onderwijs

Werk maken van onderwijskwaliteit: Is het tijd om verder te kijken dan onze neus lang is?

Dit is een langverwachte podcast met niemand minder dan Tim Surma! We praten over onderwijskwaliteit en het statuut van de leerkracht. De zorgen rondom de huidige onderwijskwaliteit en de broodnodige herwaardering van de leraar wordt vaak aangevlogen vanuit het perspectief van salaris, problemen met financiering (lumpsum), grootte van de klassen, gebrekkige autonomie of te logge besturen. Maar klopt dat wel? 

De stelling van Tim is dat het daar niet per sé om draait: in Vlaanderen verdienen leraren stukken minder, zijn de klassen kleiner, ervaart men autonomie, heeft men geen besturen, en toch zijn de problemen identiek. Leesprestaties dalen, lerarentekort alom. Dit kan dus amper onderscheidend zijn.

In deze podcast kijken we daarom verder dan onze neus lang is en presenteren drie oorzaken die vreten aan de onderwijskwaliteit:

  1. Een te grote curriculaire focus op generieke vaardigheden;
  2. Een te beperkte focus op een zorgvuldig opgebouwde kennisbasis;
  3. Een naïef geloof in romantische kind- of leerlinggecentreerde didactische aanpakken.

Voor meer achtergrondinformatie en onderbouwing check dit artikel dat recent verscheen. Hier vind je ook aanknopingspunten om er iets aan te doen! Tot slot, hier nog een foto van de plek waar we ons gesprek voerden! Op veler verzoek 🙂

Hoe maak je werk van formatief handelen?

In deze podcast praat ik met de auteurs van het onderwijsboek ‘Formatief handelen, van instrument naar ontwerp‘. In ons gesprek verkennen we hoe we van een toetscultuur naar een feedbackcultuur kunnen komen en wat dit vraagt van leerkrachten en docenten. Formatief handelen gaat over de impact van onderwijs op het leerproces van de leerling, in plaats van de vraag of de docent alle leerstof heeft onderwezen. Dit klinkt logisch, maar is in de praktijk best een uitdaging om te realiseren. In de podcast gaan we hierover in gesprek aan de hand van vijf basisprincipes die centraal staan bij formatief handelen:

1. Geen manier van toetsen, wel een manier van lesgeven

2. Niet cijferloos werken, wel ‘constructive alignment’

3. Niet tijdrovend administreren, wel tijdwinnend handelen in de praktijk

4. Geen transmissiefeedback, wel transformatieve feedback

5. Niet een bomvol en onsamenhangend curriculum, maar een overzichtelijk en samenhangend curriculum

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Zo leer je kinderen lezen en spellen op de basisschool

José Schraven is in de studio, specialist in de didactiek van lezen, spellen en taal. In Zo leer je kinderen lezen en spellen heeft José Schraven deze vakdidactiek methodisch uitgewerkt. De methodiek verscheen voor het eerst in 1995 (in eigen beheer) en is sindsdien op veel scholen in Nederland ingevoerd. Recent is de geheel herziene editie uitgebracht in een 9e druk. We praten over de opzet een inhoud van het boek en hoe je als schoolteam kunt professionaliseren op het gebied van lees- en spellingonderwijs.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Wat gebeurt er allemaal bij Walhallab en wat kunnen we daarvan leren?

Walhallab is een leer- en werkplaats waar jongeren aan de slag gaan en dingen maken. Samen met ervaren meesters. Bedoeld voor jongeren die een plek zoeken om zichzelf te zijn. Soms zijn ze eerder uitgevallen in het reguliere onderwijs. Bij Walhallab staat de deur altijd open. Waar gaan ze dan mee aan de slag? Dat kan van alles zijn: Het timmeren van een supergave stoel, maken van een klassiek sieraad, schilderen van een schilderij, restaureren van een raceauto of zelfs het gieten van een vloer! De jongeren worden geholpen door slimme vakmannen en vrouwen. En zo zijn de kinderen hier de hele dag in touw met lassen, zagen, 3D printen, cement storten, muziek maken of een tafel monteren. Ik ben te gast in Zutphen, de eerste locatie van Walhallab. Een werkomgeving die creativiteit ademt. Zelfs de plafonds zijn inspirerend! Overal is wel iets te zien, aan te raken of mee te maken. Ik spreek met oprichter Marco Mout en Meester / leerlingbegeleider Nina Wolsink.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe voorkomen we pesten op school?

In deze podcast heb ik het over pesten op school. Ik doe dit met Anneke Bloemen en Petra Lueb. Anneke is de moeder van Fleur Bloemen, Petra is haar tante. Fleur pleegde op 15e jarige leeftijd zelfmoord omdat ze gepest werd. Ze schreef zelfs een afscheidsbrief aan haar pesters. Anneke en Petra starten enkele jaren later de Fleur Bloemen Stichting met als doel om kinderen en jongeren bewust te maken wat pestgedrag kan aanrichten. In deze podcast praten we over hun ervaringen.

Maak jij je zorgen om iemand in je omgeving die gepest wordt en hier heel veel last van heeft? Zoek je hulp? Bel dan anoniem en gratis 0800-0113 en praat erover met een professional.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Werken aan een succesvolle start bij Zadkine Startcollege in Rotterdam (deel I)

In 2020 waren er bijna 23.000 voortijdige schoolverlaters in Nederland. Schoolverlaters zijn jongeren die niet in het bezit zijn van een startkwalificatie. Dit heeft meestal grote persoonlijke gevolgen en is – met name in de stedelijke context – al jaren een urgent vraagstuk om aan te pakken. Zadkine Startcollege biedt deze jongeren een unieke werk- en leeromgeving. Kleinschalig, met persoonlijke aandacht, gericht op het behalen van successen. Studenten volgen hier een beroepsopleiding op mbo niveau 1. Ook wel entreeopleiding genoemd. Dit duurt maximaal één schooljaar. 

Wat ondermeer uniek is aan Zadkine Startcollege is de samenwerking tussen onderwijs en zorg. Professionals vanuit beiden disciplines trekken dagelijks met elkaar op. Jongeren reizen niet meer door de stad om naar een loket te moeten voor een gerelateerde zorgvraag maar kunnen die in de klas (school) direct stellen. Een vernieuwende aanpak, die inmiddels zijn vruchten afwerpt! Dit ging echter niet zomaar en is het gevolg van een beredeneerde aanpak. Hierover gaan we in dit eerste deel van dit podcast drieluik in gesprek met loopbaanbegeleider Steye Felix en klassenbegeleider Didi Lopes.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken, je krijgt dan ook een indruk van Zadkine Startcollege:

Hoe kun je studenten verleiden tot leren? Tjipcast 166 met Alard Joosten

In de studio is Alard Joosten, medeoprichter van De Docentenacademie. Alard schreef een heel toepasbaar boek over hoe je studenten in het hoger onderwijs kunt verleiden tot leren. Is dat nodig? Ja! Want als je met studenten werkt kom je dagelijks uitdagende situaties tegen. En dat vraagt wat van je als docent qua begeleiding, lesvoorbereiding en afweging in type werkvorm en begeleiding. Motivatie is ook niet iets statisch waar je ‘altijd’ op kunt terugvallen, immers het ene onderwerp spreekt meer tot de verbeelding dan het andere. Hoe pak je dat nu aan als docent? Met tal van voorbeelden uit de praktijk gaat Alard in op deze hoofdvraag!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Het boek van Alard is hier te bestellen!

Deel III over digitalisering: Hoe gaat Friese Poort om met ICT gebruik van studenten?

In deze laatste podcast op locatie bij Friese Poort verkennen we de vraag hoe je als beroepsopleiding omgaat met digitalisering. Dat doe ik samen met practor digitale weerbaarheid Reinze Tjoelker en docent Burgerschap Reinder Bakker. We verkennen op wat voor manier een onderwijsteam zijn studenten kan helpen om op een verantwoordelijke manier om te gaan met ICT en bijvoorbeeld sociale media. Friese Poort heeft hiervoor een digitaal moreel kompas ontwikkeld. We verkennen dit concept en hoe het bijdraagt een krachtig onderwijs.

Via deze link kan je het digitaal kompas van Friese Poort downloaden.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken, je krijgt dan ook een indruk van Friese Poort:

Deel II over digitalisering: In gesprek met docenten over ICT gebruik bij Friese Poort

Dit is deel II van het drieluik over digitalisering in het beroepsonderwijs. In de vorige aflevering spraken we met studenten en nu komen docenten aan het woord. We zijn te gast bij Friese Poort. Hoe begeleid je als school studenten in de digitale wereld? En hoe zet je digitalisering in op een goede en verantwoorde manier? Friese Poort loopt hierin voorop in Nederland, zo hebben ze een practor digitale weerbaarheid benoemd die de afgelopen jaren heeft gewerkt aan een digitaal moreel kompas. Hoe geef je als onderwijsteam handen en voeten aan digitalisering? Stuur je vanuit eenzelfde kader of kies je voor een vrije invulling afhankelijk van de docent? En wat kan ICT opleveren in en rondom de klas?

Hier nog de link naar het artikel over ICT ondernemers die hun kinderen naar ‘klassieke scholen’ laten gaan en ze zelfs liever niet op tablets en smartphones lieten spelen.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken, je krijgt dan ook een indruk van Friese Poort:

Tjipcast is te gast bij Friese Poort: In gesprek met studenten over digitalisering van het onderwijs

We zijn met de podcast studio naar Leeuwarden gereisd en te gast bij Friese Poort. Een ROC-instelling in het Noorden van Nederland. We gaan in gesprek met studenten over digitalisering. Hoe begeleid je als school studenten in de digitale wereld? En hoe zet je digitalisering in op een goede en verantwoorde manier? Friese Poort loopt hierin voorop in Nederland, zo hebben ze een practor digitale weerbaarheid benoemd die de afgelopen jaren heeft gewerkt aan een digitaal moreel kompas. In deze eerste aflevering ga ik samen met Floor van Venrooij in gesprek met een groep studenten. Hoe lang kijken ze per dag bijvoorbeeld op hun telefoon? Werken ze graag online of gaan ze toch liever naar school? En hoe beoordeel je of kennis die op je afkomt via sociale media betrouwbaar is? Blijf luisteren want in aflevering 2 gaan we in gesprek met docenten! Deze opname dateert van 25 oktober 2021.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken, je krijgt dan ook een indruk van Friese Poort: