Innoveren en Verbeteren

Patronen doorbreken – Radicale vernieuwing – Duurzaamheid – Doorbreek de cirkel – Innovatiemanagement – Design thinking – Rapid prototyping – Business case – Leerling centraal – onderwijsinnovatie – Leerproces – Nieuwsgierigheid – Organisatieleren

Hoe maak je impact met inclusief onderwijs?

28 oktober 2025 Innoveren en Verbeteren 32:01

Inclusief onderwijs gaat verder dan een ideaal: het draait om de dagelijkse praktijk waarin ieder kind, met of zonder extra ondersteuningsbehoefte, welkom is én tot zijn recht komt. Maar hoe geef je dat concreet vorm in de klas en samen met je team? In deze aflevering onderzoeken we wat er nodig is om écht inclusief te werken — niet alleen vanuit beleid, maar vanuit pedagogische kwaliteit, samenwerking en de kracht van de gemeenschap in en rondom de school. Samen met schoolleider Tessa van Zadelhoff (Basisschool Het Talent in Schijndel) en leerkracht Joep Goldak (Basisschool De Laak in Wamel) ontdekken we hoe visie op inclusief, een portie lef en maatwerk samenkomen in de praktijk.

We praten over wat inclusief onderwijs nou écht betekent (voorbij het containerbegrip) en waarom het begint bij “steengoed onderwijs”: pedagogisch en didactisch sterk, met open deuren voor zoveel mogelijk leerlingen en ruimte voor vernieuwing. Vanuit persoonlijke ervaringen delen Tessa en Joep hoe hun scholen stap voor stap uitgroeiden tot plekken waar regulier en speciaal basisonderwijs samenkomen, gedragen door samenwerking, vertrouwen en een gedeelde visie.

🎒 In deze aflevering hoor je meer over:
🏫 Nabij onderwijs: hoe deze twee scholen samenwerken organiseren zodat ieder kind dichtbij huis naar school kan gaan.
💬 Verantwoord inclusief zijn: ruimte bieden aan iedereen en eerlijk kijken wat er wel en niet mogelijk is voor leerlingen.
🤝 Samen één team: van koffiekamer gesprekken tot gezamenlijke vergaderingen: samenwerken over grenzen heen.
🧩 Maatwerk in de praktijk: kleine successen leiden tot grote impact: hoe elke leerling krijgt wat hij of zij nodig heeft.
💡 Ondersteuning & expertise: van pedagogische coaches tot samenwerkingsverbanden die het verschil maken.

🎙️ Met veel praktijkverhalen over verbinding, vertrouwen en vernieuwend denken laat deze aflevering zien dat inclusief onderwijs niet alleen begint met beleid, maar met professionals en de moed om ‘gewoon’ te beginnen.

Deze podcast maak ik samen met JSW, hèt vakblad voor het basisonderwijs. JSW is al jaren het naslagwerk voor leerkrachten en onderwijsprofessionals in het primair onderwijs. JSW is praktijkgericht, duidelijk en toegankelijk! En wist je dat JSW ook een thematisch deel heeft? Met zes rijke edities per schooljaar ben jij zo helemaal bij! Bijvoorbeeld nieuwsgierig naar ICT & Media, basisvaardigheden, sociaal emotionele ontwikkeling of actuele ontwikkelingen op het gebied van lezen? Kijk op JSW.nl!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe ziet de toekomst van leren en werken eruit voor studenten in het beroepsonderwijs?

16 oktober 2025 Innoveren en Verbeteren

Een hybride leeromgeving is een plek waar leren en werken nauw aan elkaar zijn verbonden. Zo’n leeromgeving wordt vaak in co-creatie met het werkveld en de student vormgegeven. Er is de afgelopen jaren veel kennis opgedaan in hoe zo’n hybride leeromgeving eruit kan zien en welke randvoorwaarden belangrijk zijn. Ook in relatie tot diverse keuzes die er te maken zijn qua feitelijke uitvoering. Zo kan een hybride leeromgeving in school worden aangeboden in de vorm van een simulatie (oefenen van medische handelingen), op locatie bij een onderneming (aan de slag met verduurzaming) of digitaal waarbij bijvoorbeeld ingezet wordt op samenwerking op afstand. Het gaat hierbij telkens om de inrichting van de leerruimte (waar?), de materialen (waarmee wordt geleerd?), tijd (wanneer wordt geleerd?) en de rollen (met wie geleerd?). Hybride leeromgevingen zijn niet meer weg te denken uit het beroepsonderwijs. En ook binnen diverse practoraten wordt er veel mee gewerkt. Zo wordt er onderzoek uitgevoerd met studenten en het werkveld. Ook zijn er tal van praktische tools ontwikkeld om de effectiviteit en werking te vergroten. Ook in relatie tot ontwikkelingen op het vlak van toetsen en beoordelen.

In deze podcast brengen we de stand van zaken rondom hybride leeromgevingen in kaart en blik ik vooruit naar de komende jaren. Ik voer dit gesprek met:

  • Petra Poelmans, practor leren in hybride leeromgevingen verbonden aan Scalda en lector motiverende leeromgevingen aan de hogeschool Rotterdam.
  • Kathinka van Doesem, docent-onderzoeker bij het practoraat samen onderzoekend werken verbonden aan mbo Rijnland.
  • Franck Blokhuis, practor werkend leren & lerend werken bij mbo Amersfoort.

Deze aflevering maak ik samen met het Stichting Practoraten, platform voor praktische innovatie. We maken dit jaar vier afleveringen over praktijkonderzoek in het mbo. De kennisbank van het NRO biedt een mooi overzicht van tools, artikelen en praktijkvoorbeelden gericht op hybride leeromgevingen.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is een examen nog wel van deze tijd? LIVE podcast over werken en leren!

9 oktober 2025 Innoveren en Verbeteren 32:37

Dit keer ben ik niet in de studio maar hebben we de studio opgebouwd in Kasteel Groeneveld. Een buitenplaats voor stad en land voor het eerst gebouwd in 1696! Check zeker ook even de shownotes voor wat indrukwekkende foto’s. Overigens ook een mooie en leerzame locatie voor een schoolreisje weet ik uit ervaring!

In deze aflevering ga ik in gesprek over een spannende en fundamentele vraag gericht op leren en professionaliseren van professionals: Is een examen nog wel van deze tijd? We richten ons nu met name op professionals die werken en leren combineren. Zitten we in deze digitale en snelle economie nog wel te wachten op een onafhankelijk en ‘waardevast’ diploma? Met AI, tal van (gratis) online leeromgevingen en een krappe arbeidsmarkt ligt de wereld aan je voeten zou je denken! Bovendien is een examen niet zomaar gemaakt. Tal van zaken dienen op orde te zijn. Denk aan het bepalen van de leerdoelen, het toetsbeleid, de samenstelling van de examencommissie of de analyses van de resultaten! Kortom, is dit nog wel van deze tijd? Over deze vraag ga ik het hebben in een live podcast met publiek die tussendoor ook de mogelijkheid krijgen om vragen te stellen.

Ik zit aan tafel met:

Jobke van den Berg, directeur en bestuurder van eXplain

Barbara Kramer, directeur stichting examens uitzendbranche

Frank Bakker, directeur en bestuurder van Markus Verbeek Praehep

Deze podcast maak ik op uitnodiging van de associatie voor examinering. De associatie voor examinering is één van de grootste onafhankelijke exameninstituten in Nederland. De associatie is toonaangevend in de markt bij het maken én afnemen van examens voor hooggewaardeerde diploma’s. Volgens jaar vieren ze hun 85 jarig jubileum! Niet voor niets stemmen de meeste opleiders hun opleidingsprogramma’s af op onze examenprogramma’s. Een diploma van de Associatie is meer dan een papiertje. Een Associatiediploma is een kwaliteitskeurmerk. En dát opent deuren bij werkgevers. Meer weten? Kijk op www.associatie.nl. Ter info: De associatie voor examinering is sinds 7 jaar onderdeel van Explain.

Hoe leidt de samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs tot betere onderwijskwaliteit?

1 oktober 2025 Innoveren en Verbeteren, Samenwerken en Teamleren 0:31:24

Vandaag ben ik te gast bij Stichting Voorschool en Primair Onderwijs De Linge, tijdens hun jaarlijkse studiedag. De Linge bestaat uit zes integrale kindcentra, twee basisscholen en een peutergroep in de gemeente Lingewaard. En deze opname doen we dus niet in de studio, maar op een bijzondere locatie: De Vasim in Nijmegen, een bruisende ontmoetingsplek voor cultuur, sport en ondernemerschap.

Het thema van deze podcast is de doorgaande lijn voor leerlingen in een Integraal Kindcentrum, kortweg IKC. Een plek waar opvang, onderwijs en soms ook zorg samenkomen voor kinderen van 0 tot 13 jaar. Onder één dak, met één team en één gedeelde visie. Dat klinkt natuurlijk prachtig, maar hoe organiseer je dat eigenlijk? Welke rol spelen onderwijskundig leiderschap, samenwerking en vakmanschap? En vooral: hoe zorgt de verbinding tussen kinderopvang en onderwijs voor betere onderwijskwaliteit? Hierover ga ik in gesprek met Marjonel de Wit, directeur van IKC Marang in Angeren en Annemieke Keersemaekers, curriculumexpert, intern begeleider en leerkracht bij De Borgwal in Bemmel.

In dit gesprek bespreken we vragen als: Hoe ‘reist’ een kind eigenlijk door een Integraal Kind Centrum? Welke keuzes maakt een stichting om op integrale kindcentra in te zetten? Hoe werk je samen aan kwaliteit en wat vraagt dat van professionals, zowel in de klas als in de opvang en BSO? Ook kijken we naar dilemma’s, praktijkvoorbeelden en de toekomst van dit onderwijsmodel. Tussendoor stellen collega’s van De Linge vragen uit de praktijk waar we op reageren.

Check het hamburgermodel onderaan deze pagina! Eerder sprak ik overigens met Francis van Haandel en Linda Druijten over teamdynamiek. Een superaflevering om ook eens te beluisteren als het gaat om het versterken van onderwijskwaliteit. Check hier het gezamenlijk pedagogisch beleidsplan voor kinderopvang en onderwijs!

Wat zijn de dimensies van een lerende (en professionele) schoolorganisatie?

29 juni 2025 Innoveren en Verbeteren, Samenwerken en Teamleren 46:24

Vandaag in Tjipcast: Anje Ros! Ze is leading lector bij het Kenniscentrum Leven Lang Ontwikkelen en lector ‘Goed leraarschap, goed leiderschap’ verbonden aan Fontys Educatie. In deze aflevering gaan we in gesprek over de vraag: Wat zijn de dimensies van een lerende schoolorganisatie? Hoe ontwikkel je als school bijvoorbeeld een gedeelde visie, stimuleer je teamleren en geef je ruimte aan gespreid leiderschap? En hoe verbind je onderzoek, praktijk en beleid met elkaar in een steeds complexer onderwijslandschap? Anje deelt haar inzichten, ervaringen en reflecties uit onderzoek én praktijk. We spreken over evidence informed werken, het bouwen aan een sterke feedbackcultuur – ook in relatie tot leiderschap – en de kracht én uitdagingen van samenwerken binnen én buiten de school. Ook praktische vragen komen aan bod: hoe begin je, wat vraagt dit van onderwijsprofessionals, en hoe houd je het werkbaar? Ben je schoolleider, leraar, beleidsmaker of gewoon nieuwsgierig naar hoe scholen samen leren? Dan is dit een aflevering die je niet wilt missen.

Check de shownotes op Tjipcast.nl voor modellen, artikelen en extra links. Bekijk de aflevering ook eens op YouTube of laat je reactie achter via Tjipcast.nl/vraag.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door:

Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Waarom zijn practoraten belangrijk voor de toekomst van het beroepsonderwijs?

22 mei 2025 Innoveren en Verbeteren 34:18

Practoraten in het beroepsonderwijs dragen steeds meer bij aan het innovatieve vermogen van organisaties en samenwerkingsverbanden op bijvoorbeeld het gebied van de energietransitie, de uitdagingen in de zorgsector en groen ondernemerschap. Practoraten zijn ‘rijke broedplaatsen’ waar studenten, docenten en werkveld samenkomen om te experimenteren met nieuwe onderwijspraktijken, maar ook complexe vragen bediscussiëren en in bredere zin leren van elkaar.

Maar wat is eigenlijk de redenering en achtergrond van deze relatief nieuwe onderzoekspraktijk in Nederland? En hoe is het beroepsonderwijs erin geslaagd door te groeien tot inmiddels 145 practoraten? Misschien nog wel belangrijker is de vraag welke rol practoraten de komende jaren hebben in de Nederlandse onderwijssector. Hierover spreek ik met Jorick Scheerens, programmadirecteur bij Stichting Practoraten.nl en Rien Komen, vicevoorzitter van het College van Bestuur van Aeres (per 1 juli 2025 de nieuwe voorzitter). Rien was voorzitter van het bestuur bij Stichting Practoraten, maar met zijn naderende voorzittersrol bij Aeres is hij nu lid van het bestuur.

Deze aflevering maak ik samen met het Stichting Practoraten, platform voor praktische innovatie. We maken dit jaar vier afleveringen over praktijkonderzoek in het mbo.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is AI het ei van Columbus?

11 mei 2025 Innoveren en Verbeteren 49:41

In deze aflevering ga ik in gesprek met Hans Hoornstra over zijn nieuwe boek Het AI van Columbus. We verkennen samen hoe kunstmatige intelligentie niet alleen de wereld verandert, maar ook het onderwijs fundamenteel uitdaagt en vernieuwt. Hans trekt inspirerende parallellen tussen de ontdekkingsreis van Columbus en de zoektocht van onderwijsprofessionals in dit digitale tijdperk. Waar staan we nu op het gebied van digitalisering en kunstmatige intelligentie? Hoe gaat dit ons werk op korte- en lange termijn veranderen? En: Hoe bereiden we leerlingen voor op een toekomst die we zelf nog niet volledig begrijpen? Zijn inzichten zetten aan tot denken én doen. Stilstaan is geen optie.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door:

Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Van PLC Light naar PLC Right?

8 mei 2025 Innoveren en Verbeteren, Leiderschap en Verandermanagement 40:49

Anthony Muhammad is expert op het gebied van schoolcultuur en de inrichting en werking van een professionele leergemeenschap (PLG). Hij wordt gezien als toonaangevende auteur die leerkrachten en schoolleiders al jaren weet aan te spreken op hun cruciale rol in de schoolontwikkeling. In deze aflevering staat zijn nieuwe boek centraal: The Way Forward, PLC at work and the bright future of education. We bespreken de kernprincipes van een professionele leergemeenschap. Het verschil tussen een ‘light’ en ‘right’ PLG-ontwikkeltraject en de leidende principes die hierbij horen. Richten we ons bijvoorbeeld op input of output? Werken we geïsoleerd of samen? Krijgen leerlingen één kans om te excelleren of meerdere mogelijkheden om tot mastery learning te komen? Ook komt de rol van onderwijskundig leiderschap, het belang van een positieve beweging in de school, hoge verwachtingen en professionele kracht aan bod.

Deze aflevering maak ik samen met Academica University of Applied Sciences. Aan het gesprek doet Sonja Broerse mee. Ze is docent met een focus op opleiden en onderzoek op het gebied van hoge verwachtingen en projectleider van Research@school.

Tijdens de podcast bespreken we ook een aantal bronnen. Een selectie hiervan vind je hieronder. Academica University of Applied Sciences biedt een aantal opleidingsmogelijkheden gericht op het ontwikkelen van een PLG en leerteams:

Enkele boeken en leestips uit de podcast:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe geef je als docent-onderzoeker handen en voeten aan praktijkonderzoek?

9 april 2025 Innoveren en Verbeteren

Het is een steeds groter wordende beweging in het middelbaar beroepsonderwijs: docenten die naast onderwijstaken ook praktijkonderzoek uitvoeren. Bijvoorbeeld om met het werkveld van een opleiding mogelijkheden tot innovatie te verkennen, didactische vragen te verkennen of nieuwe samenwerkingsvormen door te ontwikkelen. Maar dit is dus een relatief nieuw fenonomeen. Docent-onderzoeker zijn betekent dus ook pionieren, ontdekken en experimenteren. Het middelbaar beroepsonderwijs heeft zich als doel gesteld sterker vorm te geven aan deze beweging en om bijvoorbeeld ook meer onderzoekers ‘op te leiden’. Hoe werkt dit in de dagelijkse praktijk?

In deze aflevering praat ik verder hierover verder door met twee docent-onderzoekers. Erica Wijnands-Pot, docentonderzoeker bij het practoraat Research Lab van mbo Rijnland. En Ceciel Korsmit-van den Berg, docentonderzoeker bij het practoraat docentprofessionalisering verbonden aan de Landstede Groep. Vragen die we bespreken zijn onder andere: Hoe start je met praktijkonderzoek? Op welke wijze kan je een brug slaan met bijvoorbeeld een practoraat? Welke aanpak werkt ‘goed’ en waar moet je rekening mee houden?

Deze aflevering maak ik samen met het Stichting Practoraten, platform voor praktische innovatie. We maken dit jaar vier afleveringen over praktijkonderzoek in het mbo.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Bronnen die voorbijkwamen in dit gesprek:

Wat maakt iemand een leraar?

23 maart 2025 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 31:45

De huidige bekwaamheidseisen voor leraren dateren uit 2017. Hierin staat wat leraren moeten weten en kunnen. Als je de tekst leest valt het direct op dat het nogal vaag is. En bovendien is er de laatste jaren veel meer aandacht gekomen voor de wetenschappelijke onderbouwing van didactiek en pedagogiek in de klas. En het werkveld spreekt zich ook explicieter uit over de kwaliteit, opbouw en inhoud van lerarenopleidingen. Er is teveel ‘verschil’ (of positief gezegd: keuze). De bekwaamheidseisen voor leraren dienen elke zes wettelijk te worden herzien. Wat gaat er uitkomen? Hoe is er te werk gegaan en wat kunnen we (niet) verwachten?

Ik ga hierover in gesprek met Dorien Zevenbergen. Projectleider voor de herijking van de bekwaamheidseisen. Ze is leraar filosofie en co-auteur van het boek De sluipende crisis: waarom het onderwijs niet beter wordt. En aan tafel zit Hannah Bijlsma, lid van de denktank van leraren in de herijking van de bekwaamheidseisen. Hannah is leraar in het basisonderwijs en onderzoeker aan de Radboud Universiteit. Ze is ook Senior Inhoudelijk Expert op het gebied van leraren en lerarenopleidingen bij het Nationaal Regieorgaan voor Onderwijsonderzoek en auteur van diverse onderwijspublicaties.

We gaan in gesprek over de aanpak, werkwijze en aanleiding van de herijking. We het gesprek op langs vier gebieden: inhoud, didactiek, pedagogiek en de professionele bekwaamheid. Ook bespreken we de rol van de wetenschappelijke denktank die in dit project is gepositioneerd.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door: Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee! En: Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!