Episode Archives

Hoe krijgen we pestgedrag de wereld uit?

7 april 2024 Didactiek en Pedagogiek 36:48

In deze aflevering praat ik met Kees van Overveld over pesten. Kees is gedragsdeskundige, onderwijsexpert op het gebied van klassenklimaat, gedrag en sociaal emotioneel leren en auteur van diverse onderwijsboeken. We bespreken de kenmerken van pestgedrag, de relatie met groepsvorming in de klas en de rol die de leerkracht hierin heeft. We blikken ook terug op de afgelopen jaren waarin er verschillende beleidsinitiatieven zijn geweest om pesten de wereld uit te helpen. Wat heeft wel geholpen, wat ook niet? Tot slot bespreken we wat leerkrachten wel en niet kunnen doen om succesvol pesten de kop in te drukken. Hier vind je meer artikelen van Kees over pesten, groepsgedrag en kansrijke interventies.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Welke rol spelen educatieve uitgevers in ons onderwijs?

4 april 2024 Didactiek en Pedagogiek 53:29

Elke school in Nederland gebruikt lesmethoden om onderwijs te geven aan leerlingen, scholieren en studenten. Deze lesmethoden (ook wel leeroplossingen genoemd) vallen uiteen in lesboeken, werkboeken, online leeromgevingen en andere zogeheten ‘leeroplossingen’. Educatieve uitgeverijen maken deze methoden. In Nederland wordt dit bewust overgelaten aan commerciële organisties. Deze uitgeverijen werken vaak samen met onderwijskundigen, leerkrachten, docenten en experts. De redenering is dat deze marktwerking leidt tot continue kwaliteitsverbetering, variatie en meer keuzemogelijkheid.

Het is mij echter ook opgevallen dat er in de afgelopen jaren in toenemende mate kritiek is op educatieve uitgevers. Methoden zouden te makkelijk zijn, alleen nog maar digitaal, ‘oppervlakkig’ en niet geënt op wetenschappelijk onderzoek. Er wordt echter weinig met deze educatieve uitgeverijen gesproken over kwaliteit, de totstandkoming en de uiteindelijke samenstelling van leermaterialen. Hoog tijd om hier verandering in te brengen. Ik benaderde drie grote educatieve uitgevers (Noordhoff, Malmberg en Boom) voor een podcast gesprek over onderwijskwaliteit, gebruik van wetenschappelijke inzichten en de huidige onderwijs uitdagingen in Nederland.

Ik zit in deze podcast aan tafel met Petra van der Veen, segmentmanager basisonderwijs bij Noordhoff, Gemma Jissink, uitgever Nederlands voortgezet onderwijs en mbo bij Boom en Ina Bruining, portfoliomanager talen VO bij Malmberg.

Tijdens de start van de podcast bespreken we enkele onderwijsboeken. Hieronder staan ze opgesomd (in willekeurige volgorde).

Boom Nederlands voor het MBO

Kern Nederlands Taal & Cultuur

Leesrijk met talent

Rijke taal (v)mbo

Getal en ruimte

Getal en ruimte junior

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: maart 2024

3 april 2024 Didactiek en Pedagogiek 20:19

Maart roert zijn staart, maar het onderwijs ook. Het is maandag 1 april (geen grap), de zomertijd is ingegaan en Peter en ik nemen het onderwijsnieuws van de maand maart systematisch door. En er was nieuws! De lijst is lang, dus we beperken ons tot de top 10.

Alle onderwerpen die voorbijkwamen deze maand:

Groningen mogen een toga dragen en krijgen promotierecht, zowel in de Toeslagenaffaire als bij DUO zie ik een overheid die discrimineert, Pabo Emmen hoopt op meer mannelijke studenten, Het woord afgestudeerd in de ban, Week van hoogbegaafdheid, Studenten mogen sinds een jaar in beroep bij de Raad van State: ‘Soms denk je: formeel heb je het recht, maar moreel past het niet, Italiaanse universiteit blijkt nep: geneeskundediploma’s zijn niets waard, Beter onderwijs begint op de pabo Onrust over de uitslag doorstroomtoets, Estland als voorbeeld om jongengeren weer aan het lezen te krijgen, Overheid moet haast maken met herwaardering van het (v)mbo, Nieuwe Utrechtse bangalijst, Focus op de basis, Geen lelies naast de basisschool, Beroepsopleidingen moeten stages doelgerichter inzetten, Een leven lang leren, behalve in groep acht en Minister van Onderwijs onderzoekt verlaging leerplichtleeftijd naar 4 jaar

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Is het tijd voor meer zingeving en levensbeschouwing in het onderwijs?

1 april 2024 Innoveren en Verbeteren, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling

Te gast in de studio is hoogleraar Gerdien Bertram-Troost. Ze richt als wetenschapper zowel op godsdienst en levensbeschouwing, als ook op brede levenbeschouwelijke vorming van kinderen en jongeren. We gaan in deze podcast in gesprek over hoe onderwijs inherent samenvalt met fundamentele levensvragen die op jongeren afkomen. Bijvoorbeeld wanneer kinderen naar school gaan en ze onderlinge verschillen, opvattingen en geloofsovertuigingen van elkaar ontdekken. Hoe ga je daar als school goed mee om? Ook leven we in een geïndividualiseerde samenleving. Opvallend is dat jongeren meer en meer persoonlijke levensbeschouwelijke vragen hebben. De grote interesse in mindfulness, boeddhisme en stoïcisme laat dit bijvoorbeeld duidelijk zien. School is daarom bij uitstek een plek voor betekenisvolle zingeving en levensbeschouwing!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is het tijd om onze heilige huisjes in het onderwijs kritisch ter discussie te stellen?

28 maart 2024 Innoveren en Verbeteren 0:32:07

Het is vandaag 28 maart 2024 en ik ben in Eindhoven en te gast bij de OMO ICT en onderwijs dag. OMO staat voor Ons Middelbaar Onderwijs en is opgericht in 1916. OMO is een vereniging van scholen voor voortgezet onderwijs voornamelijk in Noord-Brabant. En bestaat uit meer dan 60 (!) scholen. De scholen, van gymnasium tot en met praktijkonderwijs, ontwikkelen de talenten van iedere leerling door ‘goed onderwijs’ te bieden geïnspireerd vanuit de katholieke traditie.

We gaan in deze podcast een aantal heilige huisjes in ons onderwijs kritisch bediscussiëren. We leggen de relatie tussen ICT en onderwijskwaliteit en verkennen de toekomst van onderwijs in deze regio. We doen dit om samen slim na te denken over ICT gebruik in het onderwijs en ons denken ook wat ‘op te rekken’. Deze podcast is op locatie opgenomen! Om mij heen zitten ook enkele collega’s die meeluisteren en soms een vraag stellen. 

Ik zit aan tafel met:

Tom Heijnen, rector van het Roncalli Scholengemeenschap in Bergen op Zoom

Bram Paulissen, teamleider 2College Ruiven mavo

Jeroen Strijbosch hij is educatie specialist bij softwarebedrijf Microsoft

To toets or not to toets, that’s the question!

27 maart 2024 Innoveren en Verbeteren 0:25:59

Vandaag ben ik te gast op het congres toetsen en examineren in het hoger onderwijs in Utrecht. Meer dan 200 toets experts zijn hier maar liefst twee dagen bij elkaar om na te denken over AI-geletterdheid, formatief handelen, de werking van ons brein en nog veel meer! Hoog tijd om hier vandaag LIVE met publiek in gesprek te gaan over de belangrijkste inzichten over toetsen en examineren! Hoe praktischer hoe beter!

Om mij heen zitten collega’s die meeluisteren. En aan tafel zitten de volgende gasten:

Kim Schildkamp. Kim is hoogleraar en sectiehoofd van de vakgroep docentontwikkeling aan de Universiteit Twente. Haar onderzoek richt zich op het gebruik van allerlei soorten data, waaronder toetsen, in het onderwijs. 

Esther van Popta. Sinds 2004 werkt zij als strategisch beleidsadviseur Onderwijs & ICT bij de Centrale Staf onderwijsonderzoek en kwaliteitszorg van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, waar ze zich bezighoudt met onderwijsinnovatie, educatieve technologie en digitale transformatie.

Wessel Peeters is docent geschiedenis en maatschappijleer. Hij is oprichter van Vernieuwenderwijs. Een team van docenten en onderwijskundigen die scholen en opleidingen ondersteunt bij curriculumontwerp, didactiek en toetsing.

Docentprofessionalisering en het doorbreken van bestaande patronen in het mbo: Hoe doe je dat?

24 maart 2024 Innoveren en Verbeteren, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 0:45:18

In deze aflevering staat docentprofessionalisering op de agenda. Ik ga in gesprek met Marjanne Hagedoorn over het doorbreken van bestaande patronen in het mbo als het gaat om opleiden en leren. We bespreken uitgangspunten om het werk als belangrijke professionaliseringsplek te zien en wat dit vraagt van een onderwijsinstelling en de professionals die er werken. We bespreken ook hoe Marjanne handen en voeten geeft aan haar practoraat en invulling geeft aan betekenisvol en praktijkgericht onderzoek.

Ik maak deze podcast in samenwerking met ‘Practoraten.nl’. Kijk voor meer informatie op www.practoraten.nl. Marjanne is practor docentprofessionalisering verbonden aan de Landstede Groep, beleidsadviseur (ook bij Landstede) en promovendus aan de Open Universiteit.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Tot welke sociale klassen behoor jij eigenlijk?

21 maart 2024 Filosofie en Verdieping 54:11

Ben jij een sociale stijger? Het is een wat ongemakkelijke vraag om mee te starten, toch niet onbelangrijk als we de impact van ons onderwijs beter willen begrijpen (en verbeteren). Lenette Schuijt schreef er een boek over: Transklasse, leven in twee werelden. Onze sociale klasse heeft grote invloed op onze kansen in samenleving. Stijgen is mogelijk, maar niet makkelijk. En als je stijgt dan leef je soms in twee werelden. De wereld van je opvoeding en ouders ten opzichte van je vrienden die je maakte tijdens je studie of werkende leven. Lenette schreef hier een persoonlijk boek over en putte uit haar eigen levensloop, interviewde tientallen sociale stijgers met hun unieke levensverhalen en verzamelde ervaringsverhalen uit de literatuur. Wat moeten sociale stijgers achterlaten en hoe verwerven ze een eigen plek in een ander milieu? Hoe zorgen ze dat ze, terwijl ze de sociale ladder beklimmen en zichzelf blijven? Hoe verandert het contact met hun milieu van afkomst? We verkennen welke consequenties dit denken heeft op de inrichting en vormgeving van ons huidige onderwijs.

Lenette Schuyt is auteur van diverse boeken op het gebied van leiderschap en bezieling. En werkt voor maatschappelijke organisaties als adviseur, coach en docent. Lenette was eerder te gast in de podcast waarin we spraken over wat er zo nieuw is aan het nieuwe organiseren.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe bouwen we in Nederland aan een professionele cultuur voor het beroep van leraar?

17 maart 2024 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 54:52

In de studio is Theo Witte. Theo is voorzitter van het RED-team onderwijs en ervaren lerarenleider en vakdidacticus Nederlands aan de Rijksuniversiteit Groningen. Eind vorig jaar verscheen het zeer lezenswaardige artikel Naar een professionele cultuur voor het beroep van leraar. Hierin doet Theo een aantal concrete voorstellen voor een fundamentele aanpak van het kwalitatieve lerarentekort. In deze podcast bespreken we dit artikel. Theo legt uit hoe het komt dat het onderwijs een zwakke professionele beroepscultuur kent. Hij identificeert een aantal pijnpunten en doet concrete voorstellen voor een fundamentele stelselwijziging. Dit raakt een aantal pijlers: professionele vakvereniging, professionele standaarden, verplichte en gerichte scholing en het toewerken naar een landelijke kennisinfrastructuur.

Theo Witte is voorzitter van het Meesterschapsteam Nederlands geweest dat in 2016 de inhoud en didactiek van het schoolvak Nederlands ter discussie stelde. Hij is gepromoveerd op de literaire ontwikkeling van havo- en vwo-leerlingen. Ook is hij grondlegger van de veelgebruikte website lezenvoordelijst.nl. Op dit moment is hij redacteur en auteur van de methode KERN Nederlands Taal & Cultuur.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

(Hoe) gaat meer werkgeluk ons onderwijs redden? LIVE podcast op het AVS congres

15 maart 2024 Samenwerken en Teamleren 37:01

Vandaag ben ik te gast op het AVS-congres in Nieuwegein. AVS staat voor Academie & Vakvereniging Schoolleiders. En jawel, er lopen hier dus allemaal schoolleiders rond (bijna 500!). De scholen doen het even op eigen kracht vandaag! Het is 15 maart 2024 en ik ga in gesprek met schoolleiders over de relatie tussen werkgeluk en onderwijskwaliteit. Deze podcast is de aftrap van een reeks speciale podcast afleveringen waarin ik met klassewerkplek op onderzoek ga. We gaan in gesprek met schooldirecteuren, leerkrachten en andere onderwijsprofessionals om op zoek te gaan naar duurzame bouwstenen voor goed onderwijs. Geen theoretisch verhaal, maar to-the-point en toepasbaar!

Hoog tijd om in gesprek te gaan over werkgeluk en onderwijskwaliteit. Om mij heen zitten collega schoolleiders die meeluisteren. We leggen hen tussendoor stellingen voor en ze kunnen vragen aan mijn gasten stellen zodat ze kunnen participeren in deze live podcast. Mijn gasten aan tafel:

  • Esther Dubbeld, schooldirecteur van openbare basisschool de Bongerd in Leusden.
  • Freddy Weima, voorzitter van de PO-raad, sectorvereniging voor het primair onderwijs.
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!