onderwijs

Onderwijsnieuws: mei 2023

In mei leggen alle vogels een ei. Maar ook het onderwijs kan er wat van: Wat een waslijst aan nieuws! Maak je geen zorgen, samen met Peter Loonen heb ik het kaft van het koren gescheiden en weer een top 10 gemaakt. Dit zijn de onderwerpen die voorbijkomen: Honderden scholen liggen te dicht bij drukke weg. CAO Onderhandelingen voor het MBO. Leerkrachten vluchten naar België? Schaduwonderwijs fors toegenomen. De staat van het onderwijs 2023, alweer geen goed nieuws. Dijkgraaf wil het bindend studie advies (BSA) terugbrengen naar 30 studiepunten. Fors minder instroom verwacht in het hoger onderwijs. Leesvaardigheid 10 jarige onder het Westers gemiddelde. Woede-aanvallen van Dennis Wiersma zijn een patroon. En steeds meer kinderen gaan niet naar school. We sluiten af met een vrolijke noot over een nieuwe datum voor Carnaval. Studenten die op het dak van school naar de zonsopgang willen kijken. En waarom Nederlandse militairen hun opleidingsbudget besteden aan een cursus barbecuen.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Hoe maak je een goede lesmethode? Met Erik Meester

Erik Meester draait er niet omheen. De meeste lesmethodes in Nederland zijn over het algemeen heel slecht. Er is weinig aandacht voor algemene kennisopbouw, taalrijkheid, instructie en de verschillende dimensies van leren in de klas. Denk daarbij aan het belang van aantekeningen maken (schrijven), herhaling (immersie) en het vertellen en delen van kennis via verhalen. Tel daarbij op dat de onderwijsresultaten in Nederland al zo’n 20 jaar dalen dan is het tijd dat het roer radicaal omgaat. De afgelopen jaren heeft Erik samen met het Nederlands Mathematisch Instituut gewerkt aan een nieuwe lesmethode voor het primair onderwijs. Deze methode, het onderliggende curriculumontwerp en de didactische uitgangspunten staan centraal in deze podcast. Aan de hand van diverse praktijkvoorbeelden bespreken we de werking en de effecten op leerlingen en leraren.

Onderwijsnieuws: april 2023

Samen met Peter Loonen neem ik het onderwijsnieuws van de maand april door. Dit zijn de onderwerpen die voorbijkomen: Grensoverschrijdend gedrag van Minister Wiersma. Hoogste aantal voortijdige schoolverlaters in tien jaar. Een derde van de onderwijzers leest niet. Experts tegen Kamer: die verslavende smartphone moet de klas uit. Verveling hoort ook gewoon bij school… Nieuwe taal in het onderwijs? Afscheid van hallo jongens en meisjes? Iedereen wil naar de universiteit, maar dat is niet wat de maatschappij nodig heeft. Leerlingen groep 8 maken voor laatste keer centrale eindtoets. Tijd om de roze bril van onderwijsvernieuwing af te zetten? Universiteiten en hogescholen zijn steeds meer op elkaar gaan lijken.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Onderwijsnieuws: maart 2023

Samen met Peter Loonen neem ik het onderwijsnieuws van de maand maart door. Onderwerpen deze keer: Helft leraren kan de les niet goed aanpassen op alle niveaus in de klas. Inspectie kritisch op de manier waarop instructie wordt gegeven in basisscholen. Minder studenten in hbo en WO door herinvoering basisbeurs. Bindend studieadvies gaat op de schop: onderwijsinstellingen reageren verdeeld. Provinciale verkiezingen: wat vindt de BBB van het onderwijs. Kinderen meer dan ooit op het scherm. Studenten UvA slepen universiteit voor de rechter vanwege internationalisering. Meisjes krijgen minder vaak het advies voor een technische opleiding. Techreuzen pleiten voor pauze in ontwikkeling AI: te gevaarlijk zonder regels. Bedwing de bling: de week van het geld.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

De tien principes van de Intern Begeleider: Live podcast op het landelijke IB congres in Ede

Vandaag ben ik op uitnodiging van Instondo te gast bij de (uitverkochte!) landelijke IB-conferentie in Ede! De zaal zit vol met intern begegeleiders, kwaliteitscoordinatoren en onderwijsexperts. In de ochtend is bekend gemaakt wie de IB van het jaar is geworden (en ze zit bij mij aan tafel!) en er zijn tal van workshops en lezingen. In deze aflevering ga ik in gesprek over de rol en invulling van de IB’er in het primair onderwijs. Met leuke gasten en het publiek doet mee! Gasten aan tafel zijn:

Marieke Stam, intern begeleider bij Kindcentrum De Sparkel in Beverwijk. Al 12 jaar werkend in het onderwijs en als IB-er gespecialiseerd in het rekenonderwijs.

Riana van Vliet. 14 jaar werkzaam als intern begeleider. Sinds 5 jaar bij De Springplank, een openbare Jenaplan basisschool in Teteringen. Riana heeft veel affiniteit in het opzetten van passende zorgstructuren voor leerlingen.

Luc Greven. Behoeft als auteur van het boek ‘De toekomst van de intern begeleider’ en ‘De 10 principes van de intern begeleider’ denk ik geen introductie. Maar in het kort: voormalig directeur van het seminarium voor orthopedagofiek, leraar, directeur in het voortgezet speciaal onderwijs, hogeschooldocent en zelfs wethouder met onderwijs in de portefeuille.

Van eiland naar weiland!

Ik ben te gast bij de Master Leren en Innoveren aan de Aeres Hogeschool in Wageningen. Op vrijdag 10 maart komen de tweedejaars studenten tijdens een studium bij elkaar om terug te blikken op het vak ‘omgeving, ecologie van innoveren’. Het gaat de hele ochtend over boundary crossing, systeem denken, beweging creëren en slim samenwerken. In deze podcast ga ik op interactieve wijze in gesprek met de studenten en het werkveld over hoe ze hebben gewerkt aan hun innovatiepraktijken. We bespreken gekozen verschillende aanpakken, leeropbrengsten en ik leg de studenten stellingen voor. In de podcast refereren we naar een eerdere Tjipcast met Leike van Oss, die vind je hier.

Onderwijsnieuws: februari 2023

Samen met Peter Loonen neem ik het onderwijsnieuws van de maand februari door. Onderwerpen deze maand: Nieuwe onderwijsmethode bij Fontys zorgt voor veel onrust. Boeken Roald Dahl aangepast om ‘beledigend’ taalgebruik. Herinvoering basisbeurs en tegemoetkoming studenten. Kamer achter loting als instrument om studenten te selecteren. Ook mbo-stagiairs krijgen dekkende onkostenvergoeding. Steeds meer zorgen bij ouders en leerlingen over niet versoepelen eindexamens. Studentenorganisaties willen tijdelijke rem op komst internationale studenten. Rutte roept studenten op lid te worden van politieke partijen. Stoppen met bijzondere leerstoelen? En hoog verzuim in het onderwijs vanwege werkdruk.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Hoe werkt Stichting Wijs aan goed onderwijs?

In de studio zijn Michelle Merk en Dave van der Geer. Allebei schooldirecteur bij Stichting Wijs in de omgeving van Utrecht. Elke school van Stichting Wijs werkt vanuit dezelfde onderwijs- en organisatiefilosofie. Keuzes die ze maken worden zoveel mogelijk onderbouwd door wetenschappelijke onderzoeksresultaten. En de scholen werken met een kennis intensief curriculum. Wat betekent dat? Aandacht voor een ruime kennisbasis, veel samen leren, een positieve benadering naar ieder kind en hoge verwachtingen (naar elkaar en de leerlingen). In deze podcast praten we uitgebreid over deze onderwijsfilosofie, de achterliggende aanpak en de samenwerkingsprincipes.

Iets meer over de gasten:

Dave van der Geer is directeur van basisschool Drie Koningen in De Meern Utrecht. Drie Koningen is betrokken bij de allereerste pilots van Het Nederlands Kennis Curriculum. Dave participeerde in de Kenniskring ‘curriculum’ van het schoolleidersregister en het SLO.

Michelle Merk werkzaam vanaf 2006 in het basisonderwijs. Eerst stond ze ruim 10 jaar voor de klas in verschillende groepen. Daarna in de rol van teamleider. Sinds één jaar is ze directeur van basisschool Blink in Vleuten.

Hoe word je een goede leerkracht?

Te gast is Hannah Bijlsma. Hannah werkt als projectleider en onderzoeker bij de onderwijsinspectie, was eerder ook inspecteur bij het PO/VO. Daarnaast is zij leerkracht in het basisonderwijs. In 2016 richtte zij de beroepsvereniging Academici basisonderwijs (BAB) op. Eind 2022 promoveerde Hannah op een proefschrift aan de Universiteit Twente naar de validiteit en impact van leerling percepties van leskwaliteit. Eerder schreef ze samen met Mirjam Keyser het boek ‘erken de ongelijkheid‘, over de kracht van diversiteit in onderwijsteams. Dit boek werd in 2021 onderwijsboek van het jaar. We gaan in gesprek over deze twee recente publicaties en verkennen de vraag hoe je een goede leerkracht wordt.

Hoe is de dalende leesvaardigheid in het primair en voortgezet onderwijs te verklaren?

Te gast zijn Anna Bosman en Sezgin Cihangir. Samen met Martin Bootsma schreven ze een reactie op het rapport Sturen op begrip, Effectief Leesonderwijs in Nederland. In dit onderzoek is gekeken naar de oorzaken van de afgenomen leesvaardigheid van leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs, het zogeheten funderend onderwijs.

In het rapport staan adviezen over wat nodig is om de leesvaardigheid weer op peil te brengen. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de commissie voor OCW. Volgens Anna Bosman, Sezgin Cihangir en Martin Bootsma zijn in dit rapport belangrijke oorzaken onderbelicht gebleven, waardoor hun adviezen onvolledig zijn. Ze schreven hun bevindingen op in het rapport Dalende leesvaardigheid, een herinterpretatie.

Waar Van den Broek en collega’s aandacht besteden aan leesstrategieën als verklarende factor, wijzen Anna, Sezgin en Martin op het grote belang van het aanbrengen van (achtergrond) kennis en woordenschat bij de zaakvakken. Hierover ging ik met Anna en Sezgin in gesprek.