burgerschap

Hoe voer je gesprekken over gevoelige onderwerpen in de klas?

7 november 2024 Didactiek en Pedagogiek

Dit is de vierde aflevering in een vijfdelige serie. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap. In de tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap er uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. In aflevering drie bespraken we of en hoe het mogelijk is burgerschapsontwikkeling te ‘meten’ en te monitoren. In deze aflevering staan gesprekken voeren over gevoelige onderwerpen in de klas centraal. Hoe pak je dat aan? Wat doe je beter wel en wat ook niet als leerkracht en docent? En hoe je als professional regie op de kwaliteit van het gesprek?

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Meer informatie over mijn gasten aan tafel:

  • Geerte Savenije, universitair docent bij het Research Institute of Child Development and Education en lerarenopleider bij de Interfacultaire lerarenopleiding (ILO) aan de Universiteit van Amsterdam.
  • Naomi Nagtegaal, docent geschiedenis en maatschappijleer aan het Hervormd Lyceum West. En Naomi heeft een eigen onderneming Naomi Creates waarmee ze educatief materiaal ontwikkelt, workshops en gastlessen geeft.
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Welke rol kan het middelbaar beroepsonderwijs spelen bij een leven lang ontwikkelen?

29 oktober 2024 Innoveren en Verbeteren 0:53:46

In deze podcast praat ik met Ellen van Eden en Marco Mazereeuw over de rol die het middelbaar beroepsonderwijs kan spelen in het aanjagen en faciliteren van een leven lang ontwikkelen. We verkennen welke stappen het beroepsonderwijs kan spelen om een aantrekkelijke ‘bruggenbouwer’ te zijn in faciliteren van leren en werken. Hierbij komen verschillende perspectieven op leren aan bod, zoals kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming. Ook spreken we de onderzoeksactiviteiten de Ellen en Marco als practor uitvoeren en op welke wijze ze samen met het werkveld, docenten en studenten onderzoek doen.

Meer over gasten aan tafel:

Ellen van Eden, practor Leven Lang Ontwikkelen bij Noorderpoort.

Marco Mazereeuw, lector en practor Beroepsgerichte didactiek en Leven Lang Ontwikkelen verbonden aan NHL Stenden Hogeschool en Firda. Hij is ook als onderzoeker Lifelong Learning verbonden aan de Universiteit Groningen.

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met Practoraten.nl. Kijk voor meer informatie over het verbinden, versterken & versnellen van het onderzoekend vermogen in het mbo op Practoraten.nl!

Meer lezen? Check de artikelen van Ellen en Marco hieronder!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Is het tijd voor opvoedend onderwijs?

27 oktober 2024 Filosofie en Verdieping 1:09:15

Onze maatschappij wordt steeds individualistischer en dat is ook merkbaar in het onderwijs. Leren draait steeds meer om de leerling, zijn eigen interesse, ‘vorming’, nieuwsgierigheid en drijfveren. Denk bijvoorbeeld aan de grote aandacht voor motivatie en talent. Piet van der Ploeg is onderwijsfilosoof en omschrijft deze beweging als een vorm van ‘verzelving’. De vraag is echter wel of de consequenties van deze stille beweging goed is overdacht.

In deze podcast verkennen waar deze beweging zijn oorsprong in vindt, welke effecten het heeft op ons onderwijs en wat vraagt van de professionalisering van onderwijsprofessionals. Piet introduceert hiervoor een nieuwe term: opvoedend onderwijs. Wat is het verschil tussen indoctrinatie en onderwijs? Wat is het belang van kennis om te leren denken en jezelf te leren kennen? En hoe kunnen we de brug slaan tussen opvoeding en onderwijs? En ook burgerschap komt voorbij als thema!

Enkele bronnen die genoemd zijn in het gesprek:

Pedagogische inleidingen, theoretische pedagogiek

Wilna Meijer en filosofie: Onderwijs weer weten waarom

De artikelen van Piet van der Ploeg over burgerschap, onderwijs en filosofie zijn erg de moeite waard. Een overzicht hiervan vind je hier!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe volgt mbo instelling Firda de ontwikkeling van burgerschap bij hun studenten?

3 oktober 2024 Filosofie en Verdieping

Dit is de derde aflevering in een vijfdelige serie. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap. In de tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap er uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. En in deze aflevering staat het ‘meten’ en monitoren van burgerschap centraal. Hoe volg je de ontwikkeling van burgerschap bij jongeren? Wat is zinvol om wel en niet te doen? We concentreren ons in deze aflevering op de onderwijspraktijk van Firda. 

Hoe geeft deze mbo-instelling handen en voeten aan burgerschap? We bespreken dit aan de hand van een lopend onderzoek naar burgerschapsontwikkeling in samenwerking met hoogleraar Arjo Klamer. Ook scholen in andere sectoren kunnen van de praktijk bij Firda leren. Het evalueren van de effecten van burgerschapsonderwijs gebeurt natuurlijk ook in PO en VO. Dit naar aanleiding van de wettelijke burgerschapsopdracht, in het MBO zijn de kwalificatie-eisen het uitgangspunt. 

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Nog wat meer informatie, bronnen en linkjes die in het gesprek naar voren kwamen:

Meer informatie over mijn gasten aan tafel:

  • Mathijs de Jong en Alinda Kiel. Zij coördineren bij Firda vanuit het expertisecentrum het burgerschapsonderwijs. Dit doen ze in samenwerking met werkgroepen van docenten uit verschillende mbo-colleges. Daarnaast werken we bij NHL Stenden (hogeschool) en zijn ze betrokken bij het opzetten en verzorgen van post-hbo-leergangen burgerschap in het mbo.
  • Arjo Klamer, gasthoogleraar humane economie aan de vrije universiteit in Amsterdam. In deze context ook als consultant betrokken bij het onderzoek.
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe ziet burgerschap eruit in de dagelijkse schoolpraktijk?

5 september 2024 Filosofie en Verdieping 44:55

In deze podcast gaan we het hebben over burgerschap. Dit is de tweede aflevering in een vijfdelige serie. De eerste aflevering ging over de geschiedenis van burgerschap en verscheen midden juni. In deze tweede aflevering verkennen we hoe burgerschap uit kan zien in de dagelijkse schoolpraktijk. Hoe werk je aan een logische samenhang? Hoe dien je burgerschap als onderwijsteam te benaderen?

Ik ga hierover in gesprek met Hessel Nieuwelink, lector Burgerschapsonderwijs aan de Hogeschool van Amsterdam. En Hans Teunissen, bestuurder bij De Nassau. Een middelbare school in Breda voor mavo, havo, vwo, gymnasium en tweetalig onderwijs. Hans is ook vicevoorzitter van het landelijk bestuur van D66. In 2023 was hij ook lid van de Tweede Kamer. 

Deze podcast maak ik samen met het Expertisepunt Burgerschap. Samen maken we een reeks van vijf speciale afleveringen over burgerschap in het onderwijs. Van aanleiding naar praktijk, van kennis naar handelen. Volg deze afleveringen en je bent helemaal bij als het gaat om burgerschap! Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.expertisepuntburgerschap.nl

Boeken en bronnen die in het gesprek voorbijkomen vind je hieronder:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Tjipcast short: Hoe kan je aan de slag met nieuwswijsheid in de klas?

27 oktober 2023 Innoveren en Verbeteren, Samenwerken en Teamleren 25:39

In deze aflevering praat ik met Patricia van Rijswijk over het belang van nieuwswijsheid in het onderwijs. Patricia is mediaspecialist nieuwswijsheid bij Beeld en Geluid. We bespreken hoe nieuws gemaakt wordt en waarom het voor jongeren belangrijk is hier iets van te weten. Thema’s die voorbijkomen in dit gesprek zijn de relatie tussen nieuws en manipulatie, desinformatie (wat is het?), de werking van journalistiek, de invloed van fake-news, de relatie met burgerschap in het onderwijs en de subtiliteit van beïnvloeding vandaag de dag (denk aan influencers). Ook bespreken we enkele succesprojecten waar het onderwijs van kan leren! Deze podcast is opgenomen tijdens de Dutch Media week 2023. Samen met Beeld en Geluid maak ik een serie praktische podcasts over hoe je met beeld en geluid de kwaliteit van je lessen kunt verbeteren en vernieuwen! Voor meer informatie check de onderwijspagina op beeldengeluid.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe komen digitalisering en burgerschap elkaar tegen in het mbo?

11 juli 2022 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 00:31:55

Dit is de laatste aflevering over burgerschap in het beroepsonderwijs te gast bij het ROC van Twente. In deze podcast verkennen we de relatie tussen digitalisering en burgerschap in het mbo. We bespreken de formele plek die burgerschap heeft in het curriculum, welke onderliggende visie hieraan ten grondslag ligt en waar de belangrijke uitdagingen liggen voor docenten en werkveld. Burgerschap staat niet op zichzelf als losstaand vak, maar zou onderdeel moeten zijn van een opleiding. Een mooi perspectief, maar hoe doe je dat? En is het mogelijk dit samen met studenten te ontwikkelen of organiseer je daarmee teveel tegenkracht?

Aan tafel zitten:

Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering en Metis Onderwijsadvies. Check zeker ook deel I en deel II die in de afgelopen zijn verschenen!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Neemt digitalisering straks het beroepsonderwijs over?

3 juli 2022 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 00:35:25

Dit is de tweede aflevering van een drieluik over digitaal burgerschap in het beroepsonderwijs. Ik ben te gast bij het ROC van Twente. In deze podcast verkennen we de invloed van digitalisering op het beroepsonderwijs. Een proces dat al langer gaande is. Want curricula veranderen, docenten professionaliseren en de invloed van ICT is in het mbo heel duidelijk merkbaar. Dat is ook niet zo gek, want het beroepsonderwijs leidt op voor het werkveld. En voor een verpleegkundige, bouwopzichter of technicus is het karakter van het werk de afgelopen jaren flink anders geworden. Wat betekent dit voor het beroepsonderwijs? Hoe hangt dit samen met burgerschap en participatie in de maatschappij? Daarover gaat aflevering 186.

Aan tafel zitten:

Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering en Metis Onderwijsadvies. Binnenkort verschijnt deel II en III waarin we dieper ingaan op de relatie met het werkveld en de toekomst van het opleiden voor een beroep.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Wat betekent digitaal burgerschap voor het beroepsonderwijs in Nederland?

27 juni 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:35:29

Dit is de tweede aflevering van een drieluik over digitaal burgerschap in het beroepsonderwijs. Ik ben te gast bij het ROC van Twente. In deze podcast verkennen we de invloed van digitalisering op het beroepsonderwijs. Een proces dat al langer gaande is. Want curricula veranderen, docenten professionaliseren en de invloed van ICT is in het mbo heel duidelijk merkbaar. Dat is ook niet zo gek, want het beroepsonderwijs leidt op voor het werkveld. En voor een verpleegkundige, bouwopzichter of technicus is het karakter van het werk de afgelopen jaren flink anders geworden. Wat betekent dit voor het beroepsonderwijs? Hoe hangt dit samen met burgerschap en participatie in de maatschappij? Daarover gaat aflevering 186. Aan tafel zitten: – Marijke Hoek, adviseur educatieve technologie bij Edulab bij ROC van Twente. – Ronald de Witte, directeur Techwise Twente. – Maarten Walet: docent en onderwijskundige bij ROC TOP Amsterdam. Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering. Binnenkort verschijnt deel III waarin we dieper ingaan de vraag hoe digitalisering en burgerschap elkaar tegenkomen in de praktijk.

Aan tafel zitten:

Deze podcast is ontwikkeld samen met de werkgroep Digitaal Burgerschap vanuit het programma Doorpakken op Digitalisering en Metis onderwijsadvies. Binnenkort verschijnt deel II en III waarin we dieper ingaan op de relatie met het werkveld en de toekomst van het opleiden voor een beroep.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Is Jesse beter dan Thierry? Burgerschapsonderwijs is gevaarlijk. Tjipcast 082 met Marcel Schmeier

13 juli 2020 Didactiek en Pedagogiek, Filosofie en Verdieping, Leiderschap en Verandermanagement 00:23:46

De politiek bemoeit zich steeds meer met de waarden en normen die scholen zouden moeten uitdragen. Sinds 2006 moeten scholen in zogenoemde burgerschapslessen verplicht aandacht besteden aan waarden zoals vrijheid, gelijkwaardigheid en tolerantie. Minister Arie Slob (Onderwijs, ChristenUnie) scherpte de eisen onlangs verder aan. Wij vinden het een gevaarlijk idee wanneer de overheid zich gaat bemoeien welke waarden dat moeten zijn voor kinderen. Burgerschapskunde geeft daarnaast politici, activisten, lobbyclubs, zedenpredikers en belangenbehartigers toegang tot de meningsvorming van beïnvloedbare jonge mensen. In een democratie wordt kennis onderwezen zodat kinderen zelf leren denken. Ik schreef hier samen met Marcel Schmeier een opiniestuk over dat vorige week verscheen op de NRC Handelsblad onderwijsblog. In deze podcast bespreek ik samen met Marcel Schmeier de reacties die het stuk opriep. We verkennen welke tegenargumenten wel of geen hout snijden en kijken vooruit naar de belangrijkste vervolgvragen over burgerschap. Is onze samenleving gebaat bij de politisering van het onderwijscurriculum? Klopt het dat ons onderwijs zich meer en meer op waarden richt en kennis links laat liggen of is dit een schijnbare tegenstelling? En waar komt deze ‘burgerschapsbeweging’ eigenlijk vandaan? Voorafgaand aan het gesprek lees ik de volledige blog voor. Reacties zijn welkom.