toetsen

Onderschatten we het mbo?

In de afgelopen jaren is er veel energie gestoken om zoveel mogelijk jongeren de kans te geven om te studeren op een hogeschool of universiteit. Tegelijkertijd neemt het aantal mbo studenten structureel af. Terwijl we schreeuwen om professionals die aan de slag kunnen om het toenemende woningtekort, de vraagstukken op het gebied van duurzaamheid of de tekorten in de zorg aan te pakken. Juist het mbo is hierin van cruciaal belang! Helaas krijgen mbo’ers niet dezelfde kansen als professionals met een hoger diploma. Ze verdienen minder, zijn minder vertegenwoordigd in bestuurlijke functies (ook in de politiek) en krijgen minder waardering. Wat is er aan de hand? En waarom zijn we zo gefixeerd op het hoger onderwijs?

Bovenstaande aandacht voor ‘hoger onderwijs’ leidt tot een splitsing in ons denken over school, leren en opleiden. Hoog is beter. En het is mbo, dat is vooral voor kinderen die met hun met hun handen willen werken en ‘praktisch’ zijn. Bijkomend effect is dat er vaak op docenten in het mbo wordt neergekeken. Mijn gast Karim Amghar schreef hier een fel pleidooi over: Maar dat begrijp jij toch niet. In deze podcast gaan we in gesprek over zijn nieuwe boek, zijn drijfveren en argumentatie om het mbo te herwaarderen. Maar dit gaat verder dan opnieuw labeltjes plakken, het vraagt ook om kritische reflectie van onze politiek, bestuurders en opleidingen in Nederland. Karim werkt ook een aantal concrete suggesties uit waarvan we er enkele bespreken.

Het nieuwe boek van Karim Maar dat begrijp jij toch niet is uitgegeven door De Correspondent. Eerder maakte hij twee prachtige documentaires over onderwijs: Karim pakt zijn kans en De Maastrichtse droom over basisschool El Habib.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door:

Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

To toets or not to toets, that’s the question!

Vandaag ben ik te gast op het congres toetsen en examineren in het hoger onderwijs in Utrecht. Meer dan 200 toets experts zijn hier maar liefst twee dagen bij elkaar om na te denken over AI-geletterdheid, formatief handelen, de werking van ons brein en nog veel meer! Hoog tijd om hier vandaag LIVE met publiek in gesprek te gaan over de belangrijkste inzichten over toetsen en examineren! Hoe praktischer hoe beter!

Om mij heen zitten collega’s die meeluisteren. En aan tafel zitten de volgende gasten:

Kim Schildkamp. Kim is hoogleraar en sectiehoofd van de vakgroep docentontwikkeling aan de Universiteit Twente. Haar onderzoek richt zich op het gebruik van allerlei soorten data, waaronder toetsen, in het onderwijs. 

Esther van Popta. Sinds 2004 werkt zij als strategisch beleidsadviseur Onderwijs & ICT bij de Centrale Staf onderwijsonderzoek en kwaliteitszorg van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, waar ze zich bezighoudt met onderwijsinnovatie, educatieve technologie en digitale transformatie.

Wessel Peeters is docent geschiedenis en maatschappijleer. Hij is oprichter van Vernieuwenderwijs. Een team van docenten en onderwijskundigen die scholen en opleidingen ondersteunt bij curriculumontwerp, didactiek en toetsing.

Hoe gaat AI het onderwijs veranderen?

Volgens sommigen is Artifical Intelligence een echte ‘game changer’ voor het onderwijs. Anderen zijn daar nog niet zo zeker van. Feit is wel dat al heel veel scholieren en studenten gebruik maken van Chat GPT. En dat er in korte tijd hele grote stappen worden gezet. Denk aan het omzetten van tekst naar video, vertalen, samenvatten en er zijn zelfs vakgenoten die Chat GPT inzetten om onderwijs te maken. Is dit nou een goed idee? Hoog tijd om een aflevering te wijden aan AI in het onderwijs. We beginnen bij het begin: Wat is AI eigenlijk? Hoe werkt het? Is het nou wel of geen hype en welke veranderingen zijn al zichtbaar in het onderwijs als het gaat om de toepassing van AI? Ik spreek erover met Liza Peeters en Thijs Wesselink. Ze zijn de maker van de podcast Chat GPT en onderwijs.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is het voor een cijfer? Hoe jongeren meer kunnen leren met minder stress

Jongeren ervaren steeds meer prestatiedruk en stress op school. Volgens Johannes Visser is dat niet zo gek: scholen zijn cijferfabrieken geworden waar het intussen meer om de prestatie draait dan om het leren. In zijn boek Is het voor een cijfer? laat Johannes zien wat alsmaar toenemende prestatiedruk voor effecten heeft op leerlingen (en docenten). Ook verkennen we kansrijke manieren om deze neerwaartse spiraal te doorbreken en de motivatie en het welzijn van leerlingen centraal te stellen op school.

Johannes was eerder docent Nederlands en schrijft al enkele jaren voor De Correspondent. Hij won tweemaal de Nationale Prijs voor onderwijsjournalistiek. In 2015 over het thema excelleren in het (voortgezet) onderwijs en in 2022 over een serie artikelen over kansenongelijkheid binnen het onderwijs. 

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe maak je werk van formatief handelen?

In deze podcast praat ik met de auteurs van het onderwijsboek ‘Formatief handelen, van instrument naar ontwerp‘. In ons gesprek verkennen we hoe we van een toetscultuur naar een feedbackcultuur kunnen komen en wat dit vraagt van leerkrachten en docenten. Formatief handelen gaat over de impact van onderwijs op het leerproces van de leerling, in plaats van de vraag of de docent alle leerstof heeft onderwezen. Dit klinkt logisch, maar is in de praktijk best een uitdaging om te realiseren. In de podcast gaan we hierover in gesprek aan de hand van vijf basisprincipes die centraal staan bij formatief handelen:

1. Geen manier van toetsen, wel een manier van lesgeven

2. Niet cijferloos werken, wel ‘constructive alignment’

3. Niet tijdrovend administreren, wel tijdwinnend handelen in de praktijk

4. Geen transmissiefeedback, wel transformatieve feedback

5. Niet een bomvol en onsamenhangend curriculum, maar een overzichtelijk en samenhangend curriculum

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Is het middelbaar onderwijs in Nederland echt zo saai? Tjipcast 155 met Thijs Hogenhuis

Ik ga in gesprek met Thijs Hogenhuis. Thijs zit op een middelbare school in Leek en doet dit jaar zijn vwo eindexamen. Hij schreef een betoog over onderwijs in het kader van zijn CKV opdracht, om te illustreren hoe het onderwijssysteem vele tekortkomingen kent en wat er nodig is om dit te verbeteren. Zijn boek heet ‘Haas gaat undercover’. Thijs raakt een gevoelige snaar bij zowel jongeren als docenten en voordat zijn boek uitkwam stond hij in diverse kranten. Tijd om hem aan de tand te voelen over zijn stelling dat het onderwijs in Nederland vreselijk saai is.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Wat meet een toets? En word je er slimmer van? Tjipcast 140 met Casper Hulshof, Frederike Jansen en Hessel Hettema

Casper Hulshof is een welbekende docent aan de studie Onderwijswetenschappen aan de Universiteit Utrecht, die Hessel en Frederike allebei hebben gevolgd. Zijn kritische perspectief op het onderwijs, maar vooral ook zijn humoristische en intrigerende colleges zijn hen bijgebleven. Aan het einde van zijn cursussen toetst Casper het liefst met meerkeuzevragen met drie antwoorden, maar waarom is deze manier van toetsing zijn favoriet? Wat meten toetsen? Wat zeggen cijfers? In deze laatste aflevering van het drieluik over de rol van de universiteit in de samenleving, nemen we de rol van toetsing binnen de universiteit onder de loep en bediscussiëren we persoonlijke voorkeuren en anekdotes.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Wat leer je als student op de universiteit? Tjipcast 139 met Henk Kummeling, Frederike Jansen en Hessel Hettema

In deze tweede aflevering uit een drieluik in samenwerking met studenten Hessel een Frederike nodigen we Henk Kummeling, rector magnificus van de Universiteit Utrecht uit aan tafel. Sinds 2018 bekleed hij deze functie, waarbij hij een beleid voert pro interdisciplinariteit, internationalisering, kleinschalig en intensief onderwijs. Tijdens het gesprek komt zijn persoonlijke passie voor verbinding tussen de universiteit en de maatschappij goed boven tafel en enthousiasme en anekdotes voeren de boventoon in deze aflevering. Wat zou de universiteit studenten moeten leren? In hoeverre word je aan de universiteit voorbereid voor de arbeidsmarkt? En hoe wordt persoonlijke ontwikkeling gestimuleerd binnen de universiteit?

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Leven studenten in een ‘studentenbubbel’? Tjipcast 136 met Frederike Jansen en Hessel Hettema

Er zijn nogal wat stigma’s rondom studenten, het studentenleven en de universiteit. Fenomenen als de zesjescultuur, feestbeesten en elitair zijn stereotypes die hand in hand lijken te gaan met het denkbeeld over het Nederlandse studentenleven. Hoe kijken studenten zelf tegen deze stigma’s aan? Zijn deze per se negatief? Leven studenten in een zogenaamde studentenbubbel? Wat komt er nou eigenlijk echt kijken bij studeren in deze tijd, gekenmerkt door sociale media, het leenstelsel en prestatiedruk. Deze Tjipcast aflevering is onderdeel van een drieluik in samenwerking met Hessel en Frederike (allebei student). We spreken over de rol van de universiteit in de samenleving, maar maken in deze eerste aflevering vooral kennis met hen, hun eigen ervaring met het studentenleven en de manier waarop zij over de rol van de universiteit binnen de maatschappij denken. Deze podcast is opgenomen in samenwerking met studievereniging onderwijswetenschappen en ALPO in Utrecht: VOCUS.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Is het tijd om te stoppen met toetsen? Tjipcast 097 met Dominique Sluijsmans

Voor veel mensen is het maken van een toets of examen reuze spannend. Het is erop of eronder. Beheers je de stof? Lukt het om de meest lastige vragen te beantwoorden? En vooral belangrijk: Is het straks voldoende genoeg om te slagen? Toetsen zijn op veel scholen een belangrijk onderdeel van het leerproces. We kunnen ons bijna geen school voorstellen zonder examens, toetsen of overhoringen. Helaas kan het wel of niet halen van een toets belangrijker worden dan het voorafgaande leerproces. En dat is zonde, want een toets is maar een klein onderdeel van de dagelijkse lespraktijk. Ik sprak hier uitgebreid over met Dominique Sluijsmans. Zij doet al jarenlang onderzoek naar formatief en summatief toetsen. Hoe kijken we als samenleving tegen toetsen aan? Waarom oefenen scholen steeds vaker examens en heeft dat eigenlijk wel zin? En zou het bijvoorbeeld ook mogelijk zijn met toetsen een impuls te bieden om als school te werken aan verbetering en teamleren? Dominique Sluijsmans houdt een onderbouwd en praktisch betoog voor een toetsrevolutie in Nederland. Toetsen is een belangrijke onderdeel van het leren, maar zet het dan wel op een krachtige manier in. Daarmee voorkom je bovendien dat scholieren of studenten een hekel krijgen aan school. Hoe? Luister dan naar deze podcast!

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het Tjipcast YouTube kanaal:

Check ook zeker de boeken die Dominique Sluijsmans heeft geschreven over toetsen en examineren in de boekenkast van Tjip: