leren

Hoe krijg je scholieren geïnteresseerd in het vak van leerkracht? Tjipcast 040 met Inge Brummel en Joyce van Dam

26 november 2019 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 32:36

In de regio Zwolle kunnen middelbare scholieren als bijbaantje aan de slag op een basisschool. Ze doen zo niet alleen werkervaring op, ze maken kennis met het vak van leerkracht en verdienen er een mooi zakcentje mee. Een innovatief en spannend project dat het lerarentekort op een andere manier aanpakt. En met succes! Middelbare scholieren helpen de leerkracht met hand en spandiensten, maar hebben ook de kans eigen initiatieven te ontplooien. In deze Tjipcast praat ik uitgebreid met de initiatiefnemers Inge Brummel en Joyce van Dam. Het project ’tutoring’ bij de stichting Openbaar Onderwijs Zwolle zit vol met leerzame lessen en mooie verhalen. Deze podcast breng ik uit in co-creatie met Arbeidsmarktplatform PO.

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Middelbare scholieren en kiezen voor de pabo: een lastige combinatie?
  • Het idee van tutoring als manier om scholieren bekend te laten worden met lesgeven op school
  • Begeleiding van middelbare scholieren die helpen op de basisschool
  • Bijbaantje: hoeveel verdien je eigenlijk?
  • Wat leer je er van als middelbare scholier?
  • Eerste initiatief: start en uitbouw van het project
  • Samenwerkingsvorm: hoe pak je het aan?
  • Successen van het tutoring project in de spotlight
  • Doorbouwen en de nabije toekomst: hoe nu verder?
  • Meer informatie: check arbeidsmarktplatform PO

Hoe maak je van een schoolplein een aantrekkelijke, groene speelomgeving? Tjipcast 038 met Paul van Eerd

20 november 2019 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 00:34:57

De meeste schoolpleinen in Nederland zijn saai, voornamelijk bestraat en bieden niet al te veel spannende speelmogelijkheden. Eigenlijk is dat gek, want waarom zou de natuur niet een hoofdrol spelen als kinderen buiten spelen? Paul van Eerd transformeert schoolpleinen tot natuurspeelplaatsen. Met water, verhogingen, zand, natuur en van alles te doen. Dit heeft voordelen. Niet alleen spelen kinderen makkelijker zelfstandig, er wordt een groot beroep gedaan op verbeelding, creativiteit en samenspelen. In deze podcast ga ik in gesprek over waarom en hoe Paul te werk gaat. Hij werkt namelijk altijd samen met kinderen, ouders en leerkrachten! Zo is het maakproces op zichzelf al een leerzame ervaring.

  • www.lokocartoons.nl

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Waarom is een groen schoolplein de moeite waard?
  • Hoe netjes en overzichtelijk leidt tot saaie schoolpleinen
  • Hoe begin je als school, groep ouders of kinderen met vergroenen?
  • Relatie tussen spelen en natuur
  • Hoe we vroeger keken naar spelen en pauze
  • Natuurlijke spel aanleidingen
  • Niks weggooien terwijl je werkt aan een groen schoolplein
  • Waarom kinderen het leuk vinden om in een tuin te werken
  • Nieuwe projecten en plannen

Hoe kun je als professional regie nemen over innovatie? Tjipcast 037 met Bart Bossink

18 november 2019 Innoveren en Verbeteren, Leiderschap en Verandermanagement 57:22

Innovatie associëren we nog vaak met een heel slim idee of technisch briljante uitvinding. Maar succesvol innoveren is veel meer dan dat. Zo vraagt innovatie procesmanagement, aansturing en vooral regie. Alleen zo kan een idee ook uiteindelijk onder de streep waarde toevoegen aan werkprocessen, producten en klanten. Het goede nieuws is ook dat innovatie volgens innovatiespecialist en hoogleraar Bart Bossink door elke organisatie is te realiseren. Door de processen beheersbaar, bestuurbaar en organiseerbaar te maken. In Tjipcast 037 ga ik met Bart Bossink in gesprek over innovatiemanagement. Wat zijn de grootste valkuilen? Hoe ontwikkel je als manager, professional of expert een scherpe blik op de bijbehorende processen? En op wat voor manier is duurzaamheid en maatschappelijke verantwoord ondernemen verbonden aan innovatiemanagement in de 21ste eeuw? Luister of kijk naar een verfrissend perspectief op vernieuwing en innovatie in (en tussen!) organisaties!

  • www.lokocartoons.nl

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Wat is innovatie eigenlijk?
  • Waarom is innovatie moeilijk te managen?
  • Innoveren als continue proces
  • Ondernemerschap en de relatie met innovatie
  • Aansturing, doorgroeien en bouwen: van goed idee naar werkende onderneming
  • De buitenwereld naar binnen halen, hoe doe je dat?
  • Rapid prototyping
  • Mensen geloven niks, totdat je iets laat zien (zelfs als het niet werkt)
  • Klanten onderdeel maken van het innovatieproces
  • Iets kunnen maken en ‘het’ zien!
  • Leiderschapsvaardigheden en kampioenschap
  • Waarom management nog steeds heel belangrijk is
  • De bestaande taart verdelen, of een nieuwe taart bakken?

Is het tijd voor een digitale revolutie in het beroepsonderwijs? Tjipcast 036 met Daphne Meijer van ROC Friese Poort

13 november 2019 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Tjipcast 43:07

Een van de grote uitdagingen in het beroepsonderwijs is digitalisering. Studenten zijn continue online en verwachten in toenemende mate dat hun school dat ook is. Maar hoe ga je als beroepsopleiding mee met deze technologische ontwikkelingen zonder de kwaliteit van het onderwijs op het spel te zetten? Wat vraagt dit van onderwijsprofessionals, managers en onderwijsontwikkelaars? Is het nodig dat zij ook ‘digital experts” zijn? En als een ROC voor een opleiding alle werkprotocollen, informatie en kennis vooraf online aanbiedt: hoe ziet een lesuur er dan uit waar studenten samenkomen? Volgens Daphne vraagt dit ondermeer een coachende rol van docenten. Maar dat betekent niet dat kennis onbelangrijk is! Je kunt alleen begeleiden als je boven de materie staat. En dat vraagt net zo goed kennis van examineren, begeleiden en didactiek. Hoewel deze didactiek volop in beweging is. Luister of kijk naar een prachtige toelichting van Daphne in hoe ROC Friese Poort werkt aan digitalisering, onderwijsvernieuwing en professionele ontwikkeling!

cartoon gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Digitalisering, waar moeten we beginnen? Misschien vooral bij de schooldirecteuren en docenten?
  • Waarom ICT niet weg te denken is in het beroepsonderwijs
  • Verder kijken en doen dan mailen, word en excel: programmeren, ontwerpen en innoveren
  • E learning in het onderwijs
  • Beroepsonderwijs kan niet 100% digitaal worden, het gaat om de combinatie: blended learning
  • Leren in de praktijk en digitalisering
  • Moet je straks nog naar school?
  • Wat vraagt het van docenten?
  • Valkuilen, tips en trucs bij de start, implementatie en veranderaanpak
  • Het belang van live ontmoetingen
  • Toekomst muziek?

Hoe wordt de mens gevormd door zijn tribe? Tjipcast 035 met Daniëlle Braun

10 november 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 1:00:38

Wat is een organisatiecultuur? Hoe kun je het begrijpen en welke invloed heeft cultuur op samenwerking, verandering en leiderschap? In deze Tjipcast ga ik in gesprek met corporate antropoloog Daniëlle Braun. Ze is expert op het gebied van organisatiecultuur en leiderschap. Met prachtige voorbeelden van over de hele wereld legt ze uit waarom de mens van nature gevormd is door zijn tribe. En hoe de ‘grammatica’ tussen mensen voor een groot deel onze dagelijkse realiteit bepaalt. In onze privéwereld, maar net zo goed als we in organisaties werken! Veranderen is daarom veel meer dan het harkje veranderen of de strategie herschrijven. Het vraagt onderzoek, echte gesprekken en nieuwe rituelen.

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Hoe wij tribale wezens zijn, wat groepsvorming doet en het belang van sociale conventies
  • Hoe onze aandacht vooral naar individuen wordt getrokken in organisaties en waarom dat niet altijd werkt
  • Cultuur als een deken die over mensen heen ligt
  • Hoe communiceer je met ‘een cultuur’?
  • Het belang van antropologisch onderzoek en participatie (associëren en dissociëren / in- en uitzoomen)
  • Wat we kunnen leren van andere culturen
  • Leren van andere leefomgevingen
  • Systemen in organisaties en onze maatschappij en hoe dit de mens ‘ontzielt’
  • Anders durven kijken, het belang van afleren en minder in categorieën kunnen denken (oordelen)
  • De rol van nieuwsgierigheid

Wat is de oorzaak van de niveaudaling van ons onderwijs? Tjipcast 034 met Wim van den Broeck

6 november 2019 Didactiek en Pedagogiek 00:58:45

Er is een fundamentele crisis in het onderwijs gaande. Resultaten dalen al jaren. Toenemende medicalisering, extra zorgtaken en continue innovatie van onderwijs maken het niet makkelijk het tij te keren. Leerkrachten voelen zich bedreigd in de kernopdracht van hun vak: lesgeven. Als we dit willen veranderen dan vraagt dit een grondige maatschappelijke discussie over welk doel onderwijs heeft. En het is nodig kennis te benutten van hoe kinderen leren en welke rol een leerkracht hierin heeft. Zodat we niet weglopen met ongefundeerde perspectieven op leren, kennisoverdracht en de ontwikkeling van jonge kinderen. Wetenschap kan hier veel aan bijdragen! In deze podcast ga ik hierover in gesprek met Wim van den Broeck. Professor in ontwikkelings- en onderwijspsychologie en methodoloog aan de vrije universiteit Brussel.

cartoon gemaakt door www.lokocartoons.nl

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Verkenning van de maatschappelijke discussie omtrent wat ‘goed’ onderwijs is
  • Niveaudaling van onderwijs: een veranderende onderwijsvisie
  • Cultuuroverdracht zoals lezen, schrijven en rekenen
  • Groep versus individu (wat is de norm)
  • Doelen bepalen
  • Onderwijs afstemmen op het talent van het kind: kan dat?
  • Als het individu de absolute norm is, waarom zouden we ons dan nog zorgen maken als iemand achterblijft in zijn ontwikkeling?
  • Gelijke kansen
  • Een individuele onderwijsbehoefte is niet gemakkelijk te bepalen
  • Dient het onderwijs om alles aan te bieden?
  • Socialisering van onderwijs
  • Individualisering van het onderwijs: trend van verdere medicalisering
  • Wat wetenschap wel en niet kan als het gaat om onderwijs
  • Instrumentalisering van het onderwijs: hoe meer kennis, hoe beter het onderwijs?
  • De weg omhoog?

Hoe bouw je aan een topteam? Tjipcast 033 met Katja Staartjes

4 november 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 52:50

Katja Staartjes is een zeer ervaren bergbeklimmer en expeditieleider. Katja was de eerste Nederlandse vrouw die de top van de Mount Everest bereikte. Ze schrijft hier prachtige verhalen over en geeft over de hele wereld lezingen over leiderschap, samenwerken en optimaal presteren. Ze gebruikt hiervoor haar rijke klimervaring. Bergbeklimmen is bij uitstek teamwork op het scherpst van de snede. Alleen bereik je niets. En het gaat op een berg over leven en dood. Katja illustreert deze reis naar de top met prachtige voorbeelden. Topteams werken vanuit een gedeelde ambitie, vertrouwen, zelfkennis, wederkerigheid en bijvoorbeeld discipline. Luister of kijk naar een gesprek over grote hoogte bereiken, durven omkeren, ‘écht willen’, je valkuilen kennen en het ontwikkelen van doorzettingsvermogen!

Cartoon gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Over klimmen en de top bereiken
  • Over het boek Topteams!
  • Optimale teamsamenstelling en voorbereiding
  • Kwetsbaarheden en grenzen van leiderschap
  • De basis op orde, hoe werk je hier elke dag aan?
  • Commitment en discipline
  • De top bereiken en de weg naar beneden
  • Als individuen niet mee kunnen komen, wat doe je dan als leider?
  • Samenwerken op het scherpst van de snede
  • Nieuwe plannen van Katja

Strip van Tjip 017: Wat kunnen we leren van Donald Duck, wolf Midas en Guus Geluk? Met Co Woudsma en Simon van der Veer

30 oktober 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 31:34

In deze derde podcast over stripverhalen gaan Simon van der Veer en ik in gesprek met Co Woudsma over Donald Duck. Co schrijft poëzie en is al 54 jaar geabonneerd op het wekelijkse tijdschrift Donald Duck. Zijn favoriete personage is de wolf Midas. Hij schreef er een prachtig gedicht over dat hij ook voordraagt. We gaan in gesprek over waarom Donald Duck nog altijd leuk is om te lezen. Luister of kijk naar een geweldig vermakelijk gesprek over het belang van onveranderlijkheid, de kracht van de antiheld (Guus Geluk) en de de eeuwige jacht van Midas op biggenvlees. Met prachtige lessen die leerzaam zijn voor jong en oud!

Wat kunnen we leren van het Niekée en Agora onderwijs? Tjipcast 032 met Sjef Drummen

27 oktober 2019 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 1:03:19

Het Niekée en Agora onderwijs is een opkomende vorm van onderwijs in Nederland. Op deze scholen staat de nieuwsgierigheid van elke unieke leerling centraal. Door te werken aan challenges gaan kinderen inhoudelijk aan de slag rondom een vraagstuk of probleem waar ze gefascineerd door zijn. De leraar is een coach en trekt van de beginfase tot het eindresultaat met leerlingen op. Bij het Niekée onderwijs (vmbo) zijn er nog wel klassen en projecten, in het Agora onderwijs (havo, vwo) gaan ze verder en trekken ze de persoonlijke benadering verder door. Ouders spelen een belangrijke rol in de school en doen actief mee. Niekée en Agora onderwijs is een ver doorgevoerde vorm van gepersonaliseerd leren. Het woord ‘school’ is vervangen door ‘Agora’ dat plein of marktplaats betekent. Een leven lang leren staat centraal. Sjef Drummen is één van de oprichters en houdt al jaren een stevig pleidooi voor deze vorm van leren. Geen saaie klaslokalen, maar open ruimtes waar van alles te doen is. En de grenzen van een school stoppen volgens hem niet bij hek: juist daarbuiten is van alles te doen en te ontdekken! Ieder kind is uniek en dus zitten leerlingen van alle leeftijden en niveaus door elkaar heen. En dat betekent ook: geen vakken, geen vast rooster of verplichte methodes. De leerling wordt onder begeleiding uitgedaagd zelf vorm te geven aan zijn leerproces. Dat verhoogt de motivatie en stimuleert nieuwsgierigheid, denken en experimenteren. De grootste blokkade voor deze noodzakelijke onderwijsontwikkeling is volgens Sjef Drummen ons eigen denken over onderwijs. We zijn gecultiveerd en opgevoed dat leren moet plaatsvinden in klaslokalen, dat stilzitten en gehoorzamen erbij hoort. Terwijl dit juist de dood in de pot is als het gaat om persoonlijke ontwikkeling.

Niekée Agora is een gepersonaliseerd leerconcept waarbij leerlingen van vmbo tot en met gymnasium leren en bezig zijn met hun ontwikkeling. Elke leerling heeft zijn eigen leerroute, diplomagarantie op instroomniveau, drietalige communicatie en werkt met moderne technologie. Geen schoolvakken, geen curriculum, geen huiswerk, geen zittenblijven, geen schoolboeken en geen leraar voor de klas.

Niekée is de winnaar van de Scholenbouwprijs 2008-2010 en van diverse onderwijskundige innovatieprijzen.

Het gaat hier volgens Sjef Drummen niet om onderwijsvernieuwing. Het gaat om alternatief onderwijs, waar leerlingen volledig zelfverantwoordelijk zijn voor hun eigen ontwikkeling. “De leerling bepaalt het reisdoel, de meester wijst de weg.”

Vragen die voorbijkomen in deze podcast:

  • Hoe ziet het onderwijs bij Niekée en Agora er in de basis uit?
  • Waarom ben je hiermee gestart?
  • Wat maakte het nodig radicaal te starten vanaf ‘0’?
  • Waar is deze vorm van leren op gebaseerd?
  • Jij spreekt je op sommige vlakken heel direct uit, bijvoorbeeld over het verschil tussen VMBO en Gymnasium. Waarom ben je hier tegen?
  • Waarom werkt dit nieuwe systeem?
  • Wat werkt er niet?
  • Wat zijn dit moment de grote uitdagingen in ons onderwijs?
  • Waar maak je momenteel zorgen om als het gaat om onderwijs in Nederland?

De praktijk centraal: Hoe werkt bouwbedrijf Heijmans aan een veilige werkomgeving? Tjipcast 031 met Werner van Eck

23 oktober 2019 Innoveren en Verbeteren, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 29:32

In deze podcast ga ik in gesprek met Werner van Eck, programmamanager Veiligheid bij bouw- en infrabedrijf Heijmans. Het motto van Heijmans is ‘maker van een gezonde leefomgeving’. Veiligheid is een kernwaarde voor Heijmans. Met het GO programma (Geen Ongevallen) zetten ze in alle lagen van de organisatie in op een veiligheidscultuur. Met Werner blikken we terug op bijna 10 jaar projectervaring. We reflecteren op hoe gedragsverandering werkt in de praktijk, op wat voor manier je kunt versnellen en welke lessen er te trekken zijn. Veiligheid is nooit af, dat heeft ook consequenties voor hoe je kijkt naar gedragsverandering, leren en professionaliseren. Dit gesprek is ook voor iedereen die met gedrag, leren en verandering in organisaties bezig is de moeite waard. Vooral als je beter wilt begrijpen wat het vraagt om als grote, internationale organisatie te werken aan een uitdagende veranderambitie. Een verandering die direct individueel gedrag, identiteit, cultuur en samenwerking raakt. En een ambitie die nooit af is.

Onderwerpen die voorbijkomen in deze podcast:

  • Veiligheid in de bouw: waar begin je?
  • Veiligheid als kernwaarde
  • Geen Ongevallen (GO) als uitgangspunt
  • Incident Frequency Rate kleiner dan 1
  • Belang om te beginnen bij laaghangend fruit (quick wins)
  • Word je beoordeeld op veiligheid?
  • Belang van betrokkenheid en eigenaarschap van het management
  • Hoe ga je verder na een leiderschapstraject?
  • De Geen Ongevallen app (GO)
  • Hoe de app is begonnen met een klein tegeltje (de meldingsapp)
  • Het belang om continue te verbeteren en er nooit mee te stoppen
  • Veiligheidsbewustzijn
  • Eenduidige en uniform beeld op veiligheid (iedereen heeft er dezelfde beelden bij)
  • Streven naar een nog hogere veiligheidscultuur (calculatief naar pro-actief
  •