Didactiek en Pedagogiek

Instructie – Toetsen – Vakmanschap – Voorkennis – EDI – Veiligheid – Leren lezen – Herhalen – Leerlingvolgsysteem – Rekenen – Vertrouwen – Pesten – Maakonderwijs – Checken van begrip – Kennis – Toetsrevolutie – Formatief handelen – Stress – Nieuwsgierigheid

Hoe kan je toetsen leergericht gebruiken?

Het gaat in ons onderwijs vaak over het belang van toetsen. Regelmatig hebben experts hier stevige opvattingen over. En momenteel laait de discussie over de zin en onzin van de eindtoets in het primair onderwijs ook weer op. Tijd om de praktijk aan het woord te laten en in te zoomen op het nut van toetsen. In de studio is Martin Ooijevaar. Directeur onderwijs bij SKO West Friesland, een schoolbestuur met 22 scholen. Hij verdiept zich al geruime tijd in hoe je de leervorderingen van leerlingen op de juiste manier kunt volgen. En welke rol toetsing hierin kan spelen. Hij publiceert met enige regelmaat over het gebruik van de referentieniveaus in het primair onderwijs en vergelijkt bijvoorbeeld de verschillende leerlingvolgsystemen en de kwaliteit van verschillende toetsen. In deze podcast deelt Martin zijn belangrijke praktijkbevindingen en schetst een evidence-informed methodiek hoe toetsen leergericht zijn in te zetten. Dit doet hij op klas, school en stichtingsniveau.

Tjipcast short: Hoe krijg je meer interactie tijdens de les?

De tweede Tjipcast short! In 20 minuten ga ik met een onderwijsexpert in gesprek over hoe je met beeld, geluid en digitale didactiek de kwaliteit van je lessen kunt verrijken. Deze podcast serie maak ik in samenwerking met Beeld en Geluid Onderwijs en LessonUp. Beeld en geluid beheert één van de grootste archieven ter wereld als het gaat om media en is natuurlijk bekend van het prachtige museum in Hilversum. We maken deze serie in aanloop naar de uitreiking van de Media & Onderwijs Prijs op 5 oktober. Heb jij een mooie les die je wilt inzenden? Doe mee en laat zien wat je in huis hebt! Aan tafel zit Jan Wolter Smit. Volgens radio 3FM de leukste geschiedenisdocent van Nederland. Hij is ook hoofd onderwijs bij Lesson up en docent popgeschiedenis. In deze aflevering bespreken we drie methodieken om de interactie met je leerlingen te verbeteren gericht op:

1. Interactie tussen leerlingen

2. Interactie leerling en docent

3. Interactie tussen de lesstof en de leerlingen

Hoe krijgen we kinderen (weer) aan het lezen?

Te gast in de studio is Naomi Smits, leerkracht, leescoördinator, tekstschrijver , columnist JSW en schrijver. We gaan in gesprek over haar laatste boek: Wie niet leest is gek. Hoe krijg je kinderen aan het lezen? Hoe gebruik je literatuur in je les? Hoe ga je om met leeshaters? Met tal van praktische tips en aan de hand van een flinke stapel boeken gaan we in gesprek! Check zeker ook het geweldige inititief ‘De leesknokploeg‘ waar Naomi ook deel van uitmaakt. Hun motto: Lang zullen we lezen!

Tjipcast short: Aan de slag met beeld en geluid in je klas

Dit is een speciale Tjipcast aflevering! Ik maak voor het eerst een Tjipcast short. In 20 minuten ga ik met een onderwijsexpert in gesprek over hoe je met beeld, geluid en digitale didactiek de kwaliteit van je lessen kunt verrijken. Deze podcast serie maak ik in samenwerking met Beeld en Geluid Onderwijs en LessonUp. Beeld en geluid beheert één van de grootste archieven ter wereld als het gaat om media en is natuurlijk bekend van het prachtige museum in Hilversum. We maken deze serie in aanloop naar de uitreiking van de Media & Onderwijs Prijs op 5 oktober. Heb jij een mooie les die je wilt inzenden? Doe mee en laat zien wat je in huis hebt! Aan tafel zit Saskia de Vries. Onderwijsexpert werkzaam bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Saskia is gespecialiseerd in het leren in de klas met gebruik van media. In deze aflevering laten we aan de hand van mediafragmenten horen hoe je de kwaliteit van je lessen kunt verrijken.

Onderwijsnieuws: april 2023

Samen met Peter Loonen neem ik het onderwijsnieuws van de maand april door. Dit zijn de onderwerpen die voorbijkomen: Grensoverschrijdend gedrag van Minister Wiersma. Hoogste aantal voortijdige schoolverlaters in tien jaar. Een derde van de onderwijzers leest niet. Experts tegen Kamer: die verslavende smartphone moet de klas uit. Verveling hoort ook gewoon bij school… Nieuwe taal in het onderwijs? Afscheid van hallo jongens en meisjes? Iedereen wil naar de universiteit, maar dat is niet wat de maatschappij nodig heeft. Leerlingen groep 8 maken voor laatste keer centrale eindtoets. Tijd om de roze bril van onderwijsvernieuwing af te zetten? Universiteiten en hogescholen zijn steeds meer op elkaar gaan lijken.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Digitalisering in het onderwijs: een Trojaans paard in de klas?

Recent lanceerde Myndr de publicatie ‘Digitalisering in het onderwijs: een Trojaans paard in de klas? ‘ waarin wordt ingegaan op de bijwerkingen van digitalisering op het leren van kinderen. In deze podcast ga in gesprek met twee van de auteurs van het artikel: Maarten Wolzak en Gertie Verreck. Maarten is oprichter van Myndr, een toepassing (internetfilter) waarmee leerkrachten in één handomdraai sociale media en gamesites kunnen reguleren en blokkeren. Gertie Verreck is directeur van het Brein Centraal Leren Instituut en mede-auteur van het boek ‘van brokkelbrein naar focus’.

Van wie is het probleem van het lerarentekort?

In deze podcast praat ik met Meintje Spijker en Lorance Janssen over het landelijke platform onderwijsambassadeurs. Een vrijwilligersorganisatie die professionals koppelt aan scholen. Onderwijsambassadeurs zijn werkzaam buiten het onderwijs of met pensioen en willen zich inzetten voor het onderwijs. In een half of heel schooljaar bieden ze ondersteuning in de klas, doordat zij helpen met allerlei taken van een leerkracht. Onderwijsambassadeurs kunnen ook gerichte expertise, werkervaring en talenten inzetten om leerlingen en leerkrachten te inspireren.

Over mijn gasten:

Meintje Spijker is initiatiefnemer en directeur van stichting onderwijsambassadeurs verbonden aan PCOU Willibord in Utrecht.

Lorance Janssen is schoolleider op basisschool De Krullevaar in De Meern (Utrecht). Zij-instromer en daarvoor directeur geweest van de jeugd poot van Erasmus plus.

Onderwijsnieuws: maart 2023

Samen met Peter Loonen neem ik het onderwijsnieuws van de maand maart door. Onderwerpen deze keer: Helft leraren kan de les niet goed aanpassen op alle niveaus in de klas. Inspectie kritisch op de manier waarop instructie wordt gegeven in basisscholen. Minder studenten in hbo en WO door herinvoering basisbeurs. Bindend studieadvies gaat op de schop: onderwijsinstellingen reageren verdeeld. Provinciale verkiezingen: wat vindt de BBB van het onderwijs. Kinderen meer dan ooit op het scherm. Studenten UvA slepen universiteit voor de rechter vanwege internationalisering. Meisjes krijgen minder vaak het advies voor een technische opleiding. Techreuzen pleiten voor pauze in ontwikkeling AI: te gevaarlijk zonder regels. Bedwing de bling: de week van het geld.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Is het tijd voor een Nederlands Kennis Curriculum?

Een omvangrijke groep leerkrachten, docenten en experts is gestart met de ontwikkeling van een Nederlands Kennis Curriculum (NKC). Het NKC is uniek omdat de einddoelen van de wereldoriënterende vakken over de gehele basisschool periode wordt verdeeld. Op die manier is het voor een schoolteam mogelijk om thematisch en in een doorlopende lijn te werken. Dit heeft grote voordelen: leerlingen werken intensief aan het behalen van de kennisdoelen op school. Leerlingen gaan aan de slag met inhoudelijke thema’s zoals kunstgeschiedenis, de VOC of de Hanzesteden in Nederland. En er wordt sterk ingezet op het vergroten van woordenschat. De kennis die leerlingen opdoen helpt om de wereld beter te begrijpen. Bovendien fungeert die opgedane kennis als klittenband, want hoe meer kennis je hebt, hoe meer kennis je kunt vergaren!

In deze aflevering legt opleidingsmanager Alex Koks (van Academica University of Applied Sciences) de historie en aanleiding van het NKC uit, hoe ze samenwerken met scholen en welke resultaten ze zien in de praktijk.

Linkjes die in het gesprek naar voren kwamen:

Wat heeft 50 jaar toetsen in het onderwijs ons geleerd?

Met Ben Wilbrink blik ik terug op meer dan 50 jaar toetsen en examineren in het Nederlands onderwijs. We schetsen een uitgebreide historielijn die start in de jaren 50 van de vorige eeuw en loopt tot aan nu (2023). Waar komt de aandacht voor toetsen vandaan? Waarom zijn we ooit begonnen met toetsen en hoe is de relatie met de statistiek erbij gekomen? We bespreken aspecten als betrouwbaarheid, validiteit en controleerbaarheid die een grote impact hebben op onze opvattingen over toetsen, leren en wat een ‘goede’ school is. Ook verkennen we de noodzaak om toetsen als inherent onderdeel te zien van leren en dus niet ‘losstaand’ van het onderwijs. Maar dat kan alleen als we ook kritisch in de spiegel durven te kijken als het gaat om de rol die toetsing wel en niet speelt tijdens het leren op school.