leesonderwijs

Hoe geef je een effectieve en kennisrijke leesles op de basisschool?

Heleen Buhrs werkt als leerkracht en expert-leerkracht begrijpend lezen op de Alan Turingschool in Amsterdam. Recent kwam haar boek uit Effectief leesonderwijs in de praktijk, een kennisrijke aanpak voor de basisschool. Hierin legt ze uit hoe je als leerkracht een goede begrijpend lezen les ontwerpt en doceert. Ze besteedt hierbij veel aandacht aan de opbouw van kennis bij leerlingen, het selecteren van goede teksten, de actieve verwerking van leerlingen tijdens de les en de monitoring van het leerproces in de klas.

Heleen bouwt haar betoog in deze podcast op aan de hand van jeugdliteratuur. We bespreken de kwaliteit van diverse teksten (en methodes) en Heleen beschrijft stap voor stap wat er nodig is om een goede les te geven.

Een selectie van de besproken boeken vind je hieronder:

Piratenzoon door Rob Ruggenberg

Gedicht van Willem Wilmink (over Napoleon)

Winterijs van Peter van Gestel

Wat een goede tekst! Gids voor schrijven in 10 genres voor het basisonderwijs

Over alles. Van wolken tot Romeinse cijfers en van atomen tot schroeven

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe geef je effectief spellingonderwijs op de basisschool?

Kim Cordewener en Anna Bosman brachten recent een nieuw boek uit over spellingonderwijs op de basisschool. Het boek beschrijft welke kennis je als leerkracht nodig hebt om kwalitatief hoogstaand spellingonderwijs te geven. In deze podcast gaan we dieper in op de historie van schrijven en spellen, de ontwikkeling van spellen en de bijbehorende didactiek. Aangezien Kim en Anna allebei wetenschapper zijn is dit boek geheel wetenschappelijk onderbouwd en vertaald naar de praktijk.

Vragen die aan bod komen zijn onder andere:

  • Wat dienen docenten van de geschiedenis van geschreven teksten te weten en waarom?
  • Wat is spelling? En wat ook niet?
  • Waarom is spellen moeilijker dan lezen?
  • Hoe hangt spellen samen met leren schrijven?
  • Wat zijn belangrijke didactische uitgangspunten voor leren spellen?
  • Wat doe je tijdens de klankzugivere en niet klankzugivere periode?
  • Waar gaat het in de praktijk vaak mis?
  • Hoe is het gesteld met het spellingonderwijs in Nederland?

Meer over mijn gasten:

Dr. Kim Cordewener is docent aan het onderwijsinstituut Pedagogische en Onderwijswetenschappen van de Radboud Universiteit. Kim stond aan de basis van de opleiding tot basisschoolleerkracht Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs. Daarnaast is zij als onderzoeker verbonden aan het Behavourial Science Institute van de Radboud Universiteit.

Prof. dr. Anna Bosman. Anna is onderzoeker en docent verbonden aan het Behavourial Science Institute en het Onderwijsinstituut Pedagogische Wetenschappen en Onderwijswetenschappen van de Radboud Universiteit. Daarnaast heeft zij de opleiding tot basisschoolleerkracht Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs opgericht. Anna is ook de initiator van de masteropleiding Curriculumopleiding voor Primair Onderwijs.

Ik kan je het boek van harte aanraden! Je kunt het bestellen via deze link.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe geven collega’s van de Heldringschool handen en voeten aan thematisch onderwijs?

Vandaag bezoek ik de Heldringschool. Een school voor speciaal basisonderwijs in Rotterdam onderdeel van PCBO. Een school die uitblinkt in thematisch onderwijs. In deze podcast gaan we in gesprek over hun visie op leren, organiseren, professionaliseren en veranderen. Aan de hand van dagelijkse voorbeelden uit de schooldag bespreken we verschillende thema’s zoals het hebben van hoge verwachtingen, het belang van ritmes en routines en de relatie met effectief en krachtig leesonderwijs.

De school staat middenin een drukke wijk. Eénmaal binnen betreed je een oase van rust en schoonheid. De wanden in de lokalen zijn prachtig opgebouwd met werk van leerlingen en kennis over het actuele thema waaraan wordt gewerkt. Tussendoor sporten de leerlingen in de gymzaal, koken samen, werken in de tuin of spelen op het prachtige schoolplein. Maar bovenal wordt er veel samen geleerd! Hoe dit team samenwerkt en handen en voeten aan thematisch onderwijs komt uitgebreid aan bod in deze aflevering. Een absolute aanrader.

Ik praat met Mariëtte Vink, directeur van de Heldringschool, Hanneke Bosschaart, intern begeleider onderbouw en Donna Lubin, leerkracht groep 4, 5. Meer weten over de Heldringschool? Check zeker hun website of bekijk het gesprek eens op YouTube om een visuele indruk te krijgen van de school.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe lees je voor in de klas?

In de studio is Bertus Meijer. We gaan het hebben over de kracht van voorlezen in de klas. Bertus Meijer is al 40 Jaar meester. Hij is ook columnist voor PICA en Vives en eigenaar van het platform Onderwijsenzo. Ook is hij begenadigd stemacteur, misschien herken je zijn stem wel aan de introductie of afsluiting van deze podcast!

