Leiderschap en Verandermanagement

Situationeel leiderschap – Sturen – Loslaten – Visie – Verwaarloosde organisatie – Gedragsverandering – Aanspreken – Waarderend veranderen – Ken uzelf – Groei – Reflectie – Feedback – Programmamanagement – Processen – Emotie – Boze bazen – Vrijheid – Verbondenheid – Vakmanschap

Tip van Tjip 005: Meesters en Gezellen, anders durven kijken naar leren en professionaliseren in organisaties

In deze vijfde Tip van Tjip verken ik hoe organisaties op een innovatieve manier kunnen werken aan leren en professionaliseren. Hoe? Door de klassieke meester – gezel relatie te herwaarderen. Dat betekent aandacht voor expertiseverschil, tijd om te oefenen en met directe begeleiding volgend uit een ambitieus doel. Ik verken dit perspectief aan de hand van een onderzoek dat ik uitvoerde met Geert Berghs en Joseph Kessels naar Meesters & Gezellen. Een concertreeks waarin getalenteerde jonge musici optrekken met zeer ervaren musici. Zeker niet te missen als je geïnteresseerd bent in de relatie tussen informeel leren, netwerken, de filosofie van community of practice en prestatieverbetering in organisaties.

Verwaarlozing in organisaties. Wat is het? En hoe kom je er vanaf? Tjipcast 010 met Joost Kampen

Continue verandertrajecten die in praktijk weinig verschil maken, gebrekkige aandacht door de leiding in een organisatie, te hoge werkdruk of cynisme bij collega’s. Of wat te denken van overdadige aandacht voor hippe managementconcepten die uiteindelijk weinig verschil maken in de praktijk? De kenmerken van een verwaarloosde organisatie zijn niet mals. Maar hoe komen we achter de oorzaak van verwaarlozing? En belangrijker: wat kunnen we eraan doen? Kijk of luister nu naar een spannend gesprek over taaie patronen in organisaties met Joost Kampen!


Deze cartoon is gemaakt door Lodewijk van Loko Cartoons

Speakersnotes

Tijdcodes

  • 1.05 De rol van toeval, eerste kennismaking met het concept verwaarlozing, n.a.v. casus en onderzoek bij GVB Amsterdam. Leidend tot eerste artikel M&O verwaarlozing: (her) opvoeden, een vergeten taak van de manager. Link naar het artikel is hier te vinden.
  • 2.00 Orthopedagogiek, verwaarloosde kinderen, gedrag en verdere verdieping vanuit een ander kennisdomein
  • 2.50 Spraakgebruik in organisaties: opknapbeurt, sleetse dynamiek, laconiek in taal en woordkeuze
  • 4.10 Participatieve en repressieve benadering van veranderen werkt niet altijd, maar wat dan?
  • 5.00 Onderzoek naar verwaarlozing, vinden van een promotor:  Leon de Caluwé
  • 7.10 Kenmerken: het ligt aan de organisatie, afspraken niet nakomen, vaste thuiswerkdagen. Hoe geef je betekenis aan dit soort probleemgedrag?
  • 8.00 Gebrek aan managementaandacht
  • 8.40 Eigen belang boven gemeenschappelijk belang
  • 09.00 Wederkerigheid in de relatie is weg, dit is in feite de kern van het denken. Normen bestaan wel in subgroepen, maar niet in de hele organisatie
  • 10.30 Ondanks het management draait de organisatie nog..
  • 11.10 Wie moet de leiding nemen? Aandacht en structuur dient gegeven te worden door de leiding
  • 12.30 HR, communicatie en andere ‘staven’ nemen de verantwoordelijkheid van de lijnorganisatie over
  • 13.10 Veranderen kost tijd
  • 13.45 Taal van veranderen is vaak misleidend (versnellers)
  • 14.00 Zelfsturende teams
  • 16.10 Waar staat de organisatie NU? Pleidooi voor de analyse fase
  • 19.00 Aandacht kan je niet veinzen
  • 19.20 Span of attention i.p.v. span of control
  • 21.30 Weet waar je aan begint: wil je verwaarlozing echt aanpakken?
  • 23.10 Begeleiden doe je in het hier en nu. Link naar het boek ‘Kinderen die haten‘.
  • 23.50 Plek der moeite of ook wel ‘het wak’
  • 24.10 Werkelijkheidsanalyse: wat vinden we normaal en wat niet?
  • 27.00 Werkboek Verwaarlozing in organisaties, hier de link naar het boek
  • 28.30 Destructief gedrag, bedoeld of onbedoeld.
  • 31.00 KPIs
  • 32.10 Integriteit
  • 34.00 De veranderopgave formuleren, goede volgorde, verkeerde volgorde
  • 35.00 Performing teams en de ontwikkelgang van groepen, theorie van Tuckman; de link is hier te vinden
  • 36.10 Spanning tussen autonomie en verantwoordelijkheid
  • 38.00 Autonomie is ontwikkelbaar, in relatie tot sociale regels. Niet alle verworvenheden zijn ‘normaal’
  • 39.45 De rol van aandacht 
  • 41.30 Leuke dingen MOETEN doen met collega’s, zoals een teamuitje
  • 44.00 Waar moet je beginnen als je verwaarlozing op het spoor komt in je eigen organisatie?
  • 48.20 Tussenlagen in een organisatie
  • 49.00 Welke rollen zijn te delegeren in een team?
  • 50.30 Liefdevolle verwaarlozing
  • 53.00 Het echte gesprek voeren
  • 49.55 Discipline en de kleuren van verandering
  • 55.00 Nieuw boek! Advieswerk voor verwaarloosde organisaties
  • 59.05 Informeel leiderschap

Tip van Tjip 004: Discipline en eigenaarschap als nieuwe strategie voor leiderschap en verandering in organisaties

In deze vierde Tip van Tjip ga ik dieper in op een heel praktisch perspectief op leiderschap en persoonlijke ontwikkeling . Discipline als veranderstrategie. Ik doe dit door een samenvatting te geven van één van mijn lievelingsboeken: Discipline equals Freedom, geschreven door Jocko Willinck en Leiv Babin, allebei voormalig NAVY SEALS teamleider. Met hun boek in het achterhoofd geef ik je praktische tips hoe je beter kunt worden als leidinggevende waarmee je direct je team en organisatie naar een hoger plan tilt. Hoe? Door structuur, eenvoud en regelmaat te handhaven. Een transparante en effectieve veranderstrategie: Je hoeft je niet meer af te laten leiden door het niet presteren van anderen. Veel plezier met luisteren!

Is creativiteit te leren? Tjipcast 009 met kunstenaar Barthel Brussee

In praktisch elke organisatie of school staat creativiteit hoog in het vaandel. Creativiteit wordt dan vaak in verband gebracht met innovatie, duurzaamheid of klantgerichtheid. Maar wat is creativiteit eigenlijk? Kan je het ontwikkelen of blijft het een soort mystieke eigenschap van bijzondere mensen? Over deze vraag ging ik in gesprek met kunstenaar Barthel Brussee. Volgens Barthel gaat creativiteit vooral over passie, aandacht voor je ambacht, vakmanschap en pure discipline.


deze cartoon is gemaakt door Lodewijk van LOKO cartoons!

Speakersnotes

Tijdcodes

  • 1.30 Wanneer ben je als mens een kunstenaar?
  • 2.00 Als kunstenaar consequenties kunnen incasseren
  • 2.33 Werken om te kunnen werken
  • 04.00 Kinderen en creativiteit
  • 08.00 Schilderen naar waarneming en de menselijke staat van zijn (komisch en treurig)
  • 09.07 Feest! 
  • 09.45 Druk om te presteren en over het werk van Barthel
  • 10.00 Facebook
  • 14.10 Technische vaardigheden en talent
  • 16.20 Je gereedschapskist vergroten als kunstenaar
  • 16.45 Aandacht voor techniek
  • 19.00 Vincent van Gogh en de kwaliteit van verf
  • 20.30 Oefenen en voorstudies maken
  • 21.10 Jezelf een opdracht geven
  • 21.35 Vraaggericht creëren als kunstenaar
  • 25.00 David Hockney, zie ook de link met Van Gogh
  • 28.40 Over Dada en het dadaïsme 
  • 29.00 Theo van Doesburg en de dadaïstische veldtocht
  • 34.40 Ruimte op school voor creativiteit
  • 35.10 Ontplooiing van kinderen
  • 35.30 Kunst is zeer relevant in de maatschappij van vandaag
  • 36.00 Is het ook kunst om een auto te kunnen ontwerpen? 
  • 36.20 Anders durven kijken en waarde toekennen aan kunst
  • 36.40 Handvaardigheid op school
  • 41.00 Je verliezen in de kunst, het proces en het plezier om iets te kunnen maken met je handen
  • 44.00 Leren werken met klassieke technieken, zoals binnen het textielmuseum
  • 45.10 Kunstenaars in de klas!
  • 51.00 Zin krijgen om te beginnen met kunst, hoe doe je dat?
  • 54.00 Nieuwe projecten van Barthel
Feest! Barthel Brussee (2018), kijk ook op: www.barthelbrussee.nl

Tip van Tjip 003: Hoe word je beter in je werk? Acht principes om nooit meer te vergeten

In deze derde Tip van Tjip beantwoord ik de vraag hoe je als professional beter kunt worden in je vak. Om zo persoonlijk te groeien, betere resultaten te behalen of en om professionele ambities concreet en haalbaar te maken. Ik krijg hier veel vragen over. En meestal denken de mensen die ik hierover spreek dat het volgen van een opleiding noodzakelijk is om te leren. Soms is dat het geval, maar in de regel worden formele opleidingen overschat. Mijn ervaring is dat je als professional veel meer kunt halen uit het praktische, dagelijks werk in termen van leerpotentieel en concrete feedback om beter te presteren. Op die manier koppel je individuele doelstellingen en (organisatie) doelen aan je eigen leerproces: een win – win! In deze Tip van Tjip krijg je acht praktische principes hoe hier werk van te maken. En dat allemaal in strak 12 minuten!

Patronen doorbreken en beweging krijgen in organisaties: Tjipcast 008 met Arend Ardon

Hoe doorbreek je patronen in organisaties die veranderingen tegenhouden en zelfs stagneren? Op welke wijze bouw je voort op de energie en expertise van je collega’s? Hoe krijg je een effectieve en aantrekkelijke veranderbeweging op gang in jouw organisatie? Over deze vraag ga ik in gesprek met Arend Ardon. Arend is managementconsultant, oprichter van The Change Studio en schrijver van de boeken Doorbreek de cirkel en Ontketen vernieuwing.



Speakersnotes

Tijdcodes

  • 02.20 Vernieuwing kan alleen langs een vernieuwende weg ontstaan
  • 02.50 Vergaderen over meer creativiteit en innovatie: waarom werkt dat niet?
  • 03.30 Bewust kiezen in plaats van op basis van routines aan het werk te gaan
  • 04.05 Veranderen zoals we het al lang kennen, kleine groep experts gaat een plan bedenken
  • 04.30 Volgzaamheid in organisaties
  • 06.00 Collectief leren
  • 07.30 Overcoming organizational defenses van Chris Argyris
  • 09.10 De vraag achter de verander vraag durven stellen. Kennelijk doen wij dingen die ervoor zorgen dat professionals niet vanuit zichzelf met verbeter initiatieven komen. Hoe komt dat?
  •  12.00 Ongemak mag niet op tafel komen. De rol van defensieve patronen
  • 12.30 Humor strategie als defensief patroon. Ongemak weglachen
  • 13.00 Relativeer strategie als defensief patroon
  • 15.30 Verander moeheid in organisaties
  • 17.00 Taaie situaties begrijpen: dat begint bij jezelf, niet de ander. Durf jezelf op de foto te zetten
  • 18.00 Bewustwording van stagnerende patronen in organisaties op gang krijgen. Hoe doe je dat nou?
  • 22.00 Ontketen vernieuwing, de rol van de minderheid in organisaties
  •  24.00 Afwijkende dingen durven doen om te kunnen veranderen in een organisatie
  • 26.00 Snel veranderen, past in onze tijd en is zelfs een reflectie op onze tijd
  • 26.40 Mag iets mislukken in een organisatie? We zeggen ja, maar de vraag deugd niet.
  • 28.00 Radicaal veranderen, we horen het vaak, maar waar gaat het over?
  • 34.00 Dierbare herinnering maken in een zorginstelling.
  • 35.00 Hoe maak je verandering in een organisatie concreet, helder en niet ingewikkeld?
  • 38.00 Hoe hou je jezelf scherp als professional?
  • 42.00 Causale diagrammen, systemische patronen
  • 44.00 Kleine veranderingen in gedrag kunnen groot verschil maken in de praktijk
  • 45.00 Veranderen in de praktijk van alledag

Tip van Tjip 002: Acht principes om succesvol te veranderen in jouw organisatie

In deze tweede Tip van Tjip presenteer ik acht praktische principes om succesvol te veranderen in jouw werkpraktijk. Elk principe heeft wat mij betreft zijn waarde aangetoond in de dagelijkse praktijk. Zo weet je straks hoe je complexe strategische plannen kunt vertalen naar haalbare experimenten. Maar ook is het duidelijk waarom het noodzakelijk is bestaande routines ter discussie te stellen en waar nodig te vervangen. Veranderen is een vorm van leren en dat vraagt ruimte, uitproberen en discipline. Afsluitend hoor je nog de drie meest voorkomende bananenschillen waar veel organisatie over uitglijden. Je bent in 12 minuten weer helemaal bij!

Hoe het rijnlandsdenken werkt in organisaties: Tjipcast 007 met Jaap Peters

Hoe komt het dat nog zoveel mensen in organisaties vastlopen in regels, procedures en controlemechanismen? Waardoor kijken we bij vragen die gaan over visie, strategie en beleid altijd ‘omhoog’? En worden we slimmer van al die regels of staan ze vooruitgang juist in de weg? In deze Tjipcast ga ik in gesprek met adviseur, schrijver, ondernemer en ‘organisatieactivist’ Jaap Peters. Jaap is auteur van diverse boeken, waaronder De intensieve menshouderij en Bij welke reorganisatie werk jij? Als geen ander weet hij treffend uit te leggen welke effecten het eenzijdig economisch denken heeft op mensen, organisaties en onze samenleving. Maar Jaap gaat verder, hij biedt een praktisch alternatief: het Rijnlands denken. Vakmanschap, autonomie en het werk zelf mogen en kunnen organiseren staat centraal. De achterkant van organisatie volgt de voorkant en niet andersom. Een Tjipcast die je niet mag missen!


Deze cartoon is gemaakt door Lodewijk van Loko Cartoons

Speakersnotes

Tijdcodes

  • 01.25 Het Rijnlands denken, introductie samen met o.a. Matthieu Weggeman
  • 01.40 Slow Management, aandacht voor kwaliteit en ‘slow food’
  • 02.25 Hoe produceert een organisatie zichzelf en wat voor invloed heeft een organisatie op mensen?
  • 2.50 Werkt een organisatie niet juist ‘in mensen’?
  • 3.30 Het mentale model van een organisatie
  • 4.05 Verschil tussen Rijnlands denken en Angelsaksisch denken
  • 5.00 Mensen als een Human Resource 
  • 06.30 Het denken van Taylor: hoe pak je het initiatief van mensen af? Hier de link naar het hele boek
  • 08.00 Als mensen geen overzicht hebben over hun werk, dan nemen ze geen initiatief
  • 08.35 Regels zijn regels, ook dan stoppen mensen in de regel met denken, maar gaan ze alleen ‘uitvoeren’
  • 09.00 Economische noodzaak en relatie met het Angelsaksisch denken
  • 10.05 Dominante heersende klasse, rijk wordt rijker, arm wordt armer
  • 10.40 Marktwerking
  • 11.40 Intensieve Menshouderij: ‘wij sturen handjes op afstand’
  • 12.15 Failissement van TSN thuiszorg, voor meer achtergrond over deze casus, ga naar deze link.
  • 17.30 De achterkant van de organisatie volgt de voorkant van de organisatie en niet andersom
  • 18.20 Belang om professionals in organisaties te helpen, niet lastig te vallen met procedures
  • 18.40 Voorbeeld Max Verstappen die zijn banden verwisseld
  • 21.50 Het zit in mensen om te willen afbakenen en te versimpelen: noodzaak tot overzicht
  • 22.50 Belang van autonomie en zelf organiseren: pakken van eigenaarschap
  • 28.00 Rooster en planningsproblemen in organisaties, welke oorzaak zit hieronder?
  • 30.10 Balans tussen effectiviteit en efficiency, voordelen van schaalvergroting versus autonomie en gezamenlijkheid
  • 33.00 Krimpscholen, onderwijsfilosofie en gesprekken over ‘het nu’
  • 37.00 Besturingsfilosofie, wie heeft het stuur in handen van de organisatie?
  • 37.50 Prachtige woorden op papier, maar de praktijk is anders, hoe komt dat?
  • 38.11 Vergaderen: vergaderen is dagbesteding voor volwassen mensen
  • 40.10 Met schuld kun je schuiven, met schaamte niet
  • 42.00 De voorkant gaat in gesprek met de achterkant van een organisatie: dat helpt om een collectieve ambitie te verwezenlijken
  • 43.00 De klant centraal, maar die zit in mensen en niet in een organisatie
  • 47.00 Leiderschap klinkt mooi, maar is het niet gewoon initiatief nemen?
  • 47.45 Gespreid leiderschap in een team, hoe afstemming en coördinatie een rol speelt
  • 49.20 Zelf organiserende team, of zelf organiserende individuen?
  • 50.10 Voorbeeld van Lego cadeaus aan kinderen: waar is de gebruiksaanwijzing?
  • 51.30 hiërarchie en zelfsturing, hoe gaat dat samen?
  • 52.10 Wil je beginnen met veranderen, dan moet je overal beginnen
  • 54.00 Maatwerk, gereedschap en samenwerken
  • 55.30 De school voor vakmanschap: Waar liggen jou talenten? Hoe kunnen we die talenten verder ontwikkelen?

Tip van Tjip 001: Belangrijkste valkuilen in verandermanagement en wat eraan te doen

In deze eerste Tip van Tjip podcast krijg je in 12 minuten een praktisch overzicht van de belangrijkste valkuilen in de verandermanagement. Wat moet je vooral niet doen? Welke fouten worden veel gemaakt? Hoe voorkom je problemen en ontwikkel je een aanpak die werkt en effect heeft? Luister nu naar 6 praktische tips om je op weg te helpen!

Wie is de moderne mens? Tjipcast 006 met Ger Groot

Wie zijn wij als modern denkende mensen? Wat is onze identiteit en hoe worden wij vandaag de dag beïnvloedt door onze historie? In deze Tjipcast ga ik in gesprek met filosoof en schrijver Ger Groot. We identificeren belangrijke kenteringen en veranderingen die ons als moderne denkers in de 21ste eeuw hebben beïnvloedt. Zo is de gedachte dat wij individuen zijn (met bepaalde rechten) gek genoeg nog een zeer recente opvatting. Daarnaast verkennen we de rol die religie heeft onze identiteitsvorming. Ook verkennen we hoe vandaag de dag het ‘contractsdenken’ een steeds prominentere rol speelt in ons leven. Deze economische realiteit neemt zelfs de politieke functie over: alles draait om groei, kosten, baten en opbrengsten. Maar hoe erg is dit eigenlijk? Een tegengestelde beweging is de steeds bredere aandacht voor intuïtie, gevoel en emotie als thermometer om levenskeuzes op te baseren. Waarom is dit ‘gevoel’ vandaag de dag zo belangrijk? Een Romein of Ridder uit de Middeleeuwen zou zich hier niet snel door laten leiden! Kijk of luister naar een uitermate boeiend en mooi gesprek met de schitterende verteller Ger Groot!


Cartoon door Lodewijk van Loko Cartoons

Speakersnotes

 

Boeken die op tafel liggen

Tijdcodes

  • 01.40 Oratie Ger Groot
  • 01.50 Columns van Ger Groot in de Trouw
  • 02.20 Filosofische antropologie
  • 02.40 One damn thing after the other
  • 03.00 De mens denkt dat hij is opgenomen in de geschiedenis
  • 03.50 Een Middeleeuwer dacht heel anders: de rol van de eeuwigheid (verticaal)
  • 04.30 Historie van verleden naar de toekomst, pas toen ging de mens historisch denken
  • 05.30 De mens bezit natuurlijke rechten, maar hoe normaal is deze gedachte?
  • 06.10 De antwoorden zijn gebleven, maar de tijden zijn veranderd
  • 07.00 Dezelfde antwoorden, in een andere context. De relatie met god, bezien vanuit Kierkegaard. Ieder mens doet het op ‘zijn eigen’ manier
  • 08.30 Existentiële kwesties, dat kan niemand voor jou beantwoorden, link naar Jean Paul Sartre met praktijkvoorbeeld
  • 09.30 Persoonlijke afwegingen versus de ratio, waar vind je het antwoord op de vraag wat je roeping is?
  • 10.00 Authenticiteit
  • 12.00 Bezitsdrang, de rol van welvaart op onze identiteit
  • 13.00 De wetenschap kan niet zo heel goed uit de voeten met het specifieke, waarom is dat zo?
  • 14.00 De romantiek en het bestaansrecht van het individuele
  • 15.00 De opkomt van het nationalisme in de 18e eeuw, de link met het rationele, universele denken en de Franse taal
  • 15.30 De filosoof Herder en zijn denken, kijk hier voor meer informatie
  • 17.00 De mop van Kierkegaard: over een gek die uit het gekkenhuis ontsnapt
  • 18.40 René Descartes en zijn invloed op de wetenschap en ons wereldbeeld
  • 21.20 Verliefdheid, een tijdelijke vorm van waanzin. Wat maakt dat we hier ons hele leven aan koppelen?
  • 25.00 Het idee van het contract tussen mensen
  • 26.00 de tien geboden als contract
  • 31.00 Economisering van ons bestaan?
  • 36.00 De mens is helemaal niet zelfstandig en individueel, we zijn sociaal en handelen ook tegengesteld aan eigenbelang
  • 39.50 De industrialisatiefase. Wat heeft dit voor invloed op ons denken?
  • 42.40 De natuur is geen antropologisch wezen
  • 42.50 We moeten ons weer leren verhouden tot de natuur, daar zijn we wel volop mee bezig!
  • 44.00 Het leven verloopt niet in een ideale lijn, risico’s horen bij het bestaan, dat moeten we wellicht opnieuw leren aanvaarden
  • 46.40 Hoe ziet Ger de rol van het kwaad?
  • 49.30 Het kwaad is ook aantrekkelijk, het trekt aan!
  • 53.00 Stierenvechten als ritueel en blik op kwaad en goed
  • 55.00 De eliten in de samenleving
  • 58.00 Start van de democratie en wat kan een democratie wel en niet voor ons betekenen?