Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling

Leren in het werk – Opleiden – Professionaliseren – Training – Leren – Double loop leren – Betekenisgeven – Motivatie – Nieuwsgierigheid – Professionele identiteit – Professionele groei – Carriere – Loopbaan – Ontwikkeling

Wat gebeurt er in ons brein als we leren?

In deze aflevering is Harold Bekkering te gast, hoogleraar cognitieve psychologie en verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen en mede-oprichter van het befaamde Donders instituut waarin interdisciplinair onderzoek wordt verricht naar hersenen, cognitie en gedrag. In deze podcast praten we uitgebreid over de werking van het menselijk brein en de relatie met leren. Wanneer er is sprake van ‘leren’ in ons brein? Hoe werkt deze mysterieuze grijze massa en welke rol spelen beloning en straf in de ontwikkeling van ons brein? Harold richt zich op menselijk leren vanuit de neurowetenschappen, robotica, kunstmatige intelligentie en de psychologie. Hierbij kijkt hij met name naar de sociale interacties, motivatie en de werking van ons geheugen.

Harold is co-auteur van het boek De lerende Mens en van een nieuw boek dat binnenkort gaat verschijnen onder de titel Breinkracht. Tijdens de podcast bespreken we een aantal hersenscans en foto’s. Scrol naar beneden en je kunt de plaatjes bekijken!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe sta je relaxed voor de klas?

De werkdruk in het onderwijs is hoog. Werkdruk kan leiden tot stress en van stress kan je ziek worden. Dit zorgt ervoor dat leerkrachten en docenten steeds vaker kampen met burn-out klachten. En zelfs het onderwijs verlaten of niet meer voor de klas willen staan. Hoort stress bij het onderwijs of is er wat aan te doen? Waar liggen belangrijke oorzaken van werkdruk en hoe kan je als individuele onderwijsprofessional ‘regie’ pakken op je eigen agenda, werkdruk en stress?

Over deze vragen praat ik in deze podcast met Maike Douglas, leerkracht, blogger en oprichter van de website jufmaike.nl. Maike is ook auteur van de boeken De gelukkige leraar en De relaxte leraar. We praten uitgebreid over haar werkende leven, de dingen die ze doet om stress onder de knie te krijgen en tips die ze heeft voor collega’s.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat is de kracht van een kleinschalige school?

In deze podcast staat de werkpraktijk van openbare basisschool De Springplank centraal. Dit jaar zijn ze klassewerkplek! Interessant aan deze school is de kleinschaligheid. Het is geen grote school (minder dan 140 leerlingen). En dit is iets waar het team en de ouders bijzonder trots op is. Het biedt allerlei kansen voor professionalisering, initiatief en samenwerking. Hoog tijd om in deze aflevering eens uitgebreider in gesprek te gaan over de voordelen van een kleinschalige school. Hoe ga om met werkdruk, werkplezier en afstemming? Welke rol heeft de schoolleider in een kleine school? En wat kunnen andere scholen van De Springplank leren als het gaat om werkplezier?

Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl

Meer over mijn gasten aan tafel:

  • Peggy van Zitteren is directeur van OBS De Springplank
  • Anja den Dekker is intern begeleider

En natuurlijk nog even de link naar het boek De kunstenaar als leraar, geschreven door Jeroen Lutters

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat is belangrijk dat leraren leren?

De kwaliteit van de lerarenopleidingen in Nederland ligt de afgelopen onder een vergrootglas. Er is veel discussie over wat een leraar wel of niet zou ‘moeten kunnen’. Het is een centrale vraag bij het uitwerken van het beroepsbeeld voor leraren. Ook om hier bijvoorbeeld meer centrale regie op te kunnen voeren. Anne Fleur Kortekaas en Fred Janssen doen onderzoek naar deze vraagstelling. Ik ga uitgebreid met ze in gesprek over het belang van een leven-lang leren van leraren. Ze onderbouwen in dit gesprek het belang om de inrichting van opleidingen en voortgaande professionalisering te laten informeren door wat we weten over goed onderwijzen en over leren van leraren.

In deze aflevering bespreken we de huidige wetenschappelijke inzichten over het leren van leerkrachten, vergelijken dit met het buitenland en bespreken eerste denkrichtingen en ideeën over ‘geïntegreerd opleiden’ aan de hand van beroepstaken. Om vervolgens stil te staan bij de vraag hoe hier vanuit samenhang en waardering regie op te voeren in Nederland.

Meer over mijn gasten aan tafel:

Anne Fleur Kortekaas is universiteit hoofddocent onderwijswetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam en opleidingsdirecteur van de Educatieve Master Primair Onderwijs (EMPO)

Fred Janssen is hoogleraar didactiek van de Natuurwetenschappen en directeur van het Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsonderzoek en Nascholing van de Universiteit Leiden (ICLON)

Het whitepaper ‘Wat is belangrijk dat leraren leren’ biedt een integratie van inzichten uit onderzoek naar leren van leraren. Het whitepaper ‘Gemeenschappelijk taal voor goed onderwijzen‘ heeft de ondertitel: Een ontbrekende schakel voor samen opleiden en professionaliseren in onderwijsregio’s en bevat een synthese van inzichten over goed onderwijzen.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat is het geheim van een goede medewerkersreis voor startende schoolleiders?

Het schoolleiderstekort is in Nederland op sommige plekken groter dan het lerarentekort. Het is daarom belangrijk na te denken hoe ervaren managers (bijvoorbeeld werkzaam in de zorg of financiële sector) kunnen zij-instromen in het onderwijs. De zogeheten ‘medewerkersreis‘ biedt hier interessante perspectieven op. Het gaat over de start van je reis, de intake en de belangrijke tussenstops om op een duurzame manier verbonden te blijven aan het onderwijs. Deze reis maakt wel degelijk het verschil! Teveel professionals in het onderwijs verlaten de sector na relatief korte tijd. Zeker ook schoolleiders!

De vraag is dus: Hoe voorkom je dat? En hoe slaag je erin schoolleiders wel aan je te binden als school? Bestuur en misschien wel regio? Hierover ga ik in gesprek met Gerdo van den Burg, directeur bij basisschool Het Atelier in Zwolle. Gerdo is zij-instromer. En Inge Brummel, HR adviseur bij Stichting Openbaar Onderwijs Zwolle. OOZ biedt onderwijs aan in de regio Zwolle en regio op 37 scholen. Er werken meer dan 2.000 onderwijsprofessionals en er gaan ongeveer 12.000 leerlingen naar een OOZ school. Deze aflevering is gemaakt in samenwerking met het Arbeidsmarktplatform primair onderwijs.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe vinden vluchtelingen hun weg in de Nederlandse samenleving? En welke rol speelt onderwijs hierin?

Helaas vluchten er nog steeds jonge mensen hun geboorteland vanwege vervolging, oorlog of geweld. Soms zijn dit studenten die in Nederland hun studie weer proberen op te pakken. Hoe vinden deze jonge mensen hun weg in de Nederlandse samenleving? Is het mogelijk ‘deze professionele draad’ weer op te pakken? En hoe worden vluchtelingstudenten gevormd door hun historie en levensloop?

Het project De poort van hoop van Hogeschool Utrecht voerde een actie-onderzoek uit naar bovenstaande identiteitsvragen. Het doel van dit onderzoek is om meer zicht te krijgen op het zoekproces van vluchtelingstudenten in hun nieuwe samenleving en de vele keuzes waar zij voor komen te staan. Ze schreven er een bijzonder boek over! In deze podcast ga ik met Hanke Drop en Oumar Barry in gesprek over hun bevindingen en inzichten.

Meer over mijn gasten:

Hanke Drop, van huis arabist en islamoloog. Hanke is senior onderzoeker bij de hogeschool Utrecht, specifiek bij de opleiding kunstvaktherapie bij het lectoraat normatieve professionalisering.

Oumar Barry. Hij ontvluchtte Guinee in West-Afrika. Oumar woont nu in Nederland en volgde een Master interculturele communicatie aan de Universiteit Utrecht. Hij is ook medeoprichter van de Andin Foundation. Deze stichting zet zich in om bruggen te slaan tussen Nederland en verschillende landen die in ontwikkeling zijn. Oumar is ook commissielid bij de gemeenteraad van Utrecht voor de partij één Utrecht, met in de portefeuille jeugd, welzijn en sport.

Meer weten over het boek? Check deze link!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is het tijd voor meer zingeving en levensbeschouwing in het onderwijs?

Te gast in de studio is hoogleraar Gerdien Bertram-Troost. Ze richt als wetenschapper zowel op godsdienst en levensbeschouwing, als ook op brede levenbeschouwelijke vorming van kinderen en jongeren. We gaan in deze podcast in gesprek over hoe onderwijs inherent samenvalt met fundamentele levensvragen die op jongeren afkomen. Bijvoorbeeld wanneer kinderen naar school gaan en ze onderlinge verschillen, opvattingen en geloofsovertuigingen van elkaar ontdekken. Hoe ga je daar als school goed mee om? Ook leven we in een geïndividualiseerde samenleving. Opvallend is dat jongeren meer en meer persoonlijke levensbeschouwelijke vragen hebben. De grote interesse in mindfulness, boeddhisme en stoïcisme laat dit bijvoorbeeld duidelijk zien. School is daarom bij uitstek een plek voor betekenisvolle zingeving en levensbeschouwing!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Docentprofessionalisering en het doorbreken van bestaande patronen in het mbo: Hoe doe je dat?

In deze aflevering staat docentprofessionalisering op de agenda. Ik ga in gesprek met Marjanne Hagedoorn over het doorbreken van bestaande patronen in het mbo als het gaat om opleiden en leren. We bespreken uitgangspunten om het werk als belangrijke professionaliseringsplek te zien en wat dit vraagt van een onderwijsinstelling en de professionals die er werken. We bespreken ook hoe Marjanne handen en voeten geeft aan haar practoraat en invulling geeft aan betekenisvol en praktijkgericht onderzoek.

Ik maak deze podcast in samenwerking met ‘Practoraten.nl’. Kijk voor meer informatie op www.practoraten.nl. Marjanne is practor docentprofessionalisering verbonden aan de Landstede Groep, beleidsadviseur (ook bij Landstede) en promovendus aan de Open Universiteit.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe bouwen we in Nederland aan een professionele cultuur voor het beroep van leraar?

In de studio is Theo Witte. Theo is voorzitter van het RED-team onderwijs en ervaren lerarenleider en vakdidacticus Nederlands aan de Rijksuniversiteit Groningen. Eind vorig jaar verscheen het zeer lezenswaardige artikel Naar een professionele cultuur voor het beroep van leraar. Hierin doet Theo een aantal concrete voorstellen voor een fundamentele aanpak van het kwalitatieve lerarentekort. In deze podcast bespreken we dit artikel. Theo legt uit hoe het komt dat het onderwijs een zwakke professionele beroepscultuur kent. Hij identificeert een aantal pijnpunten en doet concrete voorstellen voor een fundamentele stelselwijziging. Dit raakt een aantal pijlers: professionele vakvereniging, professionele standaarden, verplichte en gerichte scholing en het toewerken naar een landelijke kennisinfrastructuur.

Theo Witte is voorzitter van het Meesterschapsteam Nederlands geweest dat in 2016 de inhoud en didactiek van het schoolvak Nederlands ter discussie stelde. Hij is gepromoveerd op de literaire ontwikkeling van havo- en vwo-leerlingen. Ook is hij grondlegger van de veelgebruikte website lezenvoordelijst.nl. Op dit moment is hij redacteur en auteur van de methode KERN Nederlands Taal & Cultuur.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat doet sociale media met het zelfbeeld van jongeren?

Influencers hebben een steeds grotere invloed op het zelfbeeld van jongeren. Fitness influencers promoten bijvoorbeeld een specifiek lichaamsbeeld en bijbehorend schoonheidsideaal bij jongeren. Dit leidt er zelfs toe dat jongeren naar een plastisch chirurg stappen voor filters, botox of zelfs een operatie. Door sociale media is deze invloed zeer groot geworden. En gek genoeg wordt hier nog maar weinig onderzoek naar gedaan. Ik ga over de tussen sociale media en zelfbeeld in gesprek met Lauren Walet. Lauren studeert filmwetenschappen aan de Universiteit Leiden. En ze loopt momenteel stage bij museum Beeld en Geluid. Ze is daarnaast producent en regisseur van korte films.

Op 15 januari is haar POD over lichaamsbeeld en sociale media live gegaan in het mediamuseum Beeld en Geluid. Hiervoor heeft Lauren onderzoek gedaan naar de wisselwerking tussen sociale media en het zelfbeeld van jongeren, met dus een focus op het lichaamsbeeld. Ook met betrekking tot influencers. Hoe gaan onzekere jongeren met sociale media om? Welk effect heeft het bewerken van je eigen lichaam op je zelfbeeld en hoe voelen jongeren zich nadat ze hun uiterlijk digitaal aanpassen via een app of website? Over dit soort vragen (en meer) gaat deze podcast!

Deze podcast serie maak in samenwerking met Beeld en Geluid Onderwijs. Check de speakernotes van deze podcast voor meer informatie of ga nu meteen naar www.beeldengeluid.nl/onderwijs. Wist je dat Beeld & Geluid en geluid één van de grootste media-archieven ter wereld beheert? Denk aan radio- en televisieprogramma’s, maar ook foto’s en webvideo’s. In de collectie van het het onderwijs kan iedereen uit het onderwijs gratis gebruik maken van dit archief. 

Sociale Media & Zelfbeeld van jongeren? Hieronder een paar van de populairste fragmenten kant & klaar voor in je les: 

Fragment uit: Mooier wordt het niet – BNNVARA – 2019

Fragment uit: Hoedan – EO – 2023

Lesvideo Zelfbeeld

Check hieronder ook wat foto’s van de POD en bekijk eens dit filmpje over het Kylie Jenner pakket.