Episode Archives

Hoe bouwen we in Nederland aan een professionele cultuur voor het beroep van leraar?

In de studio is Theo Witte. Theo is voorzitter van het RED-team onderwijs en ervaren lerarenleider en vakdidacticus Nederlands aan de Rijksuniversiteit Groningen. Eind vorig jaar verscheen het zeer lezenswaardige artikel Naar een professionele cultuur voor het beroep van leraar. Hierin doet Theo een aantal concrete voorstellen voor een fundamentele aanpak van het kwalitatieve lerarentekort. In deze podcast bespreken we dit artikel. Theo legt uit hoe het komt dat het onderwijs een zwakke professionele beroepscultuur kent. Hij identificeert een aantal pijnpunten en doet concrete voorstellen voor een fundamentele stelselwijziging. Dit raakt een aantal pijlers: professionele vakvereniging, professionele standaarden, verplichte en gerichte scholing en het toewerken naar een landelijke kennisinfrastructuur.

Theo Witte is voorzitter van het Meesterschapsteam Nederlands geweest dat in 2016 de inhoud en didactiek van het schoolvak Nederlands ter discussie stelde. Hij is gepromoveerd op de literaire ontwikkeling van havo- en vwo-leerlingen. Ook is hij grondlegger van de veelgebruikte website lezenvoordelijst.nl. Op dit moment is hij redacteur en auteur van de methode KERN Nederlands Taal & Cultuur.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

(Hoe) gaat meer werkgeluk ons onderwijs redden? LIVE podcast op het AVS congres

Vandaag ben ik te gast op het AVS-congres in Nieuwegein. AVS staat voor Academie & Vakvereniging Schoolleiders. En jawel, er lopen hier dus allemaal schoolleiders rond (bijna 500!). De scholen doen het even op eigen kracht vandaag! Het is 15 maart 2024 en ik ga in gesprek met schoolleiders over de relatie tussen werkgeluk en onderwijskwaliteit. Deze podcast is de aftrap van een reeks speciale podcast afleveringen waarin ik met klassewerkplek op onderzoek ga. We gaan in gesprek met schooldirecteuren, leerkrachten en andere onderwijsprofessionals om op zoek te gaan naar duurzame bouwstenen voor goed onderwijs. Geen theoretisch verhaal, maar to-the-point en toepasbaar!

Hoog tijd om in gesprek te gaan over werkgeluk en onderwijskwaliteit. Om mij heen zitten collega schoolleiders die meeluisteren. We leggen hen tussendoor stellingen voor en ze kunnen vragen aan mijn gasten stellen zodat ze kunnen participeren in deze live podcast. Mijn gasten aan tafel:

  • Esther Dubbeld, schooldirecteur van openbare basisschool de Bongerd in Leusden.
  • Freddy Weima, voorzitter van de PO-raad, sectorvereniging voor het primair onderwijs.
Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe krijgen we jongeren (weer) geïnteresseerd in wiskunde?

Het kantoor van hoogleraar Joost Hulshof is uniek. In elke hoek zie je stapels wis- en natuurkunde boeken. Aan de muur hangen maar liefst twee krijtborden volgeschreven met formules, op het volle bureau vind je een indrukwekkende verzameling rubix cubes, fotolijstjes en allerlei gekke gebruiksvoorwerpen. Aan het plafond hangt een paraplu (“leuk om mee te rekenen!”). Het wordt gauw duidelijk: Hier word nagedacht in een andere taal: de taal van cijfers, formules, vergelijkingen en algebra.

Ik ben afgereisd naar mijn Alma mater: de Vrije Universiteit Amsterdam. Maar ik ben op een hele andere afdeling en in een voor mij toch redelijk onbekende en complexe wereld beland. De wereld van de wiskunde. Ik ben te gast bij prof. dr. Joost Hulshof. Hij bekleedt de leerstoel mathematical analysis. In deze podcast praten we over de schoonheid van wiskunde. Over nieuwsgierigheid, creativiteit en het toegankelijk maken van deze prachtige discipline bestaande uit cijfers, pizzapunten, rookwolken en vliegtuigen. Wiskunde is overal! Om dit te snappen moet je wel goed leren rekenen en de lat hoog leggen.

Joost gebruikt tal van voorbeelden en toepassingen om te laten zien hoe wiskunde in de dagelijkse wereld zichtbaar wordt en hoe leuk het is om met jongeren te puzzelen. Ook geeft hij concrete handvatten hoe we jongeren geïnteresseerd kunnen krijgen in de wiskunde. Om dat te bereiken is er wel iets nodig in het Nederlandse onderwijs! Bereid je voor op een uitgebreid en ontzettend leuk gesprek!

Kijk zeker eens op de website van Joost en check zijn oratie, of deze leuke filmpjes met uitleg.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe bouw je als onderwijsinstelling in het mbo aan psychologische en sociale veiligheid?

Het is cruciaal dat mensen zich veilig voelen tijdens hun werk. Dit geldt net zo goed voor studenten als voor professionals. Maar hoe zorg je nou voor psychologische en sociale veiligheid in de dagelijkse praktijk? Hoe creëer je een prettige, veilige werkomgeving zodat collega’s met plezier werken, leren en presteren? Toch wel ingewikkelde vragen waar nog niet veel mensen een helder antwoord op kunnen geven. Gelukkig bestudeert Joriene Beks deze vragen al lange tijd en is ze een expert op het gebied van psychologische en sociale veiligheid. In deze podcast bespreken wat psychologische en sociale veiligheid nu wel en niet is, hoe je eraan kunt werken als organisatie en wat welke effecten dit heeft. Een uitermate praktische, toepasbare en belangrijke podcast toegespitst op het middelbaar beroepsonderwijs!

Deze podcast aflevering maak ik in samenwerking met SOM, het arbeidsmarktfonds voor het mbo. SOM zet zich in voor alle medewerkers in het mbo. Van docenten, hr-adviseurs, or-leden, tot teamleiders en bestuurders, en heeft als missie bij te dragen aan professioneel, gezond en vitaal werken in het mbo.

Check zeker de boeken en praktische werkvormen geschreven door Joriene!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Teamgericht organiseren in het onderwijs, hoe doe je dat? Met Ben van der Hilst (en Erik Meester)

Goed onderwijs verzorgen gaat niet alleen over het kiezen van de juiste didactiek en pedagogiek. Er komt ook organisatiekunde bij kijken. Denk aan coördinatie, afstemming en bijvoorbeeld professioneel overleg. Gek genoeg is hier maar weinig aandacht voor. Hoe stuur je in een onderwijsteam op kwaliteit, wendbaarheid en werkplezier? Heeft het zin om te vergaderen? Wat zet je dan op de agenda? En wie (en hoe!) maak je besluiten als schoolteam? Ben van der Hilst deed hier jarenlang onderzoek naar en schreef er lezenswaardige boeken over. Hij legt ook een aantal zwakke schakels bloot en doet concrete suggesties hoe deze te versterken. Samen met Erik Meester ga ik met Ben in gesprek over zijn werk ‘Teamgericht in het onderwijs‘. Kijk op Tjipcast voor meer informatie en linkjes naar de boeken van Ben!

Check zeker de boeken van Ben!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Onderwijsnieuws: februari 2024

Het is maart en het voorjaar lonkt! Hoog tijd om het onderwijsnieuws van februari door te nemen. We scheiden het kaft van het koren zodat je weer helemaal fris aan deze nieuwe maand kan starten. Onderwerpen die voorbijkomen: Onderwijsinspectie: mbo’s maken amper werk van uitbannen stagediscriminatie – Onderwijsraad kritisch op plan voor rem op buitenlandse studenten – Jongeren kiezen studie niet op basis van goed salaris of kansen op arbeidsmarkt – Zaanse leerlingen Speciaal Voortgezet Onderwijs krijgen opleiding tot barista – We doen hier niets geks, we geven gewoon les – Hoogleraar Anna Bosman maakt excuses voor haar beroepsgroep – Dijkgraaf: actie tegen kansenongelijkheid in hoger onderwijs – Tweede Kamer wil schoolzwemmen weer invoeren – Einde speciale scholen en klassen voor Oekraïners in zicht – Ja, ik ben onderwijsvernieuwer, en ik heb iets zinnigs te zeggen

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Lang leve een leven lang ontwikkelen! LIVE podcast tijdens de Nationale LLO-Conferentie

Vandaag ben ik in Bussum te gast bij de Nationale LLO-conferentie. En LLO staat voor Leven Lang Ontwikkelen. Ik ga het in deze podcast hebben over de LLO-katalysator. Deze heeft als doel om een leven lang ontwikkelen voor iedereen mogelijk te maken en verder te kijken dan klassieke diploma’s en opleidingen. Hoe? Door talenten binnen bedrijven, overheid en opleidingen aan elkaar te verbinden. Check zeker de site www.llokatalysator.nl om meer te weten over de vier bouwstenen om dit belangrijke doel te bereiken!

Dit klinkt natuurlijk heel mooi, maar hoe geef je als samenleving nou praktisch handen en voeten aan een leven lang ontwikkelen? Hoog tijd om hierover in gesprek te gaan. En let op: om mij heen zitten flink wat collega’s die meedoen tijdens de podcast. We leggen hen tussendoor stellingen voor en ze kunnen vragen aan mijn gasten stellen. Ik zit aan tafel met:

  • Régine van Lieshout, directeur bij het Summa college. Het Summa college bestaat uit 26 scholen voor middelbaar beroepsonderwijs en biedt meer dan 250 opleidingen in de regio Eindhoven.
  • Radboud Dam, programmamanager leven lang ontwikkelen voor het hoger onderwijs, studiefinanciering en mbo bij het Ministerie van OC&W.
  • Ab Kragtwijk, jarenlang ondernemer en nu verbonden als business developer aan CoE groen, het onderzoekscollectief van HAS green academy, Van Hall Larenstein, Aeres en Inholland.

Nog wat geleerd vandaag? Hoe kennis terugkeert in het onderwijs

In de afgelopen tientallen jaren is er veel aandacht geweest voor onderwijsvernieuwing en innovatie. Zowel internationaal als in Nederland zijn er omvangrijke programma’s opgetuigd om het onderwijs te moderniseren. Gemene deler: minder aandacht voor kennis en meer voor vaardigheden als zelfsturing, leren leren en de leerkracht die zich opstelt als ‘coach’ van het leerproces. Praktisch overal in de wereld leidde dit soort hervormingen tot een scherpe daling van het niveau van taal en rekenen en een devaluatie van het beroep leerkracht. En zorgwekkender: de ongelijkheid nam toe, niet af. Hoe kan dit?

In deze podcast praat ik hierover met Maarten Huygen. Hij schreef een boek over de terugkeer van kennis in het onderwijs. Hij constateert dat bovenstaande ‘vernieuwingen’ al eeuwenoud zijn en gestoeld zijn op valse premissen en onhaalbare ideologieën. Hij houdt een pleidooi voor kennisrijk onderwijs en onderbouwt dit door terug te grijpen op de cognitieve leerpsychologie en tal van praktijkvoorbeelden uit Nederland en de wereld.

Maarten Huygen was verslaggever, commentator, onderwijsredacteur en chef opinie voor NRC Handelsblad en werkte elf jaar als correspondent in de Verenigde Staten. Check zeker onderstaande linkjes voor meer verdieping en achtergrond n.a.v. ons gesprek:

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

School is dood! Lange leve school!

Er is een toenemende groep leerkrachten, schoolleiders en bestuurders die van mening is dat het roer radicaal om moet in het primair en voortgezet onderwijs. Volgens hen kent het huidige stelsel te veel knelpunten, is het hopeloos verouderd en brengt het ons niet dichterbij gelijke kansen voor iedere kind. Zo worden kinderen (net zoals 200 jaar geleden) ingedeeld op leeftijd, staat het curriculum centraal, dragen leraren alleen kennis over en er wordt onvoldoende rekening gehouden met de persoonlijkheid van leerlingen. De taskforce ontwikkelgericht onderwijs is daarom gestart met een experiment om de vertaalslag te maken van klassikaal leren naar ontwikkelingsgericht leren.

Over hun aanpak, beleidskaders, doelen en resultaten spreek ik met Mini Schouten en Gérard Zeegers. Mini is bestuurder bij Stichting Openbaar Basisonderwijs Duin- en Bollenstreek (11 openbare basisscholen met 16 vestigingen) en voorzitter van de Taskforce Ontwikkelingsgericht onderwijs. Gérard Zeegers is voorzitter van het College van Bestuur bij SPOLT. SPOLT staat voor Stichting Primair Onderwijs Leudal en Thornerkwartier en bestaat uit 10 basisscholen in de gemeente Leudal en 1 voor speciaal basisonderwijs in de gemeente Maasgouw. Gérard is lid van de taskforce Ontwikkelingsgericht onderwijs.

De titel van deze podcast ontleen ik aan het boek dat Gérard meebracht en waaraan hij refereert in het gesprek.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

Hoe is het om te leven met een zorgintensief kind dat naar school gaat?

Vandaag ben ik te gast bij Voortgezet Speciaal Onderwijs school de Hoge Brug in Rotterdam. Een school voor zml-onderwijs (zeer moeilijk lerende leerlingen) waar ongeveer 150 leerlingen naartoe gaan. Deze aflevering maak ik in samenwerking met de gemeente Rotterdam. We maken een speciale aflevering over de samenwerking tussen ouders en school als het gaat om kinderen en jongeren met een beperking. Wat is er nodig om dit te organiseren? En hoe blijf je bewust elkaars perspectief zien en erkennen? Check voor meer informatie over het samenwerkingsverband koers voortgezet onderwijs regio Rotterdam Koersvo.nl of ga naar: onderwijs010.nl

In deze podcast ga ik in gesprek met:

  • Annemarie Rodenburg, beleidsmedewerker bij koersvo en als moeder ervaringsdeskundige met een zorgintensieve zoon van 23
  • Karin Catsman, ondersteuningscoordinator bij de Hoge brug in Rotterdam, al 44 jaar werkzaam in het onderwijs.

En let op! Matzer theaterproducties speelt begin 2024 vijf keer de voorstelling BROOS! Een ontroerende theaterproductie over hoe je jezelf kunt kwijtraken in de zorg om een ander. Je kunt hier kaartjes bestellen!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!