HBO

Hoe realiseer je met een training blijvende organisatieverandering? Tjipcast 098 met Laura van den Ouden

7 december 2020 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:44:36

Bijna iedereen die wel eens een training heeft meegemaakt kent ze wel: het flauwe voorstelrondje bij de start, de verplichte voornemens op het einde van de dag (schrijf een brief naar jezelf) of de overdadig aantal flip-overs met hoogdravende beloftes en analyses om die hardnekkige problemen in de praktijk nu echt aan te pakken. We trainen in Nederland heel wat af. En professionals kunnen haarfijn het verschil uitleggen tussen een effectieve training en eentje die grotendeels tijdverspilling is, ondanks de goede bedoelingen. Ik praat hier in deze podcast over met Laura van den Ouden, eigenaar van Expert trainers. In 2019-2020 werd ze nog trainer van het jaar en ze leidt bovendien ook trainers op. Als geen ander weet ze haarfijn uit te leggen waar risico’s en kansen liggen om een training met impact te maken. We bespreken in deze podcast tal van voorbeelden uit de praktijk. En we verkennen 7 inzichten om een sterke relatie tussen leren en presteren te verankeren in de organisatie. Om zo een antwoord te geven op de hoofdvraag: Hoe realiseer je met een training blijvende organisatieverandering?

We bespreken vijf vraagstukken:

  • Op welke manier kan je strategie verbinden aan leren en ontwikkelen in je organisatie?
  • Wat zijn valkuilen bij het geven van trainingen?
  • Wat is er nodig voor een echte gedragsverandering op de werkvloer?
  • 7 geleerde lessen om de impact van een training te vergroten
  • Wat zijn de belangrijkste online lessen van 2020?
  • En wat is de toekomst van het trainersvak en werkplekleren?

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het Tjipcast YouTube kanaal:

Check zeker ook dit E-book met 100 werkvormen of dit artikel waarin Laura ingaat op de 7 succesfactoren om de transfer tussen leren en werken te vergroten.

Is het tijd om te stoppen met toetsen? Tjipcast 097 met Dominique Sluijsmans

23 november 2020 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 48:50

Voor veel mensen is het maken van een toets of examen reuze spannend. Het is erop of eronder. Beheers je de stof? Lukt het om de meest lastige vragen te beantwoorden? En vooral belangrijk: Is het straks voldoende genoeg om te slagen? Toetsen zijn op veel scholen een belangrijk onderdeel van het leerproces. We kunnen ons bijna geen school voorstellen zonder examens, toetsen of overhoringen. Helaas kan het wel of niet halen van een toets belangrijker worden dan het voorafgaande leerproces. En dat is zonde, want een toets is maar een klein onderdeel van de dagelijkse lespraktijk. Ik sprak hier uitgebreid over met Dominique Sluijsmans. Zij doet al jarenlang onderzoek naar formatief en summatief toetsen. Hoe kijken we als samenleving tegen toetsen aan? Waarom oefenen scholen steeds vaker examens en heeft dat eigenlijk wel zin? En zou het bijvoorbeeld ook mogelijk zijn met toetsen een impuls te bieden om als school te werken aan verbetering en teamleren? Dominique Sluijsmans houdt een onderbouwd en praktisch betoog voor een toetsrevolutie in Nederland. Toetsen is een belangrijke onderdeel van het leren, maar zet het dan wel op een krachtige manier in. Daarmee voorkom je bovendien dat scholieren of studenten een hekel krijgen aan school. Hoe? Luister dan naar deze podcast!

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het Tjipcast YouTube kanaal:

Check ook zeker de boeken die Dominique Sluijsmans heeft geschreven over toetsen en examineren in de boekenkast van Tjip:

Wat betekent het om als leerkracht te werken in de grote stad? Tjipcast 092 met Denise van Schelven, Ahmet Dikbas, Yorrit Luijckx en Adnan Delic

8 oktober 2020 Didactiek en Pedagogiek 43:55

In deze week van het onderwijs zijn Ivar en ik te gast bij ROC Albeda College in Rotterdam. Op uitnodiging van de gemeente Rotterdam. In deze podcast staat de praktijk van alledag centraal. We verkennen wat het betekent om als docent of leerkracht te werken in de grote stad. Je kunt er van alles over lezen en horen, maar wat betekent het nou werkelijk? Is werken in de stad uniek en zo ja: waar zit dit dan in? Klopt het dat veel startende onderwijzers sneller stoppen als ze beginnen in een stedelijke context? En hoe ziet een sterke schakel tussen opleiding en praktijk eruit om dit te voorkomen?

Dit zijn de gasten die aan tafel aanschuiven:

  • Denise van Schelven, is al 25 jaar (op verschillende manieren) werkzaam in het Rotterdamse onderwijs, nu onderzoeker bij het Kenniscentrum Talentontwikkeling en de pabo van Hogeschool Rotterdam, doet promotieonderzoek naar de voorbereiding van leerkrachten op het lesgeven in een grootstedelijke achterstandscontext.
  • Ahmet Dikbas is docent maatschappijleer, lid van het kernteam Strategie en projectleider van diverse onderwijsprojecten, waaronder Albeda Next. Behoorde in 2018 tot de top 3 van MBO  leraren in Rotterdam
  • Yorrit Luijckx, Docent Burgerschap & Duurzaamheid, Projectmedewerker Leergang Burgerschap bij het Albeda College.
  • Adnan Delic, docent geschiedenis aan de Hugo de Groot school in Rotterdam. Hij groeide ook op als kind in Rotterdam Zuid en kent geen ander deze specifieke context en onderwijsomgeving

Enkele links en tips naar initiatieven binnen de gemeente Rotterdam rondom onderwijskwaliteit en het lerarentekort:

Bestaat er zoiets als de Rotterdamse leerkracht? Tjipcast 091 met Noëlle Engels, Else-Marike Visser en Victor van Toer

5 oktober 2020 Didactiek en Pedagogiek 43:01

Vandaag zijn Ivar en ik te gast in Rotterdam. En wel op 5 oktober, op de dag van de leerkracht, of eigenlijk meer de dag van het onderwijs. En we zijn hier op uitnodiging van de gemeente Rotterdam. Waar zijn we dan? Bij het ROC Albeda College op de Rosestraat. Midden in de stad. Albeda College is een regionaal opleidingscentrum en biedt tal van mbo-opleidingen aan zoals economie en ondernemen, zorg, sport, horeca, dans en nog veel meer. Op deze dag van het onderwijs werk ik samen met de Gemeente Rotterdam om twee actuele onderwijsgesprekken te voeren die deze week via dit Tjipcast kanaal te beluisteren zijn. In deze eerste podcast staat de Rotterdamse Leerkracht centraal. We gaan verkennen of er gemeenschappelijke elementen zijn aan te wijzen. Wat is de aantrekkingskracht van het werken in het Rotterdamse Onderwijs? Voor welke uitdagingen kom je te staan? En welke kansen zijn er?

Dit zijn de gasten die aan tafel aanschuiven:

  • Victor van Toer is directeur op basisschool Het Open Venster, een basisschool op Rotterdam zuid in de wijk Lombardijen. Victor maakt zich druk om het lerarentekort en dingen die op leerlingen en scholen worden afgevuurd die niet bijdragen aan de basisontwikkeling van kinderen.
  • Noëlle Engels. Kwam min of meer bij toeval in Rotterdam terecht en is nu al 20 jaar leraar op de Elisabethschool, een basisschool op Zuid, waar ze met veel plezier werkt.
  • Else-Marike Visser Docent Pedagogiek Thomas More Hogeschool, leerkracht bij de Rvko, Projectleider Talentscouting in het onderwijs bij de gemeente Rotterdam 
  • Adnan Delic, docent geschiedenis aan de Hugo de Groot school in Rotterdam. Hij groeide ook op als kind in Rotterdam Zuid en kent geen ander deze specifieke context en onderwijsomgeving.

Enkele links en tips naar initiatieven binnen de gemeente Rotterdam rondom onderwijskwaliteit en het lerarentekort:

Hoe kan wetenschappelijke kennis de kwaliteit van je lessen verbeteren? Tjipcast 088 met Gert Verbrugghen

20 september 2020 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 01:03:33

Er is niets zo praktisch als een goede theorie. Maar in de wereld van onderwijs is er nog wel sprake van een groot gat tussen wetenschap en praktijk van alledag. Maar gelukkig zijn er ook veel positieve voorbeelden! In deze podcast ga ik in gesprek met Gert Verbrugghen. Docent Engels op het Alfrink college in Deurne. Gert gebruikt heel bewust wetenschappelijke kennis om zijn lessen in te richten. Je zou dit ‘evidence informed werken‘ kunnen noemen. Zo werkt hij met een uitgekiend beloningssysteem om positief gedrag en inzet te waarderen.

Iets dat de leerlingen erg waarderen. Maar er zijn meer interessante keuzes die Gert maakt. Bijvoorbeeld de nadruk op leerwerk in plaats van maakwerk. Hij ziet veel voordelen om de leerlingen uit te dagen om kennis te memoriseren (denk aan een gedicht). Om vervolgens de Engelse grammatica regels toe te lichten. Wat zijn aanpak ook bijzonder maakt is de synergie op schoolniveau tussen expliciete hoge verwachtingen (leerprestaties) en ruimte voor iedere leerling om in zijn eigen tempo te werken.

Ook met toetsing maakt het schoolteam onderbouwde keuzes. Er zijn drie formele toetsmomenten met cijfer, bij extra toetsing worden er geen cijfers gegeven. Deze meetmomenten zijn primair bedoeld om te leren van fouten. Elke leerling (en de klas als geheel) krijgt gerichte feedback. Gert is ook sterk voorstander van structuur, regelmaat en orde in de klas. Zo oefent hij met alle leerlingen in het begin van het jaar hoe de klas binnen te komen en wanneer het tijd is om de tas in te pakken (dus niet 10 minuten voor tijd). Allemaal bedoeld om de lestijd zo optimaal mogelijk te benutten. Luister nu naar een bijzonder inspirerend en praktisch gesprek over de brug slaan tussen wetenschap en praktijk!

Het IVO in Deurne bestaat uit 4 deelscholen, Sprongcollege (praktijkonderwijs), Hub van Doornecollege (basis/kader), Alfrinkcollege (mavo) en Peellandcollege (havo/vwo).

Bekijk hieronder het gesprek met Gert op het Tjipcast YouTube kanaal:

Linkjes naar boeken en websites die in het gesprek naar voren kwamen:

Hoe krijgen we in Nederland weer beter onderwijs? (En waarom is dat toch zo ingewikkeld?) Tjipcast 086 met René Kneyber

7 september 2020 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:59:44

In deze podcast spreek ik met René Kneyber, wiskunde docent, kroonlid van de onderwijsraad en auteur van diverse onderwijsboeken. Met René ga ik in gesprek over de vraag hoe we in Nederland weer beter onderwijs krijgen. En hoe het komt dat dit ingewikkelder is dan we vaak denken. We concentreren ons in dit gesprek op ons land, de kwaliteit van beleid en de feitelijke uitvoering daarvan. Waarom? Helaas is de onderwijskwaliteit op tal van gebieden aan het dalen terwijl er meer dan genoeg analyses en rapporten zijn. De overheid wijst snel naar de schoolbesturen (andersom net zo) en regelmatig krijgen opleidingen of leerkrachten kritiek te verduren. Recente pogingen om onderwijs te verbeteren sterven vaak een stille dood (denk aan de rekentoets of het lerarenregister). Wat is er aan de hand? En hoe kan het dat beleid dat zich richt op verbetering faalt in de uitvoering? Met René ga ik in gesprek over deze vragen en concentreren we ons op het gebrekkig lerend vermogen en het korte termijn denken wat ten grondslag ligt aan de actuele onderwijsproblemen. We verkennen welke bouwstenen er zijn om als maatschappij structureel aan beter onderwijs te werken. Waarom staat er bijvoorbeeld in de Grondwet niets over het recht van kinderen op kwalitatief goed onderwijs? Hoe komt het dat we als maatschappij zoveel onderzoeksrapporten produceren zonder dat ze opvolging krijgen? Welke rol kan de wetenschap spelen in deze discussie en is er ook nog een rol voor ethiek en filosofie? Luister nu naar aflevering 86!

Boeken die de moeite waard zijn om te lezen:

Bronnen die ter sprake kwamen in de podcast:

Hoe gaat blockchain ons onderwijs verbeteren? Tjipcast 080 met Wim Pelgrim

22 juni 2020 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:43:25

Blockchain wordt door de consumentenbond de grootste uitvinding sinds die van het internet genoemd. Blockchain maakt het mogelijk data en transacties veilig op te slaan. Zonder tussenkomst van bijvoorbeeld banken. Dit zet veel bestaande opvattingen over veiligheid, toezicht en transparantie totaal op zijn kop. Want er is geen ‘middelpunt’ meer (één iemand die alles controleert). In plaats daarvan zijn alle betrokkenen samen een soort onbreekbare ketting van samenwerkingsrelaties. De spannende vraag is hoe blockchain ons onderwijs kan verbeteren. Daarover ging ik in gesprek met docent Nederlands en blockchain expert Wim Pelgrim. Als ‘IT dummy’ vraag ik hem alles over blockchain. Wat is het? Hoe werkt het? Wat kan het doen in ons onderwijs en wat ook niet? Luister nu naar een buitengewoon interessant gesprek over een uiterst haalbare, spannende (innovatieve) toekomst! Nieuwsgierig naar meer? Luister dan ook zeker eens naar de onderwijspodcast van Wim. De Engelse podcast van Wim is via deze link te beluisteren.

Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland. Tjipcast 078 met Piet de Rooy

8 juni 2020 Didactiek en Pedagogiek 51:42

In deze podcast ga ik in gesprek met emeritus hoogleraar Nederlandse Geschiedenis Piet de Rooy. We doen dit aan de hand van zijn laatste boek: Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland. We starten bij het allereerste begin van onderwijs en werken zo vooruit naar het de 21ste eeuw. Wat kunnen we leren van het onderwijs in het begin van onze jaartelling? Hoe ging het er toen aan toe? Welke ontwikkelingen zijn er sindsdien zichtbaar? We maken wat sprongen in de tijd naar 1800. Het onderwijs in Nederland was weinig gestructureerd, maar in de loop van de negentiende eeuw veranderde dat snel. Meer en meer gaat de overheid eisen stellen. Gelijke kansen worden belangrijker: goed onderwijs voor iedereen. Maar onderwijs ging (en gaat?) zeker ook over excellentie. Dat uit zich in type schooladvies (Gymnasium of Mavo?), toegang tot een vervolgopleiding en dus de kans op werk. Onderwijs was tot dan toe een gevolg van de standenmaatschappij. Maar vanaf de jaren zestig zijn er nieuwe geluiden hoorbaar: onderwijs zou moeten gaan om kinderen bij elkaar brengen! Gelijkheid, ‘community’ en het kind centraal stellen worden belangrijke sleutelwoorden. Tegelijkertijd ontstaat er een grotere nadruk op efficiency en ‘meten’. Het zijn vandaag nog steeds drie verschillende zienswijze op onderwijs die met elkaar strijden. Op school, in de politiek en bij ouders en kinderen zelf. Hoe breng je de balans tussen excellentie, gelijke kansen en efficiency? En wat kunnen we leren van deze geschiedkundige lessen als we het onderwijsdiscours vandaag de dag aanschouwen? Veel luisterplezier!

  • www.lokocartoons.nl

Het boek van Piet de Rooy is absoluut de moeite waard om te lezen:

Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland

Tjipcast 076 met Paul Kirschner: Hoe leren kinderen?

25 mei 2020 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:59:32

In deze podcast ga ik in gesprek met emeritus hoogleraar Paul Kirschner over twee fundamentele vragen: Hoe leren kinderen? En wat is de rol van een leerkracht? Paul Kirschner is emeritus hoogleraar Onderwijspsychologie aan de Open Universiteit en bekleedde daarnaast diverse vergelijkbare leerstoelen. Hij wordt gezien als internationaal expert en schreef meer dan 350 wetenschappelijke publicaties. Kirschner wordt ook wel het wetenschappelijk geweten binnen het onderwijs genoemd. Hij strijdt onvermoeibaar tegen ongefundeerde onderwijsmythes en hypes die volgens hem vaak meer kwaad dan goed doen. Want waarom zou je met kinderen ‘zomaar’ gaan experimenteren met radicaal nieuwe onderwijsvormen? Dat doen we in een ziekenhuis toch ook niet met mensen? In ons gesprek tilt Paul Kirschner onze eerste vraag naar een hoger niveau: Hoe leren mensen eigenlijk? Met talrijke simpele maar krachtige voorbeelden legt Paul Kirschner glashelder uit hoe leren ‘werkt’. Zo spreken we uitgebreid over het verschil tussen ons werkgeheugen en het langetermijngeheugen. Maar ook over het belang om voort te bouwen op cognitieve denkschema’s en in te zetten op herhaling. Leren rekenen, schrijven of lezen gaat niet vanzelf. Het vraagt begeleiding, structuur en aandacht voor instructie. Luister nu naar een boeiend gesprek over het verschil weten tussen cat en kat, hoe succes leidt tot motivatie (en niet andersom) en wat een goede leerkracht dagelijks doet in de klas!

Meer weten? Enkele boeken die de moeite waard zijn om te lezen:

Tjipcast 075 met Vivian Tevreden: Bestaan er bouwstenen om te werken aan innovatie in een school?

19 mei 2020 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren, Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:39:21

Met Vivian Tevreden werk ik nu twee jaar met veel plezier samen binnen het Masterprogramma Leiderschap en Innovatie, Kind en Educatie aan de Katholieke Pabo in Zwolle. In deze podcast reflecteren we op de ervaringen met formele en informele schoolleiders die participeren in dit programma. Hoe werken ze aan innovatieprocessen? Zijn er bepaalde bouwstenen te identificeren? Hoe begin je? Waar loop je tegenaan in de dagelijkse praktijk en welke valkuilen kan je wellicht voorkomen?