leren

Hoe kan een werkomgeving dienst doen als informele leeromgeving? Tjipcast 137 met Kees van Schaik

25 juli 2021 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:51:08

In Tjipcast 137 is Kees van Schaik te gast. Docent, ondernemer en al 30 jaar professional in het domein van zorg en welzijn. We gaan het hebben over informeel leren. We kijken verder dan de formele leeromgeving zoals het klaslokaal of de opleiding met wekelijkse colleges en afsluitend examen. Want leren we niet eigenlijk hele dag? Op ons werk, onderweg, tijdens een wandeling of terwijl je luistert naar deze podcast. We bespreken de betekenis van informeel leren in het dagelijks werk. Wat de kenmerken zijn van een werkomgeving die tot leren uitnodigt en welke rol leidinggevenden hierin hebben.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Hieronder nog een aantal linkjes en bronnen die in het gesprek voorbij kwamen:

Leven studenten in een ‘studentenbubbel’? Tjipcast 136 met Frederike Jansen en Hessel Hettema

18 juli 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:37:42

Er zijn nogal wat stigma’s rondom studenten, het studentenleven en de universiteit. Fenomenen als de zesjescultuur, feestbeesten en elitair zijn stereotypes die hand in hand lijken te gaan met het denkbeeld over het Nederlandse studentenleven. Hoe kijken studenten zelf tegen deze stigma’s aan? Zijn deze per se negatief? Leven studenten in een zogenaamde studentenbubbel? Wat komt er nou eigenlijk echt kijken bij studeren in deze tijd, gekenmerkt door sociale media, het leenstelsel en prestatiedruk. Deze Tjipcast aflevering is onderdeel van een drieluik in samenwerking met Hessel en Frederike (allebei student). We spreken over de rol van de universiteit in de samenleving, maar maken in deze eerste aflevering vooral kennis met hen, hun eigen ervaring met het studentenleven en de manier waarop zij over de rol van de universiteit binnen de maatschappij denken. Deze podcast is opgenomen in samenwerking met studievereniging onderwijswetenschappen en ALPO in Utrecht: VOCUS.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

In gesprek over omgangsvormen en pedagogische waarden in de school. Tjipcast 135 met Diana Rozendaal, Carlos van Kan en Ale Wynia

12 juli 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:30:37

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. Het lesgeven in de grootstedelijke context brengt veel uitdagingen voor leraren en schoolleiders met zich mee. In deze derde podcast zullen we de waarden van leraren verkennen met inzichten vanuit onderzoek en manieren om hiermee te werken als leraar en schoolteam. Hoe voer je bijvoorbeeld gesprekken over intolerant gedrag en op welke manier kun je als leraar hierin het verschil maken. Wat hebben leraren nodig om een betekenisvolle rol te kunnen vervullen op de weg naar volwassenheid voor leerlingen? Wat is de pedagogische opdracht van een school? En welke rol heb je hierin als schoolleider?

Meer informatie over mijn drie gasten:

  • Diana Rozendaal. Ze heeft ruim 23 jaar onderwijservaring op 30 verschillende scholen. Ze werkte als docent, invalkracht, onderwijscoach, schoolleider, bestuurder, onderwijsadviseur, sectieleider, mentor, assessor, redacteur, schrijver, fotograaf en medewerker PR & communicatie en meer. Momenteel is zij als docent Nederlands verbonden aan het Libanon Lyceum in Rotterdam. Voor meer informatie check de website van Diana of die van het Libanon Lyceum.
  • Carlos van Kan, lector ‘Pedagogische professionaliteit van leraren’ bij het Kenniscentrum Talentontwikkeling en instituut voor lerarenopleidingen aan de Hogeschool Rotterdam.
  • Ale Wynia: directeur Veenoord SCHOOL4SPORT&LIFESTYLE en docent maatschappijleer.

Moeilijke gesprekken met leerlingen: Welke rol hebben ouders en hoe betrek je ze hierbij? Tjipcast 134 met Jacqueline Blaak, Cecilia Moyano Adriaanse en Miriam Lammens

8 juli 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:30:14

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. in deze tweede podcast richten we ons op de relaties tussen de school, ouders en de leerlingen zelf. Ouders zijn vaak rolmodellen voor leerlingen. Zo hebben de opvattingen van ouders invloed op hoe kinderen een gesprek voeren en wat ze zien als ‘correct’ gedrag. Hoe neemt school kennis van de opvattingen van ouders? Hoe kan je ouders betrekken bij de school wanneer er sprake is van grensoverschrijdend gedrag? We gaan op zoek naar voorbeelden en manieren om contact met ouders te maken en te behouden. Waarom is het bijvoorbeeld belangrijk om ouders te betrekken bij moeilijke onderwerpen? Kortom, het gaat hier om pedagogisch partnerschap tussen ouders en school.

Meer informatie over mijn drie gasten:

  • Jacqueline Blaak, moeder van twee dochters, adviseur sociale onderwijsinnovatie en 10 jaar voor de klas gestaan in het basisonderwijs.
  • Cecilia Moyano Adriaanse, werkt op het Albeda als Adviseur ter bevordering van studiesucces en ze is jongerencoach. Binnen het college Sociaal en Pedagogisch werk. Ze zicht zich momenteel op de ontwikkeling en uitvoering van meerdere projecten op het gebied van peer coaching, en zet interventies in zoals huiswerkklassen gericht op laaggeletterdheid en taalachterstanden Ook coacht ze studenten op individueel en groepsniveau. Check bijvoorbeeld deze Urban onderwijs uitzending voor meer achtergrond informatie.
  • Miriam Lammens is systeemtherapeut en nu werkzaam als orthopedagoog bij Yulius, een stichting die onderwijs biedt voor aan kinderen die les krijgen in speciaal onderwijs ook wel cluster 4 genoemd.

Hoe ga je om met intolerant gedrag in de klas? Tjipcast 133 met Diana Rozendaal en Cecilia Moyano Adriaanse

5 juli 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:29:05

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. In deze eerste aflevering staat een recent onderzoek centraal naar intolerant gedrag in de klas. Er is eerder dit jaar een enquête uitgezet onder 100 leraren in het PO t/m MBO onderwijs in Rotterdam geïnitieerde door leraar-ambtenaren Brechje Brand en Michelle Oudshoorn. Uit deze enquête blijkt dat een groot deel van de leraren een keer te maken heeft gehad met intolerant gedrag. We willen in kaart brengen wat leraren verstaan onder intolerant gedrag. En hoe docenten hiermee om kunnen gaan. Ook gaf gemiddeld 67% aan ondersteuning te kunnen gebruiken bij het omgaan met intolerant gedrag. Wat zou dan kunnen helpen? Hoe pak je deze problemen in de klas succesvol aan? En kan je de school zien als veilige oefenplaats hiervoor?

Wil jij ook aan de slag met dit thema? En werk je in Rotterdam? De gemeente Rotterdam ondersteunt deskundigheidsbevordering van docenten én kleinschalige burgerschapsinitiatieven met subsidies. Meer informatie hierover vind je hier. Ik wil graag de collega’s van de afdeling onderwijs en pedagogiek van de Hogeschool Rotterdam bedanken voor de gastvrijheid en mogelijkheid om de podcast bij hen op te mogen nemen.

Meer informatie over mijn twee gasten:

  • Diana Rozendaal. Ze heeft ruim 23 jaar onderwijservaring op 30 verschillende scholen. Ze werkte als docent, invalkracht, onderwijscoach, schoolleider, bestuurder, onderwijsadviseur, sectieleider, mentor, assessor, redacteur, schrijver, fotograaf en medewerker PR & communicatie en meer. Momenteel is zij als docent Nederlands verbonden aan het Libanon Lyceum in Rotterdam. Voor meer informatie check de website van Diana of die van het Libanon Lyceum.
  • Cecilia Moyano Adriaanse, werkt op het Albeda als Adviseur ter bevordering van studiesucces en ze is jongerencoach. Binnen het college Sociaal en Pedagogisch werk. Ze zicht zich momenteel op de ontwikkeling en uitvoering van meerdere projecten op het gebied van peer coaching, en zet interventies in zoals huiswerkklassen gericht op laaggeletterdheid en taalachterstanden Ook coacht ze studenten op individueel en groepsniveau. Check bijvoorbeeld deze Urban onderwijs uitzending voor meer achtergrond informatie.

Jan versus Jan: de podcast. Tjipcast 132 met Jan Tishauser en Jan Bransen

28 juni 2021 Didactiek en Pedagogiek, Filosofie en Verdieping 01:01:05

Jan Tishauser en Jan Bransen corresponderen al geruime tijd in het vakblad Didactief Online over actuele onderwijsvraagstukken. Dat kan gaan over principiële vragen zoals wat kennisoverdracht precies is, op welk moment een kind leert, of wat we bedoelen met onderwijsachterstanden. Ik vind de briefwisseling buitengewoon interessant omdat beiden er een andere opvatting op nahouden. Jan Tishauser is programmadirecteur van Research ED, een door leraren geïnitieerde beweging die zich ten doel stelt de verbinding tussen onderwijsonderzoek en de praktijk te versterken. Jan Bransen hoogleraar filosofie van de gedragswetenschappen aan de Radboud Universiteit. Hij schreef onder andere het boek Gevormd of hervormd, dat leest als een kritische reflectie op het huidige onderwijssysteem. Hoog tijd om hen aan tafel uit te nodigen voor een gesprek.

Adviseren en interveniëren in een verwaarloosde organisatie. Hoe pak je dat aan? Tjipcast 115 met Joost Kampen

28 maart 2021 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:55:31

Joost Kampen introduceerde in 2005 de term verwaarloosde organisaties. Het beschrijft organisaties die in wanorde, mismanagement en angst opereren. Ik sprak met hem hierover vorig jaar in Tjipcast 010. De term verwaarlozing komt oorspronkelijk uit de orthopedagogiek en Joost Kampen laat zien dat bij sommige organisaties een specifieke aanpak noodzakelijk is om te kunnen veranderen en verbeteren. Zo is het niet altijd aan te raden ‘bottom-up’ te veranderen, inspirerende visies te formuleren of met veel bombarie een nieuwe strategie aan te kondigen. Vaak worden organisaties hiermee slachtoffer van managementhypes en oppervlakkige trends. Met alle risico’s van dien. In tegendeel, verwaarloosde organisaties hebben mogelijk veel meer baat bij ‘minder visie en inspiratie’ maar een werkomgeving waarin ritme, verantwoordelijkheid en praktische uitvoering wordt omarmt. De vraag is dan wel hoe je als verwaarloosde organisatie uit het dal kunt klimmen. In deze podcast lopen we langs de zes stadia van organisatieontwikkeling bezien vanuit stagnatie en achterstand om hier praktische handvatten voor aan te reiken:

  1. Stoppen van de verwaarlozing;
  2. Basis op orde krijgen;
  3. Informele organisatie overbodig maken;
  4. Professionalisering van HR, Financiën, kwaliteit en risicomanagement;
  5. Ontwikkeling integreren in de dagelijkse praktijk;
  6. Borgen van continuïteit in leiding en ontwikkeling.

Naast de uitwerking van deze stappen bespreken we diverse praktijkvragen van luisteraars. Zoals:

  • Als je een organisatie als “verwaarloosd” typeert, in hoeverre werp je dan niet een stigma/ brandmerk op de organisatie? In hoeverre loop je het gevaar dat er een self-fulfilling prophecy optreedt? 
  • Gewoon goed leidinggeven wordt steeds vaker als ‘onbelangrijk’, ‘oud’ of zelfs onnodig gezien. Toch zijn het juist de bouwsteen van niet- verwaarloosde organisaties. Hoe maak het belang van ‘gewoon goed leidinggeven’ invoelbaar bij professionals en managers?
  • Ligt de “schuld” principieel bij een bestuurder of managementteam of (deels) (ook) bij de Raad van Toezicht? ….in navolging van de schuldvraag bij de toeslagen affaire bijvoorbeeld?
  • Hoe kom je uit een patstelling tussen management en professionals? Ik heb in een organisatie gewerkt waar geen vertrouwen meer was in de directie en de directie het personeel als dwars wegzette. Dit resulteerde in steeds meer top-downmanagement. Hoe doorbreek je dit?

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Alle boeken van Joost kampen zijn te vinden in de boekenkast. Meer informatie over het boek Advieswerk in verwaarloosde organisaties vind je hier.

Wat is onmacht? Hoe komen we eraan en wat moeten we ermee? Tjipcast 114 met Jaap van ’t Hek

21 maart 2021 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 0:50:34

In deze podcast ontmoet ik Jaap van ’t Hek, organisatieadviseur en schrijver. Hij schreef een nieuw boek, samen met Leike van Oss over onmacht. Een boek dat dieper ingaat op taaie en moeilijke veranderingen die gaande zijn in organisaties en samenlevingen. De oorzaak is te vinden in een aantal fundamenten van samenleven, werken en organiseren die radicaal aan het verschuiven zijn. Denk aan marktwerking, de norm om continue te professionaliseren en de voortdurende druk om ‘beter te presteren’. Dat zijn verklaarbare mechanieken, maar hebben ook minder productieve en plezierige effecten. Onmacht kan zelfs destructief zijn. In hun nieuwste boek nemen Leike en Jaap het concept macht en onmacht onder de loep. Met tal van verbindingen tussen politiek, maatschappij en leiderschap in organisaties.

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het YouTube kanaal:

Leike van Oss en Jaap van ’t Hek hebben een aantal prachtige boeken geschreven over veranderen, leren en samenwerken. Zoals Onveranderbaarheid van organisaties, Onomkeerbaar en Ondertussen in organisaties. Het hele overzicht staat hier in de boekenkast. Meer informatie over het boek Onmacht vind je hier, net zoals enkele recensies.

Feedback geven en collega’s aanspreken, hoe doe je dat? Tjipcast 102 met Thijs Feenstra en Henk Elich

17 januari 2021 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:51:10

Het is voor veel mensen een enorm spannend moment: een collega aanspreken op zijn gedrag. Dat geldt net zo goed bij de ‘kleine dingen’ (zoals iemand die alsmaar te laat komt) als wanneer een collega zijn deadlines niet haalt. Er zijn tal van handige modellen en boeken over geschreven, toch blijven we het moeilijk vinden. Niet voor niets werd de eerdere podcast met Thijs over dit thema buitengewoon veel beluisterd! Waarom is feedback geven vaak een heet hangijzer in een organisatie? Is het zo ingewikkeld? En kan je feedback geven leren? Daarover spreek ik met Thijs Feenstra en Henk Elich, allebei trainingsacteurs. We analyseren hoe je effectief, professioneel en doelgericht iemand kunt aanspreken op zijn gedrag. De praktijkvoorbeelden zijn afkomstig van luisteraars. Het werd een buitengewoon leerzaam gesprek! Met veel humor, soms lig ik even onder tafel lag van het lachen (sorry daarvoor).

Je kunt dit gesprek ook bekijken op het Tjipcast YouTube kanaal:

Tjipcast aflevering 100! Terugkijken en vooruitkijken met Joseph Kessels en Ivar Troost

21 december 2020 Didactiek en Pedagogiek, Filosofie en Verdieping, Innoveren en Verbeteren, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 0:54:32

Met Joseph Kessels en Ivar Troost blik ik in deze Tjipcast terug op 100 podcast afleveringen. Tijd voor een (bescheiden) feestje! Anderhalf jaar geleden begon ik met deze reeks en het werd een geweldig leuk en vooral leerzaam avontuur. De podcast serie is in deze tijd ontzettend gegroeid. Zo begon ik met 100 luisteraars per week en groeide het bereik naar ruim 9.000 beluisterde afleveringen per maand. Wie had dat gedacht! Ook op YouTube is het kanaal goed vindbaar, waar bijna alle gesprekken met beeld te zien zijn. Alle inhoud is gratis en voor iedereen toegankelijk. Een belangrijk uitgangspunt van deze ‘onderzoeksreis’.

Joseph was mijn eerste gast in de studio en kwam ook daarna nog eens op bezoek om te praten over ons filosofieboek ‘Denken in organisaties‘ en de relatie tussen democratie en een levenlang leren. Ivar en ik trokken in deze periode intensief met elkaar op in het ontwikkelen van het format en scherpstellen van de techniek. Daarnaast was Ivar ook regelmatig co-host en natuurlijk speciale gast (nadat hij in de zomer van 2020 zijn tweede master afrondde) om te praten over de toekomst van wetenschappelijk onderzoek.

In aflevering 100 bespreken we een selectie van thema’s en gespreksonderwerpen die voorbijkwamen en komen we tot enkele geleerde lessen. Natuurlijk leidt dit tot weer nieuwe vragen, dilemma’s en onderzoeksperspectieven. Dit brengt ons bij een eerste routekaart voor het vervolg van de podcastserie in 2021! Daarover in het nieuwe jaar meer informatie.

Ik wil alle luisteraars, vragenstellers, gasten, sponsoren (zoals OABDekkers en Managementboek.nl) en scherpe meedenkers vanaf de zijlijn hartelijk bedanken voor de geweldige samenwerking! Fijne feestdagen in deze gekke tijd. En graag tot 2021!