hoge verwachtingen

Hoe krijgen we jongeren (weer) geïnteresseerd in wiskunde?

Het kantoor van hoogleraar Joost Hulshof is uniek. In elke hoek zie je stapels wis- en natuurkunde boeken. Aan de muur hangen maar liefst twee krijtborden volgeschreven met formules, op het volle bureau vind je een indrukwekkende verzameling rubix cubes, fotolijstjes en allerlei gekke gebruiksvoorwerpen. Aan het plafond hangt een paraplu (“leuk om mee te rekenen!”). Het wordt gauw duidelijk: Hier word nagedacht in een andere taal: de taal van cijfers, formules, vergelijkingen en algebra.

Ik ben afgereisd naar mijn Alma mater: de Vrije Universiteit Amsterdam. Maar ik ben op een hele andere afdeling en in een voor mij toch redelijk onbekende en complexe wereld beland. De wereld van de wiskunde. Ik ben te gast bij prof. dr. Joost Hulshof. Hij bekleedt de leerstoel mathematical analysis. In deze podcast praten we over de schoonheid van wiskunde. Over nieuwsgierigheid, creativiteit en het toegankelijk maken van deze prachtige discipline bestaande uit cijfers, pizzapunten, rookwolken en vliegtuigen. Wiskunde is overal! Om dit te snappen moet je wel goed leren rekenen en de lat hoog leggen.

Joost gebruikt tal van voorbeelden en toepassingen om te laten zien hoe wiskunde in de dagelijkse wereld zichtbaar wordt en hoe leuk het is om met jongeren te puzzelen. Ook geeft hij concrete handvatten hoe we jongeren geïnteresseerd kunnen krijgen in de wiskunde. Om dat te bereiken is er wel iets nodig in het Nederlandse onderwijs! Bereid je voor op een uitgebreid en ontzettend leuk gesprek!

Kijk zeker eens op de website van Joost en check zijn oratie, of deze leuke filmpjes met uitleg.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe is het om te leven met een zorgintensief kind dat naar school gaat?

Vandaag ben ik te gast bij Voortgezet Speciaal Onderwijs school de Hoge Brug in Rotterdam. Een school voor zml-onderwijs (zeer moeilijk lerende leerlingen) waar ongeveer 150 leerlingen naartoe gaan. Deze aflevering maak ik in samenwerking met de gemeente Rotterdam. We maken een speciale aflevering over de samenwerking tussen ouders en school als het gaat om kinderen en jongeren met een beperking. Wat is er nodig om dit te organiseren? En hoe blijf je bewust elkaars perspectief zien en erkennen? Check voor meer informatie over het samenwerkingsverband koers voortgezet onderwijs regio Rotterdam Koersvo.nl of ga naar: onderwijs010.nl

In deze podcast ga ik in gesprek met:

  • Annemarie Rodenburg, beleidsmedewerker bij koersvo en als moeder ervaringsdeskundige met een zorgintensieve zoon van 23
  • Karin Catsman, ondersteuningscoordinator bij de Hoge brug in Rotterdam, al 44 jaar werkzaam in het onderwijs.

En let op! Matzer theaterproducties speelt begin 2024 vijf keer de voorstelling BROOS! Een ontroerende theaterproductie over hoe je jezelf kunt kwijtraken in de zorg om een ander. Je kunt hier kaartjes bestellen!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Van individueel naar inclusief onderwijs. Met Bert Wienen

Onderwijs en zorg raakt steeds meer met elkaar verweven in het primair- en voortgezet onderwijs. Steeds meer kinderen krijgen met jeugdzorg te maken of andere gemeentelijke instanties. Er is een grote nadruk op het individuele welbevinden van kinderen op school. En jongeren krijgen al een snel een label opgeplakt als dit welbevinden en presteren in het gedrang komt. Gek genoeg laten studies zien dat kinderen de laatste jaren angstiger zijn en ook meer kampen met psychische problemen.

Het uitgangspunt nu is bijna altijd: ‘Wat heeft het kind nodig? Welke expertise kunnen we inschakelen? Hoe gaan we andere partijen positioneren?’ Met als gevolg dat er allerlei ‘experts’ de school binnenkomen met (goedbedoelde) ideeën, oplossingen en methodieken om kinderen te helpen. De vraag is of deze methodiek en zienswijze eigenlijk wel zo’n goed idee is. Is de slinger niet te ver doorgeslagen naar het individuele kind?

Kan het anders, slimmer en effectiever? En wat zouden kansrijke ‘sleutels’ zijn om dit te realiseren? Mijn gast Bert Wienen houdt een pleidooi om terug te keren naar de basis van ‘goed onderwijs’ en het belang van de leerkracht (of docent) centraal te stellen. We verkennen hoe zou dit eruit kan zien en welke stappen dan nodig zijn. Bert Wienen is auteur van het boek ‘Van individueel naar inclusief onderwijs, pleidooi voor minder labelen en meer aandacht voor de kracht van onderwijs‘.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe zorg je ervoor dat leerlingen gemotiveerd teksten schrijven?

Het gaat niet goed met het schrijfonderwijs in Nederland. Dit is een zorgelijke ontwikkeling omdat leren schrijven op een heel wezenlijke manier samenhangt met tal van fundamentele lesactiviteiten zoals leren lezen (en begrijpen wat je leest), kennis opdoen over de wereld en ‘leren leren’ zoals een correcte samenvatting kunnen maken. Leerlingen goed een tekst laten schrijven is veel meer dan een verhaal opschrijven met interpuncties en gebruik van hoofdletters. Er zijn diverse genres waar leerkrachten hun leerlingen mee in aanraking kunnen laten komen. Denk aan een vertelling of procedure (stapsgewijze instructie). Elke genre kent een specifieke opbouw, voorbereiding en vraagt gerichte oefening. De ervaring leert dat dit schrijven (en lezen!) voor leerlingen erg de moeite waard maakt!

In deze podcast praat ik over het gebruik van genres met Suzanne van Norden en Femke Cools. Aan de hand van diverse voorbeelden uit de dagelijkse schoolpraktijk bespreken wat genres precies zijn, hoe je ermee aan de slag kan gaan en welke kennis leerkrachten nodig hebben. Ook laten we zien hoe werken met genres leidt tot leergierige leerlingen.

Over mijn gasten:

  • Suzanne van Norden is auteur van diverse boeken over schrijf- en taalonderwijs in het basisonderwijs en begeleidt scholen die hun schrijfonderwijs willen verbeteren.
  • Femke Cools is als bovenschools TaalPlusKlas-coördinator betrokken bij 8 Tielse VVE-scholen van 3 besturen. Ze traint teams op het gebied van taal en lezen en houdt zich momenteel veel bezig met de kwaliteitsverbetering van het schrijfonderwijs.

De boeken van Suzanne zijn absoluut aanraders. Check ze hieronder!

Iedereen kan leren schrijven, schrijfplezier en schrijfvaardigheid in het basisonderwijs

Wat een goede tekst! Gids voor schrijven in 10 genres voor het basisonderwijs

Hieronder vind je enkele foto’s van het werk van leerkrachten en leerlingen die in de podcast voorbijkwamen:

“Als je goed wilt nadenken over iets, dan moet je eens proberen om het op te schrijven”
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

De dagelijkse praktijk van kennisrijk en thematisch onderwijs op de basisschool

In deze podcast bespreken we de dagelijkse praktijk van het Nederlands Kennis Curriculum. Het Nederlands Kenniscurriculum (NKC) is een kennisgericht basisschoolcurriculum: een concrete en kennisgerichte invulling van de kerndoelen van het onderwijs in Nederland. Met het NKC kunnen scholen en leerkrachten zelfstandig hun onderwijs vormgeven. Hoe werkt dit in de praktijk? Hoe ga je er als team mee aan de slag? En hoe ziet de dagelijkse uitvoering eruit? Hierover praat ik met Wieteke de Wit, leerkracht op de Jan Ligthartschool in Arnhem. Ze is curriculum ontwikkelaar bij het NKC en Alex Koks. Projectleider van het Nederlands Kennis Kenniscurriculum (NKC) bij de School of Education and Society van Academica University of Applied Sciences. Expert op het gebied van curriculum implementatie en ontwikkeling in het PO.

Let op: Eerder dit jaar maakte in een speciale aflevering over de onderliggende bouwstenen van het NKC. Dit is aflevering 231 en is te bekijken via deze link.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe geef je goed les aan jonge kinderen in het speciaal basisonderwijs?

In deze podcast staat het speciaal basisonderwijs centraal. Ik ga hierover in gesprek met Diane Faber, leer- en gedragsspecialist, specialist jonge kind en bovenal leerkracht op de Michaëlschool in Amersfoort. Ze staat voor groep 1,2 en 3. Aan de hand van concrete lesvoorbeelden en diverse praktijksituaties gaan we in gesprek over lesgeven aan jonge kinderen in het speciaal basisonderwijs. We bespreken het belang van aandacht, taalgebruik, voorlezen, heldere instructie en het hebben van hoge verwachtingen. Ook naar ouders toe. We gaan dieper in op het gebruik van muziek, zang en de begeleiding van spel om als klas samen te leren.

Deze podcast is totstandgekomen in samenwerking met Malmberg. In het najaar van 2023 maak ik twee podcast waarin ik op zoek ga naar persoonlijke verhalen van leerkrachten en docenten die het hart raken. Kijk voor meer informatie over wat Malmberg allemaal doet voor het onderwijs op Malmberg.nl.

Hieronder vind je ook nog een serie foto’s van de betreffende lesmomenten die in de podcast besproken werden. De bronnen en foto’s die in het gesprek genoemd worden zijn direct zichtbaar tijdens het bekijken van de opname via YouTube.

Boeken en linkjes die in het gesprek voorbijkwamen:

  • De tien geboden voor het brein
  • De leeuw in de muis
  • 5e hoornconcert van Mozart, kleine disclaimer: In de podcast noemt Diane het 5e hoornconcert van Mozart, maar ze bedoelde het 4e hoornconcert en daaruit het derde deel (het rondo). Er zijn 4 hoornconcerten van Mozart bewaard gebleven, van 2 andere concerten zijn slechts fragmenten bekend.
  • Over het belang van fonemisch bewustzijn en de relatie met woordenschat, automatisering, woordherkenning, klik hier

Andere literatuur die de moeite waard is om na te slaan?

Skoe, E., Krizman, J., & Kraus, N. (2013). The Impoverished Brain: Disparities in Maternal Education. The Journal of Neuroscience, 17221–17231

Levitin, D. (2013). Ons muzikale brein. Amsterdam: Atlas.

Kraus, N. (2014). , Auditory learning through active engagement with sound: biological impact of community music lessons in at-risk children. Frontiers in neuroscience, 8:1-12.

Hyde, K., Lerch, J., Norton, A., Forgeard, M., Winner, E., Evans, A., & Schlaug, G. (2009). The Effects of Musical Training on Structural Brain Development. The Neurosciences and Music III: Disorders and Plasticity: Annals of the New York Acadademy of Sciences, 182–186. 

Rouwhorst, C. (2005). Kinderen en muziek. Utrecht: Spectrum.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!