leren

Waarom gaat leren niet vanzelf? 10 inzichten voor de leerkracht

In deze podcast ga ik in gesprek met Anna Bosman en Robin van Rijthoven. Ze vertaalde het befaamde onderwijsboek ‘Why don’t students like school?’ geschreven door cognitief psycholoog Daniel Willingham. Het boek geeft op onderzoek gebaseerde inzichten en onderbouwing hoe wij mensen leren en denken. Op basis van deze kennis biedt het boek 10 inzichten voor de leerkracht die direct toepasbaar zijn tijdens het lesgeven en in de klas.

Vragen die in deze podcast voorbijkomen zijn onder andere: Wat is het belang van achtergrondkennis wanneer we leren? Hoe komt het dat leren van nature ’traag’ is? Waarom is oefening en herhaling zo belangrijk? Waarin lijken leerlingen op elkaar en hoe kan je die overeenkomsten benutten tijdens het lesgeven? Waarom loont hard werken ten opzichte van natuurlijke aanleg? Is het zinvol om ICT te gebruiken tijdens instructie en herhaling? En natuurlijk nog veel meer!

Ik wil het boek van harte aanbevelen! Sterker nog, ik ben van mening dat iedereen die ‘iets met onderwijs doet’ baat heeft bij het lezen van dit boek. Bestel Waarom leren niet vanzelf gaat via deze link en je hebt het morgen in huis!

Robin van Rijthoven en Anna Bosman zijn beiden verbonden aan de eerste volledig universitaire lerarenopleiding voor het primair onderwijs, genaamd Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs (PWPO) van de Radboud Universiteit Nijmegen. Wij zijn collega’s. Ik doceer in de Master Curriculum Ontwikkeling voor Primair Onderwijs (COPO) en verzorg samen met Erik Meester de leergang Curriculumontwikkeling op school voor schoolleiders.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: april 2024

Het is april en ik heb het nog nooit zo koud gehad in deze maand. Ik dacht dat het alleen maar warmer ging worden door de klimaatverandering? En het blijft ook maar regenen. Er is ook goed nieuws, want Peter gaat weer op meivakantie. Maar maak je geen zorgen, we hebben al het relevante onderwijsnieuws voor je op een rij gezet! Zodat je gerust de laptop kunt dichtklappen, het lokaal kunt afsluiten en van twee weken welverdiende rust kunt genieten.

Alle onderwerpen die voorbijkwamen deze maand:

Schaken op school is goed voor alles. Of kun je net zo goed gaan voetballen? – Burgerschap nieuw verplicht examenonderdeel voor mbo-studenten, ook voor het hbo en wo? – Kabinet wil dat schoolleiders en leerkrachten meer te zeggen krijgen over lesmethoden, toetsen en geld – Urenuitbreiding moet lerarentekort helpen bestrijden – Bewegingsarmoede – Vmbo, havo en vwo in één klas: het werkt (behalve voor de leraar) – Accountantsbureau KPMG Nederland heeft een boete van 25 miljoen dollar gekregen vanwege examenfraude – Vrouwen houden universiteit draaiende, maar krijgen geen waardering – Zo strijdt Utrecht tegen ongelijkheid tussen basisschoolleerlingen – De Staat van het onderwijs – Extern ingehuurde docenten bijna twee keer zo duur – School tijdens Eid al-Fitr?

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Onderwijsnieuws: maart 2024

Maart roert zijn staart, maar het onderwijs ook. Het is maandag 1 april (geen grap), de zomertijd is ingegaan en Peter en ik nemen het onderwijsnieuws van de maand maart systematisch door. En er was nieuws! De lijst is lang, dus we beperken ons tot de top 10.

Alle onderwerpen die voorbijkwamen deze maand:

Groningen mogen een toga dragen en krijgen promotierecht, zowel in de Toeslagenaffaire als bij DUO zie ik een overheid die discrimineert, Pabo Emmen hoopt op meer mannelijke studenten, Het woord afgestudeerd in de ban, Week van hoogbegaafdheid, Studenten mogen sinds een jaar in beroep bij de Raad van State: ‘Soms denk je: formeel heb je het recht, maar moreel past het niet, Italiaanse universiteit blijkt nep: geneeskundediploma’s zijn niets waard, Beter onderwijs begint op de pabo Onrust over de uitslag doorstroomtoets, Estland als voorbeeld om jongengeren weer aan het lezen te krijgen, Overheid moet haast maken met herwaardering van het (v)mbo, Nieuwe Utrechtse bangalijst, Focus op de basis, Geen lelies naast de basisschool, Beroepsopleidingen moeten stages doelgerichter inzetten, Een leven lang leren, behalve in groep acht en Minister van Onderwijs onderzoekt verlaging leerplichtleeftijd naar 4 jaar

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Docentprofessionalisering en het doorbreken van bestaande patronen in het mbo: Hoe doe je dat?

In deze aflevering staat docentprofessionalisering op de agenda. Ik ga in gesprek met Marjanne Hagedoorn over het doorbreken van bestaande patronen in het mbo als het gaat om opleiden en leren. We bespreken uitgangspunten om het werk als belangrijke professionaliseringsplek te zien en wat dit vraagt van een onderwijsinstelling en de professionals die er werken. We bespreken ook hoe Marjanne handen en voeten geeft aan haar practoraat en invulling geeft aan betekenisvol en praktijkgericht onderzoek.

Ik maak deze podcast in samenwerking met ‘Practoraten.nl’. Kijk voor meer informatie op www.practoraten.nl. Marjanne is practor docentprofessionalisering verbonden aan de Landstede Groep, beleidsadviseur (ook bij Landstede) en promovendus aan de Open Universiteit.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe bouw je als onderwijsinstelling in het mbo aan psychologische en sociale veiligheid?

Het is cruciaal dat mensen zich veilig voelen tijdens hun werk. Dit geldt net zo goed voor studenten als voor professionals. Maar hoe zorg je nou voor psychologische en sociale veiligheid in de dagelijkse praktijk? Hoe creëer je een prettige, veilige werkomgeving zodat collega’s met plezier werken, leren en presteren? Toch wel ingewikkelde vragen waar nog niet veel mensen een helder antwoord op kunnen geven. Gelukkig bestudeert Joriene Beks deze vragen al lange tijd en is ze een expert op het gebied van psychologische en sociale veiligheid. In deze podcast bespreken wat psychologische en sociale veiligheid nu wel en niet is, hoe je eraan kunt werken als organisatie en wat welke effecten dit heeft. Een uitermate praktische, toepasbare en belangrijke podcast toegespitst op het middelbaar beroepsonderwijs!

Deze podcast aflevering maak ik in samenwerking met SOM, het arbeidsmarktfonds voor het mbo. SOM zet zich in voor alle medewerkers in het mbo. Van docenten, hr-adviseurs, or-leden, tot teamleiders en bestuurders, en heeft als missie bij te dragen aan professioneel, gezond en vitaal werken in het mbo.

Check zeker de boeken en praktische werkvormen geschreven door Joriene!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Teamgericht organiseren in het onderwijs, hoe doe je dat? Met Ben van der Hilst (en Erik Meester)

Goed onderwijs verzorgen gaat niet alleen over het kiezen van de juiste didactiek en pedagogiek. Er komt ook organisatiekunde bij kijken. Denk aan coördinatie, afstemming en bijvoorbeeld professioneel overleg. Gek genoeg is hier maar weinig aandacht voor. Hoe stuur je in een onderwijsteam op kwaliteit, wendbaarheid en werkplezier? Heeft het zin om te vergaderen? Wat zet je dan op de agenda? En wie (en hoe!) maak je besluiten als schoolteam? Ben van der Hilst deed hier jarenlang onderzoek naar en schreef er lezenswaardige boeken over. Hij legt ook een aantal zwakke schakels bloot en doet concrete suggesties hoe deze te versterken. Samen met Erik Meester ga ik met Ben in gesprek over zijn werk ‘Teamgericht in het onderwijs‘. Kijk op Tjipcast voor meer informatie en linkjes naar de boeken van Ben!

Check zeker de boeken van Ben!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: februari 2024

Het is maart en het voorjaar lonkt! Hoog tijd om het onderwijsnieuws van februari door te nemen. We scheiden het kaft van het koren zodat je weer helemaal fris aan deze nieuwe maand kan starten. Onderwerpen die voorbijkomen: Onderwijsinspectie: mbo’s maken amper werk van uitbannen stagediscriminatie – Onderwijsraad kritisch op plan voor rem op buitenlandse studenten – Jongeren kiezen studie niet op basis van goed salaris of kansen op arbeidsmarkt – Zaanse leerlingen Speciaal Voortgezet Onderwijs krijgen opleiding tot barista – We doen hier niets geks, we geven gewoon les – Hoogleraar Anna Bosman maakt excuses voor haar beroepsgroep – Dijkgraaf: actie tegen kansenongelijkheid in hoger onderwijs – Tweede Kamer wil schoolzwemmen weer invoeren – Einde speciale scholen en klassen voor Oekraïners in zicht – Ja, ik ben onderwijsvernieuwer, en ik heb iets zinnigs te zeggen

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Nog wat geleerd vandaag? Hoe kennis terugkeert in het onderwijs

In de afgelopen tientallen jaren is er veel aandacht geweest voor onderwijsvernieuwing en innovatie. Zowel internationaal als in Nederland zijn er omvangrijke programma’s opgetuigd om het onderwijs te moderniseren. Gemene deler: minder aandacht voor kennis en meer voor vaardigheden als zelfsturing, leren leren en de leerkracht die zich opstelt als ‘coach’ van het leerproces. Praktisch overal in de wereld leidde dit soort hervormingen tot een scherpe daling van het niveau van taal en rekenen en een devaluatie van het beroep leerkracht. En zorgwekkender: de ongelijkheid nam toe, niet af. Hoe kan dit?

In deze podcast praat ik hierover met Maarten Huygen. Hij schreef een boek over de terugkeer van kennis in het onderwijs. Hij constateert dat bovenstaande ‘vernieuwingen’ al eeuwenoud zijn en gestoeld zijn op valse premissen en onhaalbare ideologieën. Hij houdt een pleidooi voor kennisrijk onderwijs en onderbouwt dit door terug te grijpen op de cognitieve leerpsychologie en tal van praktijkvoorbeelden uit Nederland en de wereld.

Maarten Huygen was verslaggever, commentator, onderwijsredacteur en chef opinie voor NRC Handelsblad en werkte elf jaar als correspondent in de Verenigde Staten. Check zeker onderstaande linkjes voor meer verdieping en achtergrond n.a.v. ons gesprek:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: januari 2024

2024 is begonnen! En de (voor sommige toch wel sombere) maand januari zit erop. De zon schijnt en het voorjaar lonkt! We zetten het onderwijsnieuws op een rij en bespreken de belangrijkste 10 onderwerpen. In willekeurige volgorde: Rekenfout van de minister, nog 2 miljard NPO gelden niet besteed! Drempels weg naar het beroepsonderwijs. Wie is de mol en AI? Zingen in de klas voor taalontwikkeling. Lerarentekort op de formatietafel? Maak de lerarenopleiding gratis. Cocaine op het Franstalige ministerie van onderwijs. Collegereeks over holocaust en antisemitisme geschopt aan de Hogeschool Utrecht. Geen ov-studentenkaart voor de praktijkschoolleerlingen en stress in de aanloop naar de week van lentekriebels?

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Wat doet sociale media met het zelfbeeld van jongeren?

Influencers hebben een steeds grotere invloed op het zelfbeeld van jongeren. Fitness influencers promoten bijvoorbeeld een specifiek lichaamsbeeld en bijbehorend schoonheidsideaal bij jongeren. Dit leidt er zelfs toe dat jongeren naar een plastisch chirurg stappen voor filters, botox of zelfs een operatie. Door sociale media is deze invloed zeer groot geworden. En gek genoeg wordt hier nog maar weinig onderzoek naar gedaan. Ik ga over de tussen sociale media en zelfbeeld in gesprek met Lauren Walet. Lauren studeert filmwetenschappen aan de Universiteit Leiden. En ze loopt momenteel stage bij museum Beeld en Geluid. Ze is daarnaast producent en regisseur van korte films.

Op 15 januari is haar POD over lichaamsbeeld en sociale media live gegaan in het mediamuseum Beeld en Geluid. Hiervoor heeft Lauren onderzoek gedaan naar de wisselwerking tussen sociale media en het zelfbeeld van jongeren, met dus een focus op het lichaamsbeeld. Ook met betrekking tot influencers. Hoe gaan onzekere jongeren met sociale media om? Welk effect heeft het bewerken van je eigen lichaam op je zelfbeeld en hoe voelen jongeren zich nadat ze hun uiterlijk digitaal aanpassen via een app of website? Over dit soort vragen (en meer) gaat deze podcast!

Deze podcast serie maak in samenwerking met Beeld en Geluid Onderwijs. Check de speakernotes van deze podcast voor meer informatie of ga nu meteen naar www.beeldengeluid.nl/onderwijs. Wist je dat Beeld & Geluid en geluid één van de grootste media-archieven ter wereld beheert? Denk aan radio- en televisieprogramma’s, maar ook foto’s en webvideo’s. In de collectie van het het onderwijs kan iedereen uit het onderwijs gratis gebruik maken van dit archief. 

Sociale Media & Zelfbeeld van jongeren? Hieronder een paar van de populairste fragmenten kant & klaar voor in je les: 

Fragment uit: Mooier wordt het niet – BNNVARA – 2019

Fragment uit: Hoedan – EO – 2023

Lesvideo Zelfbeeld

Check hieronder ook wat foto’s van de POD en bekijk eens dit filmpje over het Kylie Jenner pakket.