Leiderschap en Verandermanagement

Situationeel leiderschap – Sturen – Loslaten – Visie – Verwaarloosde organisatie – Gedragsverandering – Aanspreken – Waarderend veranderen – Ken uzelf – Groei – Reflectie – Feedback – Programmamanagement – Processen – Emotie – Boze bazen – Vrijheid – Verbondenheid – Vakmanschap

Wat verstaan we onder goed programmamanagement?

In deze nieuwe aflevering spreek ik met Björn Prevaas en Niels van Loon over programmamanagement. Steeds meer organisaties (ook in het onderwijs) werken met deze filosofie en methodiek om strategische doelen te bereiken. Maar wat is programmamanagement eigenlijk en hoe verschilt het van een project? Hoe kan je ermee aan de slag en wat vraagt het van een professional om hierin te participeren? En, wat is professioneel programmamanagement? Daar gaan we het in deze podcast over hebben. Nieuwsgierig? Op 26 september 2023 organiseert PGM open een reuze interessant congres over programmamanagement! En check zeker de boeken die Björn en Niels schreven over programmamanagement. Nog wat meer linkjes: Tijdens de podcast hadden we het ook over het werk van Manon Ruijters en Hans Vermaak. Ook bespraken we het werk van Michel Thiery, kwam Benedictijns leiderschap voorbij en bespraken we het belang om te leren Denken in systemen. Mooie leestips voor de zomervakantie!

Hoe kunnen we onze moraal verbeteren?

Klaas Rozemond is auteur van het boek De beste filosofische ideeën om je moraal te verbeteren. Hij houdt een pleidooi om in dialoog met jezelf te gaan om zo je moraal te verbeteren. Pas dan start het zoekproces naar kennis, bronnen en inzicht om werk te maken van gedragsverandering. Maar hoe pak je dat aan? En waarom zou je überhaupt moeite doen om een beter mens te worden? Aan de hand van tal klassieke filosofen, praktijkvoorbeelden en uitdagende vragen gaan we in deze podcast in gesprek.

Klaas publiceerde eerder het standaardwerk Het menselijk kwaad over de vraag wat kwaad eigenlijk is. We maakten hierover ook een podcast (aflevering 21). In het zelfgekozen levenseinde pleitte hij voor het recht om over je eigen levenseinde te beschikken (aflevering 142). Samen met Jet Nijkamp en Co Woudsma publiceerde hij Het Aardse leven (over de epicurische levensfilosofie). Daarvoor kwam het boek Filosofie voor de zwijnen uit over het geluk van mens en dier.

Wat is er met onze taal aan de hand? Met Marijke Spanjersberg

Volgens Marijke Spanjersberg wordt onze taal meer en meer een binnenkant-taal. We praten graag en veel over wat er zich in onszelf en in de ander afspeelt. Coaches, adviseurs en guru’s doen ons bovendien geloven dat dit ontzettend belangrijk is om gelukkig te worden, beter samen te werken en impact te maken. Maar is dat eigenlijk wel zo? En hoe komt het dat deze binnen-kant taal zo’n grote aantrekkingskracht heeft? In haar boek ‘Tussentaal‘ geeft Marijke een kritische reflectie op het gebruik van internaliserende en psychologiserende taal als uitdrukking van het dominante paradigma dat de oplossing voor het probleem in het individu zelf ligt. Zou het ook anders kunnen? Is het mogelijk om taal te bedenken die meer uitdrukking geeft aan wat tussen mensen afspeelt en hoe zou deze taal dan klinken?

Hoe blijf je als professional in de leerstand?

Ook al is leren iets wat we van nature doen, het is in de context van ons werk niet altijd vanzelfsprekend. Soms roepen opleidingen of veranderingen juist weerstand op. En dat maakt dat we minder ontwikkelen en leren in ons werk dan mogelijk is. Zonde! Want een leven lang leren is wel degelijk de moeite waard en iets om na te streven. Isolde Kolkhuis Tanke schreef hier boek over: In de leerstand. Over hoe je kunt blijven leren in je werk. Wat vraagt een leven lang leren van een professional, leidinggevende en bijvoorbeeld afdeling HR of opleidingen? We bespreken de kenmerken van een uitnodigende werk-leeromgeving en welke valkuilen je beter kunt vermijden.

Isolde Kolkhuis Tanke is zelfstandig adviseur en onderzoeker. Docent aan de Open Universiteit, SUAS en Business School Nederland. Ook is Isolde hoofdredacteur van het tijdschrift Opleiding en Ontwikkeling.

Samenwerken over de grenzen van organisaties heen: Hoe doe je dat?

Steeds vaker kijken organisaties over hun grenzen heen om antwoord te geven op urgente maatschappelijke vraagstukken. Allianties kunnen vormen is hierin een belangrijke voorwaarde. Ideeën beginnen vaak klein, maar kunnen uitgroeien tot internationale bewegingen, met grote impact. Over deze beweging, de onderliggende principes en de paradoxen die hierbij in de praktijk naar voren komen schreef hoogleraar Jaap Boonstra met Marcos Eguiguren een nieuw boek. In deze podcast bespreken we de uitgangspunten en werking van maatschappelijke allianties. Ook bespreken we diverse praktijkvoorbeelden, nationaal en internationaal. Tot slot behandelen we twaalf paradoxen die helpen om de dynamiek en levensfasen van allianties beter te begrijpen en te begeleiden.

