Wat kan je leren van successen?
Meer over mijn gasten aan tafel:
- Marieke Pluim, directeur van Het Octaaf en
- Karl Pul en Rick Leusink, leerkracht groep 7 en 8
Samenwerken en Teamleren
Professionele cultuur – Topteams – Talenten – Gespreid leiderschap – Samenwerken op afstand – Teamspeler – Onderlinge afhankelijkheid – Dynamiek – Feedback – Aanspreken – Gedoe in teams – Verwaarlozing – Flow
Wat is de kracht van een kleinschalige school?
Meer over mijn gasten aan tafel:
- Peggy van Zitteren is directeur van OBS De Springplank
- Anja den Dekker is intern begeleider
En natuurlijk nog even de link naar het boek De kunstenaar als leraar, geschreven door Jeroen Lutters
Hoe kijk je als onderwijsteam eens wat vaker in de spiegel?
In de afgelopen jaren heeft SKO West Friesland een zelfevaluatie methodiek ontwikkeld om de opbrengsten gericht op rekenen en lezen te verbeteren. SKO West Friesland is een schoolbestuur met 22 scholen. De zelfevaluatie is een ‘manier van werken’ en fungeert als spiegel om tussentijdse opbrengsten kritisch te analyseren en om vervolgens naar het eigen leerkracht handelen te kijken. Elke school binnen SKOWF werkt met deze methodiek en er wordt onderling veel uitgewisseld en van elkaar geleerd. De zelfevaluatie is in de kern simpel en bestaat uit vier steeds terugkomende fasen: verzamelen, integreren, interpreteren en handelen.
In deze aflevering praat ik over ontstaangeschiedenis, werkwijze en resultaten. Aan tafel zit Martin Ooijevaar, directeur onderwijs bij SKO WestFriesland. En Ilse Borst, leerkracht in groep 1/2. Ook deed Ilse onderzoek naar de werking van de zelfevaluatie in het kader van haar Master onderwijswetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Ze schreef er haar stageonderzoek over.
In deze podcast hoor je diverse fragmenten waar collega’s van verschillende scholen aan het woord komen die werken met de zelfevaluatie. Ze delen ervaringen, reflecties en opbrengsten. Aan de hand deze ervaringen leggen we de werkwijze, onderliggende filosofie en opbrengsten zo concreet mogelijk uit. Ook delen we tips hoe scholen samen kunnen werken om te werken aan onderwijsverbetering.
Nieuwsgierig naar de visie op het jonge kind opgesteld door PCBO? Bekijk het bestand via deze link!
Hoe werk je aan een programma?
Steeds meer organisaties kiezen voor een programmatische aanpak om aan de slag te gaan met complexe vraagstukken. Dit biedt met name toegevoegde waarde wanneer het nodig is om over de grenzen van organisaties heen samen te werken, de opgave vooraf niet 100% scherp de definiëren is en er veel mensen bij zijn betrokken. Een programma vormgeven, sturen en er leiding aan geven vraagt specifieke kennis, vaardigheden en gereedschap. In deze podcast praten we over de kenmerken van een programma, de stadia van verkenning en opbouw, de uitvoering en uiteindelijke afbouw. We zoomen in op de leiderschapsbekwaamheden van een programmamanager en de vermogens die nodig zijn in de organisatie(s) om uiteindelijk impact te maken en waarde toe te voegen.
Te gast zijn Björn Prevaas en Niels van Loon. De schrijvers van het recent verschenen boek Werken aan Programma’s, handboek voor de programmamanager. In deze podcast bespreken we allerlei onderwerpen waarlangs het boek is opgebouwd. Denk aan het belang van een gedragen programmavisie, kenmerken van een programma, de definitie van doelen en baten, vooruitdenken over besluitvorming, tussentijds bijsturen, omgaan met complexiteit en hoe leiding te geven aan samenwerking.
Ik wil hun nieuwe boek van harte aanbevelen! Het is met recht een ‘handboek’ te noemen. Zo worden er veel concepten besproken, actuele literatuur toegelicht en aan de hand van diverse voorbeelden verdieping aanboden (met handige werkvormen!).
Vergeet zeker niet de eerdere aflevering over programmamanagement te checken met Björn en Niels!
Hieronder nog enkele boekentips als je meer wilt weten:
Wanneer ben je als school een professionele leergemeenschap?
- De school als thuisbasis om te werken en leren
- Balans handhaven en werkdruk reguleren
- Professionele groei en vakmanschap binnen het team
- Trots op impact en kwaliteit
- Rol van de onderwijsleider
Meer over mijn gasten aan tafel:
- Marcel Huijgens, directeur van Kindcentrum De Driehoek in Hilvarenbeek
- Simone Wouters, leerkracht en leerteamvoorzitter bovenbouw
- Mayke van Avendonk, leerkracht en eerder leerteamvoorzitter onderbouw
Check zeker ook mijn eerdere gesprek met Marcel Huijgens over high performance onderwijs!
Hoe geef je als team samen steengoed onderwijs vanuit hoge verwachtingen?
We zoomen in deze podcast in op hoge verwachtingen op het gebied van taal, rekenen, spelling, technisch- en begrijpend lezen. En ik praat hierover met schooldirecteur Victor van Toer en Desirée van der Stoep, leerkracht groep 5 en leesspecialist van het Open Venster in Rotterdam. Ik volg deze basisschool al een aantal jaren met veel belangstelling. Ze maken elke dag werk van hoge verwachtingen. De school staat middenin een wijk met grote uitdagingen op het gebied van armoede. Het Open Venster hoort bij de 150 zwaarstwegende scholen in Nederland. Toch doen deze leerlingen het buitengewoon goed op school. En dat niet alleen! Ook is er veel aandacht voor sport en bewegen. De leerlingen gaan graag naar school en leren veel. En dat gaat niet onopgemerkt. Het Open Venster kwam al veelvuldig in het nieuws de afgelopen tijd. En leerkrachten en vakgenoten komen regelmatig kijken naar hoe de lessen zijn opgebouwd. Hoog tijd voor uitgebreid gesprek over hoe dit team doceert, vanuit welke kennisbasis ze dit doen en hoe ze prioriteiten stellen in een tijd waarin er heel veel op het onderwijs af komt, helemaal in een stad als Rotterdam.
Check zeker ook mijn eerdere gesprek met Erik Meester over de lesmethode Wetenswaardig.
Hoe geef je leiding aan onderwijskwaliteit in het primair onderwijs?
Basisschool De Groenling werkt vanuit een sterke visie, zowel op schoolontwikkeling als onderwijskwaliteit. Dit is geen vrijblijvende visie. Elke keuze en afweging die gemaakt wordt wordt afgemeten aan deze visie. Dit gaat niet onopgemerkt. De school werkt gestaag aan het verbeteren van de resultaten en is sinds dit jaar klassewerkplek. In deze aflevering praat ik hierover met schooldirecteur Judith Ueberbach en intern begeleider Sharon van den Boom. We gaan uitgebreid in op onderwijskundig leiderschap, samenhang in het curriculum en het creëren van een sterk professioneel klimaat. Ook bespreken we de leiderschapscompetenties die nodig zijn om met een team werk te maken van hoge verwachtingen naar alle leerlingen.
Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl
Hoe werk je samen aan leesbevordering bij leraren en aanstaande leraren?
Samen met Hogeschool De Kempel maak ik een speciale aflevering over leesbevordering bij leraren en aanstaande leraren. Bij lezen denken we al gauw aan kinderen, maar hoe zit het eigenlijk met onszelf? Hoe geef je handen en voeten aan een leesoffensief voor leraren? Welke interventies en aanpakken zijn kansrijk en hoe maak je ruimte om samen te lezen naast alle andere belangrijke zaken die aandacht vragen in het onderwijs? De leesclub van Hogeschool De Kempel doet hier bijzondere dingen in. Voor en door pabostudenten en -docenten! Ze hebben een effectieve aanpak ontwikkeld die als voorbeeld kan dienen voor heel Nederland.
Ik ga hierover in gesprek met: Daisy Mertens, leraar bij brede basisschool De Vuurvogel in Helmond. Eerder leerkracht van het jaar in 2016 en Global Teacher Prize finalist in 2019. Daisy is ook raadslid van de onderwijsraad. Gastonderzoeker bij Hogeschool De Kempel. En Helga van de Ven, hogeschooldocent Nederlands bij Hogeschool De Kempel. Adviseur nascholing op het gebied van taal.
Leraren aan het lezen krijgen in de Pabo of het basisonderwijs? Dit zijn enkele interventies die echt werken! En check zeker deze mooie flyer met tal van aanbevelingen voor leesclubs!
- Boekpromotie en concrete lesactiviteiten met jeugdliteratuur op sociale media van de opleiding of basisschool.
- Bibliotheekbezoek (in de opleiding of de openbare bibliotheek) met rondleiding en uitleg.
- Structureel ingebouwde boekpromotie in de klas (boek van de week, boeken bij thema) en/of studiedagen in het basisonderwijs.
- Leeslijsten met opdrachten in de klas en in de stagepraktijk.
- Doorleven van verschillende boekpromotieactiviteiten en deze uitproberen in de (stage)praktijk.
Het artikel Waarom je als leraar zelf meer zou moeten lezen is hier te downloaden.
Hoe geven collega’s van de Heldringschool handen en voeten aan thematisch onderwijs?
Vandaag bezoek ik de Heldringschool. Een school voor speciaal basisonderwijs in Rotterdam onderdeel van PCBO. Een school die uitblinkt in thematisch onderwijs. In deze podcast gaan we in gesprek over hun visie op leren, organiseren, professionaliseren en veranderen. Aan de hand van dagelijkse voorbeelden uit de schooldag bespreken we verschillende thema’s zoals het hebben van hoge verwachtingen, het belang van ritmes en routines en de relatie met effectief en krachtig leesonderwijs.
De school staat middenin een drukke wijk. Eénmaal binnen betreed je een oase van rust en schoonheid. De wanden in de lokalen zijn prachtig opgebouwd met werk van leerlingen en kennis over het actuele thema waaraan wordt gewerkt. Tussendoor sporten de leerlingen in de gymzaal, koken samen, werken in de tuin of spelen op het prachtige schoolplein. Maar bovenal wordt er veel samen geleerd! Hoe dit team samenwerkt en handen en voeten aan thematisch onderwijs komt uitgebreid aan bod in deze aflevering. Een absolute aanrader.
Ik praat met Mariëtte Vink, directeur van de Heldringschool, Hanneke Bosschaart, intern begeleider onderbouw en Donna Lubin, leerkracht groep 4, 5. Meer weten over de Heldringschool? Check zeker hun website of bekijk het gesprek eens op YouTube om een visuele indruk te krijgen van de school.
Hoe kan werkgeluk een antwoord geven op het leraren- en schoolleiderstekort in Nederland?
Flevoland heeft een groot tekort aan leraren en schoolleiders. Op sommige plekken is Flevoland vergelijkbaar met steden als Amsterdam en Rotterdam. Er wordt steeds meer onderzoek gedaan om verklaringen te vinden voor de huidige problemen in het onderwijs. Gek genoeg komen er dan weinig scholen aan het woord die hun onderwijs juist goed op orde hebben. Waar collega’s graag werken en zelfs werkgeluk ervaren! Wat kunnen we van hen leren? Hoog tijd om in te zoomen op deze succesvolle schoolpraktijken! Ik praat in deze aflevering met collega’s van basisschool De Driemaster in Almere. Dit jaar zijn ze klassewerkplek geworden. De Driemaster zet expliciet in op werkplezier en vakmanschap. Hierover gaan we in gesprek in deze podcast. Concreet en to-the-point.
Thema’s die we bespreken zijn ondermeer: leidinggeven vanuit vertrouwen, hoe doe je dat? Hoe maak je in het team tijd en ruimte voor professionalisering en leren in het werk? Wat voor begeleidingsvorm werkt het beste voor startende onderwijsprofessionals? Hoe breng je focus aan met je team? Wat zijn handige tips en tricks voor collega’s die ook aan de slag willen met werkgeluk?
Mijn gasten aan tafel:
- Michelle Brown, directeur van christelijke basisschool De Driemaster in Almere
- Rolf de Ruiter (schoolleider in opleiding bij de Driemaster) en
- Marjolein Slootweg (leerkracht groep 7/8, rekenspecialist en MT-lid)
Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl