Simon van der Veer en ik schreven enkele jaren geleden het sprookjesboek voor managers: We presteerden nog lang en gelukkig. Eigenlijk puur en alleen vanuit onze fascinatie en interesse in sprookjesverhalen, de lessen die erin verscholen liggen en de link met ons werkende leven. In de aankomende maanden willen we de relatie verkennen tussen stripverhalen en werken in organisaties. Welke leiderschapslessen liggen hierin verscholen? Wat kunnen we leren van Lucky Luke, Prins Valliant of Kuifje? Luister nu naar de eerste ‘strip van Tjip’ waar we samen een eerste shortlist samenstellen van ‘geweldige stripfiguren’!
Het is niet al te ingewikkeld om in een organisatie omvangrijke en ambitieuze veranderplannen te formuleren. Maar als het niet in de dagelijkse werkpraktijk van collega’s specifieke betekenis krijgt, dan zal het bij plannen maken blijven. Veranderen in organisaties heeft veel meer met emotie, beleving en individualiteit te maken dan we soms willen denken. Niet alles is in teamsessies of heidagen op te lossen en ‘aan te gaan’. De kern van een veranderopgave ligt in de kwestie of het in de hoofden en harten van professionals kan komen. Een spannend begin van een gesprek met Marco de Witte over de essentie van veranderen. Rationele doelen vragen om concrete betekenis, ruimte om het te kunnen vervormen en zo eigen te maken. Dat is een kernopgave in een veranderproces die veel leiders maar lastig durven aan te gaan. Hoe ga je met deze spanningen om? Je kunt het nu beluisteren in Tjipcast 024!
Verslaving is een groot maatschappelijk probleem. Zo zijn er in Nederland ongeveer 1 miljoen mensen die zwaar en problematisch drinken. Maar van deze groep laat maar een kleine 80.000 mensen zich behandelen. En ongeveer 18% van de Nederlandse bevolking rookt dagelijks en is ‘verslaafd’. Waarom doen deze mensen dat? En waarom stoppen ze niet, het is immers levensbedreigend en zeker niet gezond! Verslaving is echter een complex verschijnsel. En afkicken blijkt niet makkelijk en vraagt om meer dan pure wilskracht. Er speelt vaak meer op de achtergrond zoals schaamte, onvermogen om te veranderen, sociale druk, eenzaamheid of meervoudige middelen afhankelijkheid. Verslaving is een chronische hersenziekte en vraagt specifieke hulp en begeleiding. Niet alleen het fysieke vraagt aandacht, in grote mate is het ook een gedragskwestie. In deze Tjipcast spreek ik hoogleraar verslaving en verslavingszorg Cor de Jong over verslaving, afkicken en kunnen minderen. We verkennen hoe verslaving werkt, hoe het ontstaat en op wat de belangrijkste aanknopingspunten zijn uit de wetenschap vandaag de dag.
Generieke, groots uitgerolde veranderplannen hebben hun langste tijd gehad. Steeds vaker komen we erachter dat vraagstukken waar organisaties mee in aanraking komen om een andere aanpak vragen. Het speelveld, de spelers en de spelambitie is de afgelopen jaren fundamenteel anders geworden. Snelheid maken, innoveren, leren en uitproberen zijn meer en meer doorslaggevende kenmerken van succesvolle trajecten. Maar hoe geef je leiding en richting aan dit soort veranderprocessen? In zijn meest recente boek ‘Veranderen als samenspel’ presenteert hoogleraar Jaap Boonstra hiervoor een spelmodel voor verandering. Door meervoudig te leren kijken, speldynamiek te benutten en bijvoorbeeld met een doorleefde spelambitie te werken. Een unieke kijk op veranderen die ook nog eens praktisch en toepasbaar is! Over deze nieuwe manier van kijken naar veranderen gingen Jaap en ik in gesprek in Tjipcast 022.
Op veel scholen verdwijnen de handvaardigheidslokalen. Eind 2018 schreef ik hierover een opiniestuk in het NRC. Ik kreeg hier ontzettend veel reacties op. Hoe kan dit als we tegelijkertijd geen vakmensen kunnen vinden in Nederland? En hoe komt het dat we leren timmeren, zagen en ‘iets maken’ met je handen niet meer zo hoog op de prioriteitenladder hebben staan? Je handen als instrument leren gebruik en de wereld ‘kunnen vormgeven’ is minstens zo belangrijk! Gelukkig is er een spannende nieuwe beweging in Nederland gaande: het maakonderwijs ook wel ’the maker movement’. Hier gaat leren en mooie dingen maken hand in hand! En dit kan in de klas, bij de bieb of op bezoek bij de fietsenmaker. Met maakonderwijs expert Wytkse de Man van de Alan Turingschool in hartje Amsterdam ga ik hierover in gesprek. We verkennen hoe leerkrachten kunnen starten met maakonderwijs en wat het vraagt van de dagelijkse schoolomgeving.
Een lerende organisatie stelt de kerntaak richting zijn klanten centraal en is bereid elk werkproces, procedure of structuur ter discussie te stellen als deze geen waarde toevoegt. Maar hoe blijf je met elkaar scherp op deze kerntaak? En hoe voorkom je zinloze hiërarchie en vertraging zoals bureaucratie en doorgeslagen zelforganisatie? Met Simon van der Veer verkennen we belangrijke uitgangspunten voor een lerende organisatie zoals vakmanschap, autonomie, beslissingsbevoegdheid en de rol van historie en cultuur in een organisatie.
Veel organisaties besteden flinke tijd en energie aan activiteiten die weinig tot geen impact hebben. Meestal weten collega’s dit ook haarfijn te benoemen. Het zijn de klassieke studiedagen, de oeverloze vergaderingen, de neiging alles in visiedocumenten te verpakken en ga zo maar door. We zijn er dus wel bewust van, maar zijn niet in staat ermee te stoppen. Typisch een verslaving! In deze Tjipcast gaat Frank Hulsbos met Tjip in gesprek over dit ongewone perspectief op organisaties: verslaving en hardnekkige routines. Hoe kick je af? Waar begin je en wat te doen bij een terugval?
Steeds meer professionals willen in een organisatie werken die verder kijkt dan winst maken, groei forceren en de kosten zo laag mogelijk houden. Ze zoeken naar een werkomgeving waar het mogelijk is om iets wezenlijks bij te dragen aan de samenleving. En dat gaat verder dan ecologische doelen. Ze willen dit bereiken door mee te doen in besluitvormingsprocessen, met partners samen te werken en na te mogen en kunnen denken over innovatie. Sterker nog, jonge professionals zoeken organisaties die hun kunnen helpen om doelen te bereiken in plaats van andersom! Dit soort opvattingen over werk, salaris, doel en ambitie zijn de laatste jaren flink aan het veranderen. En dat vraagt een proces van ‘nieuw’ organiseren: een andere kijk op werken, leven en ondernemen. Hierover ging ik in gesprek met Lenette Schuyt. Luister of kijk nu naar een uitermate boeiende Tjipcast!
Snelheid, reactievermogen en wendbaarheid is voor een organisatie in de 21ste eeuw cruciaal. Je producten of diensten aanpassen aan de wensen van je klant, inspelen op innovatie en ondernemerschap zijn hierin belangrijke bekwaamheden. Maar hoe ontwikkel je snelheid in een organisatie? Hoe zorg je ervoor dat je niet te lang blijft praten, maar je rap van je stoel afkomt en aan de slag gaat? Wat moet je hiervoor kunnen en welk type leiderschap staat hierbij centraal? En welk leiderschap haalt juist de vaart uit een organisatie? Hierover gaat deze uiterst optimistische, toepasbare en vlotte Tjipcast met niemand minder dan Hans van der Loo!
Het gesprek dat ik voerde met Manon Ruijters over professionaliteit (Tjipcast 014) was ontzettend boeiend, interessant en zat vol met allerlei nieuwe vragen, inzichten en reflecties over mooi werk. We raakten er bijna niet over uitgepraat. En dat gebeurde dan ook nadat de opname stopte. Al gauw bedachten om dit een deel II te noemen en snel de recorder aan te zetten. Hierin bevraagt Manon mij! In niet meer dan 13 minuten blikken we samen terug op de eerste Tjipcast opnames. Bijzonder leuk en leerzaam! Eigenlijk meer een Tip voorTjip 🙂 De opname is niet alleen als gebruikelijke podcast te beluisteren, maar ook op youtube te zien. Check de link hieronder!
bekijk op YouTube