Wat zijn de organisatiekenmerken van een goed presterende schoolorganisatie?

Goed onderwijs aanbieden aan leerlingen kan niet zonder een optimaal functionerende schoolorganisatie. Gek genoeg gaat er hier vandaag de dag weinig over als bijvoorbeeld de dalende lees- of rekenvaardigheid van leerlingen in het basisonderwijs ter sprake komt. In deze podcast ga ik expliciet in op de relatie tussen de inrichting van schoolorganisatie met bijbehorend leiderschap en de dagelijkse leskwaliteit. Een school is immers ook een organisatie met een bijbehorende managementstructuur, rollen, dagelijkse taken, met een onderwijsleider en een positieve (of soms belemmerende) werkcultuur. Dit wordt zichtbaar in de kwaliteit van tussentijdse afstemming, het niveau van team leren (lesvoorbereiding, nabespreking, verbetering) en de wijze waarop besluiten genomen worden.

De vraag die in deze podcast centraal staat is of er bepaalde bouwstenen te onderscheiden zijn als het gaat om de kwaliteit van de schoolorganisatie. Wat hebben ‘goed’ presterende scholen met elkaar gemeen? Hoe hangt hun visie op onderwijs samen met de manier van organiseren? En wat weten we hierover uit wetenschappelijk onderzoek? Ik blik in deze podcast ook terug op de afgelopen podcast afleveringen en werk de bouwstenen stuk voor stuk uit. Veel van de voorbeelden komen uit het primair onderwijs. De rollen in deze aflevering zijn opgedraaid: Simon van der Veer interviewt mij (Tjip).

Voor meer informatie over de ‘vier’ vragen die ik behandel in de podcast, check zeker even dit artikel. Overigens is dit weer afkomstig van het gedachtegoed van Academica. Een (particuliere) hogeschool in Amsterdam waar schoolteams, onderwijsdirecteuren en leerkrachten een opleiding of leergang kunnen volgen gericht op high performance onderwijs, de brug met o.a. het HPO gedachtegoed is dan snel gemaakt! N.B. Dit is geen reclame.

Wat is prestatiemanagement en hoe gebruik je het in de organisatie?

Om als organisatie succesvol te blijven is het belangrijk continue bij te sturen, te leren en te innoveren om zo werkprocessen, producten en diensten af te stemmen op je klant. Het is een cruciaal criterium om een strategie te realiseren. Dit kan je niet alleen doen op buikgevoel. Maar alleen maar sturen op cijfers blijkt in de praktijk ook riskant. Hoe dan wel? Over deze vraag praat ik met Leo Kerklaan. Auteur van diverse bekende managementboeken zoals De cockpit van de organisatie en De wendbare organisatie. Leo houdt een krachtig pleidooi voor een overzichtelijk managementdashboard om prestaties te kunnen meten en analyseren. Maar hoe ontwerp je zo’n dashboard? Wat vraagt het van managers en professionals en hoe stuur je slim bij? Daarover gaat deze podcast. We bespreken diverse praktijkvraagstukken, sommige afkomstig uit het onderwijs.

Hier bestel je direct het boek van Leo!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe borg je een verandering in een organisatie?

Veranderkundige Theo Hermsen is in de studio. We verkennen de vraag hoe je een verandering in de organisatie kunt borgen. We bespreken diverse thema’s in deze podcast: het belang van de analyse bij aanvang, het relationele aspect van verandermanagement en hoe terugkerende reflectiemomenten kunnen fungeren als een vorm van verankering.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Waarom maken sommige organisaties steeds dezelfde fouten?

In deze podcast praat ik met dr. Paul Kloosterboer. Paul is een zeer ervaren organisatieadviseur en expert op het gebied van veranderen in organisaties. We verkennen hoe het kan dat sommige organisaties steeds dezelfde fouten maken. Vaak zijn dit soort fouten gekoppeld aan hardnekkige (beperkte) denkpatronen. Deze denkpatronen zijn taai om te doorbreken omdat ze in zekere zin vertegenwoordigen wie we zijn (identiteit) en waar we in geloven (opvattingen). Wil je als organisatie voorkomen dat je in cirkeltjes blijft denken dan zul je deze denksporen ter discussie moeten stellen. En dat vinden we toch altijd best lastig! In deze podcast beantwoorden we diverse praktijkvragen van luisteraars.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe ga je om met megatrends en disruptors? Tjipcast 181 met André de Waal en Julie Linthorst

André en Julie schreven het boek Futurize, een boek over hoe om te gaan met megatrends en ‘disruptors’. Een wetenschappelijke verkenning wat de invloed gaat zijn van grote sociale, politieke en technologische veranderingen op organisaties. Ze ontwikkelden ook een raamwerk om te bepalen in hoeverre organisaties voorbereid zijn op dit soort ontwikkelingen in de nabije toekomst. Het boek is gekoppeld aan het HPO-raamwerk, waar we in podcast 104 onder andere uitgebreid over in gesprek zijn gegaan. Over dit boek, dit onderzoek en denken gaan we in gesprek.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken: