filosofie

Wat doet een organisatie met mensen? Tjipcast 070 met Mieke Moor

5 april 2020 Filosofie en Verdieping, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 0:46:35

Mieke Moor is filosoof en kijkt op een unieke manier naar mensen in organisaties. Ze bestudeert interactiepatronen, (impliciete) normen over professionaliteit en de rol die management speelt in ons tijdgewricht. Maar ze doet nog iets anders wat heel erg de moeite waard is: ze analyseert en bestudeert hoe bestaande managementliteratuur ‘schrijft’ en redeneert over mensen die in organisaties werken en leven. Hierdoor ontstaat een soort nieuwe studie over taal, ‘waarheid’, kennis en opvattingen over vooruitgang en samenwerking. Mieke doet dit op een onconventionele manier. Zo liep ze een jaar lang ‘mee’ in het Radboud UMC. Ze schreef er een boek over, wat bijna als een dagboek leest. Luister nu naar een geheel nieuw gesprek over wat denken, werken, leven en leren met mijn gast Mieke Moor in Tjipcast nummer 070!

Gemaakt door: Loko Cartoons

Boeken van Mieke Moor:

Inclusieve organisaties, klinkt mooi, maar hoe dan? Tjipcast 067 met Jitske Kramer

23 maart 2020 Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 0:48:30

Inclusie gaat over meedoen. Over het aangaan van betekenisvolle relaties met anderen. Ook in organisaties. Misschien wel juist in organisaties! Dat dit verre van vaag en abstract is kan Jitske Kramer haarfijn en met prachtige voorbeelden uitleggen. Ze is corporate antrolopoog en reist de wereld over om culturen, organisaties en onbekende leefgebieden beter te begrijpen. Ze schrijft er boeken over en wordt gezien als één van de beste sprekers van Nederland. In deze podcast verkennen we wat inclusie voor organisaties kan betekenen. Hoe het te relateren is aan geluk, spiritualiteit, maar ook presteren en veranderen. Hoe kun je samenwerken met mensen die je leuk vindt? En hoe werkt dat met mensen die je niet leuk vindt? Luister mee naar een geweldig leuk gesprek over leiderschap, ‘niet weten’, de kracht van samen ‘jammen’ en het belang om systemen ter discussie te durven stellen. Een podcast die zeer actueel is vandaag de dag!

www.lokocartoons.nl

Publicaties van Jitske Kramer:

Wat kan de mens leren over zichzelf aan de hand van Das Wohltemperierte Klavier van J.S. Bach? Tjipcast 054 met Jos Kessels

26 januari 2020 Filosofie en Verdieping 46:11

Wat is de relatie tussen muziek en taal? Wat gebeurt er met je als je een mooie melodie of muziekstuk hoort? En is het zelfs mogelijk te reflecteren op wie je bent aan de hand van muziek? Over deze vragen sprak ik met filosoof Jos Kessels. Muziek raakt de mens op een hele unieke en niet te vergelijken manier. Je komt soms in een andere wereld terecht, waar je de tijd vergeet, ontroerd raakt, blij wordt of juist weemoedig. Hoe komt dat eigenlijk? Jos Kessels schreef hier een boek over aan de hand van zijn liefde voor Das Wohltemperierte Klavier gecomponeerd door J.S. Bach. Muziek leert ons heel veel over wie we zijn. Maar het vraagt wel om te durven luisteren. Naar de muziek en jezelf. Volgens Jos zit de kern van iemands persoonlijke ontwikkeling in de momenten dat hij of zij geraakt wordt, dat er een bres in je geslagen wordt, dat er een appèl wordt gedaan. In zijn boek beschrijft hij een groot aantal voorbeelden daarvan. Die geraaktheid kan zitten in de liefde, in positieve ervaringen (kunst, schoonheid), maar ook in de omgang met het negatieve. Tjipcast 054 wordt afgewisseld met pianomuziek gespeeld door Marcel Worms.

Cartoon gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Boeken op tafel

Hoe krijg je een beetje zin in kerst? Tjipcast 048 met Derk van der Pol

19 december 2019 Tjipcast 32:37

Veel mensen kijken tegenwoordig een beetje tegen de kerstperiode op. Vaak staat eerste en tweede kerstdag in het teken van verplichte bezoekjes aan familie, teveel eten en flauwe films kijken. Sommige mensen vinden het juist een bijzonder moment, waarbij spiritualiteit en bezinning centraal staan. Maar het is ook een gegeven dat vele van ons niet meer goed weten waar Kerstmis nou eigenlijk om gaat. Met Derk van der Pol kijk ik vooruit naar de kerstperiode. Hoe kom je een beetje ‘in de kerststemming’? Is het mogelijk niet mee te gaan in al het commerciële geweld van vandaag? En hoe doe je dat dan? Kijk of luister nu naar een vrolijk gesprek over huurbomen, lampjes, linzensoep, bezinning en mooie gesprekken. Een podcast met een knipoog!

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Kersttruien
  • Aan tafel met familie
  • Andere gesprekken
  • Leen kerstbomen
  • Vliegschaamte
  • Tijd
  • Praten om het praten
  • Niets doen

Hoe krijg je hoogopgeleide mensen met een WW-uitkering voor de klas? Tjipcast 046 met Delie op den Camp en Frank Bruijenberg

18 december 2019 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 35:25

In de regio Limburg is een bijzonder project gestart om een antwoord te geven op het lerarentekort. Samen met het UWV werken verschillende basisscholen samen aan een opleidingsinitiatief. Met als doel hoogopgeleide mensen die tijdelijk in de WW zitten om te scholen tot leerkracht. Hoe? Met gerichte begeleiding in het dagelijks werk, een talent gerichte benadering en een maatwerk pabo opleiding. In deze podcast bespreek ik met één van de deelnemers Delie op den Camp en projectleider Frank Bruijenberg hoe ze te werk zijn gegaan. We verkennen wat er zo goed werkt aan dit project en welke lessen eruit gehaald kunnen worden voor de toekomst. Deze podcast breng ik uit in co-creatie met Arbeidsmarktplatform PO.

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Omscholen tot leerkracht, waar begin je?
  • Samenwerking met besturen
  • Het belang van leren in het werk en een goede stagebegeleider
  • Professionals weten en kunnen al meer dan je denkt! Maar nog niet alles
  • Goed leren lesgeven: een kwestie van doen?
  • Lessen uit de praktijk: hoe maak je van zo’n project een succes?
  • Valkuilen en vraagstukken in de samenwerking
  • De toekomst van het onderwijs: hoe gaan we verder?

Wat is de relatie tussen een levenlang leren en democratie? Tjipcast 046 met Joseph Kessels

16 december 2019 Didactiek en Pedagogiek, Filosofie en Verdieping, Leiderschap en Verandermanagement 1:14:37

In 2018 verscheen het filosofieboek Denken in Organisaties, pleidooi voor een nieuwe Verlichting. In dit boek verken ik samen met Joseph Kessels de invloed van de economie op onze opvattingen over leren, samenwerken, duurzaamheid en innovatie. Is economische groei een resultaat van een krachtige samenleving of is het een dogmatische norm geworden? In deze podcast verkennen we welke effecten dit economisch denken heeft op leren en ons onderwijs. Bij het beantwoorden van deze vraag grijpen we terug op de belangrijkste filosofen uit de Verlichtingsperiode. Een filosofisch tijdperk waar zelfstandigheid, autonomie, vrijheid, vertrouwen in wetenschap en kritisch durven denken voor het eerst in het hart van een samenleving werden geplaatst. In deze podcast bouwen we voort op deze ‘lichtbakens’. We verkennen wat de relatie is tussen een levenlang leren en democratie. En hoe onderwijs hierin een rol kan spelen. Joseph presenteert bovendien een constructieve routekaart hoe hieraan te werken; als individu, samenleving, school en organisatie.

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Verlichtingsfilosofie in een notendop
  • Belangrijkste lichtbakens uit de Verlichting
  • Belang van een levenlang leren
  • Huidige onderwijsuitdagingen en perspectieven hierop vanuit de Verlichting
  • Democratie in het onderwijs: realistisch of fabeltje?
  • Weg vooruit

Hoe zorgen we er in Nederland voor dat iedereen kan meedoen? Tjipcast 043 met Jan Troost

5 december 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Tjipcast 46:03

Jan Troost is al meer dan 40 jaar actief als belangenbehartiger van gehandicapten. Hij is ook ervaringsdeskundige: hij leeft met osteogenesis imperfecta, ook wel de brozebottenziekte genoemd. Gelijke kansen voor mensen met een beperking klinkt logisch, maar is in Nederland nog verre van actueel. Probeer maar eens een studie te volgen of een aangepaste auto via je gemeente te krijgen. Dit is verre van makkelijk. De politiek spreekt over geleidelijke verbeterprocessen. Maar volgens Jan is dit de dood in de pot voor gelijke kansen. En met significante maatschappelijke gevolgen. Een grote groep mensen leeft hierdoor met een achterstand. Sociaal, intellectueel, economisch en maatschappelijk. Gelukkig gaat Jan niet bij de pakken neerzitten. Als professionele bemoeial lukt het hem om gelijke kansen voor gehandicapten steeds hoger op de agenda te krijgen. Hij strijdt met humor, gevoel voor historie, confrontatie en veel kennis voor een samenleving waar iedereen kan meedoen!

www.lokocartoons.nl

Boek die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Leven met een handicap, hoe was dat 40 jaar geleden?
  • Leven met een handicap in de 21ste eeuw
  • Ongelijke kansen op school
  • ‘Gehandicapten komen toch niet aan het werk’
  • Leven achter een hek
  • Activisme, acties optuigen! Maar zijn mensen met een handicap zielig?
  • Gelijke rechten, gelijke kansen en ‘het belang om mens te zijn’
  • Hoe je door ongelijke kansen langzaam verleert om te dromen
  • Geleidelijk is een dodelijk woord
  • Waarom Nederland veel zaken nog niet op orde heeft
  • Woonvormen, sociale werkplaatsen en speciale vervoerssystemen
  • Participatiesamenleving, klinkt leuk, maar is flauwekul
  • Beleid maken, wat heeft zin?
  • Seksualiteit en leven met een handicap
  • Trouwen, werken, leren en ondernemen: er kan veel meer dan we denken!
  • De toekomst: hoe verder met gelijke kansen?

Wat is de invloed van management op ons werk, leven en democratie? Tjipcast 042 met Marjolein Quené

2 december 2019 Filosofie en Verdieping, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 43:17

Management is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Ook al is het relatief jong verschijnsel, er zijn nog maar weinig plekken in ons werk en leven die niet worden gemanaged. De natuur, de zorg, de school van onze kinderen, de rechtspraak: op al deze plekken zijn er managers die coördineren, faciliteren, sturen, doelen bepalen en monitoren. Historicus en bedrijfskundige Marjolein Quené schreef er een boek over: Voorbij de managementmaatschappij. De invloed van management op werk, democratie en vrijheid. Ik sprak met haar over de kenmerken van onze managementmaatschappij: over producten in plaats van diensten, eenzijdige relaties, gebrek aan wederkerigheid, vertrouwen, focus op winstmaximalisatie en continue economische druk. Hoe het komt dat management zo’n grote invloed op ons leven heeft? Er is immers ook kritiek op al dit management denken en doen. Kan het ook anders? Is het mogelijk met minder management toch een prettige en aantrekkelijke samenleving op te bouwen? En hoe doen we dat dan als samenleving?

www.lokocartoons.nl

Boek van Marjolein Quené:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Introductie van de manager in ons werk
  • Omgekeerd denken
  • Focus op eenzijdige waardecreatie
  • Van dienst naar product denken
  • De middenmanager
  • Invloed op onze samenleving
  • Invloed op ons politiek stelsel
  • Milieuproblematiek en de noodzaak om het anders te doen
  • Hannah Arendt en het belang om te denken (en te praten)
  • Blik vooruit: hoe nu verder?

Bestaat het menselijk kwaad? Tjipcast 021 met Klaas Rozemond

19 augustus 2019 Filosofie en Verdieping 1:13:16

Bestaat er zoiets als het menselijk kwaad? Kunnen we ‘het kwaad’ definiëren door het te herleiden naar menselijke intenties, gedragingen en normen? Over deze spannende vraag ga ik in gesprek met filosoof en rechter Klaas Rozemond. Hij werkt momenteel aan een boek over het kwaad en grijpt terug op het strafproces van Adolf Eichmann na de Tweede Wereldoorlog. Klaas daagt ons uit zelf na te durven denken over wat het kwaad is. Hoe oordelen we als mens over ‘het kwaad’? Wat is de rol van moraliteit en geweten? Bij een moordenaar of inbreker is dit al ingewikkeld, maar hoe zit dit bij het ontkennen van bijvoorbeeld de opwarming van de aarde? Immers, dit heeft ook onherstelbaar leed tot gevolg. Is het kwaad in staat van gedaante te wisselen? Kijk of luister nu naar een zeer spannend gesprek over de duistere kant van de mens.

Deze cartoon is gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Boeken van Klaas Rozemond

Tijdcodes

  • 01.00 Introductie van het kwaad
  • 03.30 Het proces van Eichmann, introductie
  • 07.00 Laatste woorden van Adolf Eichmann
  • 10.00 Hannah Arendt over Eichmann, over bevelen, tegen bevelen ingaan en gehoorzaamheid
  • 11.00 Het bevel van je meerdere
  • 14.00 Deportaties van de Joden, Eichmann als logistiek genius, die soms toch bewust tegen afspraken inging (rol van geweten)
  • 18.00 Het klassieke kwaad, je weet wat het recht is, wat de moraal is en je besluit er tegenin te gaan uit eigen belang
  • 22.00 Harry Mulisch over het Eichmann proces
  • 25.00 Ontkennen, bekennen en de realisatie van straf en sociale normen
  • 30.00 Emotieloos, verschrikkingen plegen zonder geraakt te worden, maar Eichmann was geen ‘enge man’
  • 35.00 Juridische discussies over het kwaad
  • 37.00 Ontmenselijking van mensen, kenmerk van het kwaad
  • 45.00 Politiek systeem waarin het kwaad kan gedijen, voorbeeld van WO2
  • 50.00 Moreel oordeel, erger willen voorkomen, maar wat is erger dan genocide?
  • 55.00 Dubbel bewustzijn (erkenning van eigen misdadigheid)
  • 01.00 Machtsovername
  • 01.03 De mens als het kwaad in de 21ste eeuw
  • 01.07 Bewust liegen over het klimaat, voorbeeld van Baudet en het ‘nieuwe kwaad’
  • 01.10 Machteloos en jezelf ontslaan van je plicht om te handelen en te denken
  • 01.11 Hoopvol perspectief tegen het kwaad anno nu?

Ons onderwijs vormt niet, maar vervormt. Tijd om anders te durven kijken naar ons onderwijssysteem. Tjipcast 011 met Jan Bransen

17 juni 2019 Didactiek en Pedagogiek, Filosofie en Verdieping 1:06:15

Het onderwijs vormt niet, het vervormt. Doordat het uitgaat van verkeerde aannames en ideeën. Hier begint hoogleraar Jan Bransen zijn kritisch betoog om anders te durven kijken naar onderwijs, leren en ontwikkeling. Want leren is veel meer dan een toets of examen halen. Reflectie en onderzoek doen naar wie je bent als mens, wat je drijft en motiveert is minstens zo waardevol! Maar deze activiteiten vragen ruimte, aandacht en begeleiding en zijn bovendien niet zo makkelijk ’te meten’. In deze Tjipcast spreek ik uitgebreid met Jan Bransen over zijn nieuwe boek ‘Gevormd, of vervormd? Pleidooi voor ander onderwijs’. Een buitengewoon spannend gesprek over de rol van kennis, experimenteren en het belang van motivatie en ‘zin in leren’. Want uiteindelijk is leren veel meer dan de spiegel van een helder gegeven instructie. Durven we nog wel zo naar ons onderwijs te kijken?

Speakersnotes

Tijdcodes

  • 0.30 Filosofie en onderwijs, zo’n gekke combinatie is het niet
  • 1.00 De analyse van de taal
  • 3.00 Waarom dit boek? Menselijk gedrag, ontwikkelen en vormen en dus ‘iets’ met onderwijs
  • 3.30 Eerder boek over gezond verstand
  • 4.00 Kritische reflectie: willen studenten nog wel studeren? Of willen ze tentamens halen? Hoe is dat zo gekomen?
  • 5.00 Calculerend leren versus het hebben van een doel
  • 8.00 De onderbouw
  • 9.40 Leeropbrengsten en leerdoelen, wat is het verschil?
  • 13.00 Gedragsontwikkeling, de weg naar het leerdoel toe (maar kan dat wel?)
  • 17.00 Zelfvertrouwen en jezelf leren beheersen, hoe ontwikkel je dat? Dit is ook onderdeel van ‘lid worden van onze taalgemeenschap’
  • 20.00 Vragen die ons denken stimuleren, ook al is er geen pasklaar antwoord
  • 23.00 De hoog – laag metafoor van onderwijs
  • 23.40 Leren zien als de spiegel van instructie, waar is dan de wil en motivatie?
  • 29.00 Toets na toets
  • 31.30 Agora onderwijs en andere varianten zoals het Vathorst college
  • 37.00 Biologie van het leren
  • 42.00 Naïef idee om te denken dat je kinderen MOET bezighouden
  • 44.00 Leren van de ervaring, dat is veel meer dan alleen de expliciete instructie
  • 45.00 Moet het onderwijs nog wel summatief toetsen (examen wel of niet slagen)?
  • 51.00 Het belang van vragen stellen, onderzoek doen en ‘doorleren’
  • 55.00 De inrichting van de school en het belang van ‘de wil tot leren’
  • 58.00 Circus om school heen, verbeteren van overgangen tussen niveaus
  • 59.00 De universiteit als fabriek
  • 1.01 Onderzoek doen: vragen in een ruimte je weg proberen te vinden, het belang van houding en attitude (in plaats van het bouwen aan een evidence based model van de werkelijkheid)
  • 1.03 Context neutrale kennis?
  • 1.04 Je verstand durven gebruiken!