onderwijs

Hoe bouw je met je onderwijsteam aan een krachtige schoolomgeving? Tjipcast 157 met Marloes Stuive, Roy Mol en Martin Ooijevaar

20 december 2021 Didactiek en Pedagogiek, Samenwerken en Teamleren 00:47:22

Ik ben te gast bij de St. Nicolaasschool in Nibbixwoud, net boven Hoorn. Een basisschool die onderdeel is van SKO West-Friesland. Aan tafel zitten Maloes Stuive (schoolleider), Roy Mol (leerkracht groep 8 en ICT coach) en Martin Ooijevaar (directeur onderwijs SKO West-Friesland). De St. Nicolaasschool is een echte dorpsschool. Het staat midden in het hart van de gemeenschap. Opa’s en oma’s die hun kleinkinderen ophalen gingen er zelf ook naar school! Schooldirecteur Marloes is gestart met een interessant ontwikkeltraject, samen met haar team. De school werkt vanuit een duidelijke nadruk op techniek, ICT en mediawijsheid. Leren met techniek is sterk verbonden aan de didactische en pedagogische visie van het onderwijsteam. Maar dat ging niet zomaar. Het team werkt vanuit hoge en duidelijke ambities. Zowel op de basisvaardigheden zoals rekenen, lezen en schrijven als het bieden van een uitdagende leeromgeving voor kinderen. In deze podcast bespreken we onder andere hoe je samen met je team kunt starten met zo’n ontwikkel- en verbetertraject. Welk bewustwordingsproces daaraan ten grondslag ligt en hoe je hier een participatieve zelfevaluatie voor kunt inzetten. Een gesprek boordevol praktische tips, aanpakken en aanbevelingen voor elke (basis) school in Nederland!

Hoe bouw je aan een professionele schoolcultuur? Tjipcast 156 met Jeannette Schut en Henk Galenkamp

8 december 2021 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 49:03

Jeannette en Henk zijn al jarenlang werkzaam in het onderwijs en hebben een enorme staat van dienst opgebouwd. Ze stonden zelf voor de klas en begeleiden al heel wat jaren directies, onderwijsteams en schoolbesturen. Ze schreven het handboek ‘professionele schoolcultuur’, wat bij veel schoolleiders in de boekenkast staat. Ik ga met ze in gesprek over de vraag hoe je bouwt aan een professionele schoolcultuur. Want welke onderwijsfilosofie je ook aanhangt, het zal erop aankomen om het samen met je team in de praktijk te brengen. Hoe doe je dat op een juiste manier? En wat als de cultuur belemmerend werkt?

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Enkele bronnen die naar voren kwamen in het gesprek:

Hoe stem je onderwijs af op verschillen tussen leerlingen? Tjipcast 153 Met Trynke Keuning en Marieke van Geel

14 november 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:37:01

In deze podcast spreek ik met wetenschappers Trynke Keuning en Marieke van Geel. Ze doen onderzoek naar hoe je kunt omgaan met de verschillen van kinderen op school. Ze schreven er een boek over: Differentiëren in 5, 4, 3, … . Hoe ga je om met verschillen in voorkennis, leerprestaties en motivatie van kinderen? En hoe verhoudt dit uitgangspunt zich met het geven van groepsgewijze instructie? In het boek doorlopen ze vier fases:

1. het voorbereiden van een periode

2. het voorbereiden van een les

3. het uitvoeren van de les en

4. het evalueren van zowel het proces als het product.

In elk van deze fases gelden vijf onderliggende principes: werk doelgericht, monitor voortdurend, daag uit, stem verwerking en instructie(s) af, en stimuleer zelfregulatie. Ook hebben Marieke en Trynke het over de drie B’s: maak bewuste, beredeneerde en betekenisvolle keuzes, om je onderwijs goed af te stemmen op de verschillen tussen je leerlingen. Luister nu naar mooi gesprek over onderwijs geven!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe gebruik je data (learning analytics) om je onderwijs vorm te geven? Te gast bij de Surf onderwijsdagen!

12 november 2021 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 47:20

Dit is de tweede podcast die ik maakte tijdens de SURF onderwijsdagen voor mbo, hbo en wetenschappelijk onderwijs. Tijdens deze dagen gaat het over ICT-vernieuwing. Het thema van het congres is van groei naar bloei. Veel van de gesprekken gaan dus over ICT-voorzieningen, hybride leren, onderwijsinnovatie, flexibilisering en bijvoorbeeld slim data gebruik. We gaan het hebben over studie data en learning analytics. Hoe gebruik je data om je onderwijs vorm te geven? Wat doet het eigenlijk met studenten als ‘alles gemeten wordt?’ En zijn docenten hier wel klaar voor? Kortom, tijd voor een gesprek.

De podcast werd live gestreamd tijdens het congres. Tijdens de podcast stelt het publiek vragen aan de hand van stellingen. Mijn gasten aan tafel:

  • JaapJan Vroom, senior adviseur onderwijsinnovatie en technologie ondersteund leren, Deltion. En aanvoerder data ondersteund onderwijs bij het programma doorpakken op digitalisering in het MBO.
  • Prince Illis, student economie aan de Erasmus Universiteit.
  • Justian Knobbout, expert learning analytics en docent aan de Hogeschool Utrecht

Hoe kunnen micro-credentials een leven lang leren aanjagen? Te gast bij de Surf onderwijsdagen!

10 november 2021 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren 43:05

Vandaag ben ik afgereisd naar Den Bosch. Ik ben te gast bij de SURF onderwijsdagen voor mbo, hbo en wetenschappelijk onderwijs! Tijdens deze dagen gaat het over ICT-vernieuwing. Het thema van het congres is van groei naar bloei. Veel van de gesprekken gaan dus over ICT-voorzieningen, hybride leren, onderwijsinnovatie, flexibilisering en bijvoorbeeld slim data gebruik. Ik hoorde ook een nieuwe term: micro credentials. Een soort ‘open badges’ of digitale insignes die laten zien dat iemand bepaalde kennis of vaardigheden beheerst. Wat kan je hiermee en voor wie is dit een uitkomst? In deze podcast ga ik dieper in op deze invulling van flexibilisering van het hoger onderwijs.

De podcast werd live gestreamd tijdens het congres. Tijdens de podcast stelt het publiek vragen aan de hand van stellingen. Mijn gasten aan tafel:

  • Ulrike Wild, directeur onderwijsvernieuwing Wageningen University & Research en aanvoerder zone Flexibilisering Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT
  • Bart Lamboom, projectleider pilot microcredentials
  • Wilfred Rubens, zelfstandig adviseur, projectleider, blogger (www.te-learning.nl) en docent Technology Enhanced-learning en aan de open universiteit

Is het tijd dat de pabo-opleidingen in Nederland kritisch in de spiegel kijken? Tjipcast 143 met Anna Bosman

24 september 2021 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 00:47:03

In Tjipcast 143 ontmoet ik prof. dr. Anna Bosman. Hoogleraar dynamiek van leren en ontwikkeling aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Directeur van het onderwijsinstituut Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde en lid van het team red het onderwijs. Het onderwijs in Nederland ligt onder een vergrootglas. Met name in het basisonderwijs (PO) spelen er urgente vragen rondom de onderwijskwaliteit en de dalende resultaten op het gebied van lezen, schrijven en rekenen. Met daarbovenop een oplopend tekort aan geschoolde leraren. Volgens Anna Bosman is het daarom extra belangrijk ons te richten op de kerntaken op school. En dat kan alleen maar met leraren die optimaal worden voorbereid om in de klas les te geven. Als expert, niet als coach. Met veel aandacht voor klassikale instructie en begeleiding in de praktijk.

Helaas slagen pabo-opleidingen hier in Nederland onvoldoende in. Hoe komt dat? In deze podcast verkennen we welke rol de pabo-opleidingen hebben in de huidige onderwijsproblematiek. Zijn deze opleidingsinstituten voor basisschoolleraren bijvoorbeeld wel expliciet genoeg over wat het doel van onderwijs dient te zijn? Waarom besteden ze relatief weinig aandacht aan het overdragen van wetenschappelijk onderbouwde lesmethoden? En welk motief hebben deze opleidingen om zich bijvoorbeeld te verbinden aan 21ste-eeuwse vaardigheden in de klas? Iets dat wetenschappelijk gezien sterk ter discussie staat en waarvan je kunt afvragen of het zinvol is om tijd aan besteden tot en met groep 8. Luister nu naar een belangrijk gesprek over onderwijs in Nederland en wat er nodig is om de problemen anno nu aan te pakken.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Hoe werk je aan curriculumontwikkeling binnen het primair onderwijs? Tjipcast 141 met Erik Meester

29 augustus 2021 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:57:07

De zomervakantie is voorbij! De scholen zijn gestart en Erik Meester is in de studio. We gaan in gesprek over zijn nieuwe boek Wetenswaardig. Met de ondertitel: Curriculumontwikkeling voor primair onderwijs. Zijn nieuwe onderwijsboek is uitermate actueel, gelet op de roep om meer onderwijskwaliteit vanuit de inspectie, de blijvende roep om meer vernieuwing en radicale innovatie van het onderwijs en de desillusie t.a.v. naïef romantische benaderingen van onderwijs die volgens sommige experts meer kwaad doen dan goed. In dit boek biedt Erik Meester een heldere denklijn hoe hiermee om te gaan en om stappen te zetten met curriculumontwikkeling in de praktijk van alledag. In deze podcast komen een aantal gespreksonderwerpen voorbij:

  • De omschrijving en afbakening van het begrip curriculum in het (basis) onderwijs. Wat is het wel en wat is het ook niet?
  • Wat we bedoelen met curriculumontwikkeling en welke activiteiten centraal staan. We verkennen dit aan de hand van drie kapstokken: 
    • Curriculumtheorie
    • Curriculumontwerp
    • Curriculumimplementatie
    • De rol van leiderschap en teamontwikkeling rondom de implementatie van een nieuw curriculum.
    • Het verschil tussen de papieren werkelijkheid en de praktijk van alledag.
    • Valkuilen en misvattingen rondom curriculumontwikkeling. Waar moet je vooraf rekening mee houden?
    • Hoe praktisch aan de slag te gaan: de stappen op een rij. 

Erik Meester is docent Pedagogische Wetenschappen van Primair Onderwijs aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Eerder was hij te gast om te praten over de waarde van kennis en verkenden we de rol van de professionele leergemeenschap in een school. Zijn nieuwe boek is nu te bestellen via deze link.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Wat hebben Beter Onderwijs Nederland, Stichting Goed rekenonderwijs en Red het onderwijs met elkaar gemeen? Tjipcast 138 met Gerard Verhoef

3 augustus 2021 Didactiek en Pedagogiek 01:00:58

In deze podcast is Gerard Verhoef te gast. Gerard is docent wiskunde, voorheen lerarenopleider en nu docent bij de technische faculteit van de Hogeschool van Amsterdam. Hij is ook bestuurslid van Beter Onderwijs Nederland, bestuurslid van stichting goed rekenonderwijs en lid van het team ‘red het onderwijs’. We verkennen de vraag wat deze drie initiatieven met elkaar gemeen hebben. Waarom zijn ze opgericht? Welk doel hebben ze en wat willen ze bereiken? We kijken zowel terug als vooruit in bespreken actuele onderwijsvraagstukken. We cirkelen in het gesprek rondom rondom de spanning tussen onderwijs willen vernieuwen (innovatie) of verbeteren (stap voor stap beter maken). De rol van ICT in het onderwijs komt ook uitgebreid aan bod.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Hieronder nog een aantal linkjes en bronnen die in het gesprek voorbij kwamen:

In gesprek over omgangsvormen en pedagogische waarden in de school. Tjipcast 135 met Diana Rozendaal, Carlos van Kan en Ale Wynia

12 juli 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:30:37

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. Het lesgeven in de grootstedelijke context brengt veel uitdagingen voor leraren en schoolleiders met zich mee. In deze derde podcast zullen we de waarden van leraren verkennen met inzichten vanuit onderzoek en manieren om hiermee te werken als leraar en schoolteam. Hoe voer je bijvoorbeeld gesprekken over intolerant gedrag en op welke manier kun je als leraar hierin het verschil maken. Wat hebben leraren nodig om een betekenisvolle rol te kunnen vervullen op de weg naar volwassenheid voor leerlingen? Wat is de pedagogische opdracht van een school? En welke rol heb je hierin als schoolleider?

Meer informatie over mijn drie gasten:

  • Diana Rozendaal. Ze heeft ruim 23 jaar onderwijservaring op 30 verschillende scholen. Ze werkte als docent, invalkracht, onderwijscoach, schoolleider, bestuurder, onderwijsadviseur, sectieleider, mentor, assessor, redacteur, schrijver, fotograaf en medewerker PR & communicatie en meer. Momenteel is zij als docent Nederlands verbonden aan het Libanon Lyceum in Rotterdam. Voor meer informatie check de website van Diana of die van het Libanon Lyceum.
  • Carlos van Kan, lector ‘Pedagogische professionaliteit van leraren’ bij het Kenniscentrum Talentontwikkeling en instituut voor lerarenopleidingen aan de Hogeschool Rotterdam.
  • Ale Wynia: directeur Veenoord SCHOOL4SPORT&LIFESTYLE en docent maatschappijleer.

Moeilijke gesprekken met leerlingen: Welke rol hebben ouders en hoe betrek je ze hierbij? Tjipcast 134 met Jacqueline Blaak, Cecilia Moyano Adriaanse en Miriam Lammens

8 juli 2021 Didactiek en Pedagogiek 00:30:14

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. in deze tweede podcast richten we ons op de relaties tussen de school, ouders en de leerlingen zelf. Ouders zijn vaak rolmodellen voor leerlingen. Zo hebben de opvattingen van ouders invloed op hoe kinderen een gesprek voeren en wat ze zien als ‘correct’ gedrag. Hoe neemt school kennis van de opvattingen van ouders? Hoe kan je ouders betrekken bij de school wanneer er sprake is van grensoverschrijdend gedrag? We gaan op zoek naar voorbeelden en manieren om contact met ouders te maken en te behouden. Waarom is het bijvoorbeeld belangrijk om ouders te betrekken bij moeilijke onderwerpen? Kortom, het gaat hier om pedagogisch partnerschap tussen ouders en school.

Meer informatie over mijn drie gasten:

  • Jacqueline Blaak, moeder van twee dochters, adviseur sociale onderwijsinnovatie en 10 jaar voor de klas gestaan in het basisonderwijs.
  • Cecilia Moyano Adriaanse, werkt op het Albeda als Adviseur ter bevordering van studiesucces en ze is jongerencoach. Binnen het college Sociaal en Pedagogisch werk. Ze zicht zich momenteel op de ontwikkeling en uitvoering van meerdere projecten op het gebied van peer coaching, en zet interventies in zoals huiswerkklassen gericht op laaggeletterdheid en taalachterstanden Ook coacht ze studenten op individueel en groepsniveau. Check bijvoorbeeld deze Urban onderwijs uitzending voor meer achtergrond informatie.
  • Miriam Lammens is systeemtherapeut en nu werkzaam als orthopedagoog bij Yulius, een stichting die onderwijs biedt voor aan kinderen die les krijgen in speciaal onderwijs ook wel cluster 4 genoemd.