Let’s talk evidence – The case for combining inquiry-based and direct instruction.
Het is wellicht handig om de volledige publicatielijst van Ard te bezoeken, dat kan hier.
Inquiry and learning, by Chin and Duncan (2021)
Kim Cordewener en Anna Bosman brachten recent een nieuw boek uit over spellingonderwijs op de basisschool. Het boek beschrijft welke kennis je als leerkracht nodig hebt om kwalitatief hoogstaand spellingonderwijs te geven. In deze podcast gaan we dieper in op de historie van schrijven en spellen, de ontwikkeling van spellen en de bijbehorende didactiek. Aangezien Kim en Anna allebei wetenschapper zijn is dit boek geheel wetenschappelijk onderbouwd en vertaald naar de praktijk.
Vragen die aan bod komen zijn onder andere:
Meer over mijn gasten:
Dr. Kim Cordewener is docent aan het onderwijsinstituut Pedagogische en Onderwijswetenschappen van de Radboud Universiteit. Kim stond aan de basis van de opleiding tot basisschoolleerkracht Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs. Daarnaast is zij als onderzoeker verbonden aan het Behavourial Science Institute van de Radboud Universiteit.
Prof. dr. Anna Bosman. Anna is onderzoeker en docent verbonden aan het Behavourial Science Institute en het Onderwijsinstituut Pedagogische Wetenschappen en Onderwijswetenschappen van de Radboud Universiteit. Daarnaast heeft zij de opleiding tot basisschoolleerkracht Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs opgericht. Anna is ook de initiator van de masteropleiding Curriculumopleiding voor Primair Onderwijs.
Ik kan je het boek van harte aanraden! Je kunt het bestellen via deze link.
Wanneer je als kind niet goed leert lezen, is het later zeer uitdagend om mee te kunnen komen in onze maatschappij. Leren lezen is een kerntaak voor elke basisschool. Leren lezen en het bevorderen van gelijke kansen zijn nauw aan elkaar verbonden. Toch is de kwaliteit van lesgeven op het gebied van lezen onder de maat. Nederland doet het vergeleken met andere landen elk jaar een beetje minder als het gaat om lezen. Steeds meer leerlingen hebben moeite met het begrijpen van een tekst. En dat heeft grote alledaagse gevolgen. Een recept van de dokter nalezen, een recept uit een kookboek doornemen of vacatures uitpluizen: mensen lezen de hele dag. Waar gaat het mis in het primair onderwijs? En bovenal: Hoe kunnen we het tij keren?
Voor een integrale aanpak op het gebied van begrijpend lezen is het nodig diverse factoren bij elkaar te brengen. Woordenschat, kennis van de wereld, hoogwaardige instructie en bovenal: een doorlopende lijn voor leerlingen. Over deze visie op lezen ga ik in gesprek met expert taal- en leesonderwijs Marita Eskes aan de hand van haar laatste boek: Begrijpend lezen in een doorlopende lijn.
Marita Eskes heeft gewerkt als leerkracht, leescoördinator en remedial teacher in het basisonderwijs. Ze is bekend als auteur van het boek Technisch lezen in een doorlopende lijn. Marita begeleidt basisscholen bij het versterken van de onderwijskwaliteit en het verbeteren van de leesresultaten samen met Marcel Schmeier. Check voor meer informatie: www.gewoongoedlesgeven.nl
De kwaliteit van de lerarenopleidingen in Nederland ligt de afgelopen onder een vergrootglas. Er is veel discussie over wat een leraar wel of niet zou ‘moeten kunnen’. Het is een centrale vraag bij het uitwerken van het beroepsbeeld voor leraren. Ook om hier bijvoorbeeld meer centrale regie op te kunnen voeren. Anne Fleur Kortekaas en Fred Janssen doen onderzoek naar deze vraagstelling. Ik ga uitgebreid met ze in gesprek over het belang van een leven-lang leren van leraren. Ze onderbouwen in dit gesprek het belang om de inrichting van opleidingen en voortgaande professionalisering te laten informeren door wat we weten over goed onderwijzen en over leren van leraren.
In deze aflevering bespreken we de huidige wetenschappelijke inzichten over het leren van leerkrachten, vergelijken dit met het buitenland en bespreken eerste denkrichtingen en ideeën over ‘geïntegreerd opleiden’ aan de hand van beroepstaken. Om vervolgens stil te staan bij de vraag hoe hier vanuit samenhang en waardering regie op te voeren in Nederland.
Meer over mijn gasten aan tafel:
Anne Fleur Kortekaas is universiteit hoofddocent onderwijswetenschappen aan de Vrije Universiteit Amsterdam en opleidingsdirecteur van de Educatieve Master Primair Onderwijs (EMPO)
Fred Janssen is hoogleraar didactiek van de Natuurwetenschappen en directeur van het Interfacultair Centrum voor Lerarenopleiding, Onderwijsonderzoek en Nascholing van de Universiteit Leiden (ICLON)
Het whitepaper ‘Wat is belangrijk dat leraren leren’ biedt een integratie van inzichten uit onderzoek naar leren van leraren. Het whitepaper ‘Gemeenschappelijk taal voor goed onderwijzen‘ heeft de ondertitel: Een ontbrekende schakel voor samen opleiden en professionaliseren in onderwijsregio’s en bevat een synthese van inzichten over goed onderwijzen.
In deze aflevering praat ik met Kees van Overveld over pesten. Kees is gedragsdeskundige, onderwijsexpert op het gebied van klassenklimaat, gedrag en sociaal emotioneel leren en auteur van diverse onderwijsboeken. We bespreken de kenmerken van pestgedrag, de relatie met groepsvorming in de klas en de rol die de leerkracht hierin heeft. We blikken ook terug op de afgelopen jaren waarin er verschillende beleidsinitiatieven zijn geweest om pesten de wereld uit te helpen. Wat heeft wel geholpen, wat ook niet? Tot slot bespreken we wat leerkrachten wel en niet kunnen doen om succesvol pesten de kop in te drukken. Hier vind je meer artikelen van Kees over pesten, groepsgedrag en kansrijke interventies.
Deze hele aflevering gaat over goed leren lezen en spellen op de basisschool. Ik praat hierover Shirley Snip, Maureen Grevink en Sanne de Vries. Aan de hand van de wetenschappelijke methodiek Zo leer je kinderen lezen en spellen bespreken we wat de meest gemaakte fouten in de praktijk zijn. En natuurlijk hoe je deze fouten kunt voorkomen!
Over mijn gasten:
Shirley Snip is leerkracht in het primair onderwijs en scholingspartner van José Schraven. Als leerkracht heeft ze ruime ervaring in de groepen 1 tot en met 8. Als scholingspartner geeft ze cursussen en workshops over de methodiek Zo leer je kinderen lezen en spellen en ondersteunt teams bij de invoering hiervan. Dit doet ze ook voor de methode Staal.
Maureen Grevink is leerkracht en staat nu 23 jaar voor de klas in het basisonderwijs waarvan de laatste jaren in het speciaal basisonderwijs. Marleen is scholingspartner van José Schraven in de methodiek ‘Zo leer je kinderen lezen en spellen’. En tevens auteur van de nieuwe Staal Spelling methode.
Sanne de Vries, leerkracht basisonderwijs en werkt nu 15 jaar in het PO. Sinds 3 jaar sta ik voor groep 3 en houd zich bezig met het (technisch) leesonderwijs. Naast voor de klas staan is ze voorzitter van het leerteam Taal/lezen bij op school (basisschool de Regenboog, tuindorp). Volgt op dit moment de cursus over de methodiek.
Bronnen die voorbijkwamen tijdens het gesprek:
In deze podcast staat het speciaal basisonderwijs centraal. Ik ga hierover in gesprek met Diane Faber, leer- en gedragsspecialist, specialist jonge kind en bovenal leerkracht op de Michaëlschool in Amersfoort. Ze staat voor groep 1,2 en 3. Aan de hand van concrete lesvoorbeelden en diverse praktijksituaties gaan we in gesprek over lesgeven aan jonge kinderen in het speciaal basisonderwijs. We bespreken het belang van aandacht, taalgebruik, voorlezen, heldere instructie en het hebben van hoge verwachtingen. Ook naar ouders toe. We gaan dieper in op het gebruik van muziek, zang en de begeleiding van spel om als klas samen te leren.
Deze podcast is totstandgekomen in samenwerking met Malmberg. In het najaar van 2023 maak ik twee podcast waarin ik op zoek ga naar persoonlijke verhalen van leerkrachten en docenten die het hart raken. Kijk voor meer informatie over wat Malmberg allemaal doet voor het onderwijs op Malmberg.nl.
Hieronder vind je ook nog een serie foto’s van de betreffende lesmomenten die in de podcast besproken werden. De bronnen en foto’s die in het gesprek genoemd worden zijn direct zichtbaar tijdens het bekijken van de opname via YouTube.
Boeken en linkjes die in het gesprek voorbijkwamen:
Andere literatuur die de moeite waard is om na te slaan?
Skoe, E., Krizman, J., & Kraus, N. (2013). The Impoverished Brain: Disparities in Maternal Education. The Journal of Neuroscience, 17221–17231
Levitin, D. (2013). Ons muzikale brein. Amsterdam: Atlas.
Kraus, N. (2014). , Auditory learning through active engagement with sound: biological impact of community music lessons in at-risk children. Frontiers in neuroscience, 8:1-12.
Hyde, K., Lerch, J., Norton, A., Forgeard, M., Winner, E., Evans, A., & Schlaug, G. (2009). The Effects of Musical Training on Structural Brain Development. The Neurosciences and Music III: Disorders and Plasticity: Annals of the New York Acadademy of Sciences, 182–186.Â
Rouwhorst, C. (2005). Kinderen en muziek. Utrecht: Spectrum.
Het rekenonderwijs in Nederland staat onder druk. De resultaten zijn niet goed en het blijft lastig het tij te keren. In deze podcast ga ik samen met Peter Langerak op zoek naar de onderliggende verklaringen. Nederland heeft bijvoorbeeld ontzettend veel rekendoelen. Daarnaast is ons rekenonderwijs te typeren als een monocultuur. Er is één onderliggende visie op rekenen die voor iedereen leidend is, ook al is hier veel kritiek op te geven. Robbert Dijkgraaf waarschuwde al in 2009 dat deze monocultuur zorgwekkend is, omdat het tot verarming leidt. Dat schreef hij in het het KNAW-rapport over rekenonderwijs. Daarin werd opgeroepen tot meer wetenschappelijk onderzoek naar rekenonderwijs: stimuleer onderzoek naar rekenonderwijs en vergroot het palet van het onderzoek. Hoog tijd om in 2023 pas op de plaats te maken en te bepalen waar we nu als samenleving staan als het gaat om kinderen goed te leren rekenen.
Peter Langerak is onderwijspedagoog bij het Nederlands Mathematisch Instituut. Peter begeleidt scholen in het gebruik van de methode Foutloos Rekenen, ontwikkelt de methode door zodat het een volledige basisschoolmethode wordt en doet een promotieonderzoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Hieronder nog wat interessante leessuggesties:
