leren

Wat is professionaliteit? En hoe geef je het vorm in een organisatie? Tjipcast 014 met Manon Ruijters

1 juli 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 1:09:57

Leren en ontwikkelen is in zekere zin de kern van ons bestaan. Wij als mensen doen niet anders, misschien kunnen we zelfs niet anders. Maar deze termen kunnen in organisaties snel nauw worden gedefinieerd, waardoor er minder ruimte overblijft voor intuïtie, vakmanschap en bijvoorbeeld praktische wijsheid. Zo betekent het woord professionaliseren iets heel anders dan ‘professional’ zijn. En de vraag ”Wanneer doe je het goed?’ kan bij de leden van een team fundamenteel verschillende reacties oproepen. Het zijn enkele thema’s waar Manon Ruijters zich al geruime tijd mee bezighoudt. Als lector professionele identiteit en organisatieontwikkeling aan de Aeres Hogeschool. En sinds 2017 is ze hoogleraar aan de vrije Universiteit Amsterdam waar ze zich richt op leren, ontwikkelen en gedragsverandering. Luister of kijk nu naar een nieuwe Tjipcast over goede vragen te durven stellen, het cruciale verschil tussen reflecteren en evalueren en onze zoektocht naar betekenisgeving in ons werk.

Gemaakt door Lodewijk van Lokocartoons.nl

Speakersnotes

Tijdcodes

  • 01.20 Wat is professionaliteit?
  • 02.20 Iets meer professionaliteit verwacht en de impliciete norm (is die er wel?)
  • 04.30 Wanneer heb jij het goed gedaan als professional?
  • 09.00 De praktijk in de wetenschap
  • 13.00 Wat is goed werk?
  • 14.00 De rol van informele systemen in organisaties.
  • 14.30 De ecologische visie op leren
  • 18.00 Wat levert het nou op? En waarom dit zo’n lastige vraag is i.r.t. leren
  • 22.00 Ondersteunende systemen, netwerken die niet werken en al het gedoe wat we om het werk heen organiseren
  • 28.00 Contracteren en samenwerken
  • 33.00 Afwegingsprocessen rondom professionaliseren
  • 38.00 Praten over een norm, het verschil tussen reflectie en evaluatie
  • 42.00 Deugden
  • 50.00 Praten over wat goed werk is dat werkt
  • 52.00 De vijand van leren? Spanning tussen instrumentele en creatieve rationaliteit
  • 59.00 Vragen stellen, soms werkt het ook niet
  • 1.03 Onderzoekend leren, kwetsbaar opstellen en het ‘niet mogen weten’
  • 1.06 De wetenschap van leren, veranderen en gedragsverandering

Tip van Tjip 007: Veranderen in organisaties? Een kwestie van afkicken

26 juni 2019 Leiderschap en Verandermanagement 14:06

In deze zevende Tip van Tjip ga ik dieper in op het thema verslaving in organisaties. Verslaving gaat over die processen en activiteiten waar iedereen van weet dat het zinloos is, maar toch blijven we ze vrolijk uitvoeren. Hoe komt dat eigenlijk? Wat voor verslavingen in organisaties zijn dominant vandaag de dag? En hoe kan je als organisatie of team afkicken?

Tip van Tjip 006: Hoe werk je aan een lerende organisatie? Met Simon van der Veer

19 juni 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 10:06

In deze zesde Tip van Tjip verken ik samen met Simon van der Veer het concept lerende organisatie. Veel organisaties hebben het hoog op de agenda staan, maar is het eigenlijk een doel of middel? En hoe slaag je erin een balans aan te brengen tussen prestatieverbetering en leren? Wat doe je met ‘de onderstroom’ zoals gebrekkig vertrouwen en emoties als doelen niet behaald worden? Luister nu naar 6 praktische tips waar je morgen direct mee aan het werk kunt!

Ons onderwijs vormt niet, maar vervormt. Tijd om anders te durven kijken naar ons onderwijssysteem. Tjipcast 011 met Jan Bransen

17 juni 2019 Didactiek en Pedagogiek, Filosofie en Verdieping 1:06:15

Het onderwijs vormt niet, het vervormt. Doordat het uitgaat van verkeerde aannames en ideeën. Hier begint hoogleraar Jan Bransen zijn kritisch betoog om anders te durven kijken naar onderwijs, leren en ontwikkeling. Want leren is veel meer dan een toets of examen halen. Reflectie en onderzoek doen naar wie je bent als mens, wat je drijft en motiveert is minstens zo waardevol! Maar deze activiteiten vragen ruimte, aandacht en begeleiding en zijn bovendien niet zo makkelijk ’te meten’. In deze Tjipcast spreek ik uitgebreid met Jan Bransen over zijn nieuwe boek ‘Gevormd, of vervormd? Pleidooi voor ander onderwijs’. Een buitengewoon spannend gesprek over de rol van kennis, experimenteren en het belang van motivatie en ‘zin in leren’. Want uiteindelijk is leren veel meer dan de spiegel van een helder gegeven instructie. Durven we nog wel zo naar ons onderwijs te kijken?

Speakersnotes

Tijdcodes

  • 0.30 Filosofie en onderwijs, zo’n gekke combinatie is het niet
  • 1.00 De analyse van de taal
  • 3.00 Waarom dit boek? Menselijk gedrag, ontwikkelen en vormen en dus ‘iets’ met onderwijs
  • 3.30 Eerder boek over gezond verstand
  • 4.00 Kritische reflectie: willen studenten nog wel studeren? Of willen ze tentamens halen? Hoe is dat zo gekomen?
  • 5.00 Calculerend leren versus het hebben van een doel
  • 8.00 De onderbouw
  • 9.40 Leeropbrengsten en leerdoelen, wat is het verschil?
  • 13.00 Gedragsontwikkeling, de weg naar het leerdoel toe (maar kan dat wel?)
  • 17.00 Zelfvertrouwen en jezelf leren beheersen, hoe ontwikkel je dat? Dit is ook onderdeel van ‘lid worden van onze taalgemeenschap’
  • 20.00 Vragen die ons denken stimuleren, ook al is er geen pasklaar antwoord
  • 23.00 De hoog – laag metafoor van onderwijs
  • 23.40 Leren zien als de spiegel van instructie, waar is dan de wil en motivatie?
  • 29.00 Toets na toets
  • 31.30 Agora onderwijs en andere varianten zoals het Vathorst college
  • 37.00 Biologie van het leren
  • 42.00 Naïef idee om te denken dat je kinderen MOET bezighouden
  • 44.00 Leren van de ervaring, dat is veel meer dan alleen de expliciete instructie
  • 45.00 Moet het onderwijs nog wel summatief toetsen (examen wel of niet slagen)?
  • 51.00 Het belang van vragen stellen, onderzoek doen en ‘doorleren’
  • 55.00 De inrichting van de school en het belang van ‘de wil tot leren’
  • 58.00 Circus om school heen, verbeteren van overgangen tussen niveaus
  • 59.00 De universiteit als fabriek
  • 1.01 Onderzoek doen: vragen in een ruimte je weg proberen te vinden, het belang van houding en attitude (in plaats van het bouwen aan een evidence based model van de werkelijkheid)
  • 1.03 Context neutrale kennis?
  • 1.04 Je verstand durven gebruiken!

Tip van Tjip 005: Meesters en Gezellen, anders durven kijken naar leren en professionaliseren in organisaties

14 juni 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 15:55

In deze vijfde Tip van Tjip verken ik hoe organisaties op een innovatieve manier kunnen werken aan leren en professionaliseren. Hoe? Door de klassieke meester – gezel relatie te herwaarderen. Dat betekent aandacht voor expertiseverschil, tijd om te oefenen en met directe begeleiding volgend uit een ambitieus doel. Ik verken dit perspectief aan de hand van een onderzoek dat ik uitvoerde met Geert Berghs en Joseph Kessels naar Meesters & Gezellen. Een concertreeks waarin getalenteerde jonge musici optrekken met zeer ervaren musici. Zeker niet te missen als je geïnteresseerd bent in de relatie tussen informeel leren, netwerken, de filosofie van community of practice en prestatieverbetering in organisaties.

Verwaarlozing in organisaties. Wat is het? En hoe kom je er vanaf? Tjipcast 010 met Joost Kampen

10 juni 2019 Leiderschap en Verandermanagement 1:02:26

Continue verandertrajecten die in praktijk weinig verschil maken, gebrekkige aandacht door de leiding in een organisatie, te hoge werkdruk of cynisme bij collega’s. Of wat te denken van overdadige aandacht voor hippe managementconcepten die uiteindelijk weinig verschil maken in de praktijk? De kenmerken van een verwaarloosde organisatie zijn niet mals. Maar hoe komen we achter de oorzaak van verwaarlozing? En belangrijker: wat kunnen we eraan doen? Kijk of luister nu naar een spannend gesprek over taaie patronen in organisaties met Joost Kampen!

Deze cartoon is gemaakt door Lodewijk van Loko Cartoons

Speakersnotes

Tijdcodes

  • 1.05 De rol van toeval, eerste kennismaking met het concept verwaarlozing, n.a.v. casus en onderzoek bij GVB Amsterdam. Leidend tot eerste artikel M&O verwaarlozing: (her) opvoeden, een vergeten taak van de manager. Link naar het artikel is hier te vinden.
  • 2.00 Orthopedagogiek, verwaarloosde kinderen, gedrag en verdere verdieping vanuit een ander kennisdomein
  • 2.50 Spraakgebruik in organisaties: opknapbeurt, sleetse dynamiek, laconiek in taal en woordkeuze
  • 4.10 Participatieve en repressieve benadering van veranderen werkt niet altijd, maar wat dan?
  • 5.00 Onderzoek naar verwaarlozing, vinden van een promotor:  Leon de Caluwé
  • 7.10 Kenmerken: het ligt aan de organisatie, afspraken niet nakomen, vaste thuiswerkdagen. Hoe geef je betekenis aan dit soort probleemgedrag?
  • 8.00 Gebrek aan managementaandacht
  • 8.40 Eigen belang boven gemeenschappelijk belang
  • 09.00 Wederkerigheid in de relatie is weg, dit is in feite de kern van het denken. Normen bestaan wel in subgroepen, maar niet in de hele organisatie
  • 10.30 Ondanks het management draait de organisatie nog..
  • 11.10 Wie moet de leiding nemen? Aandacht en structuur dient gegeven te worden door de leiding
  • 12.30 HR, communicatie en andere ‘staven’ nemen de verantwoordelijkheid van de lijnorganisatie over
  • 13.10 Veranderen kost tijd
  • 13.45 Taal van veranderen is vaak misleidend (versnellers)
  • 14.00 Zelfsturende teams
  • 16.10 Waar staat de organisatie NU? Pleidooi voor de analyse fase
  • 19.00 Aandacht kan je niet veinzen
  • 19.20 Span of attention i.p.v. span of control
  • 21.30 Weet waar je aan begint: wil je verwaarlozing echt aanpakken?
  • 23.10 Begeleiden doe je in het hier en nu. Link naar het boek ‘Kinderen die haten‘.
  • 23.50 Plek der moeite of ook wel ‘het wak’
  • 24.10 Werkelijkheidsanalyse: wat vinden we normaal en wat niet?
  • 27.00 Werkboek Verwaarlozing in organisaties, hier de link naar het boek
  • 28.30 Destructief gedrag, bedoeld of onbedoeld.
  • 31.00 KPIs
  • 32.10 Integriteit
  • 34.00 De veranderopgave formuleren, goede volgorde, verkeerde volgorde
  • 35.00 Performing teams en de ontwikkelgang van groepen, theorie van Tuckman; de link is hier te vinden
  • 36.10 Spanning tussen autonomie en verantwoordelijkheid
  • 38.00 Autonomie is ontwikkelbaar, in relatie tot sociale regels. Niet alle verworvenheden zijn ‘normaal’
  • 39.45 De rol van aandacht 
  • 41.30 Leuke dingen MOETEN doen met collega’s, zoals een teamuitje
  • 44.00 Waar moet je beginnen als je verwaarlozing op het spoor komt in je eigen organisatie?
  • 48.20 Tussenlagen in een organisatie
  • 49.00 Welke rollen zijn te delegeren in een team?
  • 50.30 Liefdevolle verwaarlozing
  • 53.00 Het echte gesprek voeren
  • 49.55 Discipline en de kleuren van verandering
  • 55.00 Nieuw boek! Advieswerk voor verwaarloosde organisaties
  • 59.05 Informeel leiderschap

Tip van Tjip 004: Discipline en eigenaarschap als nieuwe strategie voor leiderschap en verandering in organisaties

4 juni 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 0:13:22

In deze vierde Tip van Tjip ga ik dieper in op een heel praktisch perspectief op leiderschap en persoonlijke ontwikkeling . Discipline als veranderstrategie. Ik doe dit door een samenvatting te geven van één van mijn lievelingsboeken: Discipline equals Freedom, geschreven door Jocko Willinck en Leiv Babin, allebei voormalig NAVY SEALS teamleider. Met hun boek in het achterhoofd geef ik je praktische tips hoe je beter kunt worden als leidinggevende waarmee je direct je team en organisatie naar een hoger plan tilt. Hoe? Door structuur, eenvoud en regelmaat te handhaven. Een transparante en effectieve veranderstrategie: Je hoeft je niet meer af te laten leiden door het niet presteren van anderen. Veel plezier met luisteren!

Is creativiteit te leren? Tjipcast 009 met kunstenaar Barthel Brussee

2 juni 2019 Innoveren en Verbeteren, Leiderschap en Verandermanagement 0:56:27

In praktisch elke organisatie of school staat creativiteit hoog in het vaandel. Creativiteit wordt dan vaak in verband gebracht met innovatie, duurzaamheid of klantgerichtheid. Maar wat is creativiteit eigenlijk? Kan je het ontwikkelen of blijft het een soort mystieke eigenschap van bijzondere mensen? Over deze vraag ging ik in gesprek met kunstenaar Barthel Brussee. Volgens Barthel gaat creativiteit vooral over passie, aandacht voor je ambacht, vakmanschap en pure discipline.

deze cartoon is gemaakt door Lodewijk van LOKO cartoons!

Speakersnotes

Tijdcodes

  • 1.30 Wanneer ben je als mens een kunstenaar?
  • 2.00 Als kunstenaar consequenties kunnen incasseren
  • 2.33 Werken om te kunnen werken
  • 04.00 Kinderen en creativiteit
  • 08.00 Schilderen naar waarneming en de menselijke staat van zijn (komisch en treurig)
  • 09.07 Feest! 
  • 09.45 Druk om te presteren en over het werk van Barthel
  • 10.00 Facebook
  • 14.10 Technische vaardigheden en talent
  • 16.20 Je gereedschapskist vergroten als kunstenaar
  • 16.45 Aandacht voor techniek
  • 19.00 Vincent van Gogh en de kwaliteit van verf
  • 20.30 Oefenen en voorstudies maken
  • 21.10 Jezelf een opdracht geven
  • 21.35 Vraaggericht creëren als kunstenaar
  • 25.00 David Hockney, zie ook de link met Van Gogh
  • 28.40 Over Dada en het dadaïsme 
  • 29.00 Theo van Doesburg en de dadaïstische veldtocht
  • 34.40 Ruimte op school voor creativiteit
  • 35.10 Ontplooiing van kinderen
  • 35.30 Kunst is zeer relevant in de maatschappij van vandaag
  • 36.00 Is het ook kunst om een auto te kunnen ontwerpen? 
  • 36.20 Anders durven kijken en waarde toekennen aan kunst
  • 36.40 Handvaardigheid op school
  • 41.00 Je verliezen in de kunst, het proces en het plezier om iets te kunnen maken met je handen
  • 44.00 Leren werken met klassieke technieken, zoals binnen het textielmuseum
  • 45.10 Kunstenaars in de klas!
  • 51.00 Zin krijgen om te beginnen met kunst, hoe doe je dat?
  • 54.00 Nieuwe projecten van Barthel
Feest! Barthel Brussee (2018), kijk ook op: www.barthelbrussee.nl

Tip van Tjip 003: Hoe word je beter in je werk? Acht principes om nooit meer te vergeten

28 mei 2019 Leiderschap en Verandermanagement 0:12:57

In deze derde Tip van Tjip beantwoord ik de vraag hoe je als professional beter kunt worden in je vak. Om zo persoonlijk te groeien, betere resultaten te behalen of en om professionele ambities concreet en haalbaar te maken. Ik krijg hier veel vragen over. En meestal denken de mensen die ik hierover spreek dat het volgen van een opleiding noodzakelijk is om te leren. Soms is dat het geval, maar in de regel worden formele opleidingen overschat. Mijn ervaring is dat je als professional veel meer kunt halen uit het praktische, dagelijks werk in termen van leerpotentieel en concrete feedback om beter te presteren. Op die manier koppel je individuele doelstellingen en (organisatie) doelen aan je eigen leerproces: een win – win! In deze Tip van Tjip krijg je acht praktische principes hoe hier werk van te maken. En dat allemaal in strak 12 minuten!

Patronen doorbreken en beweging krijgen in organisaties: Tjipcast 008 met Arend Ardon

26 mei 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 46:12

Hoe doorbreek je patronen in organisaties die veranderingen tegenhouden en zelfs stagneren? Op welke wijze bouw je voort op de energie en expertise van je collega’s? Hoe krijg je een effectieve en aantrekkelijke veranderbeweging op gang in jouw organisatie? Over deze vraag ga ik in gesprek met Arend Ardon. Arend is managementconsultant, oprichter van The Change Studio en schrijver van de boeken Doorbreek de cirkel en Ontketen vernieuwing.

Speakersnotes

Tijdcodes

  • 02.20 Vernieuwing kan alleen langs een vernieuwende weg ontstaan
  • 02.50 Vergaderen over meer creativiteit en innovatie: waarom werkt dat niet?
  • 03.30 Bewust kiezen in plaats van op basis van routines aan het werk te gaan
  • 04.05 Veranderen zoals we het al lang kennen, kleine groep experts gaat een plan bedenken
  • 04.30 Volgzaamheid in organisaties
  • 06.00 Collectief leren
  • 07.30 Overcoming organizational defenses van Chris Argyris
  • 09.10 De vraag achter de verander vraag durven stellen. Kennelijk doen wij dingen die ervoor zorgen dat professionals niet vanuit zichzelf met verbeter initiatieven komen. Hoe komt dat?
  •  12.00 Ongemak mag niet op tafel komen. De rol van defensieve patronen
  • 12.30 Humor strategie als defensief patroon. Ongemak weglachen
  • 13.00 Relativeer strategie als defensief patroon
  • 15.30 Verander moeheid in organisaties
  • 17.00 Taaie situaties begrijpen: dat begint bij jezelf, niet de ander. Durf jezelf op de foto te zetten
  • 18.00 Bewustwording van stagnerende patronen in organisaties op gang krijgen. Hoe doe je dat nou?
  • 22.00 Ontketen vernieuwing, de rol van de minderheid in organisaties
  •  24.00 Afwijkende dingen durven doen om te kunnen veranderen in een organisatie
  • 26.00 Snel veranderen, past in onze tijd en is zelfs een reflectie op onze tijd
  • 26.40 Mag iets mislukken in een organisatie? We zeggen ja, maar de vraag deugd niet.
  • 28.00 Radicaal veranderen, we horen het vaak, maar waar gaat het over?
  • 34.00 Dierbare herinnering maken in een zorginstelling.
  • 35.00 Hoe maak je verandering in een organisatie concreet, helder en niet ingewikkeld?
  • 38.00 Hoe hou je jezelf scherp als professional?
  • 42.00 Causale diagrammen, systemische patronen
  • 44.00 Kleine veranderingen in gedrag kunnen groot verschil maken in de praktijk
  • 45.00 Veranderen in de praktijk van alledag