instructie

Nog wat geleerd vandaag? Hoe kennis terugkeert in het onderwijs

25 februari 2024 Didactiek en Pedagogiek 50:21

In de afgelopen tientallen jaren is er veel aandacht geweest voor onderwijsvernieuwing en innovatie. Zowel internationaal als in Nederland zijn er omvangrijke programma’s opgetuigd om het onderwijs te moderniseren. Gemene deler: minder aandacht voor kennis en meer voor vaardigheden als zelfsturing, leren leren en de leerkracht die zich opstelt als ‘coach’ van het leerproces. Praktisch overal in de wereld leidde dit soort hervormingen tot een scherpe daling van het niveau van taal en rekenen en een devaluatie van het beroep leerkracht. En zorgwekkender: de ongelijkheid nam toe, niet af. Hoe kan dit?

In deze podcast praat ik hierover met Maarten Huygen. Hij schreef een boek over de terugkeer van kennis in het onderwijs. Hij constateert dat bovenstaande ‘vernieuwingen’ al eeuwenoud zijn en gestoeld zijn op valse premissen en onhaalbare ideologieĂ«n. Hij houdt een pleidooi voor kennisrijk onderwijs en onderbouwt dit door terug te grijpen op de cognitieve leerpsychologie en tal van praktijkvoorbeelden uit Nederland en de wereld.

Maarten Huygen was verslaggever, commentator, onderwijsredacteur en chef opinie voor NRC Handelsblad en werkte elf jaar als correspondent in de Verenigde Staten. Check zeker onderstaande linkjes voor meer verdieping en achtergrond n.a.v. ons gesprek:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe bouwt de Zalmplaatschool in Rotterdam aan excellent en inclusief onderwijs?

12 oktober 2023 Didactiek en Pedagogiek 40:57

In deze aflevering ben ik te gast bij de Zalmplaatschool in Rotterdam. Alweer voor het derde jaar zoom ik tijdens de nationale onderwijsweek in op de onderwijspraktijk in Rotterdam. Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met de gemeente Rotterdam. Samen maken we drie speciale afleveringen over de kracht van het Rotterdams onderwijs. De Zalmplaatschool staat bekend als inclusieve basisschool met een sterk pedagogisch klimaat. Ook biedt het team onderwijs aan voor leerlingen uit het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs. En er is een uniek thuiszitters programma. Ik zit aan tafel met Nico Bakker, directeur van de Zalmplaatschool en Nynke Boschloo, expert leraar sociale veiligheid en pedagogisch klimaat. Hoog tijd om meer horen over de uitvoering van deze visie op onderwijs, hun werkplezier, impact op leerlingen en pedagogisch klimaat!

Kies jij voor lesgeven in Rotterdam? Check deze link en ontdek de voordelen!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Gewoon goed lesgeven in de onderbouw: Hoe doe je dat?

8 oktober 2023 Didactiek en Pedagogiek

In deze aflevering zijn Maaike Groet en Eva Kock te gast. Ze zijn allebei leerkracht op de Alan Turingschool in Amsterdam. Maaike geeft les in groep 1 en 2. Eva geeft les in groep 3. We zoomen in op hun dagelijkse lespraktijk in de onderbouw. Er is veel discussie in onderwijsland over wat wel en niet ‘past’ bij jonge kinderen in termen van kennisoverdracht, spel, instructie en bijvoorbeeld maakonderwijs. Maaike en Eva stellen dat kwalitatief hoogwaardige instructie in de onderbouw juist een positief effect heeft op gelijke kansen. Dat start bijvoorbeeld al met rijke taal. Het maakt nogal wat uit hoe je praat met kinderen tijdens de les (woordkeuze, spreken in volledige zinnen) en welke thema’s je selecteert per onderwijsperiode en hoe je hiermee met leerlingen aan de slag gaat.

We bespreken in de podcast hoe Maaike en Eva hun lessen voorbereiden, uitvoeren en evalueren. We verkennen het belang van ritme en routines en waarom het noodzakelijk is om als team de leerlijnen scherp op het netvlies te hebben. Ook staan we uitgebreid stil bij de werking van expliciete directe instructie. Aan de hand van simpele en rijke voorbeelden uit de praktijk leggen ze uit hoe je vanuit heldere einddoelen hoogwaardig onderwijs geeft in de onderbouw. Ook gaan we dieper in op de samenhang tussen klassen (bouwen) en de visie / uitvoering op onderwijs in de dagelijkse praktijk.

Een selectie van besproken boeken die in de podcast voorbijkomen:

Met plezier naar school! De onmisbare rol van ouders in het succes van kinderen

Expliciete Directe Instructie, tips en technieken voor een goede les

De man op de maan

De zon, aarde en maan

De school als werkplaats

Bijna alles wat je moet weten over thematisch onderwijs

En wat als we nou weer eens gewoon gingen lesgeven?

Leerlijnen voor het basisonderwijs

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat kunnen we doen om de daling in leesvaardigheid in het primair en voortgezet onderwijs om te keren?

8 juni 2023 Didactiek en Pedagogiek 42:46

In deze podcast duiken we in de wereld van begrijpend lezen. Ik ga in gesprek met professor Paul van den Broek, professor Christine Espin en dr. Anne Helder. Ze schreven een rapport over effectief leesonderwijs in Nederland met de titel: Sturen op begrip, effectief leesonderwijs in Nederland. In het rapport staan adviezen over wat nodig is om de leesvaardigheid weer op peil te brengen. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de commissie voor OC&W. Het externe onderzoek komt voort uit een motie. Uit de Staat van het Onderwijs 2020 blijkt dat de leesvaardigheid van Nederlandse jongeren al jaren daalt en uit onderzoek van de OESO blijkt dat bijna een kwart van de 15-jarigen problemen met basaal leesbegrip heeft. De resultaten van andere (inter)nationale toetsen bevestigen dit beeld. Dit vormde de aanleiding voor de motie-Rog c.s., die in juni 2020 unaniem door de Tweede Kamer werd aangenomen.

Misschien heb je geluisterd of gekeken naar aflevering 232. Toen sprak ik met Anna Bosman en Sezgin Cihangir over dit rapport. Volgens Anna Sezgin en Martin Bootsma zijn in dit rapport belangrijke oorzaken onderbelicht gebleven, waardoor hun adviezen onvolledig zijn. Ze schreven hun bevindingen op in het rapport Dalende leesvaardigheid, een herinterpretatie. In deze podcast reageren de auteurs op deze kritiek.

Deze podcast is online opgenomen, de audiokwaliteit is iets minder dan dat je gewend bent.

Hoe maak je een goede lesmethode? Met Erik Meester

29 mei 2023 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 00:51:31

Erik Meester draait er niet omheen. De meeste lesmethodes in Nederland zijn over het algemeen heel slecht. Er is weinig aandacht voor algemene kennisopbouw, taalrijkheid, instructie en de verschillende dimensies van leren in de klas. Denk daarbij aan het belang van aantekeningen maken (schrijven), herhaling (immersie) en het vertellen en delen van kennis via verhalen. Tel daarbij op dat de onderwijsresultaten in Nederland al zo’n 20 jaar dalen dan is het tijd dat het roer radicaal omgaat. De afgelopen jaren heeft Erik samen met het Nederlands Mathematisch Instituut gewerkt aan een nieuwe lesmethode voor het primair onderwijs. Deze methode, het onderliggende curriculumontwerp en de didactische uitgangspunten staan centraal in deze podcast. Aan de hand van diverse praktijkvoorbeelden bespreken we de werking en de effecten op leerlingen en leraren.

The power of explicit direct instruction

13 november 2022 Didactiek en Pedagogiek 54:43

In this podcast I talk with educational experts John Hollingsworth & Silvia Ybarra about how to use explicit direct instruction in classrooms and whole schoolsystems. We discuss the origin of the method, how it works and in what way it leads to educational improvement, team learning and the professional development of teachers.

Don’t forget to check out the great books of Marcel Schmeier on EDI here! Marcel also translated the work of John en Silvia in Dutch!

You can check out our conversation on YouTube. I have added Dutch subtitles that you can enable on YouTube via settings:

Hoe lees je voor in de klas?

9 oktober 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:50:40

In de studio is Bertus Meijer. We gaan het hebben over de kracht van voorlezen in de klas. Bertus Meijer is al 40 Jaar meester. Hij is ook columnist voor PICA en Vives en eigenaar van het platform Onderwijsenzo. Ook is hij begenadigd stemacteur, misschien herken je zijn stem wel aan de introductie of afsluiting van deze podcast!

In deze aflevering bespreken we een aantal belangrijke onderwerpen: Hoe lees je goed voor? Wat kan je beter wel en niet doen? Hoe kan je beter worden in voorlezen? Welk effect heeft samen lezen op kinderen? Er komen ook tal van specifieke onderwerpen voorbij zoals:

  • Wel of geen stemmetjes doen
  • Rust en beste tijdstip
  • Leestempo
  • Het kiezen van het juiste boek
  • Stilzitten oefenen
  • Afstemmen met je duo maatje
  • Inleven en herlezen
  • Samen met de klas een boek nabespreken

En nog veel meer! Bovendien bespreken we diverse vragen van luisteraars. Veel luisterplezier!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Wat is de kracht van expliciete directe instructie in het klaslokaal?

3 oktober 2022 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:58:09

Marcel Schmeier is te gast. Marcel is onderwijsadviseur taal en rekenen, stond lang voor de klas als leraar en intern begeleider in het speciaal en regulier basisonderwijs. Hij is bekend van onder andere de zeer succesvolle boeken Expliciete Directe Instructie 2.0, Effectief rekenonderwijs op de basisschool en Bordwerk en aantekeningen, slow teaching in de 21ste eeuw. Momenteel werkt hij aan een nieuw boek, Expliciete Directe Instructie in het voortgezet onderwijs.

In deze podcast gaan we dieper in op de kenmerken en bouwstenen van expliciete directe instructie (EDI). Het is opvallend dat wanneer we spreken over expliciete directe instructie het niet lang duurt voordat het als ouderwets of klassiek wordt bestempeld. Zonde! Want instructie is bij uitstek een kernelement in het onderwijs en werkt buitengewoon krachtig! Ongeacht je onderwijsconcept. In deze podcast willen we daarom ingaan op de kracht en bouwstenen van het expliciete instructie model. We doen dit aan de hand van voorbeelden uit de praktijk. Ook staan de verschillende lesfasen centraal en bespreken we enkele vragen van luisteraars.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Wat is de kracht van de Rotterdams Goud aanpak?

30 september 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:38:06

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met de gemeente Rotterdam. In het kader van de Nationale Onderwijsweek brengen we samen twee succesvolle onderwijspraktijken in beeld. In deze podcast ga ik het hebben over een bijzonder initiatief: Rotterdams Goud. Rotterdams Goud staat voor gelijke kansen op een hoog uitstroomniveau voor alle leerlingen, scholen met excellente leerkrachten die plezier hebben in hun werk. En: Versnelde professionalisering op basis van een beproefd concept. We bespreken de kenmerken van de aanpak en de effecten die het heeft op het onderwijsteam en de leerlingen. Aan tafel zitten:

  • Ingrid de Baat, directeur van de Bogermanschool in Rotterdam op Zuid
  • Luise Sieswerda, leerling decaan bij Kindcentrum Het Oude Westen in Rotterdam. 
  • Ytzen Klein, leerkracht groep 1 bij de openbare basisschool De Bloemhof.

Nieuwsgierig naar meer? Wil je weten waarom het zo leuk werken is in het onderwijs in Rotterdam? Of overweeg je om ook voor de klas te gaan staan? Ga dan eens naar leraar worden in het Rotterdams onderwijs!

We zijn voor deze opname te gast bij basisschool Het Open Venster in Rotterdam. Schoolleider Victor van Toer opende de deuren en heette ons welkom! Check hieronder wat beelden van deze prachtige basisschool. Overigens was Victor vorig jaar ook in de uitzending en wel in aflevering 091 over de Rotterdamse leerkracht.

Zo leer je kinderen lezen en spellen op de basisschool

4 september 2022 Didactiek en Pedagogiek 41:48

JosĂ© Schraven is in de studio, specialist in de didactiek van lezen, spellen en taal. In Zo leer je kinderen lezen en spellen heeft JosĂ© Schraven deze vakdidactiek methodisch uitgewerkt. De methodiek verscheen voor het eerst in 1995 (in eigen beheer) en is sindsdien op veel scholen in Nederland ingevoerd. Recent is de geheel herziene editie uitgebracht in een 9e druk. We praten over de opzet een inhoud van het boek en hoe je als schoolteam kunt professionaliseren op het gebied van lees- en spellingonderwijs.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken: