Leiderschap en Verandermanagement

Situationeel leiderschap – Sturen – Loslaten – Visie – Verwaarloosde organisatie – Gedragsverandering – Aanspreken – Waarderend veranderen – Ken uzelf – Groei – Reflectie – Feedback – Programmamanagement – Processen – Emotie – Boze bazen – Vrijheid – Verbondenheid – Vakmanschap

Tip van Tjip 015: Spelend werken aan veiligheid en gezondheid in de bouwsector met Tamara Onos

Tamara Onos is veiligheidskundige en gespecialiseerd in gevaarlijke stoffen. Dit jaar debuteerde ze als schrijver van de thriller Onder invloed. Een spannend verhaal over een vreemde verdrinkingszaak in het Gelders natuurgebied de Havikerwaard. In deze podcast ga ik met Tamara in gesprek over gevaarlijke stoffen, veiligheid en gedragsverandering. We praten onder andere over het omvangrijke Noord-Zuid lijn project in Amsterdam, over gamification (en haar spel ‘hundred ways to die at work), leren veranderen en het aanleren van nieuwe routines. Met tal van praktische voorbeelden en interessante reflecties op veiligheid in de bouw is dit een ‘must hear’ voor iedereen die zich bezighoudt met veiligheid, samenwerken, leren en duurzaamheid!

Over veranderen in organisaties: klein maar fijn? Tjipcast 028 Hans Vermaak

In deze Tjipcast ga ik in gesprek met organisatieadviseur Hans Vermaak. We verkennen waarom (en hoe) het komt dat veranderen juist werkt in de concrete dagelijkse werkpraktijk. We bespreken de effecten van ‘over ambitieuze’ plannen, teveel bemoeienis vanaf de zijlijn en de soms overdreven aandacht voor regels die in een lokale praktijk juist averechts werken. Aan de hand van praktijksituaties reflecteren we op de schaduwkant van grote verandertrajecten en zoeken we naar aanknopingspunten hoe kleine successen groter zijn te maken. Want als uitrollen niet werkt: wat kan je dan nog wel doen? We volgen daarin het motto van Hans: het meervoud van pilot is pilots! Luister of kijk naar een zeer boeiend en precies gesprek over het wel en niet werkbaar krijgen van veranderinitiatieven in organisaties.


www.lokocartoons.nl

Boeken op tafel:

Tijdcodes:

  • 03.00 Waarom er in principe niks mis is met ‘klassieke’ veranderplannen
  • 04.30 Verknoping en complexiteit
  • 10.00 Hoe veel goede, kleine momenten optellen tot iets groots
  • 17.00 Meerwaarde scheppend en voorwaarde scheppend in organisaties
  • 24.00 Anderen in positie brengen om verantwoordelijkheid te nemen, waarom dat niet niks is
  • 30.00 Lokaal mensen meer verantwoordelijkheid geven, wat moet je dan o.a. kunnen: denk aan veranderen, leren en samenwerken
  • 35.00 Waarom een plan saai is en welke waarde het wel heeft
  • 42.00 Lokaal veranderen (klein veranderen) is niet simpel!
  • 48.00 Rollen, taken en verantwoordelijkheden is niet de sleutel naar succes: maar wat dan wel?
  • 55.00 Handelen vanuit een redenering versus handelen vanuit strikte regels
  • 59.00 Kleuren van verandering
  • 1.00 Na kleine successen en lokale praktijken door willen pakken en beleid te maken: kan dat? En werkt dat?
  • 1.05 In veranderen is niet elk puzzelstukje even belangrijk: wat betekent dat voor ons vak?
  • 1.09 Klein veranderen: kunnen deblokkeren in organisaties
  • 1.13 Vraag van Hans aan Eva Naaijkens van de Alan Turingschool in Amsterdam

Tip van Tjip 014: Gaat ons onderwijs langzaam ten onder aan regels, procedures en extern opgelegde normen?

Gaat ons onderwijs ten onder aan regels? Zijn we stiekem verslaafd geraakt aan prachtige onderwijsvisies die in de praktijk geen betekenis krijgen? Met Remko Keizerwaard ga ik in gesprek over wat voor soort leiderschap er nodig is om niet te verdwalen in dit type afspraken, vage teamdagen en onduidelijke visietrajecten. Hoe doorbreek je dat patroon? Hoe werk je als leider samen met je team en welke valkuilen kan je beter vermijden? En hoe komt het dat zoveel mooie ideeën stagneren wanneer er plannen, stuurgroepen en ontwikkelteams worden geformuleerd? Ondanks de vaak prachtige vergezichten en plannen, lijkt het wel alsof ons onderwijssysteem kickt op regeltjes, protocollen en structuren. Maar vernieuwing in combinatie met regels en controlemechanismen gaan niet goed samen. Hoe kicken we hier als onderwijsprofessional vanaf? Luister nu naar een nieuwe Tip van Tjip met onderwijsmanager Remko Keizerwaard!

Hoe organiseer je verantwoordelijk en veilig gedrag in de bouw? Tjipcast 027 met Tjeerd Hopma

In de afgelopen jaren zijn er grote verbeteringen in de bouw- en infrasector doorgevoerd wat betreft veiligheid en gezondheid. Denk aan harde maatregelen gericht op gevaarlijke stoffen, beschermingsmaatregelen en veilig werken. Daarnaast is er ook steeds meer aandacht voor preventie, gezondheid en bijbehorend veilig gedrag. Helaas is de bouw- en infra nog wel de dodelijkste sector in Nederland. Elk jaar gebeuren er ongelukken, soms helaas met dodelijke afloop. Daarnaast is het werk fysiek zwaar, waardoor het nodig om als professional extra belangrijk is bezig te zijn met duurzame inzetbaarheid, plezier, veiligheid en bijvoorbeeld herstel. De spannende vraag in de bouw en infrasector is of het mogelijk is sturing te geven aan het gedrag wat hierbij hoort. Je kunt verplichten of verleiden: maar zijn er andere manieren om naar gedragsverandering te kijken? Hierover ging ik in gesprek met Tjeerd Hobma, algemeen directeur van Volandis. Volandis is een kennis- en adviescentrum dat in het leven is geroepen voor werkgevers en werknemers. Is het volgens Tjeerd mogelijk sturing te geven aan gedrag of zijn er grenzen? En wat is de verantwoordelijkheid van werkgever en de werknemer zelf?


gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Links en meer achtergrondinformatie:

Tijdcodes:

  • 02.00 Duurzame inzetbaarheid, veiligheid en taal die de vakman begrijpt
  • 05.00 Het werk veilig organiseren, waar begin je?
  • 08.00 Werkgeluk meten, kan dat? Veiligheid en de wisselwerking met geluk (en leren)
  • 10.00 Professionals uit de bouw en infra aan tafel krijgen om in gesprek te gaan
  • 12.00 Zicht hebben op je loopbaan
  • 15.00 Veerkracht
  • 18.00 Brede professionele ontwikkeling in plaats van verticale specialisatie
  • 20.00 108 verschillende soorten beroepen. En de taal van de vakman / vrouw
  • 23.00 Leefstijl
  • 27.00 Individuele preventiezorg en de verbinding met werkgevers
  • 29.00 Hoge werkdruk, lage marges en druk op samenwerkingsrelaties
  • 32.00 Een leven lang leren, congres op 7 november!
  • 34.00 Afronding en blik vooruit!

Tip van Tjip 013: Wat kunnen we leren van sprookjes?

Twee weken geleden gaf ik een lezing over het boek We presteerden nog lang en gelukkkig: een sprookjesboek voor managers. I\\et boek verkennen Simon van der Veer en ik de belangrijkste verander- leiderschapslessen die verscholen liggen in eeuwenoude sprookjes. Wat kunnen we leren van Hans en Grietje, de Kleren van de Keizer of de school der Dieren? Luister nu naar een nieuwe Tip van Tjip en je bent binnen 14 minuten weer helemaal op de hoogte!

Tip van Tjip 012 met Remko Keizerwaard: Tips voor beginnende onderwijsleiders

Remko Keizerwaard werkt al zijn hele werkende leven in het onderwijs. Als leerling kok, als docent, praktijkbegeleider en later als onderwijsmanager in verschillende functies. Nu is hij enkele jaren interim-manager en komt hij in allerlei scholen. We blikken terug op zijn loopbaan en identificeren zijn belangrijkste leiderschapslessen. Welke tips heeft hij voor beginnende managers in het onderwijs? Nieuwsgierig naar meer? Op 30 oktober organiseer ik samen met Remko Keizerwaard een studiedag voor onderwijsleiders. In 1 dag behandelen we alle relevante managementmodellen die er vandaag de dag toe doen. Interesse? Check deze link.

Tip van Tjip 011 met Simon van der Veer: Wat kunnen we leren van stripverhalen?

Simon van der Veer en ik schreven enkele jaren geleden het sprookjesboek voor managers: We presteerden nog lang en gelukkig. Eigenlijk puur en alleen vanuit onze fascinatie en interesse in sprookjesverhalen, de lessen die erin verscholen liggen en de link met ons werkende leven. In de aankomende maanden willen we de relatie verkennen tussen stripverhalen en werken in organisaties. Welke leiderschapslessen liggen hierin verscholen? Wat kunnen we leren van Lucky Luke, Prins Valliant of Kuifje? Luister nu naar de eerste ‘strip van Tjip’ waar we samen een eerste shortlist samenstellen van ‘geweldige stripfiguren’!

Tekening uit het boek We presteerden nog lang en gelukkig, een sprookjesboek voor managers

Wat is de essentie van veranderen in organisaties? Tjipcast 024 met Marco de Witte

Het is niet al te ingewikkeld om in een organisatie omvangrijke en ambitieuze veranderplannen te formuleren. Maar als het niet in de dagelijkse werkpraktijk van collega’s specifieke betekenis krijgt, dan zal het bij plannen maken blijven. Veranderen in organisaties heeft veel meer met emotie, beleving en individualiteit te maken dan we soms willen denken. Niet alles is in teamsessies of heidagen op te lossen en ‘aan te gaan’. De kern van een veranderopgave ligt in de kwestie of het in de hoofden en harten van professionals kan komen. Een spannend begin van een gesprek met Marco de Witte over de essentie van veranderen. Rationele doelen vragen om concrete betekenis, ruimte om het te kunnen vervormen en zo eigen te maken. Dat is een kernopgave in een veranderproces die veel leiders maar lastig durven aan te gaan. Hoe ga je met deze spanningen om? Je kunt het nu beluisteren in Tjipcast 024!


Cartoon gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Tijdcodes

  • 01.00 Veranderen gaat om ideeen te laten landen in een lokale werkpraktijk
  • 02.00 Ontwerptheorie en zelfsturende teams
  • 04.30 Emotionele verbinding met een grote ambitie
  • 06.00 Persoonlijke motieven en vragen in een veranderproces: een identiteitsvraagstuk
  • 09.00 Emotionele onderstroom
  • 11.00 Leerangst en de wens om te willen bewegen (gevoelde urgentie)
  • 14.00 Oude gedrag, de beginfase van veranderen en een ambitie formuleren
  • 15.00 Aandacht voor de onderstroom
  • 18.00 Waarom, waarom, waarom, daar ontstaat energie, of niet
  • 24.00 De kamer uitlopen, discussies en welles nietes gesprekken
  • 27.00 De rol van leiderschap in verandering, hoe begin je?
  • 31.00 Denken over veranderen, diffuse veranderopgaves en zoeken naar aangrijpingspunten om beweging te organiseren
  • 37.00 Samenwerken doen om te leren samenwerken
  • 42.00 Dynamiek tussen veranderidee en lokale werkpraktijk
  • 46.00 Laag voor laag ingrijpen in een organisaties, waarom doen we dat? En welke rol spelen verticale relaties?
  • 50.00 Veranderkleuren, verschillende realiteiten in organisaties
  • 55.00 Eerste orde, tweede orde en derde orde verandering
  • 59.00 Privaat – publieke sector, ambitie en urgentie
  • 1.03 Overdracht, persoonlijk leiderschap en de rol van opvoeding en historie (de rol van de veranderaar)
  • 1.06 Onbewuste patronen in kaart brengen, ze opnieuw ervaren
  • 1.09 Afronding en blik vooruit!

Wanneer ben je verslaafd? En hoe kom je er vanaf? Tjipcast 023 met Cor de Jong

Verslaving is een groot maatschappelijk probleem. Zo zijn er in Nederland ongeveer 1 miljoen mensen die zwaar en problematisch drinken. Maar van deze groep laat maar een kleine 80.000 mensen zich behandelen. En ongeveer 18% van de Nederlandse bevolking rookt dagelijks en is ‘verslaafd’. Waarom doen deze mensen dat? En waarom stoppen ze niet, het is immers levensbedreigend en zeker niet gezond! Verslaving is echter een complex verschijnsel. En afkicken blijkt niet makkelijk en vraagt om meer dan pure wilskracht. Er speelt vaak meer op de achtergrond zoals schaamte, onvermogen om te veranderen, sociale druk, eenzaamheid of meervoudige middelen afhankelijkheid. Verslaving is een chronische hersenziekte en vraagt specifieke hulp en begeleiding. Niet alleen het fysieke vraagt aandacht, in grote mate is het ook een gedragskwestie. In deze Tjipcast spreek ik hoogleraar verslaving en verslavingszorg Cor de Jong over verslaving, afkicken en kunnen minderen. We verkennen hoe verslaving werkt, hoe het ontstaat en op wat de belangrijkste aanknopingspunten zijn uit de wetenschap vandaag de dag.


Tijdcodes

  • 04.00 Het vak van verslavingszorg, ontwikkelingen in de afgelopen jaren
  • 05.00 Verslaving, wat is een werkbare definitie?
  • 07.00 Controleverlies
  • 09.45 Het gaat steeds een beetje slechter, maar merk je dat ook? Beloningssysteem en het programmeren van je hersenen
  • 13.00 Precies weten waar je kunt scoren
  • 15.00 Biologisch, sociaal en psychologische componenten van verslaving
  • 18.00 Diagnose stellen, vroeger en nu en de rol van schaamte
  • 21.00 Roken in de zorg
  • 24.00 Sociale druk van anderen
  • 27.00 Seksverslaving (film Shame), ongeluk en de zoektocht naar geluk
  • 31.00 Verslaving bij autochtonen, Aboriginals, Indianen en complexiteit van verslaving
  • 33.00 Minderen en je gebruik onder controle krijgen
  • 36.00 Fysieke routines in relatie tot verslaving
  • 39.00 Verslaving en de prestatiesamenleving
  • 43.00 Omgaan met tegenslagen
  • 47.00 Verslaving aan zinloze routines ook in de zorg
  • 50.00 Ervaring van Cor van bureaucratie in de zorg
  • 53.00 Sociale systeem aanpakken rondom de verslaafde
  • 56.00 Afronden en de verklarende woordenlijst

Hoe kan je als organisatie spelend veranderen? Tjipcast 022 met Jaap Boonstra

Generieke, groots uitgerolde veranderplannen hebben hun langste tijd gehad. Steeds vaker komen we erachter dat vraagstukken waar organisaties mee in aanraking komen om een andere aanpak vragen. Het speelveld, de spelers en de spelambitie is de afgelopen jaren fundamenteel anders geworden. Snelheid maken, innoveren, leren en uitproberen zijn meer en meer doorslaggevende kenmerken van succesvolle trajecten. Maar hoe geef je leiding en richting aan dit soort veranderprocessen? In zijn meest recente boek ‘Veranderen als samenspel’ presenteert hoogleraar Jaap Boonstra hiervoor een spelmodel voor verandering. Door meervoudig te leren kijken, speldynamiek te benutten en bijvoorbeeld met een doorleefde spelambitie te werken. Een unieke kijk op veranderen die ook nog eens praktisch en toepasbaar is! Over deze nieuwe manier van kijken naar veranderen gingen Jaap en ik in gesprek in Tjipcast 022.


Cartoon gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Boeken die op tafel liggen

Tijdcodes

  • 01.00 Een positieve kijk op verandering! Maar meedoen is een persoonlijke afweging
  • 02.00 Wat gaan we doen? De kernvraag van spelen
  • 05.00 Wat maakt dat professionals moe worden van verandertrajecten?
  • 08.00 Antwoorden uit bestaande managementliteratuur, de noodzaak om anders te kijken naar veranderen
  • 12.00 Spelpatronen, spanning en tegenstellingen
  • 17.00 Variëteit aan initiatieven, leren van experimenten en duiding door enkele maatschappelijke vraagstukken
  • 20.00 Gestandaardiseerde aanpakken hebben hun langste tijd gehad
  • 24.00 Diverse veranderverhalen en toewerken naar één verhaal (energie loskrijgen)
  • 27.00 Het is nooit af, dat weet je zeker (doorgaande beweging van spelen)
  • 30.00 Spel als activiteit
  • 34.00 Homo Ludens
  • 37.00 Liefde voor je vak, goed werk willen doen
  • 42.00 Chocolade maken van data en informatie
  • 46.00 Doe je mee als startvraag
  • 50.00 Nieuwsgierigheid als aanjager van verandering
  • 53.00 Spelregels, cultuur en patronen leren zien
  • 57.00 Taaie vraag bij veranderprocessen: Wat doen we wel en wat doen we ook echt niet?
  • 01.00 Goede vragen durven stellen
  • 01.03 Vervolgvragen en blik vooruit