Didactiek en Pedagogiek Archieven

De dagelijkse praktijk van kennisrijk en thematisch onderwijs op de basisschool

17 december 2023 49:23

In deze podcast bespreken we de dagelijkse praktijk van het Nederlands Kennis Curriculum. Het Nederlands Kenniscurriculum (NKC) is een kennisgericht basisschoolcurriculum: een concrete en kennisgerichte invulling van de kerndoelen van het onderwijs in Nederland. Met het NKC kunnen scholen en leerkrachten zelfstandig hun onderwijs vormgeven. Hoe werkt dit in de praktijk? Hoe ga je er als team mee aan de slag? En hoe ziet de dagelijkse uitvoering eruit? Hierover praat ik met Wieteke de Wit, leerkracht op de Jan Ligthartschool in Arnhem. Ze is curriculum ontwikkelaar bij het NKC en Alex Koks. Projectleider van het Nederlands Kennis Kenniscurriculum (NKC) bij de School of Education and Society van Academica University of Applied Sciences. Expert op het gebied van curriculum implementatie en ontwikkeling in het PO.

Let op: Eerder dit jaar maakte in een speciale aflevering over de onderliggende bouwstenen van het NKC. Dit is aflevering 231 en is te bekijken via deze link.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is het voor een cijfer? Hoe jongeren meer kunnen leren met minder stress

3 december 2023

Jongeren ervaren steeds meer prestatiedruk en stress op school. Volgens Johannes Visser is dat niet zo gek: scholen zijn cijferfabrieken geworden waar het intussen meer om de prestatie draait dan om het leren. In zijn boek Is het voor een cijfer? laat Johannes zien wat alsmaar toenemende prestatiedruk voor effecten heeft op leerlingen (en docenten). Ook verkennen we kansrijke manieren om deze neerwaartse spiraal te doorbreken en de motivatie en het welzijn van leerlingen centraal te stellen op school.

Johannes was eerder docent Nederlands en schrijft al enkele jaren voor De Correspondent. Hij won tweemaal de Nationale Prijs voor onderwijsjournalistiek. In 2015 over het thema excelleren in het (voortgezet) onderwijs en in 2022 over een serie artikelen over kansenongelijkheid binnen het onderwijs.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: november 2023

1 december 2023 17:56

Veel, heel veel regen viel er in de maand november. Maar qua onderwijs gebeurde er ook van alles. Peter Loonen en ik zetten het op een rij in een nieuwe onderwijsnieuws podcast. We bespreken de verkiezingsuitslag, waarom Denemarken de maatregelen tegen internationalisering juist weer terugdraait en of het waar is dat studenten te weinig slapen. En nog veel meer! Deze podcast is opgenomen op 27 november. Nieuws na 27 november bespreken we in de podcast van december.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Zo leer je kinderen goed lezen en spellen: Wat zijn de meeste gemaakte fouten tijdens het lesgeven?

26 november 2023 51:33

Deze hele aflevering gaat over goed leren lezen en spellen op de basisschool. Ik praat hierover Shirley Snip, Maureen Grevink en Sanne de Vries. Aan de hand van de wetenschappelijke methodiek Zo leer je kinderen lezen en spellen bespreken we wat de meest gemaakte fouten in de praktijk zijn. En natuurlijk hoe je deze fouten kunt voorkomen!

Over mijn gasten:

Shirley Snip is leerkracht in het primair onderwijs en scholingspartner van José Schraven. Als leerkracht heeft ze ruime ervaring in de groepen 1 tot en met 8. Als scholingspartner geeft ze cursussen en workshops over de methodiek Zo leer je kinderen lezen en spellen en ondersteunt teams bij de invoering hiervan. Dit doet ze ook voor de methode Staal.

Maureen Grevink is leerkracht en staat nu 23 jaar voor de klas in het basisonderwijs waarvan de laatste jaren in het speciaal basisonderwijs. Marleen is scholingspartner van José Schraven in de methodiek ‘Zo leer je kinderen lezen en spellen’. En tevens auteur van de nieuwe Staal Spelling methode.

Sanne de Vries, leerkracht basisonderwijs en werkt nu 15 jaar in het PO. Sinds 3 jaar sta ik voor groep 3 en houd zich bezig met het (technisch) leesonderwijs. Naast voor de klas staan is ze voorzitter van het leerteam Taal/lezen bij op school (basisschool de Regenboog, tuindorp). Volgt op dit moment de cursus over de methodiek.

Bronnen die voorbijkwamen tijdens het gesprek:

De tien instructieprincipes van Rosenshine
Modellen bij begrijpend lezen
De Staal methode taal en spelling
Check hier het filmpje dat tijdens het gesprek gebruikt werd

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Tjipcast short: Wat voegt de nieuwe generatie docenten toe aan ons onderwijs?

6 november 2023 25:57

Tijdens de Dutch Media Week neem ik in samenwerking met Museum Beeld en Geluid een speciale aflevering op over het onderwijs van de toekomst. Het is hoog tijd om jonge onderwijsprofessionals aan het woord te laten als het gaat om de toekomst van het vak. Ik praat met Susan Lemmers, docent docent CKV, global studies en Dennis Posthumus ook docent Geschiedenis over hoe zijn hun lessen voorbereiden, geven en verbeteren. We staan specifiek stil bij de inzet van multi-media zoals beeld en geluid. We bespreken diverse praktijkvoorbeelden. Een razend boeiende podcast over lesgeven over geschiedenis aan leerlingen op de middelbare school! Check zeker de site van beeld en geluid onderwijs als je nieuwsgierig bent geworden naar inspiratie, voorbeelden en praktische tips om je lessen te vernieuwen en te verbeteren.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Tjipcast short: Help! Hoe start ik met digitale didactiek?

1 november 2023 25:41

In deze aflevering praat ik met docenten Denise Brilman, Pallas Linssen-van der Doorn en Sylke de Greef over hoe je op een goede manier kunt starten met digitale didactiek. Deze (jonge!) docenten hebben een arsenaal aan tips, trucs en werkvormen paraat om zelfs de grootste digi-hater om te toveren tot digi-lover. Aan de hand van voorbeeldlessen, praktijktips en diverse tools hebben we een buitengewoon kennisproductief gesprek!

Dit is een speciale podcast aflevering, het is vandaag 5 oktober 2023 en ik ben vandaag de hele dag te gast bij Museum Beeld en Geluid in Hilversum. Beeld en geluid beheert één van de grootste archieven ter wereld als het gaat om media. En voor iedere leerkracht en docent kan je er gratis gebruik van maken! Eerder dit jaar maakte ik al een korte serie over hoe je media en digitalisering in je klas kunt gebruiken. Meer weten? Check deze link!

Meer over mijn gasten:

Denise Brilman is educatief technoloog, docent bij het ROC van Twente bij het Edulab en bekend als winnaar van een eerdere editie van de Media & Onderwijsprijs van Beeld en Geluid met de minecraf menselijk lichaam escaperoom. Als educatief technoloog verzorgt ze ook lessen make-overs. Om het leuker, efficienter en makkelijker te maken.
Pallas Linssen – van der Doorn, docent Beeldende Vorming aan De Nassau in Breda, een scholengemeenschap voor mavo, havo en vwo. Én ze is een van de winnaars van de Media en Onderwijs Prijs 2021 van Beeld & Geluid op school.
Sylke de G reef, 28 jaar, afdelingsleider en docent geschiedenis op het Roelof van Echten College in Hoogeveen, woont in Zwolle. Zet graag digitale middelen in om het leren te verrijken. Begeleidt ook startende docenten.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe gebruik je blended learning in de dagelijkse praktijk?

29 oktober 2023 55:08

Blended learning gaat om de zoektocht naar de optimale leerervaring, zowel offline als online. Dat vraagt samenhang tussen leeruitkomsten, activiteiten en toetsing. Het goed inzetten van blended learning vraagt vooral iets van de docenten. Je kunt op allerlei manieren tot ‘goed onderwijs’ komen. Werken in een groep of individueel, fysiek of online, synchroon of asynchroon. Al die manieren vereisen volgens mijn gast Barend Last een andere aanpak. In deze podcast doorlopen we een aantal praktische stappen om je onderwijs te ontwerpen. Daarnaast bespreken we de meest gemaakte ‘fouten’, veelgehoorde misvattingen en verkennen we hoe je als onderwijsteam een continue leerproces kunt stimuleren om het ontwerp vooraf, tijdens en na afloop bij te stellen. In deze podcast richten we ons op het beroepsonderwijs en soms het voortgezet onderwijs.

Check zeker deze boeken die Berend over dit onderwerp schreef:

Barend Last is auteur van diverse onderwijsboeken waarin de relatie tussen digitalisering, ICT en onderwijs centraal staat. Hij schreef recent een nieuw boek ‘chatten met napoleon’. Over hoe je kunt werken met generatieve Artificial Intelligene in het onderwijs. Barend stond voor de klas in het basisonderwijs, werkte als docent, manager en onderwijsmaker in verschillende lagen van het onderwijs. En hij was de afgelopen jaren als onderwijskundig adviseur verbonden aan de Universiteit van Maastricht, waar hij zich bezighield met de implementatie van blended learning. Hij is de co-auteur van het kinderboek Gif in het dierenwijk dat hij samen met Matyas Bittenbinder schreef.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat is de toegevoegde waarde van voor- en vroegschoolse educatie voor jonge kinderen?

19 oktober 2023 45:19

In deze aflevering ga ik in gesprek over onderwijs en het jonge kind. Specifiek over voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Deze programma’s worden aangeboden door bijvoorbeeld peuterspeelzalen en recent ook kinderdagverblijven. Het doel is om achterstanden te bestrijden, te voorkomen en ook ouders vaardigheden aan te reiken om de ontwikkeling van hun kinderen te stimuleren. Dit is een belangrijke pijler in het onderwijsachterstandenbeleid in Rotterdam. De vraag die we verkennen in deze podcast is of en hoe kinderen hier baat bij hebben. We slaan de brug tussen actueel wetenschappelijk onderzoek en de dagelijkse praktijk. We bespreken een recent onderzoek uitgevoerd door het Kohnstamm instituut en de Universiteit Utrecht: Ontwikkeling van kinderen en relatie met kwaliteit van voorschoolse instellingen Resultaten uit het Pre-Cool cohortonderzoek. Check het hele onderzoeksrapport via deze link.

Gasten in de studio zijn:

Paul Leseman, hoogleraar orthopedagogiek aan de Universiteit Utrecht, mede-projectleider van onderzoek dat in de podcast centraal staat
Cathy van Tuijl, lector jonge kind educatie aan de Hogeschool Saxion
Anita Derks, directeur Landelijk Expertisecentrum Jonge Kind en onderwijsmanager aan de Pabo aan de Hogeschool Rotterdam

Kies jij voor lesgeven in Rotterdam? Check deze link en ontdek de voordelen!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe bouwt de Zalmplaatschool in Rotterdam aan excellent en inclusief onderwijs?

12 oktober 2023 40:57

In deze aflevering ben ik te gast bij de Zalmplaatschool in Rotterdam. Alweer voor het derde jaar zoom ik tijdens de nationale onderwijsweek in op de onderwijspraktijk in Rotterdam. Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met de gemeente Rotterdam. Samen maken we drie speciale afleveringen over de kracht van het Rotterdams onderwijs. De Zalmplaatschool staat bekend als inclusieve basisschool met een sterk pedagogisch klimaat. Ook biedt het team onderwijs aan voor leerlingen uit het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs. En er is een uniek thuiszitters programma. Ik zit aan tafel met Nico Bakker, directeur van de Zalmplaatschool en Nynke Boschloo, expert leraar sociale veiligheid en pedagogisch klimaat. Hoog tijd om meer horen over de uitvoering van deze visie op onderwijs, hun werkplezier, impact op leerlingen en pedagogisch klimaat!

Kies jij voor lesgeven in Rotterdam? Check deze link en ontdek de voordelen!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Gewoon goed lesgeven in de onderbouw: Hoe doe je dat?

8 oktober 2023

In deze aflevering zijn Maaike Groet en Eva Kock te gast. Ze zijn allebei leerkracht op de Alan Turingschool in Amsterdam. Maaike geeft les in groep 1 en 2. Eva geeft les in groep 3. We zoomen in op hun dagelijkse lespraktijk in de onderbouw. Er is veel discussie in onderwijsland over wat wel en niet ‘past’ bij jonge kinderen in termen van kennisoverdracht, spel, instructie en bijvoorbeeld maakonderwijs. Maaike en Eva stellen dat kwalitatief hoogwaardige instructie in de onderbouw juist een positief effect heeft op gelijke kansen. Dat start bijvoorbeeld al met rijke taal. Het maakt nogal wat uit hoe je praat met kinderen tijdens de les (woordkeuze, spreken in volledige zinnen) en welke thema’s je selecteert per onderwijsperiode en hoe je hiermee met leerlingen aan de slag gaat.

We bespreken in de podcast hoe Maaike en Eva hun lessen voorbereiden, uitvoeren en evalueren. We verkennen het belang van ritme en routines en waarom het noodzakelijk is om als team de leerlijnen scherp op het netvlies te hebben. Ook staan we uitgebreid stil bij de werking van expliciete directe instructie. Aan de hand van simpele en rijke voorbeelden uit de praktijk leggen ze uit hoe je vanuit heldere einddoelen hoogwaardig onderwijs geeft in de onderbouw. Ook gaan we dieper in op de samenhang tussen klassen (bouwen) en de visie / uitvoering op onderwijs in de dagelijkse praktijk.

Een selectie van besproken boeken die in de podcast voorbijkomen:

Met plezier naar school! De onmisbare rol van ouders in het succes van kinderen

Expliciete Directe Instructie, tips en technieken voor een goede les

De man op de maan

De zon, aarde en maan

De school als werkplaats

Bijna alles wat je moet weten over thematisch onderwijs

En wat als we nou weer eens gewoon gingen lesgeven?

Leerlijnen voor het basisonderwijs