjon Gerts, manager zorg bij het CAOP, in deel 2 van de podcastserie ‘Op weg naar de verkiezingen’.

In deze podcast staan drie thema’s centraal:

  1. Personeelstekort: Tijdens de coronacrisis is het personeelstekort in de zorg nog verder uitvergroot. Hoe kunnen bijvoorbeeld innovatie en van-werk-naar-werktrajecten bijdragen aan het oplossen van het personeelstekort?
  2. Duurzame inzetbaarheid: Werken in de zorg kan fysiek zwaar zijn. Ambulanceverpleegkundige Ruben Verlangen weet bijvoorbeeld niet hoe laat zijn dienst voorbij is. Hoe zorgen we ervoor dat zorgpersoneel fit, met plezier en capabel aan het werk blijft?
  3. Coronacrisis: De werkdruk is nog nooit zo hoog geweest als in de huidige coronacrisis en ook het ziekteverzuim is gestegen. Door samenwerking in de keten, zowel lokaal, regionaal als landelijk is het de zorg gelukt om overeind te blijven. Hoe zorgen we ervoor dat die samenwerking ook na de coronacrisis overeind blijft?

Samenwerken in Coronatijd: Hoe hou je de (digitale) verbinding? Tjipcast 108 met Ellen van Vugt, Floor van Venrooij en Peter Loonen

28 februari 2021 Leiderschap, Leren, Onderwijs, Samenwerken, Veranderen 00:28:17

In deze podcast verken ik samen met Ellen van Vugt, Floor van Venrooij en Peter Loonen welke bouwstenen belangrijk zijn om als teams (digitaal) samen te werken. Sinds maart 2020 werken bijna alle onderwijsprofessionals radicaal anders. Van basisonderwijs tot MBO en universiteit. Zo werken we al bijna één jaar veel meer vanuit huis, zijn we minder op school en ontmoeten teams elkaar veelal online voor vergaderingen, overleggen en werksessies. Dit leidt tot nieuwe uitdagingen in termen van samenwerken. Hoe hou je als (school) team de verbinding nu bijna alle werkoverleggen online zijn? Ook informeel bijpraten gaat online en wat te denken van voortgangsgesprekken, de begeleiding van zij-instromers of de afstemming met stageplekken voor MBO of HBO studenten? Dit is niet altijd makkelijk. Al is het maar vanwege het feit dat niet alle vormen van interactie geschikt zijn voor een zoom of microsoft teams overleg. Desalniettemin blijven sterke teams ontzettend belangrijk voor de kwaliteit van onderwijs. Hoe werk je in 2021 aan sterke teams? Welke lessen kunnen we al trekken? Welke valkuilen zijn er en waar kan je als schoolleider en teamlid op letten? Luister mee naar een gesprek met Ellen, Floor (allebei docent / leerkracht), Peter Loonen en mijzelf!

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Can you learn to be a high performance managerial leader? Tjipcast 105 with André de Waal (English)

5 februari 2021 Leiderschap, Leren, Samenwerken, Veranderen, Wetenschap 40:58

The research of André de Waal clearly shows that for an organization to perform at the highest level, the key is management. In this podcast we talk about high performance managerial leadership. We discuss De Waal’s High Performance Framework and the role that managers can play in transforming an organization in a high performance organization. We discuss five principes:

1. Future oriented and steadfast and disciplined

2. Informing, communicating and dialoguing & fast decision making and action-taking

3. Improving self and others & high performance in daily life

4. Externally and internally oriented

5. Creative improvement and fact based.

You can also check out the conversation at YouTube:

For Dutch listeners, you can check out the books of André de Waal at the online bookshelf!

De vijf kenmerken van high performance leiderschap. Tjipcast 104 met André de Waal

31 januari 2021 Leiderschap, Leren, Samenwerken, Veranderen, Wetenschap 00:53:41

Leiderschap staat de afgelopen jaren flink in de belangstelling. Er zijn tal definities en mooie verhalen over, maar er wordt maar weinig fundamenteel onderzoek naar gedaan. In deze podcast verkennen we leiderschap in een formele (hiërarchische) positie. Wat doet een excellente ‘managerial leader’ eigenlijk? Welk gedrag laat hij of zij zien en is er eigenlijk een verschil tussen managen en leidinggeven? Daarover praat ik met uitgebreid met André de Waal. André is expert op het gebied van high performance organisaties en toonaangevend auteur en wetenschapper. Hij doet wereldwijd onderzoek naar die excellent presterende organisaties en brengt haarfijn in kaart hoe een manager het verschil kan maken in de praktijk van alledag. In deze podcast bespreken we vijf kenmerken van de ‘excellente leider’. Het is zoeken naar de balans, want een managerial leader dient in staat te zijn om:

  1. Zowel toekomstgericht als standvastig en gedisciplineerd zijn
  2. Zowel informeren, communiceren en de dialoog aangaan als snel besluiten en actie ondernemen
  3. Zowel continu zichzelf en de medewerkers verbeteren als high performing in het dagelijks werk zijn
  4. Zowel extern als intern gericht zijn
  5. Zowel een creatieve verbeteraar als altijd geïnteresseerd in de feiten zijn.

Je kunt het gesprek met André de Waal ook bekijken op het Tjipcast YouTube kanaal:

Vergeet niet de boeken van André te checken op de boekenplank!

Feedback geven en collega’s aanspreken, hoe doe je dat? Tjipcast 102 met Thijs Feenstra en Henk Elich

17 januari 2021 Leiderschap, Leren, Samenwerken, Veranderen 00:51:10

Het is voor veel mensen een enorm spannend moment: een collega aanspreken op zijn gedrag. Dat geldt net zo goed bij de ‘kleine dingen’ (zoals iemand die alsmaar te laat komt) als wanneer een collega zijn deadlines niet haalt. Er zijn tal van handige modellen en boeken over geschreven, toch blijven we het moeilijk vinden. Niet voor niets werd de eerdere podcast met Thijs over dit thema buitengewoon veel beluisterd! Waarom is feedback geven vaak een heet hangijzer in een organisatie? Is het zo ingewikkeld? En kan je feedback geven leren? Daarover spreek ik met Thijs Feenstra en Henk Elich, allebei trainingsacteurs. We analyseren hoe je effectief, professioneel en doelgericht iemand kunt aanspreken op zijn gedrag. De praktijkvoorbeelden zijn afkomstig van luisteraars. Het werd een buitengewoon leerzaam gesprek! Met veel humor, soms lig ik even onder tafel lag van het lachen (sorry daarvoor).

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het Tjipcast YouTube kanaal:

Tjipcast aflevering 100! Terugkijken en vooruitkijken met Joseph Kessels en Ivar Troost

21 december 2020 Filosofie, Innovatie, Leiderschap, Leren, Onderwijs, Samenwerken, Veranderen, Wetenschap 00:54:32

Met Joseph Kessels en Ivar Troost blik ik in deze Tjipcast terug op 100 podcast afleveringen. Tijd voor een (bescheiden) feestje! Anderhalf jaar geleden begon ik met deze reeks en het werd een geweldig leuk en vooral leerzaam avontuur. De podcast serie is in deze tijd ontzettend gegroeid. Zo begon ik met 100 luisteraars per week en groeide het bereik naar ruim 9.000 beluisterde afleveringen per maand. Wie had dat gedacht! Ook op YouTube is het kanaal goed vindbaar, waar bijna alle gesprekken met beeld te zien zijn. Alle inhoud is gratis en voor iedereen toegankelijk. Een belangrijk uitgangspunt van deze ‘onderzoeksreis’.

Joseph was mijn eerste gast in de studio en kwam ook daarna nog eens op bezoek om te praten over ons filosofieboek ‘Denken in organisaties‘ en de relatie tussen democratie en een levenlang leren. Ivar en ik trokken in deze periode intensief met elkaar op in het ontwikkelen van het format en scherpstellen van de techniek. Daarnaast was Ivar ook regelmatig co-host en natuurlijk speciale gast (nadat hij in de zomer van 2020 zijn tweede master afrondde) om te praten over de toekomst van wetenschappelijk onderzoek.

In aflevering 100 bespreken we een selectie van thema’s en gespreksonderwerpen die voorbijkwamen en komen we tot enkele geleerde lessen. Natuurlijk leidt dit tot weer nieuwe vragen, dilemma’s en onderzoeksperspectieven. Dit brengt ons bij een eerste routekaart voor het vervolg van de podcastserie in 2021! Daarover in het nieuwe jaar meer informatie.

Ik wil alle luisteraars, vragenstellers, gasten, sponsoren (zoals OABDekkers en Managementboek.nl) en scherpe meedenkers vanaf de zijlijn hartelijk bedanken voor de geweldige samenwerking! Fijne feestdagen in deze gekke tijd. En graag tot 2021!

Hoe geef je leiding aan een grote onderwijsorganisatie? Tjipcast 099 met Anky Romeijnders

14 december 2020 Leiderschap, Leren, Onderwijs, Samenwerken, Veranderen 39:23

Ik ben in Rotterdam en te gast bij Anky Romeijnders, lid van het college van bestuur van ROC Albeda. In haar portefeuille zit onderwijs, kwaliteit en innovatie. Albeda is een groot ROC. Ze hebben 28 locaties verspreidt over 12 plaatsen in de regio groot Rotterdam Rijnmond en geven aan ongeveer 20.000 studenten onderwijs. Met de samenwerkingspartners erbij opgeteld (MBO, HBO, bedrijven, ziekenhuizen, etc.) komen ze bijna aan 30.000 studenten. Ik ben nieuwsgierig hoe je handen en voeten geeft aan leiderschap in zo’n grote onderwijsorganisatie. Mijn ontmoeting met Anky is best wel bijzonder, omdat ze einde van dit jaar ‘met pensioen’ gaat. We blikken in zekere zin ook terug op haar werkzame leven in het onderwijs. En dat werd een bijzonder gesprek!

Een aantal vragen staan centraal in dit gesprek:

  • Hoe geef je leiding aan een grote onderwijsorganisatie?
  • Hoe blijf je als leider verbinding houden met de collega’s en partners in de regio?
  • Welke invloed heb je als leider?
  • Wat is het belang van een ontmoetingsplek voor studenten in deze Corona tijden?
  • Iedere manager wil graag beter worden in zijn vak, maar hoe doe je dat? Wat is daarin belangrijk?
  • Hoe geef je handen en voeten aan het bouwen van slimme en innovatieve samenwerkingsrelaties met het werkveld?
  • En wat is nu eigenlijk onderwijskundig leiderschap?

Hoe realiseer je met een training blijvende organisatieverandering? Tjipcast 098 met Laura van den Ouden

7 december 2020 Leren, Samenwerken, Veranderen 00:44:36

Bijna iedereen die wel eens een training heeft meegemaakt kent ze wel: het flauwe voorstelrondje bij de start, de verplichte voornemens op het einde van de dag (schrijf een brief naar jezelf) of de overdadig aantal flip-overs met hoogdravende beloftes en analyses om die hardnekkige problemen in de praktijk nu echt aan te pakken. We trainen in Nederland heel wat af. En professionals kunnen haarfijn het verschil uitleggen tussen een effectieve training en eentje die grotendeels tijdverspilling is, ondanks de goede bedoelingen. Ik praat hier in deze podcast over met Laura van den Ouden, eigenaar van Expert trainers. In 2019-2020 werd ze nog trainer van het jaar en ze leidt bovendien ook trainers op. Als geen ander weet ze haarfijn uit te leggen waar risico’s en kansen liggen om een training met impact te maken. We bespreken in deze podcast tal van voorbeelden uit de praktijk. En we verkennen 7 inzichten om een sterke relatie tussen leren en presteren te verankeren in de organisatie. Om zo een antwoord te geven op de hoofdvraag: Hoe realiseer je met een training blijvende organisatieverandering?

We bespreken vijf vraagstukken:

  • Op welke manier kan je strategie verbinden aan leren en ontwikkelen in je organisatie?
  • Wat zijn valkuilen bij het geven van trainingen?
  • Wat is er nodig voor een echte gedragsverandering op de werkvloer?
  • 7 geleerde lessen om de impact van een training te vergroten
  • Wat zijn de belangrijkste online lessen van 2020?
  • En wat is de toekomst van het trainersvak en werkplekleren?

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het Tjipcast YouTube kanaal:

Check zeker ook dit E-book met 100 werkvormen of dit artikel waarin Laura ingaat op de 7 succesfactoren om de transfer tussen leren en werken te vergroten.