innovatie

Lang leve een leven lang ontwikkelen! LIVE podcast tijdens de Nationale LLO-Conferentie

Vandaag ben ik in Bussum te gast bij de Nationale LLO-conferentie. En LLO staat voor Leven Lang Ontwikkelen. Ik ga het in deze podcast hebben over de LLO-katalysator. Deze heeft als doel om een leven lang ontwikkelen voor iedereen mogelijk te maken en verder te kijken dan klassieke diploma’s en opleidingen. Hoe? Door talenten binnen bedrijven, overheid en opleidingen aan elkaar te verbinden. Check zeker de site www.llokatalysator.nl om meer te weten over de vier bouwstenen om dit belangrijke doel te bereiken!

Dit klinkt natuurlijk heel mooi, maar hoe geef je als samenleving nou praktisch handen en voeten aan een leven lang ontwikkelen? Hoog tijd om hierover in gesprek te gaan. En let op: om mij heen zitten flink wat collega’s die meedoen tijdens de podcast. We leggen hen tussendoor stellingen voor en ze kunnen vragen aan mijn gasten stellen. Ik zit aan tafel met:

  • Régine van Lieshout, directeur bij het Summa college. Het Summa college bestaat uit 26 scholen voor middelbaar beroepsonderwijs en biedt meer dan 250 opleidingen in de regio Eindhoven.
  • Radboud Dam, programmamanager leven lang ontwikkelen voor het hoger onderwijs, studiefinanciering en mbo bij het Ministerie van OC&W.
  • Ab Kragtwijk, jarenlang ondernemer en nu verbonden als business developer aan CoE groen, het onderzoekscollectief van HAS green academy, Van Hall Larenstein, Aeres en Inholland.

Nog wat geleerd vandaag? Hoe kennis terugkeert in het onderwijs

In de afgelopen tientallen jaren is er veel aandacht geweest voor onderwijsvernieuwing en innovatie. Zowel internationaal als in Nederland zijn er omvangrijke programma’s opgetuigd om het onderwijs te moderniseren. Gemene deler: minder aandacht voor kennis en meer voor vaardigheden als zelfsturing, leren leren en de leerkracht die zich opstelt als ‘coach’ van het leerproces. Praktisch overal in de wereld leidde dit soort hervormingen tot een scherpe daling van het niveau van taal en rekenen en een devaluatie van het beroep leerkracht. En zorgwekkender: de ongelijkheid nam toe, niet af. Hoe kan dit?

In deze podcast praat ik hierover met Maarten Huygen. Hij schreef een boek over de terugkeer van kennis in het onderwijs. Hij constateert dat bovenstaande ‘vernieuwingen’ al eeuwenoud zijn en gestoeld zijn op valse premissen en onhaalbare ideologieën. Hij houdt een pleidooi voor kennisrijk onderwijs en onderbouwt dit door terug te grijpen op de cognitieve leerpsychologie en tal van praktijkvoorbeelden uit Nederland en de wereld.

Maarten Huygen was verslaggever, commentator, onderwijsredacteur en chef opinie voor NRC Handelsblad en werkte elf jaar als correspondent in de Verenigde Staten. Check zeker onderstaande linkjes voor meer verdieping en achtergrond n.a.v. ons gesprek:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

School is dood! Lange leve school!

Er is een toenemende groep leerkrachten, schoolleiders en bestuurders die van mening is dat het roer radicaal om moet in het primair en voortgezet onderwijs. Volgens hen kent het huidige stelsel te veel knelpunten, is het hopeloos verouderd en brengt het ons niet dichterbij gelijke kansen voor iedere kind. Zo worden kinderen (net zoals 200 jaar geleden) ingedeeld op leeftijd, staat het curriculum centraal, dragen leraren alleen kennis over en er wordt onvoldoende rekening gehouden met de persoonlijkheid van leerlingen. De taskforce ontwikkelgericht onderwijs is daarom gestart met een experiment om de vertaalslag te maken van klassikaal leren naar ontwikkelingsgericht leren.

Over hun aanpak, beleidskaders, doelen en resultaten spreek ik met Mini Schouten en Gérard Zeegers. Mini is bestuurder bij Stichting Openbaar Basisonderwijs Duin- en Bollenstreek (11 openbare basisscholen met 16 vestigingen) en voorzitter van de Taskforce Ontwikkelingsgericht onderwijs. Gérard Zeegers is voorzitter van het College van Bestuur bij SPOLT. SPOLT staat voor Stichting Primair Onderwijs Leudal en Thornerkwartier en bestaat uit 10 basisscholen in de gemeente Leudal en 1 voor speciaal basisonderwijs in de gemeente Maasgouw. Gérard is lid van de taskforce Ontwikkelingsgericht onderwijs.

De titel van deze podcast ontleen ik aan het boek dat Gérard meebracht en waaraan hij refereert in het gesprek.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat doen auctoraten in het voortgezet onderwijs?

Auctoraten passen in het rijtje naast de practoraten (mbo) en lectoraten (hbo). Een auctoraat is een vindplaats voor onderzoek en ontwikkeling in de school. Met onderzoek van, voor en door het voortgezet onderwijs geeft het een impuls aan de kwaliteit van onderwijs en is het een reflectie plek midden in de onderwijspraktijk. Auctoraten zijn een relatief nieuw fenomeen in Nederland. Mooie aanleiding om samen met stichting auctoraten een speciale podcast over auctoraten in het voortgezet onderwijs te maken.

Ik ga in gesprek met Mathilde Tempelman-Lam en Alex van den Berg. Mathilde is lid van het kwartiermakersbestuur Stichting Auctoraat in het VO, promovendus aan de Universiteit Utrecht en Alex is auctor hoge verwachtingen bij het openbaar onderwijs Groningen, lerarenopleider scheikunde en docent scheikunde. We gaan in op de onstaansgeschiedenis van auctoraten, bespreken diverse praktijkvoorbeelden en gaan in de op relatie met onderwijskwaliteit en de aantrekkelijkheid van het beroep docent. Voor meer informatie check www.auctoraat.nl

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe gaat AI het onderwijs veranderen?

Volgens sommigen is Artifical Intelligence een echte ‘game changer’ voor het onderwijs. Anderen zijn daar nog niet zo zeker van. Feit is wel dat al heel veel scholieren en studenten gebruik maken van Chat GPT. En dat er in korte tijd hele grote stappen worden gezet. Denk aan het omzetten van tekst naar video, vertalen, samenvatten en er zijn zelfs vakgenoten die Chat GPT inzetten om onderwijs te maken. Is dit nou een goed idee? Hoog tijd om een aflevering te wijden aan AI in het onderwijs. We beginnen bij het begin: Wat is AI eigenlijk? Hoe werkt het? Is het nou wel of geen hype en welke veranderingen zijn al zichtbaar in het onderwijs als het gaat om de toepassing van AI? Ik spreek erover met Liza Peeters en Thijs Wesselink. Ze zijn de maker van de podcast Chat GPT en onderwijs.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe ziet de toekomst van het groene beroepsonderwijs eruit?

In deze podcast staat het mbo beroepsonderwijs centraal en specifiek de groene en blauwe sector. Dit betreft vraagstukken en opleidingen gericht op voeding & technologie, teelt, biodiversiteit, water en veehouderij. We verkennen het belang van vakmanschap in dit type beroepsonderwijs en waarom dit inherent gekoppeld is aan betekenisvol en regionaal praktijkonderzoek. Aan de hand van diverse voorbeelden uit de praktijk zoals uit de pluimveesector, rundergezondheid en prangende ecologische kwesties brengen we de volgende stap van praktijkonderzoek in kaart en de rol die practoraten hierin spelen. We bespreken hoe onderzoek (in de brede zin van het woord) een rol van betekenis kan spelen in bestaande mbo curricula en wat dit vraagt van docenten, studenten en werkveld.

Over deze vraag ging ik in de studio in gesprek met:

  • Sara Albone, dierenarts en practor dierenwelzijn en gezondheid aan Aeres mbo Barneveld. Ook is Sara docentenopleider bij Aeres hbo Wageningen. En voor diegene met een goed geheugen: ze was mbo docent van het jaar in 2013
  • Marc van der Meer, zelfstandig onderzoeker, onafhankelijk adviseur mbo-sector. Ook is Marc lid van de Kwaliteitscommissie van Ieder MBO een practoraat.

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met ‘Stichting Ieder MBO een practoraat’. Check zeker ook deze bronnen die in de podcast voorbijkwamen:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe geeft Fontys Pulsed handen en voeten aan (radicaal) innovatief onderwijs?

Fontys Pulsed staat er inmiddels om bekend het hoger onderwijs fundamenteel anders te benaderen. Disruptieve innovatie vraagt om radicaal ander onderwijs. Geen ‘dood’ curriculum, maar levensecht. Geen simulaties, maar meteen met een opdrachtgever aan het werk. Veel aandacht voor het welzijn van iedere student. Geen bureaucratie om de bureaucratie maar tijd voor elkaar. Dit valt ook de bedrijven uit de omgeving positief op. De internationale ondernemingen uit de ‘Brainport’ regio komen hier dagelijks over de vloer. Studenten en docenten werken intensief samen van start tot einde. En de werkplek oogt niet als ‘weer’ een onderwijsplek. Pulsed is een huiskamer met zitjes, werkhoeken, een pingpongtafel en een gemeenschappelijk keuken waar iedereen verantwoordelijk voor is. Docenten en studenten lopen op sloffen, lunchen samen, gaan op de fiets op pad en leren in kort lopende ‘innovatie cycli’. Geen dag is hetzelfde. Pulsed is maatschappelijk zeer actief in de regio en organiseert vaak events. Dit klinkt natuurlijk fantastisch, maar om dit te bereiken hebben de oprichters keihard moeten knokken. Er werden geen cadeautjes uitgedeeld. Onderwijs wil op papier graag vernieuwen, maar in de praktijk is dat nog best lastig te realiseren. De meeste spullen kochten ze in het begin zelf. Onderwijs ‘echt anders’ aanpakken vraagt om een lange adem, volharding, soms ruzie durven maken en vooral passie.

Vorig jaar won het team de prestigieuze Nederlandse onderwijspremie van maar liefst 1,2 miljoen euro. Met name hun visie op het tegengaan van voortijdig studie uitval viel enorm op. Dit leidde tot een stroomversnelling, maar het was ook een wake-up call: Hoe blijf je trouw aan je pioniers principes als je ineens ‘groot’ bent en gezien wordt? Hoog tijd om hierover met de oprichters in gesprek te gaan! Jochem Goedhals is de leading director bij Fontys Pulsed. Peter Biekens is hoofd innovatie en Frank van den Ende is hoofd van de Pulsed academie voor onderwijs.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is challenged based learning het beroepsonderwijs van de toekomst?

Voor deze podcast ben ik te gast bij Hogeschool Saxion in Deventer. Op uitnodiging van het platform talent voor technologie maak ik een speciale aflevering over digitale werkplaatsen. Digitale Werkplaatsen zijn opgericht door het Ministerie van Economische Zaken & Klimaat, onderwijsinstellingen, lokale overheden en bedrijfsleven. Als mkb-ondernemer word je hier door studenten uit het hbo, mbo of wo, docenten en experts op maat geholpen met digitaliseren. Denk daarbij aan online sales & marketing, data en automatisering; van je website op orde krijgen tot het gebruiken van data om je bedrijfsprocessen beter in te richten.

Eén van de kernaspecten is het werken met challenged based onderwijs. En daar gaan we het in deze podcast uitgebreid over hebben. Wat bedoelen we hier precies mee? Hoe werkt deze vorm van innovatief onderwijs en wat vraagt het van werkveld, docent en student? Ik ga hierover in gesprek met Timo Kos, lid van het college van bestuur bij Saxion Hogeschool en Annette Dupree, projectleider werkplaats online ondernemen in Groningen.

Practoraten als innovatieve tussenruimte in het mbo. Met Jorick Scheerens

Practoraten nemen een steeds belangrijkere positie in als schakel tussen mbo opleidingen en het werkveld. Toch zijn practoraten een relatief nieuw fenomeen in Nederland. Hoog tijd om met Jorick Scheerens (één van de initiatiefnemers) in gesprek te gaan over de oorsprong, bedoeling en impact van practoraten. We gaan terug naar het prille begin en bespreken welke ontwikkelstappen genomen zijn om praktijkonderzoek een centrale invulling te geven in het beroepsonderwijs. Inmiddels zijn er practoraten op het gebied van techniek, voedsel, welzijn, zorg, gastvrijheid en de lijst gaat nog wel even door! Hoog tijd om vooruit te kijken en te bespreken wat de ambitie is voor de komende jaren.

Is het tijd voor een Nederlands Kennis Curriculum?

Een omvangrijke groep leerkrachten, docenten en experts is gestart met de ontwikkeling van een Nederlands Kennis Curriculum (NKC). Het NKC is uniek omdat de einddoelen van de wereldoriënterende vakken over de gehele basisschool periode wordt verdeeld. Op die manier is het voor een schoolteam mogelijk om thematisch en in een doorlopende lijn te werken. Dit heeft grote voordelen: leerlingen werken intensief aan het behalen van de kennisdoelen op school. Leerlingen gaan aan de slag met inhoudelijke thema’s zoals kunstgeschiedenis, de VOC of de Hanzesteden in Nederland. En er wordt sterk ingezet op het vergroten van woordenschat. De kennis die leerlingen opdoen helpt om de wereld beter te begrijpen. Bovendien fungeert die opgedane kennis als klittenband, want hoe meer kennis je hebt, hoe meer kennis je kunt vergaren!

In deze aflevering legt opleidingsmanager Alex Koks (van Academica University of Applied Sciences) de historie en aanleiding van het NKC uit, hoe ze samenwerken met scholen en welke resultaten ze zien in de praktijk.

Linkjes die in het gesprek naar voren kwamen: