praktijkonderzoek

Wat zijn de dimensies van een lerende (en professionele) schoolorganisatie?

Vandaag in Tjipcast: Anje Ros! Ze is leading lector bij het Kenniscentrum Leven Lang Ontwikkelen en lector ‘Goed leraarschap, goed leiderschap’ verbonden aan Fontys Educatie. In deze aflevering gaan we in gesprek over de vraag: Wat zijn de dimensies van een lerende schoolorganisatie? Hoe ontwikkel je als school bijvoorbeeld een gedeelde visie, stimuleer je teamleren en geef je ruimte aan gespreid leiderschap? En hoe verbind je onderzoek, praktijk en beleid met elkaar in een steeds complexer onderwijslandschap? Anje deelt haar inzichten, ervaringen en reflecties uit onderzoek én praktijk. We spreken over evidence informed werken, het bouwen aan een sterke feedbackcultuur – ook in relatie tot leiderschap – en de kracht én uitdagingen van samenwerken binnen én buiten de school. Ook praktische vragen komen aan bod: hoe begin je, wat vraagt dit van onderwijsprofessionals, en hoe houd je het werkbaar? Ben je schoolleider, leraar, beleidsmaker of gewoon nieuwsgierig naar hoe scholen samen leren? Dan is dit een aflevering die je niet wilt missen.

Check de shownotes op Tjipcast.nl voor modellen, artikelen en extra links. Bekijk de aflevering ook eens op YouTube of laat je reactie achter via Tjipcast.nl/vraag.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door:

Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Waarom zijn practoraten belangrijk voor de toekomst van het beroepsonderwijs?

Practoraten in het beroepsonderwijs dragen steeds meer bij aan het innovatieve vermogen van organisaties en samenwerkingsverbanden op bijvoorbeeld het gebied van de energietransitie, de uitdagingen in de zorgsector en groen ondernemerschap. Practoraten zijn ‘rijke broedplaatsen’ waar studenten, docenten en werkveld samenkomen om te experimenteren met nieuwe onderwijspraktijken, maar ook complexe vragen bediscussiëren en in bredere zin leren van elkaar.

Maar wat is eigenlijk de redenering en achtergrond van deze relatief nieuwe onderzoekspraktijk in Nederland? En hoe is het beroepsonderwijs erin geslaagd door te groeien tot inmiddels 145 practoraten? Misschien nog wel belangrijker is de vraag welke rol practoraten de komende jaren hebben in de Nederlandse onderwijssector. Hierover spreek ik met Jorick Scheerens, programmadirecteur bij Stichting Practoraten.nl en Rien Komen, vicevoorzitter van het College van Bestuur van Aeres (per 1 juli 2025 de nieuwe voorzitter). Rien was voorzitter van het bestuur bij Stichting Practoraten, maar met zijn naderende voorzittersrol bij Aeres is hij nu lid van het bestuur.

Deze aflevering maak ik samen met het Stichting Practoraten, platform voor praktische innovatie. We maken dit jaar vier afleveringen over praktijkonderzoek in het mbo.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe geef je als docent-onderzoeker handen en voeten aan praktijkonderzoek?

Het is een steeds groter wordende beweging in het middelbaar beroepsonderwijs: docenten die naast onderwijstaken ook praktijkonderzoek uitvoeren. Bijvoorbeeld om met het werkveld van een opleiding mogelijkheden tot innovatie te verkennen, didactische vragen te verkennen of nieuwe samenwerkingsvormen door te ontwikkelen. Maar dit is dus een relatief nieuw fenonomeen. Docent-onderzoeker zijn betekent dus ook pionieren, ontdekken en experimenteren. Het middelbaar beroepsonderwijs heeft zich als doel gesteld sterker vorm te geven aan deze beweging en om bijvoorbeeld ook meer onderzoekers ‘op te leiden’. Hoe werkt dit in de dagelijkse praktijk?

In deze aflevering praat ik verder hierover verder door met twee docent-onderzoekers. Erica Wijnands-Pot, docentonderzoeker bij het practoraat Research Lab van mbo Rijnland. En Ceciel Korsmit-van den Berg, docentonderzoeker bij het practoraat docentprofessionalisering verbonden aan de Landstede Groep. Vragen die we bespreken zijn onder andere: Hoe start je met praktijkonderzoek? Op welke wijze kan je een brug slaan met bijvoorbeeld een practoraat? Welke aanpak werkt ‘goed’ en waar moet je rekening mee houden?

Deze aflevering maak ik samen met het Stichting Practoraten, platform voor praktische innovatie. We maken dit jaar vier afleveringen over praktijkonderzoek in het mbo.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Bronnen die voorbijkwamen in dit gesprek:

Tjipcast aflevering 100! Terugkijken en vooruitkijken met Joseph Kessels en Ivar Troost

Met Joseph Kessels en Ivar Troost blik ik in deze Tjipcast terug op 100 podcast afleveringen. Tijd voor een (bescheiden) feestje! Anderhalf jaar geleden begon ik met deze reeks en het werd een geweldig leuk en vooral leerzaam avontuur. De podcast serie is in deze tijd ontzettend gegroeid. Zo begon ik met 100 luisteraars per week en groeide het bereik naar ruim 9.000 beluisterde afleveringen per maand. Wie had dat gedacht! Ook op YouTube is het kanaal goed vindbaar, waar bijna alle gesprekken met beeld te zien zijn. Alle inhoud is gratis en voor iedereen toegankelijk. Een belangrijk uitgangspunt van deze ‘onderzoeksreis’.

Joseph was mijn eerste gast in de studio en kwam ook daarna nog eens op bezoek om te praten over ons filosofieboek ‘Denken in organisaties‘ en de relatie tussen democratie en een levenlang leren. Ivar en ik trokken in deze periode intensief met elkaar op in het ontwikkelen van het format en scherpstellen van de techniek. Daarnaast was Ivar ook regelmatig co-host en natuurlijk speciale gast (nadat hij in de zomer van 2020 zijn tweede master afrondde) om te praten over de toekomst van wetenschappelijk onderzoek.

In aflevering 100 bespreken we een selectie van thema’s en gespreksonderwerpen die voorbijkwamen en komen we tot enkele geleerde lessen. Natuurlijk leidt dit tot weer nieuwe vragen, dilemma’s en onderzoeksperspectieven. Dit brengt ons bij een eerste routekaart voor het vervolg van de podcastserie in 2021! Daarover in het nieuwe jaar meer informatie.

Ik wil alle luisteraars, vragenstellers, gasten, sponsoren (zoals OABDekkers en Managementboek.nl) en scherpe meedenkers vanaf de zijlijn hartelijk bedanken voor de geweldige samenwerking! Fijne feestdagen in deze gekke tijd. En graag tot 2021!