In deze aflevering bespreken we een aantal belangrijke onderwerpen: Hoe lees je goed voor? Wat kan je beter wel en niet doen? Hoe kan je beter worden in voorlezen? Welk effect heeft samen lezen op kinderen? Er komen ook tal van specifieke onderwerpen voorbij zoals:

  • Wel of geen stemmetjes doen
  • Rust en beste tijdstip
  • Leestempo
  • Het kiezen van het juiste boek
  • Stilzitten oefenen
  • Afstemmen met je duo maatje
  • Inleven en herlezen
  • Samen met de klas een boek nabespreken

En nog veel meer! Bovendien bespreken we diverse vragen van luisteraars. Veel luisterplezier!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Is het tijd dat de pabo-opleidingen in Nederland kritisch in de spiegel kijken? Tjipcast 143 met Anna Bosman

In Tjipcast 143 ontmoet ik prof. dr. Anna Bosman. Hoogleraar dynamiek van leren en ontwikkeling aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Directeur van het onderwijsinstituut Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde en lid van het team red het onderwijs. Het onderwijs in Nederland ligt onder een vergrootglas. Met name in het basisonderwijs (PO) spelen er urgente vragen rondom de onderwijskwaliteit en de dalende resultaten op het gebied van lezen, schrijven en rekenen. Met daarbovenop een oplopend tekort aan geschoolde leraren. Volgens Anna Bosman is het daarom extra belangrijk ons te richten op de kerntaken op school. En dat kan alleen maar met leraren die optimaal worden voorbereid om in de klas les te geven. Als expert, niet als coach. Met veel aandacht voor klassikale instructie en begeleiding in de praktijk.

Helaas slagen pabo-opleidingen hier in Nederland onvoldoende in. Hoe komt dat? In deze podcast verkennen we welke rol de pabo-opleidingen hebben in de huidige onderwijsproblematiek. Zijn deze opleidingsinstituten voor basisschoolleraren bijvoorbeeld wel expliciet genoeg over wat het doel van onderwijs dient te zijn? Waarom besteden ze relatief weinig aandacht aan het overdragen van wetenschappelijk onderbouwde lesmethoden? En welk motief hebben deze opleidingen om zich bijvoorbeeld te verbinden aan 21ste-eeuwse vaardigheden in de klas? Iets dat wetenschappelijk gezien sterk ter discussie staat en waarvan je kunt afvragen of het zinvol is om tijd aan besteden tot en met groep 8. Luister nu naar een belangrijk gesprek over onderwijs in Nederland en wat er nodig is om de problemen anno nu aan te pakken.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Hoe staan we er in Nederland voor met ons onderwijs? Tjipcast 106 met Aleid Truijens

In deze podcast praat ik met Aleid Truijens, bekend van haar wekelijkse onderwijscolumn in de Volkskrant. We bespreken de onderwijs actualiteit. Ondanks het winterse weer gaan op veel plekken de basisscholen deze week weer open sinds de sluiting op 17 december vanwege corona. Dit is de tweede langdurige sluiting waarin basis- en middelbare scholen bijna geheel overschakelden op online onderwijs. De zorgen over achterstanden van kinderen zijn groter geworden, de examens komen er bovendien aan en het lerarentekort is nog steeds urgent. Kortom, scholen staan onder behoorlijke druk.

Tegelijkertijd zijn de zorgen over onderwijskwaliteit in Nederland niet nieuw. Hoogstens worden ze extra zichtbaar in deze uitzonderlijke periode. Gelijke kansen voor ieder kind is actueler dan ooit. Met Aleid verken ik de grootste vraagstukken waar we als Nederland voor aan de lat staan. We bespreken de oorzaken en verkennen aanknopingspunten om ze aan te pakken.

Hoe leren we kinderen goed lezen en spellen op de basisschool? Tjipcast 096 met Shirley Snip en José Schraven

In deze podcast ga ik in gesprek met Shirley Snip en José Schraven. We bespreken hoe leerkrachten in het basisonderwijs de effectiviteit van het lees-spellingonderwijs kunnen vergroten. José Schraven heeft hier onderbouwde preventie instructie-methode voor ontwikkeld. Met als doel het technisch lezen te verbeteren. We bespreken tal van valkuilen in het onderwijs zoals gebrekkige letterkennis, onvoldoende aandacht voor klanken leren en schrijfproblemen. Met hun praktische en onderbouwde aanpak presenteren ze een cruciaal denkkader voor het onderwijs om kinderen te helpen beter te lezen en spellen. Kijk voor meer informatie, praktijkvoorbeelden, filmpjes en bijvoorbeeld instructiebladen op: zoleerjekinderenlezenenspellen.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het Tjipcast YouTube kanaal:

Hoe ziet goed leesonderwijs eruit in de dagelijkse praktijk? Tjipcast 094 met Marita Eskes

Te gast in de studio is Marita Eskes. Ze schreef het boek Technisch lezen in een doorlopende lijn. Een handboek voor de basisschool. En in deze podcast staat de vraag centraal: Hoe ziet goed leesonderwijs eruit in de dagelijkse praktijk? Hoe komt het dat Nederlandse kinderen steeds slechter lezen? We behandelen tal van praktijkvoorbeelden en theoretische perspectieven hoe het leesonderwijs op de basisschool te verbeteren.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het Tjipcast YouTube kanaal: