EDI

Hoe geef je als team samen steengoed onderwijs vanuit hoge verwachtingen?

19 juni 2024 Didactiek en Pedagogiek, Samenwerken en Teamleren 43:08

We zoomen in deze podcast in op hoge verwachtingen op het gebied van taal, rekenen, spelling, technisch- en begrijpend lezen. En ik praat hierover met schooldirecteur Victor van Toer en Desirée van der Stoep, leerkracht groep 5 en leesspecialist van het Open Venster in Rotterdam. Ik volg deze basisschool al een aantal jaren met veel belangstelling. Ze maken elke dag werk van hoge verwachtingen. De school staat middenin een wijk met grote uitdagingen op het gebied van armoede. Het Open Venster hoort bij de 150 zwaarstwegende scholen in Nederland. Toch doen deze leerlingen het buitengewoon goed op school. En dat niet alleen! Ook is er veel aandacht voor sport en bewegen. De leerlingen gaan graag naar school en leren veel. En dat gaat niet onopgemerkt. Het Open Venster kwam al veelvuldig in het nieuws de afgelopen tijd. En leerkrachten en vakgenoten komen regelmatig kijken naar hoe de lessen zijn opgebouwd. Hoog tijd voor uitgebreid gesprek over hoe dit team doceert, vanuit welke kennisbasis ze dit doen en hoe ze prioriteiten stellen in een tijd waarin er heel veel op het onderwijs af komt, helemaal in een stad als Rotterdam.

Check zeker ook mijn eerdere gesprek met Erik Meester over de lesmethode Wetenswaardig.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Waarom gaat leren niet vanzelf? 10 inzichten voor de leerkracht

20 mei 2024 Didactiek en Pedagogiek 1:06:35

In deze podcast ga ik in gesprek met Anna Bosman en Robin van Rijthoven. Ze vertaalde het befaamde onderwijsboek ‘Why don’t students like school?’ geschreven door cognitief psycholoog Daniel Willingham. Het boek geeft op onderzoek gebaseerde inzichten en onderbouwing hoe wij mensen leren en denken. Op basis van deze kennis biedt het boek 10 inzichten voor de leerkracht die direct toepasbaar zijn tijdens het lesgeven en in de klas.

Vragen die in deze podcast voorbijkomen zijn onder andere: Wat is het belang van achtergrondkennis wanneer we leren? Hoe komt het dat leren van nature ’traag’ is? Waarom is oefening en herhaling zo belangrijk? Waarin lijken leerlingen op elkaar en hoe kan je die overeenkomsten benutten tijdens het lesgeven? Waarom loont hard werken ten opzichte van natuurlijke aanleg? Is het zinvol om ICT te gebruiken tijdens instructie en herhaling? En natuurlijk nog veel meer!

Ik wil het boek van harte aanbevelen! Sterker nog, ik ben van mening dat iedereen die ‘iets met onderwijs doet’ baat heeft bij het lezen van dit boek. Bestel Waarom leren niet vanzelf gaat via deze link en je hebt het morgen in huis!

Robin van Rijthoven en Anna Bosman zijn beiden verbonden aan de eerste volledig universitaire lerarenopleiding voor het primair onderwijs, genaamd Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs (PWPO) van de Radboud Universiteit Nijmegen. Wij zijn collega’s. Ik doceer in de Master Curriculum Ontwikkeling voor Primair Onderwijs (COPO) en verzorg samen met Erik Meester de leergang Curriculumontwikkeling op school voor schoolleiders.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Zo leer je kinderen goed lezen en spellen: Wat zijn de meeste gemaakte fouten tijdens het lesgeven?

26 november 2023 Didactiek en Pedagogiek 51:33

Deze hele aflevering gaat over goed leren lezen en spellen op de basisschool. Ik praat hierover Shirley Snip, Maureen Grevink en Sanne de Vries. Aan de hand van de wetenschappelijke methodiek Zo leer je kinderen lezen en spellen bespreken we wat de meest gemaakte fouten in de praktijk zijn. En natuurlijk hoe je deze fouten kunt voorkomen!

Over mijn gasten:

Shirley Snip is leerkracht in het primair onderwijs en scholingspartner van José Schraven. Als leerkracht heeft ze ruime ervaring in de groepen 1 tot en met 8. Als scholingspartner geeft ze cursussen en workshops over de methodiek Zo leer je kinderen lezen en spellen en ondersteunt teams bij de invoering hiervan. Dit doet ze ook voor de methode Staal.

Maureen Grevink is leerkracht en staat nu 23 jaar voor de klas in het basisonderwijs waarvan de laatste jaren in het speciaal basisonderwijs. Marleen is scholingspartner van José Schraven in de methodiek ‘Zo leer je kinderen lezen en spellen’. En tevens auteur van de nieuwe Staal Spelling methode.

Sanne de Vries, leerkracht basisonderwijs en werkt nu 15 jaar in het PO. Sinds 3 jaar sta ik voor groep 3 en houd zich bezig met het (technisch) leesonderwijs. Naast voor de klas staan is ze voorzitter van het leerteam Taal/lezen bij op school (basisschool de Regenboog, tuindorp). Volgt op dit moment de cursus over de methodiek.

Bronnen die voorbijkwamen tijdens het gesprek:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Wat is er in Nederland met ons rekenonderwijs aan de hand?

13 september 2023 Didactiek en Pedagogiek 0:48:12

Het rekenonderwijs in Nederland staat onder druk. De resultaten zijn niet goed en het blijft lastig het tij te keren. In deze podcast ga ik samen met Peter Langerak op zoek naar de onderliggende verklaringen. Nederland heeft bijvoorbeeld ontzettend veel rekendoelen. Daarnaast is ons rekenonderwijs te typeren als een monocultuur. Er is één onderliggende visie op rekenen die voor iedereen leidend is, ook al is hier veel kritiek op te geven. Robbert Dijkgraaf waarschuwde al in 2009 dat deze monocultuur zorgwekkend is, omdat het tot verarming leidt. Dat schreef hij in het het KNAW-rapport over rekenonderwijs. Daarin werd opgeroepen tot meer wetenschappelijk onderzoek naar rekenonderwijs: stimuleer onderzoek naar rekenonderwijs en vergroot het palet van het onderzoek. Hoog tijd om in 2023 pas op de plaats te maken en te bepalen waar we nu als samenleving staan als het gaat om kinderen goed te leren rekenen.

Peter Langerak is onderwijspedagoog bij het Nederlands Mathematisch Instituut. Peter begeleidt scholen in het gebruik van de methode Foutloos Rekenen, ontwikkelt de methode door zodat het een volledige basisschoolmethode wordt en doet een promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

Hieronder nog wat interessante leessuggesties:

Valkuilen tijdens het lesgeven en tips hoe elke leraar NU de kwaliteit zijn lessen kan verbeteren

7 september 2023 Didactiek en Pedagogiek 0:50:55

Te gast zijn Marita Eskes en Marcel Schmeier. Marita als Marcel bezoeken zeer veel scholen en observeren jaarlijks honderden lessen van leraren. Hoog tijd om eens terug te blikken op deze bezoeken en praktische tips te geven over hoe elke leraar nu de kwaliteit van zijn lessen kan verbeteren. We starten met terugkerende valkuilen, bespreken favoriete boeken en werken toe naar een serie met direct toepasbare tips voor elke leraar! Veel luisterplezier!

Marita is bekend als auteur van het boek Technisch lezen in een doorlopende lijn. Een handboek voor de basisschool. En ze schreef een nieuw boek dat bijna verschijnt: Begrijpend lezen in een doorlopende lijn. Marcel is auteur van onder andere de zeer succesvolle boeken Expliciete Directe Instructie 2.0, Effectief rekenonderwijs op de basisschool en Bordwerk en aantekeningen, slow teaching in de 21ste eeuw. Recent verscheen bij Pica: Expliciete Directe Instructie in het VO.

Boeken die in de podcast voorbijkwamen zijn:

Wat kunnen we doen om de daling in leesvaardigheid in het primair en voortgezet onderwijs om te keren?

8 juni 2023 Didactiek en Pedagogiek 42:46

In deze podcast duiken we in de wereld van begrijpend lezen. Ik ga in gesprek met professor Paul van den Broek, professor Christine Espin en dr. Anne Helder. Ze schreven een rapport over effectief leesonderwijs in Nederland met de titel: Sturen op begrip, effectief leesonderwijs in Nederland. In het rapport staan adviezen over wat nodig is om de leesvaardigheid weer op peil te brengen. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de commissie voor OC&W. Het externe onderzoek komt voort uit een motie. Uit de Staat van het Onderwijs 2020 blijkt dat de leesvaardigheid van Nederlandse jongeren al jaren daalt en uit onderzoek van de OESO blijkt dat bijna een kwart van de 15-jarigen problemen met basaal leesbegrip heeft. De resultaten van andere (inter)nationale toetsen bevestigen dit beeld. Dit vormde de aanleiding voor de motie-Rog c.s., die in juni 2020 unaniem door de Tweede Kamer werd aangenomen.

Misschien heb je geluisterd of gekeken naar aflevering 232. Toen sprak ik met Anna Bosman en Sezgin Cihangir over dit rapport. Volgens Anna Sezgin en Martin Bootsma zijn in dit rapport belangrijke oorzaken onderbelicht gebleven, waardoor hun adviezen onvolledig zijn. Ze schreven hun bevindingen op in het rapport Dalende leesvaardigheid, een herinterpretatie. In deze podcast reageren de auteurs op deze kritiek.

Deze podcast is online opgenomen, de audiokwaliteit is iets minder dan dat je gewend bent.

Hoe maak je een goede lesmethode? Met Erik Meester

29 mei 2023 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 00:51:31

Erik Meester draait er niet omheen. De meeste lesmethodes in Nederland zijn over het algemeen heel slecht. Er is weinig aandacht voor algemene kennisopbouw, taalrijkheid, instructie en de verschillende dimensies van leren in de klas. Denk daarbij aan het belang van aantekeningen maken (schrijven), herhaling (immersie) en het vertellen en delen van kennis via verhalen. Tel daarbij op dat de onderwijsresultaten in Nederland al zo’n 20 jaar dalen dan is het tijd dat het roer radicaal omgaat. De afgelopen jaren heeft Erik samen met het Nederlands Mathematisch Instituut gewerkt aan een nieuwe lesmethode voor het primair onderwijs. Deze methode, het onderliggende curriculumontwerp en de didactische uitgangspunten staan centraal in deze podcast. Aan de hand van diverse praktijkvoorbeelden bespreken we de werking en de effecten op leerlingen en leraren.

Hoe werkt Stichting Wijs aan goed onderwijs?

26 februari 2023 Didactiek en Pedagogiek 54:09

In de studio zijn Michelle Merk en Dave van der Geer. Allebei schooldirecteur bij Stichting Wijs in de omgeving van Utrecht. Elke school van Stichting Wijs werkt vanuit dezelfde onderwijs- en organisatiefilosofie. Keuzes die ze maken worden zoveel mogelijk onderbouwd door wetenschappelijke onderzoeksresultaten. En de scholen werken met een kennis intensief curriculum. Wat betekent dat? Aandacht voor een ruime kennisbasis, veel samen leren, een positieve benadering naar ieder kind en hoge verwachtingen (naar elkaar en de leerlingen). In deze podcast praten we uitgebreid over deze onderwijsfilosofie, de achterliggende aanpak en de samenwerkingsprincipes.

Iets meer over de gasten:

Dave van der Geer is directeur van basisschool Drie Koningen in De Meern Utrecht. Drie Koningen is betrokken bij de allereerste pilots van Het Nederlands Kennis Curriculum. Dave participeerde in de Kenniskring ‘curriculum’ van het schoolleidersregister en het SLO.

Michelle Merk werkzaam vanaf 2006 in het basisonderwijs. Eerst stond ze ruim 10 jaar voor de klas in verschillende groepen. Daarna in de rol van teamleider. Sinds één jaar is ze directeur van basisschool Blink in Vleuten.

The power of explicit direct instruction

13 november 2022 Didactiek en Pedagogiek 54:43

In this podcast I talk with educational experts John Hollingsworth & Silvia Ybarra about how to use explicit direct instruction in classrooms and whole schoolsystems. We discuss the origin of the method, how it works and in what way it leads to educational improvement, team learning and the professional development of teachers.

Don’t forget to check out the great books of Marcel Schmeier on EDI here! Marcel also translated the work of John en Silvia in Dutch!

You can check out our conversation on YouTube. I have added Dutch subtitles that you can enable on YouTube via settings:

Wat is de kracht van expliciete directe instructie in het klaslokaal?

3 oktober 2022 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:58:09

Marcel Schmeier is te gast. Marcel is onderwijsadviseur taal en rekenen, stond lang voor de klas als leraar en intern begeleider in het speciaal en regulier basisonderwijs. Hij is bekend van onder andere de zeer succesvolle boeken Expliciete Directe Instructie 2.0, Effectief rekenonderwijs op de basisschool en Bordwerk en aantekeningen, slow teaching in de 21ste eeuw. Momenteel werkt hij aan een nieuw boek, Expliciete Directe Instructie in het voortgezet onderwijs.

In deze podcast gaan we dieper in op de kenmerken en bouwstenen van expliciete directe instructie (EDI). Het is opvallend dat wanneer we spreken over expliciete directe instructie het niet lang duurt voordat het als ouderwets of klassiek wordt bestempeld. Zonde! Want instructie is bij uitstek een kernelement in het onderwijs en werkt buitengewoon krachtig! Ongeacht je onderwijsconcept. In deze podcast willen we daarom ingaan op de kracht en bouwstenen van het expliciete instructie model. We doen dit aan de hand van voorbeelden uit de praktijk. Ook staan de verschillende lesfasen centraal en bespreken we enkele vragen van luisteraars.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken: