Samenwerken en Teamleren

Professionele cultuur – Topteams – Talenten – Gespreid leiderschap – Samenwerken op afstand – Teamspeler – Onderlinge afhankelijkheid – Dynamiek – Feedback – Aanspreken – Gedoe in teams – Verwaarlozing – Flow

Van individueel naar inclusief onderwijs. Met Bert Wienen

Onderwijs en zorg raakt steeds meer met elkaar verweven in het primair- en voortgezet onderwijs. Steeds meer kinderen krijgen met jeugdzorg te maken of andere gemeentelijke instanties. Er is een grote nadruk op het individuele welbevinden van kinderen op school. En jongeren krijgen al een snel een label opgeplakt als dit welbevinden en presteren in het gedrang komt. Gek genoeg laten studies zien dat kinderen de laatste jaren angstiger zijn en ook meer kampen met psychische problemen.

Het uitgangspunt nu is bijna altijd: ‘Wat heeft het kind nodig? Welke expertise kunnen we inschakelen? Hoe gaan we andere partijen positioneren?’ Met als gevolg dat er allerlei ‘experts’ de school binnenkomen met (goedbedoelde) ideeën, oplossingen en methodieken om kinderen te helpen. De vraag is of deze methodiek en zienswijze eigenlijk wel zo’n goed idee is. Is de slinger niet te ver doorgeslagen naar het individuele kind?

Kan het anders, slimmer en effectiever? En wat zouden kansrijke ‘sleutels’ zijn om dit te realiseren? Mijn gast Bert Wienen houdt een pleidooi om terug te keren naar de basis van ‘goed onderwijs’ en het belang van de leerkracht (of docent) centraal te stellen. We verkennen hoe zou dit eruit kan zien en welke stappen dan nodig zijn. Bert Wienen is auteur van het boek ‘Van individueel naar inclusief onderwijs, pleidooi voor minder labelen en meer aandacht voor de kracht van onderwijs‘.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Tjipcast short: Hoe kan je aan de slag met nieuwswijsheid in de klas?

In deze aflevering praat ik met Patricia van Rijswijk over het belang van nieuwswijsheid in het onderwijs. Patricia is mediaspecialist nieuwswijsheid bij Beeld en Geluid. We bespreken hoe nieuws gemaakt wordt en waarom het voor jongeren belangrijk is hier iets van te weten. Thema’s die voorbijkomen in dit gesprek zijn de relatie tussen nieuws en manipulatie, desinformatie (wat is het?), de werking van journalistiek, de invloed van fake-news, de relatie met burgerschap in het onderwijs en de subtiliteit van beïnvloeding vandaag de dag (denk aan influencers). Ook bespreken we enkele succesprojecten waar het onderwijs van kan leren! Deze podcast is opgenomen tijdens de Dutch Media week 2023. Samen met Beeld en Geluid maak ik een serie praktische podcasts over hoe je met beeld en geluid de kwaliteit van je lessen kunt verbeteren en vernieuwen! Voor meer informatie check de onderwijspagina op beeldengeluid.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe ziet de toekomst van het groene beroepsonderwijs eruit?

In deze podcast staat het mbo beroepsonderwijs centraal en specifiek de groene en blauwe sector. Dit betreft vraagstukken en opleidingen gericht op voeding & technologie, teelt, biodiversiteit, water en veehouderij. We verkennen het belang van vakmanschap in dit type beroepsonderwijs en waarom dit inherent gekoppeld is aan betekenisvol en regionaal praktijkonderzoek. Aan de hand van diverse voorbeelden uit de praktijk zoals uit de pluimveesector, rundergezondheid en prangende ecologische kwesties brengen we de volgende stap van praktijkonderzoek in kaart en de rol die practoraten hierin spelen. We bespreken hoe onderzoek (in de brede zin van het woord) een rol van betekenis kan spelen in bestaande mbo curricula en wat dit vraagt van docenten, studenten en werkveld.

Over deze vraag ging ik in de studio in gesprek met:

  • Sara Albone, dierenarts en practor dierenwelzijn en gezondheid aan Aeres mbo Barneveld. Ook is Sara docentenopleider bij Aeres hbo Wageningen. En voor diegene met een goed geheugen: ze was mbo docent van het jaar in 2013
  • Marc van der Meer, zelfstandig onderzoeker, onafhankelijk adviseur mbo-sector. Ook is Marc lid van de Kwaliteitscommissie van Ieder MBO een practoraat.

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met ‘Stichting Ieder MBO een practoraat’. Check zeker ook deze bronnen die in de podcast voorbijkwamen:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe blijft het onderwijsteam van de Sint Alexanderschool in Bennekom in de leerstand?

Ik ben op pad gegaan naar de Sint Alexanderschool in Bennekom. Op uitnodiging van SKOVV ga in gesprek met leerkrachten en schoolleiders over sterke schoolpraktijken en passie voor goed onderwijs. Op de Sint Alexanderschool werkt een bijzonder team onderwijsprofessionals die zeer actief zijn in het samen professionaliseren en leren. Met andere woorden: Ze staan in de leerstand. In deze podcast praten we over hoe ze dat aanpakken, welke effecten ze zien in de dagelijkse praktijk en hoe ze werk maken van de aanpak klassenkracht. Wist je trouwens dat de schooldirecteur Berend Cornel heel actief is op twitter? Hij zit ook aan tafel! Volgtip!

Aan tafel zitten:

Floor Kamps, 16 jaar leerkracht, sinds 5 jaar Intern Begeleider en kwaliteitscoördinator

Hennie Pes, specialist klassenkracht en kleuter leerkracht

Kyra Noorlander, specialist leerkracht en initiatiefnemer van de bosdagen

Wat verstaan we onder goed programmamanagement?

In deze nieuwe aflevering spreek ik met Björn Prevaas en Niels van Loon over programmamanagement. Steeds meer organisaties (ook in het onderwijs) werken met deze filosofie en methodiek om strategische doelen te bereiken. Maar wat is programmamanagement eigenlijk en hoe verschilt het van een project? Hoe kan je ermee aan de slag en wat vraagt het van een professional om hierin te participeren? En, wat is professioneel programmamanagement? Daar gaan we het in deze podcast over hebben. Nieuwsgierig? Op 26 september 2023 organiseert PGM open een reuze interessant congres over programmamanagement! En check zeker de boeken die Björn en Niels schreven over programmamanagement. Nog wat meer linkjes: Tijdens de podcast hadden we het ook over het werk van Manon Ruijters en Hans Vermaak. Ook bespraken we het werk van Michel Thiery, kwam Benedictijns leiderschap voorbij en bespraken we het belang om te leren Denken in systemen. Mooie leestips voor de zomervakantie!

Wat is er met onze taal aan de hand? Met Marijke Spanjersberg

Volgens Marijke Spanjersberg wordt onze taal meer en meer een binnenkant-taal. We praten graag en veel over wat er zich in onszelf en in de ander afspeelt. Coaches, adviseurs en guru’s doen ons bovendien geloven dat dit ontzettend belangrijk is om gelukkig te worden, beter samen te werken en impact te maken. Maar is dat eigenlijk wel zo? En hoe komt het dat deze binnen-kant taal zo’n grote aantrekkingskracht heeft? In haar boek ‘Tussentaal‘ geeft Marijke een kritische reflectie op het gebruik van internaliserende en psychologiserende taal als uitdrukking van het dominante paradigma dat de oplossing voor het probleem in het individu zelf ligt. Zou het ook anders kunnen? Is het mogelijk om taal te bedenken die meer uitdrukking geeft aan wat tussen mensen afspeelt en hoe zou deze taal dan klinken?

Van eiland naar weiland!

Ik ben te gast bij de Master Leren en Innoveren aan de Aeres Hogeschool in Wageningen. Op vrijdag 10 maart komen de tweedejaars studenten tijdens een studium bij elkaar om terug te blikken op het vak ‘omgeving, ecologie van innoveren’. Het gaat de hele ochtend over boundary crossing, systeem denken, beweging creëren en slim samenwerken. In deze podcast ga ik op interactieve wijze in gesprek met de studenten en het werkveld over hoe ze hebben gewerkt aan hun innovatiepraktijken. We bespreken gekozen verschillende aanpakken, leeropbrengsten en ik leg de studenten stellingen voor. In de podcast refereren we naar een eerdere Tjipcast met Leike van Oss, die vind je hier.

Hoe zorg je dat teams succesvol zijn?

Vandaag de dag werkt meer dan 85% van de beroepsbevolking in teams. Teams zijn steeds vloeibaarder: ze veranderen voortdurend van samenstelling. De vraag hoe je ervoor zorgt dat teams succesvol zijn is daarom nog actueler dan ooit. Hoe gaan mensen in dergelijke teams leren, innoveren en presteren, maar ook floreren? Volgens Hans van der Loo en Patrick Davidson is dat alleen mogelijk wanneer je de kunst van Teaming beheerst: onder grote druk intensief werken aan je team. Ze schreven er een geweldig mooi boek over! Teaming maakt snel, slim, soepel en slagvaardig samenspel mogelijk. Teaming is een soft skill waarmee je keihard resultaat boekt. Hierover ga ik met de auteurs in gesprek!

Nieuwsgierig en op zoek naar meer informatie? Ga dan op 19 juni naar het Teaming Festival, een uniek programma speciaal voor teams. Meer info: www.teamingfestival.nl.

Iets meer over de gasten:

Hans richt zich op zelfmotivatie en psychologische veiligheid in teams. Hij is onderzoeker, facilitator en auteur van meerdere bestsellers. Patrick Davidson helpt teams en organisaties om de toekomst naar voren te halen. Hij schrijft, begeleidt en adviseert over teaming, innovatie en visie. Dat doet hij vanuit betterday, een vernieuwend adviesbureau. Hun boek over Elon Musk – Musk Mania – verscheen in 8 talen in meer dan 30 landen.

Samenwerken over de grenzen van organisaties heen: Hoe doe je dat?

Steeds vaker kijken organisaties over hun grenzen heen om antwoord te geven op urgente maatschappelijke vraagstukken. Allianties kunnen vormen is hierin een belangrijke voorwaarde. Ideeën beginnen vaak klein, maar kunnen uitgroeien tot internationale bewegingen, met grote impact. Over deze beweging, de onderliggende principes en de paradoxen die hierbij in de praktijk naar voren komen schreef hoogleraar Jaap Boonstra met Marcos Eguiguren een nieuw boek. In deze podcast bespreken we de uitgangspunten en werking van maatschappelijke allianties. Ook bespreken we diverse praktijkvoorbeelden, nationaal en internationaal. Tot slot behandelen we twaalf paradoxen die helpen om de dynamiek en levensfasen van allianties beter te begrijpen en te begeleiden.

Hoe geef je als basisschool handen en voeten aan inclusief onderwijs?

Bij basisschool ’t Ruimteschip in Opmeer wordt op een bijzondere samengewerkt met leer- en werkbedrijf samen iets anders. Hier werken mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt vanwege een beperking of een andere oorzaak samen met leerkrachten in het onderwijs. Dit geeft een hele bijzondere dynamiek die de moeite waard is om te verkennen. 

Zo zijn collega’s inzetbaar op de school als conciërge, tuinman, hulp bij de overblijf, klassen assistent of schoonmaker. Ze helpen bij de voorbereiding van een activiteit of doet andere klusjes die zich op dat moment voordoen. Zo hebben leerkrachten een paar extra handen tot hun beschikking en medewerkers doen ervaring, kennis en kunde op. 

Ik bezocht in oktober de school en ging in gesprek met:

  • Rein Swart, schoolleider bij basisschool ’t Ruimteschip
  • Terry Huiberts, één van de medewerkers van Samen Iets Anders
  • En Alysia Ali, één van de deelnemers