pedagogiek

What’s happened to our schools? A sociological approach to education. Tjipcast 090 with Frank Furedi

Frank Furedi is een wetenschapper, schrijver en publicist die ik al geruime tijd volg. Met name zijn reflecties op het huidige onderwijssysteem, de kwaliteit van universiteiten en hoe ouders hun eigen kinderen (steeds vaker niet meer) opvoeden vind ik zeer prikkelend. Enkele weken geleden ging ik uitgebreid met Frank Furedi in gesprek om over zijn opvattingen en analyses rondom het huidige schoolsysteem in Nederland te praten. Dit is de eerste podcast die ik in het Engels opneem (excuseer mijn nogal Hollands – Engels). Vandaar dat de tekst hieronder in het Engels verder gaat. Ondanks de mogelijke taalbarrière kan ik je van harte aanraden dit gesprek te beluisteren.

Frank Furedi is a emeritus professor in sociology, commentator and writer. His books are widely considered as influential and thought provoking in regards to education, learning and democracy. Topics that Frank is interested in are: education, cultural life, parenting children and the impact of new technology on young adults. In this conversation we focus on the educational system in The Netherlands. Some questions that are discussed in this podcast are:

  • How doe you see the role of learning in a society and what function does it have?
  • What kind of consequences does the focus on values such as inclusion, sustainability and for instance in the school system have on children, parents and society?
  • In The Netherlands the government wants to focus more on ‘civic society competences for children’. Revolving around the question: How to be a good citizen. Values that are emphasised are: inclusion, sustainability, being friendly to each other (extravert versus introvert). What kind of consequences does professor Furedi see when countries adopt these kind of values and impose them to our curriculum?
  • In The Netherlands there is a lot of emphasis on innovating the school system. Such as attention to reflection, 21st century skills, brain based learning, digital transformation of books and text (learning via the tablet). At the same time, there is little empirical evidence that this will work / has effect. Why are school system constantly busy with innovation?
  • In The Netherlands many teachers and schools experience problems with exercising authority to children. In the sense that structure, discipline and for instance listening for more than 3 minutes is difficult to accomplish. Dutch schools are – compared to other countries – very noisy. How does professor Furedi explain this from a sociologic perspective?
  • Are we too soft on children with regards to their learning potential? Schools nowadays are very positively focused. Learning from succes, learning from talents, etc.
  • What kind of risk do you see when adopting this philosophy to learning? I see a gradual decline in attention and focus on ’knowledge’ in schools. For instance knowledge about history, or important literature is sometimes seen as outdated. Why is this happening? What consequences does it have? And could it be that we are wrong?
  • Schools have a lot of tasks to complete. Some tasks you may argue should be regarded as ‘parent’ tasks and not school tasks. What is happening nowadays in families in regards to ‘learning etiquettes, being polite, etc.? And is it realistic to ask school to fulfil these parents tasks? What challenges do you see in regards to this?
  • What do you think schools should do to maximise the talent of each child in school? What kind of principles should we adopt and what kind of changes should schools be making?
  • We are asking children to be responsible / take responsibility for their own learning. Is this a good viewpoint? Can children do this? Shouldn’t we focus more on the responsibility of parents and teachers?

You can also check out the conversation with Frank Furedi on the YouTube platform:

Some links to books that I can recommend (some in English some in Dutch):

Hoe kan wetenschappelijke kennis de kwaliteit van je lessen verbeteren? Tjipcast 088 met Gert Verbrugghen

Er is niets zo praktisch als een goede theorie. Maar in de wereld van onderwijs is er nog wel sprake van een groot gat tussen wetenschap en praktijk van alledag. Maar gelukkig zijn er ook veel positieve voorbeelden! In deze podcast ga ik in gesprek met Gert Verbrugghen. Docent Engels op het Alfrink college in Deurne. Gert gebruikt heel bewust wetenschappelijke kennis om zijn lessen in te richten. Je zou dit ‘evidence informed werken‘ kunnen noemen. Zo werkt hij met een uitgekiend beloningssysteem om positief gedrag en inzet te waarderen.

Iets dat de leerlingen erg waarderen. Maar er zijn meer interessante keuzes die Gert maakt. Bijvoorbeeld de nadruk op leerwerk in plaats van maakwerk. Hij ziet veel voordelen om de leerlingen uit te dagen om kennis te memoriseren (denk aan een gedicht). Om vervolgens de Engelse grammatica regels toe te lichten. Wat zijn aanpak ook bijzonder maakt is de synergie op schoolniveau tussen expliciete hoge verwachtingen (leerprestaties) en ruimte voor iedere leerling om in zijn eigen tempo te werken.

Ook met toetsing maakt het schoolteam onderbouwde keuzes. Er zijn drie formele toetsmomenten met cijfer, bij extra toetsing worden er geen cijfers gegeven. Deze meetmomenten zijn primair bedoeld om te leren van fouten. Elke leerling (en de klas als geheel) krijgt gerichte feedback. Gert is ook sterk voorstander van structuur, regelmaat en orde in de klas. Zo oefent hij met alle leerlingen in het begin van het jaar hoe de klas binnen te komen en wanneer het tijd is om de tas in te pakken (dus niet 10 minuten voor tijd). Allemaal bedoeld om de lestijd zo optimaal mogelijk te benutten. Luister nu naar een bijzonder inspirerend en praktisch gesprek over de brug slaan tussen wetenschap en praktijk!

Het IVO in Deurne bestaat uit 4 deelscholen, Sprongcollege (praktijkonderwijs), Hub van Doornecollege (basis/kader), Alfrinkcollege (mavo) en Peellandcollege (havo/vwo).

Bekijk hieronder het gesprek met Gert op het Tjipcast YouTube kanaal:

Linkjes naar boeken en websites die in het gesprek naar voren kwamen:

Is Jesse beter dan Thierry? Burgerschapsonderwijs is gevaarlijk. Tjipcast 082 met Marcel Schmeier

De politiek bemoeit zich steeds meer met de waarden en normen die scholen zouden moeten uitdragen. Sinds 2006 moeten scholen in zogenoemde burgerschapslessen verplicht aandacht besteden aan waarden zoals vrijheid, gelijkwaardigheid en tolerantie. Minister Arie Slob (Onderwijs, ChristenUnie) scherpte de eisen onlangs verder aan. Wij vinden het een gevaarlijk idee wanneer de overheid zich gaat bemoeien welke waarden dat moeten zijn voor kinderen. Burgerschapskunde geeft daarnaast politici, activisten, lobbyclubs, zedenpredikers en belangenbehartigers toegang tot de meningsvorming van beïnvloedbare jonge mensen. In een democratie wordt kennis onderwezen zodat kinderen zelf leren denken. Ik schreef hier samen met Marcel Schmeier een opiniestuk over dat vorige week verscheen op de NRC Handelsblad onderwijsblog. In deze podcast bespreek ik samen met Marcel Schmeier de reacties die het stuk opriep. We verkennen welke tegenargumenten wel of geen hout snijden en kijken vooruit naar de belangrijkste vervolgvragen over burgerschap. Is onze samenleving gebaat bij de politisering van het onderwijscurriculum? Klopt het dat ons onderwijs zich meer en meer op waarden richt en kennis links laat liggen of is dit een schijnbare tegenstelling? En waar komt deze ‘burgerschapsbeweging’ eigenlijk vandaan? Voorafgaand aan het gesprek lees ik de volledige blog voor. Reacties zijn welkom.

Heeft een integraal kindcentrum de toekomst? Tjipcast 079 met Jos van Zutphen

Begin dit jaar ontmoette ik Jos van Zutphen, directeur van speelleercentrum De Wijde Wereld in Uden. Dit was in het kader van het initiatief ‘De toekomst van onderwijs‘, waar ik eerder deze reeks gesprekken over online zette. Ik was indertijd onder de indruk van het verhaal van Jos. Zijn school is één van de eerste zogeheten ‘IKCs’. Een Integraal Kind Centra waar kinderopvang, onderwijs, buitenschoolse opvang en sport samen worden aangeboden. Een buitengewoon mooi perspectief op leren, ontwikkelen en samenleven! De grenzen tussen opvang, voorschool en school vervagen. Kinderen hebben er meer tijd om te bewegen, samen te eten en verantwoordelijkheid te nemen voor hun leeromgeving. En bij een effectieve samenwerking tussen betrokken partijen worden achterstanden en aandachtspunten sneller gesignaleerd en opgepakt. In deze podcast interview ik Jos van Zutphen over zijn aanpak als schoolleider. Wat kom je allemaal tegen? Hoe begin je en welke resultaten levert zo’n IKC in de praktijk op? En is het werkelijk de toekomst voor basisscholen? Deze podcast is onderdeel uit een collegereeks die ik verzorg voor het Masterprogramma Leiderschap en Innovatie Kind en Educatie (MLIKE) aan de Katholieke Pabo in Zwolle.

Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland. Tjipcast 078 met Piet de Rooy

In deze podcast ga ik in gesprek met emeritus hoogleraar Nederlandse Geschiedenis Piet de Rooy. We doen dit aan de hand van zijn laatste boek: Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland. We starten bij het allereerste begin van onderwijs en werken zo vooruit naar het de 21ste eeuw. Wat kunnen we leren van het onderwijs in het begin van onze jaartelling? Hoe ging het er toen aan toe? Welke ontwikkelingen zijn er sindsdien zichtbaar? We maken wat sprongen in de tijd naar 1800. Het onderwijs in Nederland was weinig gestructureerd, maar in de loop van de negentiende eeuw veranderde dat snel. Meer en meer gaat de overheid eisen stellen. Gelijke kansen worden belangrijker: goed onderwijs voor iedereen. Maar onderwijs ging (en gaat?) zeker ook over excellentie. Dat uit zich in type schooladvies (Gymnasium of Mavo?), toegang tot een vervolgopleiding en dus de kans op werk. Onderwijs was tot dan toe een gevolg van de standenmaatschappij. Maar vanaf de jaren zestig zijn er nieuwe geluiden hoorbaar: onderwijs zou moeten gaan om kinderen bij elkaar brengen! Gelijkheid, ‘community’ en het kind centraal stellen worden belangrijke sleutelwoorden. Tegelijkertijd ontstaat er een grotere nadruk op efficiency en ‘meten’. Het zijn vandaag nog steeds drie verschillende zienswijze op onderwijs die met elkaar strijden. Op school, in de politiek en bij ouders en kinderen zelf. Hoe breng je de balans tussen excellentie, gelijke kansen en efficiency? En wat kunnen we leren van deze geschiedkundige lessen als we het onderwijsdiscours vandaag de dag aanschouwen? Veel luisterplezier!

Het boek van Piet de Rooy is absoluut de moeite waard om te lezen:

Een geschiedenis van het onderwijs in Nederland

Tjipcast 074 met Erik Meester: Hoe werk je als school aan onderwijsverbetering?

Er zijn talloze boeken en methodieken die gaan over onderwijsverbetering in de school. Soms zie ik door de bomen het bos niet meer! Een belangrijke vraag die ik nog altijd heb is: Waar moet je beginnen? En hoe? Op wat voor manier krijg je beweging en voorkom je dat het na enkele weken wegzakt in de dagelijkse hectiek? Hierover interview ik Erik Meester. In Tjipcast 026 was hij te gast om over de waarde van kennis te praten. Nu concentreren we ons op een aantal onderwerpen: de professionele leergemeenschap in de school, kwaliteitsverbetering, de eigenschappen van een lerende organisatie en het belang van congruentie in je aanpak en werkwijze. Check voor meer verdieping zeker ook deze podcast. Tjipcast 074 is een compilatie uit een collegereeks die ik verzorg voor het Masterprogramma Leiderschap en Innovatie Kind en Educatie (MLIKE) aan de Katholieke Pabo in Zwolle.

1+1=11. Wat is de zin en onzin van onderwijsvernieuwing? Tjipcast 072 met Ivar Troost

In het afgelopen jaar schreef ik om de week een onderwijsblog voor de website van NRC. Al deze stukjes zijn gebundeld in een boek: 1+1=11, over de zin en onzin van onderwijsvernieuwing. In deze podcast ga ik met Ivar Troost in gesprek over de thema’s die centraal staan in het boek. We praten over leren rekenen, schrijven en lezen. Maar ook over de pauzetijden die onder druk staan op de basisschool met vervelende gevolgen voor kinderen en leerkrachten. Maar er komen meer thema’s voorbij: groene schoolpleinen, hoogbegaafdheid, ICT en wat een schoolleider nou precies goed maakt. We werken zo toe naar de hamvraag in Tjipcast 072: Wat is de zin en onzin van onderwijsvernieuwing vandaag de dag?

www.lokocartoons.nl

Hoe komt het dat sommige mensen innovatief en ondernemend zijn en anderen niet? Tjipcast 069 met Paul Delnooz

Om bovenstaande vraag te beantwoorden is het volgens mijn gast wetenschapper en adviseur Paul Delnooz noodzakelijk om ons onderwijssyteem beter te begrijpen. Onderwijs gaat volgens hem al lang niet meer om creatief leren nadenken, maar vooral om het kunnen reproduceren, imiteren en nadoen. Met als doel toegang te krijgen tot een soort ‘universele cultuur van de waarheid’. Dit speelt met name in het middelbaar en hoger onderwijs een belemmerende rol als het gaat om innovatie, vernieuwing en ondernemerschap. Het lokt passiviteit uit en zet de rem op creativiteit, twijfel en kritisch denken. De spannende vraag is hoe een onderwijssysteem zichzelf kan inrichten om die innovatie en vernieuwing juist aan te moedigen. Kan dat eigenlijk wel? Is het mogelijk onderzoek, leren en kennisontwikkeling hand in hand te laten gaan zonder dat de leerling eenzijdig luistert naar de expert? En zo ja: hoe doen we dat dan? Luister nu naar aflevering 069 met Paul Delnooz toekomstbestendig onderwijs!

www.lokocartoons.nl

Boeken van Paul Delnooz:

Wat is de toekomst van ons hoger onderwijs? Tjipcast 064 met Ad Verbrugge

Hoe kunnen we als samenleving onderwijs de waardering geven die het verdient? En waarom investeren we als land meer in het einde van iemands leven, dan aan het begin? Spannende vragen die Ad Verbrugge – filosoof en voorzitter van Beter Onderwijs Nederland – in directe relatie brengt met de staat van ons huidige hoger onderwijs. En er zijn best wat onderwerpen in het hoger onderwijs die aandacht vragen. Zo is op steeds meer hogescholen en universiteiten de voertaal Engels. En in toenemende mate staat er druk op kleine studies en opleidingen, die niet genoeg ‘rendabel zijn’. De marktwerking dringt ook door in de toetsen en examens. Multiple choice, digitaal, open boek tentamen of uitgebreide reflectieverslagen hebben de voorkeur. Met strenge exameneisen die veelal niets met de inhoud te maken hebben. Maar worden studenten hier beter van? En is het überhaupt wel zo’n goed idee volledig mee te gaan in dit marktdenken? Is Nederlands als taal echt ‘voorbij’? Moet alles in het Engels? En welk effect heeft het op de kwaliteit van ons onderwijs? Volgens Ad Verbrugge staan we onvoldoende stil bij wat de verengelsing doet met doceren, denken, leren en discussiëren. Het is goed te doen voor buitenlandse studenten, maar leiden we hiermee ook Nederlandse toponderzoekers op? Breder beschouwd: Wat doet internationalisering en een sterke externe (marktgerichte) blik met docenten, wetenschappers en studenten? Wat inmiddels wel duidelijk begint te worden is dat de schrijf- en leesvaardigheid van veel studenten slechter wordt. Liever werken we met moderne digitale opdrachten, online portfolio’s en multiple choice toetsing. Maar wat deze vorm van onderwijs met leren beargumenteren, lange stukken tekst kunnen analyseren en bijvoorbeeld een essay of scriptie schrijven is twijfelachtig. Volgens Ad Verbrugge is het hoog tijd dat hogescholen en universiteiten zich openlijker uitspreken over de kwaliteit van onderwijs. En dus weerstand durven bieden tegen digitalisering, internationalisering en totale marktwerking. Inderdaad, er zijn steeds meer studenten. En ja, dat zet druk op de tijd die er is. Is dit echter een vrijbrief om schrijfopdrachten, dialoog, discussie en verdieping te vermijden? Maar, als we dit willen aanpakken, waar beginnen we dan? Deze podcast is opgenomen in aanloop naar het congres toetsen en examineren in het hoger onderwijs waar Ad Verbrugge gastspreker is.

Enkele publicaties van Ad Verbrugge die de moeite waard zijn om te lezen:

Hoe zit het nu eigenlijk met het geld in het onderwijs? Tjipcast 063 met Ton van Haperen

Hoe kan het dat in de afgelopen jaren de uitgaven aan onderwijs stijgen, maar de salarissen nauwelijks? Is er een relatie tussen onderwijsbestuurders die alsmaar willen innoveren en de druk die leerkrachten en docenten voelen in de klas als het gaat om kwaliteit, aandacht en begeleiding? Snapt iemand nog hoe het zit met al die onderwijsorganisaties, belangenbehartigers, adviseurs en ‘bovenbestuurlijke’ organisaties elk met hun eigen visie, missie en verbeterplannen? En heeft de invoering van de lumpsum gezorgd voor een verbetering of juist een verslechtering van ons onderwijs? Over dit soort vragen praat ik met leerkracht, lerarenopleider en publicist Ton van Haperen. We verkennen de spanning tussen ambitieuze ’tekentafel’ plannen en de praktijk van alledag op (middelbare) scholen. Over de haalbaarheid van gepersonaliseerd leren, het effect van rendementsdenken op professionals en wat het verschil is tussen een goede en slechte leraar. Luister nu naar een belangrijk gesprek over geld, inkomsten, uitgaven, verspilling, leerpleinen en onderwijsinnovatie. Met.. een weg vooruit.

www.lokocartoons.nl

Enkele boeken geschreven door Ton van Haperen