basisschool

Wat is de kracht van de Rotterdams Goud aanpak?

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met de gemeente Rotterdam. In het kader van de Nationale Onderwijsweek brengen we samen twee succesvolle onderwijspraktijken in beeld. In deze podcast ga ik het hebben over een bijzonder initiatief: Rotterdams Goud. Rotterdams Goud staat voor gelijke kansen op een hoog uitstroomniveau voor alle leerlingen, scholen met excellente leerkrachten die plezier hebben in hun werk. En: Versnelde professionalisering op basis van een beproefd concept. We bespreken de kenmerken van de aanpak en de effecten die het heeft op het onderwijsteam en de leerlingen. Aan tafel zitten:

  • Ingrid de Baat, directeur van de Bogermanschool in Rotterdam op Zuid
  • Luise Sieswerda, leerling decaan bij Kindcentrum Het Oude Westen in Rotterdam. 
  • Ytzen Klein, leerkracht groep 1 bij de openbare basisschool De Bloemhof.

Nieuwsgierig naar meer? Wil je weten waarom het zo leuk werken is in het onderwijs in Rotterdam? Of overweeg je om ook voor de klas te gaan staan? Ga dan eens naar leraar worden in het Rotterdams onderwijs!

We zijn voor deze opname te gast bij basisschool Het Open Venster in Rotterdam. Schoolleider Victor van Toer opende de deuren en heette ons welkom! Check hieronder wat beelden van deze prachtige basisschool. Overigens was Victor vorig jaar ook in de uitzending en wel in aflevering 091 over de Rotterdamse leerkracht.

Zo leer je kinderen lezen en spellen op de basisschool

José Schraven is in de studio, specialist in de didactiek van lezen, spellen en taal. In Zo leer je kinderen lezen en spellen heeft José Schraven deze vakdidactiek methodisch uitgewerkt. De methodiek verscheen voor het eerst in 1995 (in eigen beheer) en is sindsdien op veel scholen in Nederland ingevoerd. Recent is de geheel herziene editie uitgebracht in een 9e druk. We praten over de opzet een inhoud van het boek en hoe je als schoolteam kunt professionaliseren op het gebied van lees- en spellingonderwijs.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Wat gebeurt er allemaal bij Walhallab en wat kunnen we daarvan leren?

Walhallab is een leer- en werkplaats waar jongeren aan de slag gaan en dingen maken. Samen met ervaren meesters. Bedoeld voor jongeren die een plek zoeken om zichzelf te zijn. Soms zijn ze eerder uitgevallen in het reguliere onderwijs. Bij Walhallab staat de deur altijd open. Waar gaan ze dan mee aan de slag? Dat kan van alles zijn: Het timmeren van een supergave stoel, maken van een klassiek sieraad, schilderen van een schilderij, restaureren van een raceauto of zelfs het gieten van een vloer! De jongeren worden geholpen door slimme vakmannen en vrouwen. En zo zijn de kinderen hier de hele dag in touw met lassen, zagen, 3D printen, cement storten, muziek maken of een tafel monteren. Ik ben te gast in Zutphen, de eerste locatie van Walhallab. Een werkomgeving die creativiteit ademt. Zelfs de plafonds zijn inspirerend! Overal is wel iets te zien, aan te raken of mee te maken. Ik spreek met oprichter Marco Mout en Meester / leerlingbegeleider Nina Wolsink.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe bouwt het team van basisschool De Ark in Hensbroek aan een rijke leeromgeving?

In deze podcast zit ik aan tafel bij Jenny van der Werff, Annemieke Schuit en Frank Knijn. Jenny is leerkracht van groep 6, 7 en 8. Annemieke geeft les aan groep 3 en Frank is schooldirecteur. Basisschool De Ark is onderdeel van SKO West Friesland. De school ligt in een klein dorp, Hensbroek, in de kop van Noord-Holland. De Ark is een bijzondere school omdat ze bewust en beredeneert werken aan leerruimte voor iedere leerling. Zo worden leerlingen elke dag uitgedaagd om op een creatieve manier aan de slag te gaan. Er is van alles te doen rondom maakonderwijs (bouwen, schilderen, techniek, samen spelen) en gekoppelde interessante opdrachten. Deze onderwijsvisie is sterk gekoppeld aan de permanente aandacht voor de basisvaardigheden lezen, schrijven, rekenen en wereldoriëntatie. Langs een helder ritme en vaste dagindeling werken en leren de kinderen. Rust, reinheid en regelmaat dus! Wat de school ook bijzonder maakt is de binding met het dorp, leefomgeving en bijbehorende tradities. Iets waar De Ark zijn identiteit aan ontleent.

Tijdens de podcast refereer ik enkele malen naar een onderzoeksposter. De poster is op de website te bekijken. Ter informatie: deze poster is het resultaat van een al langere samenwerking tussen SKO West Friesland en mijzelf.

Hoe voorkomen we pesten op school?

In deze podcast heb ik het over pesten op school. Ik doe dit met Anneke Bloemen en Petra Lueb. Anneke is de moeder van Fleur Bloemen, Petra is haar tante. Fleur pleegde op 15e jarige leeftijd zelfmoord omdat ze gepest werd. Ze schreef zelfs een afscheidsbrief aan haar pesters. Anneke en Petra starten enkele jaren later de Fleur Bloemen Stichting met als doel om kinderen en jongeren bewust te maken wat pestgedrag kan aanrichten. In deze podcast praten we over hun ervaringen.

Maak jij je zorgen om iemand in je omgeving die gepest wordt en hier heel veel last van heeft? Zoek je hulp? Bel dan anoniem en gratis 0800-0113 en praat erover met een professional.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Waarom moeten leerkrachten met leerlingen leren praten over rekenen? Tjipcast 183 met Jarise Kaskens

Jarise Kaskens promoveerde in januari 2022 op een proefschrift over de rekenontwikkeling en onderwijsbehoeften van leerlingen vanuit het perspectief van het voeren zogenaamde rekengesprekken door leraren. Met dit onderzoek is er meer inzicht gekomen in hoe leerling- leraar factoren de rekenontwikkeling van leerlingen kunnen beïnvloeden. Bovendien blijkt er een directe relatie te bestaan tussen het zelfbeeld van de leerling ten aanzien van zijn ‘rekenkunsten’ en de geautomatiseerde basiskennis.

Eén hulpmiddel voor ‘betere rekenresultaten’ is het voeren van rekengesprekken met kinderen. Hier gaan we uitgebreid op in tijdens de podcast. Ook bespreken we stapsgewijs de uitkomsten van het promotieonderzoek en verkennen we hoe dit soort ‘rekengesprekken’ kunnen plaatsvinden in het klaslokaal.

Jarise is hogeschool hoofddocent onderzoeker en projectleider aan de Hogeschool Windesheim. Behalve haar proefschrift publiceerde ze diverse artikelen over het voeren van rekengesprekken. Een artikel dat verscheen in JSW, kun je hier tijdelijk gratis downloaden! En het handboek dat Jarise maakte over dit type rekengesprekken is via deze link te bestellen.

Hoe verklein je de kansenongelijkheid door te werken aan het vakmanschap van de leraar?

In de studio is Debbie Dussel. Leerkracht op basisschool De Polsstok in Amsterdam en kerndocent/ rekenspecialist bij Academica University of Applied Sciences. Debbie geeft inmiddels twintig jaar les in Amsterdam Zuidoost. In deze podcast praten we over de relatie tussen gelijke kansen en sterk vakmanschap van de leraar. We hebben het over het belang van een kennisrijk curriculum, de balans tussen didactiek en pedagogiek, ‘evidence informed’ werken en hoe je je continue kunt blijven verbeteren als onderwijsprofessional. Luister of kijk nu!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Check zeker ook de boeken die voorbijkomen in ons gesprek:

Hoe word je een wijze leraar met een eigen kleur? Tjipcast 164 met Ietje Pauw

Ietje Pauw is lector Narratieve Professionele Identiteit aan deze hogeschool KPZ. Ze doet onderzoek naar de professionele identiteit van leerkrachten. Aan de hand van tal van voorbeelden uit de praktijk ga ik met Ietje in gesprek over de werkomgeving van studenten die kiezen om les geven op de basisschool. Volgens Ietje is reflectie teveel een invuloefening geworden en ‘raakt’ het niet altijd meer. En dat is zonde, want reflectie is wel degelijk een krachtige bron om te leren. Vandaar haar pleidooi om te werken met verhalen. Verhalen bieden een onuitputtelijke bron van inspiratie en inzicht om te werken aan professionaliteit en ontwikkeling. Luister mee naar een bijzonder gesprek over onderwijs!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Check zeker ook de boeken die Ietje heeft geschreven over de narratieve professionele identiteit van de leerkracht:

Een leraar als geen ander: ontwikkeling van professionele identiteit van leraren door verhalen

Hoe zet je een klas aan het denken? Tjipcast 158 met Dick van der Wateren

In de studio is Dick van der Wateren. Hij schreef het boek De denkende klas. Hij verkent in dit rijk geïllustreerde boek de vraag hoe je leerlingen kunt motiveren door samen met hen na te denken en te filosoferen. Een onconventioneel vertrekpunt over hoe je als leraar (en pedagoog) ‘denken’ een plek kunt geven in het dagelijks onderwijs. Volgens Dick is ons onderwijs teveel bezig met het reproduceren van kennis. Kennis is echter pas iets als we hierover leren na te denken. Kennis is daarmee ook een bekwaamheid gericht op dialoog, leren kijken en met elkaar samenwerken. Dit ‘diepe’ denken vraagt om vaardigheden als vragen leren stellen, je durven te verwonderen en op onderzoek gaan. Met tal van voorbeelden uit de praktijk gaan we in gesprek. Om zo de bouwstenen te identificeren hoe hoe je de klas kunt transformeren tot een ‘denkende klas’. En afsluitend ons af te vragen wat dit vraagt van ons als onderwijsprofessionals.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Is het middelbaar onderwijs in Nederland echt zo saai? Tjipcast 155 met Thijs Hogenhuis

Ik ga in gesprek met Thijs Hogenhuis. Thijs zit op een middelbare school in Leek en doet dit jaar zijn vwo eindexamen. Hij schreef een betoog over onderwijs in het kader van zijn CKV opdracht, om te illustreren hoe het onderwijssysteem vele tekortkomingen kent en wat er nodig is om dit te verbeteren. Zijn boek heet ‘Haas gaat undercover’. Thijs raakt een gevoelige snaar bij zowel jongeren als docenten en voordat zijn boek uitkwam stond hij in diverse kranten. Tijd om hem aan de tand te voelen over zijn stelling dat het onderwijs in Nederland vreselijk saai is.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken: