onderwijsverbetering

Hoe houd je als docent regie in de klas? Te gast bij Gert Verbrugghen in de klas

In deze podcast staat de vraag centraal hoe je als docent of leerkracht regie in de klas krijgt en houdt. Ik ben te gast bij Gert Verbrugghen, docent Engels op het Alfrinkcollege in Deurne voor vmbo. Twee leerlingen doen mee met ons gesprek: Ayman Abu Kashba (14 jaar) en Daniël Stosic (15 jaar). Gert vertaalde het invloedrijke onderwijsboek ‘Running the Room’ van Tom Bennett naar het Nederlands. Titel: Regie in de klas.

We praten in deze podcast over hoe je als docent werk maakt van klassenmanagement. Hoe je kunt sturen op gewenst door het te onderwijzen. En hoe je gebruik kunt maken van routines en afspraken in je klas. Inmiddels is Gert bekend geworden met zijn aanpak. Hij laat keer op keer zien dat je met deze aanpak kinderen met plezier een vak leert en ze veel kennis opdoen. Het is bovendien bij uitstek bevorderlijk voor het verankeren van gelijke kansen. 

Gert Verbrugghen is eerder in de podcast geweest (088) om te vertellen over hoe hij wetenschappelijke kennis toepast om de kwaliteit van zijn lessen te verbeteren.

En: Nieuwsgierig geworden hoe Myndr kinderen leert beter omgaan met internet en digitale afleiding? Kijk op focusindeklas.nl/tjipcast om te zien wat myndr voor jou kan doen!

Je kunt het gesprek met Gert, Daniël en Ayman ook op YouTube bekijken:

Is het tijd voor meer vertraging in filosofie en onderwijspraktijk? Tjipcast 173 met Joop Berding

In deze podcast spreek ik met opvoedingsfilosoof en oud-docent Joop Berding. Hij denkt na over onderwijs op het grensvlak van filosofie en praktijk. Hij baseert zijn denken onder andere op het werk van Hannah Arendt, Janusz Korczak en John Dewey. Binnenkort verschijnt er een nieuw boek over de Nederlandse filosoof Cornelis Verhoeven. In deze podcast verkennen we het belang en idee van vertragen in ons onderwijs. Vertraging is een heel wezenlijk onderdeel van leren en ontwikkelen. Toch staat het onder druk in ons onderwijssysteem. Sterker nog, we hebben er niet altijd meer het ‘geduld’ voor. Liever leren we vandaag de dag snel, efficiënt en zoveel mogelijk. Maar welke functie kan vertragen hebben en waarom doet het ertoe doet in een klaslokaal of lespraktijk? En is het mogelijk om geduld, aandacht en vertraging in het hart van ons onderwijs te positioneren?

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Check zeker ook de boeken van Joop:

De school als werkplaats. Gereedschap voor een sterke kwaliteitscultuur. Tjipcast 172 met Eva Naaijkens en Martin Bootsma

Vandaag zit ik aan tafel met Eva Naaijkens en Martin Bootsma. We gaan in gesprek over hun nieuwe boek ‘De school als werkplaats‘. Eva en Martin zijn de oprichters van de Alan Turingschool in Amsterdam. Sinds januari 2022 een excellente school. Eva is hier schoolleider en Martin teamleider en leraar. Vanuit hun professionele werkpraktijk publiceren ze regelmatig over onderwijs. Eerder schreven ze het boek ‘En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven‘. Een veelgeprezen boek over hun kwaliteitsaanpak voor scholen, in 2018 betiteld als onderwijsboek van het jaar.

In hun nieuwe boek bouwen ze voort op dit fundament. Thema’s die aan bod komen zijn: werken vanuit een gedeelde visie, het ontwikkelen van eenduidigheid in werkprocessen en structuren, borging van kwaliteitsverbetering, kennisdelen en het koesteren van een bijbehorende professionele cultuur. In deze podcast bezien we deze thema’s telkens vanuit de rol van schoolleider en docent. Ook bespreken we enkele vragen van luisteraars.

We zijn te gast bij Uitgeverij Pica! Hartelijk dank voor het mogen opnemen van de podcast midden tussen de onderwijsboeken!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

High performance onderwijs, wat is dat eigenlijk? Tjipcast 146 met Marcel Huijgens en Max van den Berg

In deze podcast staat Openbare basisschool de Fonkel centraal in Tilburg. Ik ga over het functioneren van deze school in gesprek met onderwijsdirecteur Marcel Huijgens en leerkracht Max van den Berg. Sinds enkele jaren werken ze vanuit het gedachtegoed van High Performance Onderwijs. Het doel van het team is helder: gelijke kansen voor iedere leerling. De school heeft een enorme sprong gemaakt in de afgelopen jaren. Ondanks de onderwijsuitdagingen in de wijk waar de school staat. Denk dan bijvoorbeeld aan taalachterstand. Marcel en Max vertellen over hun aanpak, visie en methodiek. Ze koppelen het high performance gedachtegoed aan de kwaliteitsaanpak van Enigma. Hiermee weten ze een beweging in te zetten met hun team die leidt tot bijzondere resultaten.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

In het gesprek worden een aantal bronnen genoemd en de visualisatiekaart komt enkele malen ter sprake. De kaart en de bronnen kan je hieronder raadplegen. Deze tekeningen zijn gemaakt door Paul van Hees. Check voor meer informatie over zijn werk: www.paulvanhees.nl

Andere bronnen die genoemd werden in het gesprek:

Is het tijd dat de pabo-opleidingen in Nederland kritisch in de spiegel kijken? Tjipcast 143 met Anna Bosman

In Tjipcast 143 ontmoet ik prof. dr. Anna Bosman. Hoogleraar dynamiek van leren en ontwikkeling aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Directeur van het onderwijsinstituut Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde en lid van het team red het onderwijs. Het onderwijs in Nederland ligt onder een vergrootglas. Met name in het basisonderwijs (PO) spelen er urgente vragen rondom de onderwijskwaliteit en de dalende resultaten op het gebied van lezen, schrijven en rekenen. Met daarbovenop een oplopend tekort aan geschoolde leraren. Volgens Anna Bosman is het daarom extra belangrijk ons te richten op de kerntaken op school. En dat kan alleen maar met leraren die optimaal worden voorbereid om in de klas les te geven. Als expert, niet als coach. Met veel aandacht voor klassikale instructie en begeleiding in de praktijk.

Helaas slagen pabo-opleidingen hier in Nederland onvoldoende in. Hoe komt dat? In deze podcast verkennen we welke rol de pabo-opleidingen hebben in de huidige onderwijsproblematiek. Zijn deze opleidingsinstituten voor basisschoolleraren bijvoorbeeld wel expliciet genoeg over wat het doel van onderwijs dient te zijn? Waarom besteden ze relatief weinig aandacht aan het overdragen van wetenschappelijk onderbouwde lesmethoden? En welk motief hebben deze opleidingen om zich bijvoorbeeld te verbinden aan 21ste-eeuwse vaardigheden in de klas? Iets dat wetenschappelijk gezien sterk ter discussie staat en waarvan je kunt afvragen of het zinvol is om tijd aan besteden tot en met groep 8. Luister nu naar een belangrijk gesprek over onderwijs in Nederland en wat er nodig is om de problemen anno nu aan te pakken.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Wat hebben Beter Onderwijs Nederland, Stichting Goed rekenonderwijs en Red het onderwijs met elkaar gemeen? Tjipcast 138 met Gerard Verhoef

In deze podcast is Gerard Verhoef te gast. Gerard is docent wiskunde, voorheen lerarenopleider en nu docent bij de technische faculteit van de Hogeschool van Amsterdam. Hij is ook bestuurslid van Beter Onderwijs Nederland, bestuurslid van stichting goed rekenonderwijs en lid van het team ‘red het onderwijs’. We verkennen de vraag wat deze drie initiatieven met elkaar gemeen hebben. Waarom zijn ze opgericht? Welk doel hebben ze en wat willen ze bereiken? We kijken zowel terug als vooruit in bespreken actuele onderwijsvraagstukken. We cirkelen in het gesprek rondom rondom de spanning tussen onderwijs willen vernieuwen (innovatie) of verbeteren (stap voor stap beter maken). De rol van ICT in het onderwijs komt ook uitgebreid aan bod.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Hieronder nog een aantal linkjes en bronnen die in het gesprek voorbij kwamen:

Napraten over examineren in coronatijd. Tjipcast 123 te gast bij het ROC da Vinci college en de duurzaamheidsfabriek

In deze podcast van 20 minuten blik ik met Floor, Ellen en Peter terug op de gesprekken die we voerden met docenten, studenten, werkveld en onderwijsmanagers bij het ROC da Vinci college. De vraag die centraal staat is hoe je kwalitatief en betekenisvol kunt examineren in coronatijd. In de duurzaamheidsfabriek weten ze dit succesvol vorm te geven. Ondanks de vele uitdagingen. Hoe hebben ze dit aangepakt? Wat viel op? Wat werkte goed en wat kunnen andere beroepsopleidingen leren van deze werkwijze?

Deze podcast is onderdeel van een reeks praktijkonderzoeken die ik samen met Metis Onderwijsadvies uitvoer en vormgeef. We zijn op zoek naar de bouwstenen van excellent onderwijs en reizen door Nederland om hierover met onderwijsprofessionals, studenten en werkveld over in gesprek te gaan. Voor meer informatie bezoek de website van Metis Onderwijsadvies.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Examineren in coronatijd, hoe doe je dat? Tjipcast 122 te gast bij het roc da Vinci college

Het ROC da Vinci College heeft in de periode van Corona een enorme innovatieversnelling doorlopen wat betreft examineren. Het examineren en stagelopen was vanwege de corona richtlijnen niet meer mogelijk en die urgentie heeft ervoor gezorgd dat ze hun eigen schoolomgeving hebben omgebouwd hebben tot realistische werk-leeromgeving. In de duurzaamheidsfabriek in Dordrecht is het nu mogelijk om meerdere vakgebieden (opleidingen) te examineren in nauwe afstemming met het werkveld. De intentie is nu om deze beweging verder uit te bouwen en om die rede is het buitengewoon interessant hier nader onderzoek naar te doen.

Vragen die we hierbij hebben zijn onder andere:

Hoe borg je de betrouwbaarheid en validiteit van zo’n nieuwe vorm van examineren?

Hoe ervaren studenten deze nieuwe vorm van examineren?

Wat vraagt het van de docenten en begeleiders? En hoe kan je deze beweging breder op gang krijgen in en rondom een school? Uiteindelijk kan zo’n ‘nieuwe’ beweging ook het onderwijs zelf veranderen (de weg ernaar toe) en welke effecten zou dit kunnen hebben?

Kortom: genoeg animo voor een praktijkonderzoek en podcast gesprek op locatie! De volgende onderwerpen worden besproken: Inzicht in het examineren in de duurzaamheidsfabriek. We willen leren van successen en zicht krijgen op het examen proces van begin tot einde. Ook zoeken we naar de definitie, aanleiding vanuit de praktijk, taal en begrippen (wat is het wel, wat ook niet). Wat zijn de dilemma’s en uitdagingen in de praktijk? Waar liepen collega’s van da Vinci College tegenaan? Denk aan spanningen tussen docenten, bedrijfsleven, examencommissie, de fabriek zelf, etc.). Maar ook in termen van aansturing (Hoe begin je eigenlijk en hoe zet je dat dan voort?). Weg vooruit: We kijken waarderend naar de successen die er zijn behaald, beantwoorden en verkennen de weg vooruit. We identificeren adviezen voor andere scholen, bespreken de actuele uitdagingen.

Deze podcast is onderdeel van een reeks praktijkonderzoeken die ik samen met Metis onderwijsadvies uitvoer en vormgeef. We zijn op zoek naar de bouwstenen van excellent onderwijs en reizen door Nederland om hierover met onderwijsprofessionals, studenten en werkveld over in gesprek te gaan. Voor meer informatie bezoek de website van Metis onderwijsadvies.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Hoe krijg je kinderen aan het lezen? Tjipcast 121 met Martin Bootsma

In deze podcast praat ik met Martin Bootsma over het belang van (jeugd)literatuur op de basisschool. Martin is medeoprichter van de Alan Turingschool in Amsterdam, is leraar, teamleider en initiatiefnemer van de Enigma kwaliteitsaanpak. Ook is hij auteur van ‘En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven?‘ Een boek over onderwijsverbetering gericht op het basisonderwijs en voortgezet onderwijs.

Het is vandaag de dag helaas niet al te best gesteld met de leesvaardigheid van kinderen. Ondanks dat er veel aandacht voor is wat betreft onderzoek en beleid. Hoe kan dit? En hoe kan je als leerkracht, docententeam en school kinderen met plezier en succes leren lezen? In dit gesprek laat Martin aan de hand van diverse passages uit jeugdliteratuur zien hoe je samen met kinderen kunt lezen. Hoe je koppelingen kunt maken tussen boeken, gedichten en passages. En hoe kunst, historie en wereldoriëntatie bij uitstek verdieping en verrijking kan aanbrengen in het bevorderen van leesplezier.

We spreken in deze podcast over verschillende onderwerpen zoals leesmotivatie, juiste didactiek, monitoring en stapsgewijze verdieping. Deze zijn gekoppeld aan een breder spectrum gericht op een gedragen, schoolbrede kwaliteitsaanpak. Ook houdt Martin een stevig pleidooi tegen de ontkaveling van leren lezen. Denk aan het verschil tussen technisch lezen, begrijpend lezen en goed leren schrijven. We knippen hierdoor het taalonderwijs in kleine stukjes en leerlingen zien de samenhang niet meer, laat staan het belang van het leren van de Nederlandse taal in relatie tot hun eigen leven/de wereld buiten het klaslokaal. Gelukkig kan dat kan anders en daarmee ook beter! Daar gaat deze podcast over

Boeken en links die besproken worden in deze podcast:

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Hoe komt het dat zoveel Nederlandse kinderen minder goed kunnen rekenen en schrijven? Tjipcast 120 met Sezgin Cihangir

In deze podcast ga ik in gesprek met Sezgin Cihangir, directeur van het Nederlands Mathematisch Instituut en voorvechter van beter reken- en leesonderwijs op de basisschool. Sezgin schrijft regelmatig over de staat van het onderwijs in Nederland. Eén van de punten die mij opviel is zijn constatering dat ‘pure wiskunde’ en aandacht voor cijfers stilaan verdwijnen en vervangen worden door ingewikkelde en complexe talige opdrachten voor kinderen. Het lijkt er zelfs op dat we bepaalde aspecten van rekenen ouderwets zijn gaan vinden. Helaas met negatieve gevolgen: kinderen rekenen (en lezen) jarenlang op rij steeds een beetje minder. Hoe is deze neergaande trend te verklaren? En belangrijker: Hoe is het op te lossen en wat vraagt dat van ons als samenleving, school en maatschappij? In deze podcast staan de volgende vragen centraal:

  • Hoe is het gesteld met het rekenonderwijs in Nederland?
  • Waar liggen de grootste zorgen en problemen?
  • Wat zijn kansrijke oplossingen?
  • Welke inspanning is nodig voor leerkrachten en scholen?
  • Zijn de rekenprincipes van vroeger achterhaald en ouderwets?
  • Hoe kan je kinderen foutloos leren rekenen? Wat is hier voor nodig?
  • Het Nederlands Mathematisch Instituut is ook initiatiefnemer van foutloos rekenen, een organisatie dat kinderen helpt bij het leren rekenen. Wat doen jullie hier dat werkt?
  • Je noemde de organisatie foutloos rekenen ook wel eens gekscherend een ‘schadeherstelbedrijf‘. Is het niet tijd dat deze lesmethode meer aandacht krijgt in Nederland?

Boeken en links die besproken worden in deze podcast:

  • Euclides Elements
  • Check voor meer informatie over foutloos rekenen, praktijkvoorbeelden en casuïstiek hun website (deze link is op geen enkele manier gesponsord)
  • Het boek waar Sezgin naar refereert is nog niet te koop helaas.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal: