Het gesprek dat ik voerde met Manon Ruijters over professionaliteit (Tjipcast 014) was ontzettend boeiend, interessant en zat vol met allerlei nieuwe vragen, inzichten en reflecties over mooi werk. We raakten er bijna niet over uitgepraat. En dat gebeurde dan ook nadat de opname stopte. Al gauw bedachten om dit een deel II te noemen en snel de recorder aan te zetten. Hierin bevraagt Manon mij! In niet meer dan 13 minuten blikken we samen terug op de eerste Tjipcast opnames. Bijzonder leuk en leerzaam! Eigenlijk meer een Tip voorTjip 🙂 De opname is niet alleen als gebruikelijke podcast te beluisteren, maar ook op youtube te zien. Check de link hieronder!
De meeste van ons kunnen precies het verschil uitleggen tussen een hele goede en slechte training of opleiding. Vaak doen we dit op basis van eigen ervaringen. Waar het kan gaan om de toepasbaarheid van aangereikte kennis, de ervaren begeleider of de prettige groep deelnemers waar iedereen elkaar uitdaagt en steunt om het maximale eruit te halen. Is het echter ook mogelijk dit soort ‘leerervaringen’ bewust te ontwerpen? Zijn er uitgangspunten en kenmerken van een ontwerpproces die de kans op krachtige leerprocessen’ groter maakt? Zodat ze baat hebben bij het individu, het team en de organisatie waar een professional werkt?
02.30 Opleiding als middel en geen doel en waarom leertraject een beter woord is
03.30 Leren geeft meer ruimte dan opleiden
06.00 Verplichten van leren, kan dat?
07.00 Wanneer maak jij het verschil? Meestal leer je dat niet op een school
09.30 Opleidingskunde als vak en discipline, leren in het werk, rond het werk en voor het werk
12.45 Verklaringen waarom er nog veel getraind wordt in organisaties
17.00 Diegene die het werk doen, staan aan de basis van het leertraject
21.00 De rol van HR(D) en trainingsprofessionals in organisaties
25.00 Benaderingen om naar ontwerpen te kijken
30.00 Leerdoelen, kan je daar mee werken als ontwerper?
33.00 Werk centraal stellen, van competentie naar bekwaamheid
36.00 Pleidooi voor de analyse (vaak wordt dit vergeten)
40.00 Evalueren die je constant, niet alleen op het einde
43.00 Enkele valkuilen. Teveel werken met ‘saaie methodes, durf verder te kijken dan een interview afnemen: dagboek bijhouden, filmpjes maken en andere tools benutten
43.30 Visie op leren, wat heb je daaraan als ontwerper?
45.45 Primaire proces van de organisatie heeft grote invloed op de leervoorkeur.
47.10 Meegaan in de dominante manier van leren als ontwerper, ook al kan dat niet altijd het best werken
47.55 Risico van te mooie woorden omtrent leren, praat en doe theorie
49.40 Passie om het werk te bestuderen, daar gaat het om!
Link naar een introductie artikel over ‘leren ontwerpen’ vind je hier.
In deze achtste Tip van Tjip ga ik dieper in op de vraag hoe organisaties erin kunnen slagen om opgedane kennis en expertise te delen tussen collega’s, teams of afdelingen. Dit naar aanleiding van twee recente projecten waar ik gevraagd ben om mee te denken hoe (en eigenlijk of) kennis van hun professionals beter deelbaar te maken is. Ik doe dit door een werkbare definitie van kennisdelen in organisaties te geven. Zo is informatie iets heel anders dan kennis. Een fout die nog veel gemaakt wordt. Daarnaast noem ik enkele principes die bevorderlijk zijn voor dit soort ‘deelprocessen’. Zo is kennis een resultaat van een leerproces. En leren vraagt om nieuwsgierigheid, urgentie of een aanleiding (een zogeheten ‘pull’ strategie). Ik sluit af met een aantal praktische tips hoe je deze ideeën kunt toepassen in je eigen werkpraktijk.
Leren en ontwikkelen is in zekere zin de kern van ons bestaan. Wij als mensen doen niet anders, misschien kunnen we zelfs niet anders. Maar deze termen kunnen in organisaties snel nauw worden gedefinieerd, waardoor er minder ruimte overblijft voor intuïtie, vakmanschap en bijvoorbeeld praktische wijsheid. Zo betekent het woord professionaliseren iets heel anders dan ‘professional’ zijn. En de vraag ”Wanneer doe je het goed?’ kan bij de leden van een team fundamenteel verschillende reacties oproepen. Het zijn enkele thema’s waar Manon Ruijters zich al geruime tijd mee bezighoudt. Als lector professionele identiteit en organisatieontwikkeling aan de Aeres Hogeschool. En sinds 2017 is ze hoogleraar aan de vrije Universiteit Amsterdam waar ze zich richt op leren, ontwikkelen en gedragsverandering. Luister of kijk nu naar een nieuwe Tjipcast over goede vragen te durven stellen, het cruciale verschil tussen reflecteren en evalueren en onze zoektocht naar betekenisgeving in ons werk.
Schoongewoon is een uniek schoonmaakbedrijf: alle medewerkers zijn georganiseerd in lokale coöperaties en iedereen is volledig eigenaar van de onderneming. Schoongewoon kiest een andere koers in een zeer agressieve concurrerende branche waar professionals meestal weinig tot niets in te brengen hebben. Wat betekent het als letterlijk alle professionals verregaande invloed kunnen nemen op de besluitvorming, de winstverdeling en inrichting van de dagelijkse samenwerking? Wat vraagt het van deze professionals die hier meestal nog totaal geen ervaring mee hebben? En waarom zou je deze organisatievorm eigenlijk kiezen? Thijs Spaargaren geeft in deze Tjipcast op zeer heldere wijze (en zonder managementjargon) toelichting op de werkingswijze van Schoongewoon. Eigenaarschap heeft grote voordelen: Een sterke verbinding met alle zakelijke facetten van ondernemen, meer trots en plezier in het werk en gelukkige collega’s. Maar deze vorm van ondernemen doet nog iets anders: Klanten zijn er nieuwsgierig naar, stellen er vragen over en willen ‘meedoen’. Kijk of luister nu naar een geweldig praktisch verhaal over ondernemerschap, samenwerken en vakmanschap!
In deze zesde Tip van Tjip verken ik samen met Simon van der Veer het concept lerende organisatie. Veel organisaties hebben het hoog op de agenda staan, maar is het eigenlijk een doel of middel? En hoe slaag je erin een balans aan te brengen tussen prestatieverbetering en leren? Wat doe je met ‘de onderstroom’ zoals gebrekkig vertrouwen en emoties als doelen niet behaald worden? Luister nu naar 6 praktische tips waar je morgen direct mee aan het werk kunt!
In deze vijfde Tip van Tjip verken ik hoe organisaties op een innovatieve manier kunnen werken aan leren en professionaliseren. Hoe? Door de klassieke meester – gezel relatie te herwaarderen. Dat betekent aandacht voor expertiseverschil, tijd om te oefenen en met directe begeleiding volgend uit een ambitieus doel. Ik verken dit perspectief aan de hand van een onderzoek dat ik uitvoerde met Geert Berghs en Joseph Kessels naar Meesters & Gezellen. Een concertreeks waarin getalenteerde jonge musici optrekken met zeer ervaren musici. Zeker niet te missen als je geïnteresseerd bent in de relatie tussen informeel leren, netwerken, de filosofie van community of practice en prestatieverbetering in organisaties.
In deze vierde Tip van Tjip ga ik dieper in op een heel praktisch perspectief op leiderschap en persoonlijke ontwikkeling . Discipline als veranderstrategie. Ik doe dit door een samenvatting te geven van één van mijn lievelingsboeken: Discipline equals Freedom, geschreven door Jocko Willinck en Leiv Babin, allebei voormalig NAVY SEALS teamleider. Met hun boek in het achterhoofd geef ik je praktische tips hoe je beter kunt worden als leidinggevende waarmee je direct je team en organisatie naar een hoger plan tilt. Hoe? Door structuur, eenvoud en regelmaat te handhaven. Een transparante en effectieve veranderstrategie: Je hoeft je niet meer af te laten leiden door het niet presteren van anderen. Veel plezier met luisteren!
Hoe doorbreek je patronen in organisaties die veranderingen tegenhouden en zelfs stagneren? Op welke wijze bouw je voort op de energie en expertise van je collega’s? Hoe krijg je een effectieve en aantrekkelijke veranderbeweging op gang in jouw organisatie? Over deze vraag ga ik in gesprek met Arend Ardon. Arend is managementconsultant, oprichter van The Change Studio en schrijver van de boeken Doorbreek de cirkel en Ontketen vernieuwing.
09.10 De vraag achter de verander vraag durven stellen. Kennelijk doen wij dingen die ervoor zorgen dat professionals niet vanuit zichzelf met verbeter initiatieven komen. Hoe komt dat?
12.00 Ongemak mag niet op tafel komen. De rol van defensieve patronen
12.30 Humor strategie als defensief patroon. Ongemak weglachen
13.00 Relativeer strategie als defensief patroon
15.30 Verander moeheid in organisaties
17.00 Taaie situaties begrijpen: dat begint bij jezelf, niet de ander. Durf jezelf op de foto te zetten
18.00 Bewustwording van stagnerende patronen in organisaties op gang krijgen. Hoe doe je dat nou?
22.00 Ontketen vernieuwing, de rol van de minderheid in organisaties
24.00 Afwijkende dingen durven doen om te kunnen veranderen in een organisatie
26.00 Snel veranderen, past in onze tijd en is zelfs een reflectie op onze tijd
26.40 Mag iets mislukken in een organisatie? We zeggen ja, maar de vraag deugd niet.
28.00 Radicaal veranderen, we horen het vaak, maar waar gaat het over?
34.00 Dierbare herinnering maken in een zorginstelling.
35.00 Hoe maak je verandering in een organisatie concreet, helder en niet ingewikkeld?
Hoe komt het dat nog zoveel mensen in organisaties vastlopen in regels, procedures en controlemechanismen? Waardoor kijken we bij vragen die gaan over visie, strategie en beleid altijd ‘omhoog’? En worden we slimmer van al die regels of staan ze vooruitgang juist in de weg? In deze Tjipcast ga ik in gesprek met adviseur, schrijver, ondernemer en ‘organisatieactivist’ Jaap Peters. Jaap is auteur van diverse boeken, waaronder De intensieve menshouderij en Bij welke reorganisatie werk jij? Als geen ander weet hij treffend uit te leggen welke effecten het eenzijdig economisch denken heeft op mensen, organisaties en onze samenleving. Maar Jaap gaat verder, hij biedt een praktisch alternatief: het Rijnlands denken. Vakmanschap, autonomie en het werk zelf mogen en kunnen organiseren staat centraal. De achterkant van organisatie volgt de voorkant en niet andersom. Een Tjipcast die je niet mag missen!
bekijk op YouTube
