Leiderschap en Verandermanagement

Situationeel leiderschap – Sturen – Loslaten – Visie – Verwaarloosde organisatie – Gedragsverandering – Aanspreken – Waarderend veranderen – Ken uzelf – Groei – Reflectie – Feedback – Programmamanagement – Processen – Emotie – Boze bazen – Vrijheid – Verbondenheid – Vakmanschap

Tjipcast 075 met Vivian Tevreden: Bestaan er bouwstenen om te werken aan innovatie in een school?

Met Vivian Tevreden werk ik nu twee jaar met veel plezier samen binnen het Masterprogramma Leiderschap en Innovatie, Kind en Educatie aan de Katholieke Pabo in Zwolle. In deze podcast reflecteren we op de ervaringen met formele en informele schoolleiders die participeren in dit programma. Hoe werken ze aan innovatieprocessen? Zijn er bepaalde bouwstenen te identificeren? Hoe begin je? Waar loop je tegenaan in de dagelijkse praktijk en welke valkuilen kan je wellicht voorkomen?

Tjipcast 074 met Erik Meester: Hoe werk je als school aan onderwijsverbetering?

Er zijn talloze boeken en methodieken die gaan over onderwijsverbetering in de school. Soms zie ik door de bomen het bos niet meer! Een belangrijke vraag die ik nog altijd heb is: Waar moet je beginnen? En hoe? Op wat voor manier krijg je beweging en voorkom je dat het na enkele weken wegzakt in de dagelijkse hectiek? Hierover interview ik Erik Meester. In Tjipcast 026 was hij te gast om over de waarde van kennis te praten. Nu concentreren we ons op een aantal onderwerpen: de professionele leergemeenschap in de school, kwaliteitsverbetering, de eigenschappen van een lerende organisatie en het belang van congruentie in je aanpak en werkwijze. Check voor meer verdieping zeker ook deze podcast. Tjipcast 074 is een compilatie uit een collegereeks die ik verzorg voor het Masterprogramma Leiderschap en Innovatie Kind en Educatie (MLIKE) aan de Katholieke Pabo in Zwolle.

Waarom is verbeelding en fantasie belangrijk in ons (werkende) leven? Tjipcast 071 met Ottolien Boeschoten

Verbeelding, fantasie, creativiteit en improvisatievermogen: als acteur zijn het fundamentele bouwstenen. Iemand die dit als geen ander weet is actrice Ottolien Boeschoten. Ze speelde in talloze radio, TV, film en toneelproducties. Denk aan Man bij hond, de Nachtzusters, Goede tijden slechte tijden en TiTa Tovenaar. Met Ottolien ga ik in gesprek over hoe fantasie en improvisatievermogen werkt. Is het iets dat je kunt aanleren? Hoe doe je dat? En kan je het ook afleren? Luister mee naar een leerzaam gesprek over de kunst van afkijken, nadoen en imiteren. En hoe je voor jezelf belangrijke ‘denkruimte’ kunt maken voor nieuwe mogelijkheden, kansen en ideeën. Improvisatie en creativiteit is zoveel meer dan een gekke workshop of dag op de hei! Het is een manier van durven denken en kijken.

Wat doet een organisatie met mensen? Tjipcast 070 met Mieke Moor

Mieke Moor is filosoof en kijkt op een unieke manier naar mensen in organisaties. Ze bestudeert interactiepatronen, (impliciete) normen over professionaliteit en de rol die management speelt in ons tijdgewricht. Maar ze doet nog iets anders wat heel erg de moeite waard is: ze analyseert en bestudeert hoe bestaande managementliteratuur ‘schrijft’ en redeneert over mensen die in organisaties werken en leven. Hierdoor ontstaat een soort nieuwe studie over taal, ‘waarheid’, kennis en opvattingen over vooruitgang en samenwerking. Mieke doet dit op een onconventionele manier. Zo liep ze een jaar lang ‘mee’ in het Radboud UMC. Ze schreef er een boek over, wat bijna als een dagboek leest. Luister nu naar een geheel nieuw gesprek over wat denken, werken, leven en leren met mijn gast Mieke Moor in Tjipcast nummer 070!

Gemaakt door: Loko Cartoons

Boeken van Mieke Moor:

Is een organisatie meer dan de som der delen? Tjipcast 066 met Leike van Oss

Samen met Brechtje Kessener verzamelde Leike van Oss de afgelopen jaren alle relevante theorieën die gaan over systemen in organisaties. Ze hebben dit gebundeld ineen indrukwekkend naslagwerk getiteld ‘Meer dan de som der delen‘. In dit boek vind je een overzicht van deze theorieën (of denkstromingen) en geven de auteurs handreikingen hoe je ze kunt toepassen in de dagelijkse praktijk. Zo kun je een team bijvoorbeeld benaderen als een set individuen, maar ook als een verzameling van relaties, verbindingen en patronen. En deze ‘onzichtbare’ verbindingen bepalen voor een groot deel de dagelijkse ‘modus operandi’ van een groep mensen. Dit systeem denken vind ik een boeiend perspectief om naar ons werk en leven te kijken. Tegenwoordig begeven we ons in allerlei netwerken, samenwerkingsrelaties, teams en organisaties. Dit vraagt een continue vorm van afstemmen in, tussen en met deze systemen. En dat afstemmen kent spelregels, wetmatigheden en is eigenlijk niet zo beheersbaar als we soms graag willen. Maar wat betekent dat vandaag de dag voor organisaties, voor leiders en professionals? In deze podcast praat ik uitgebreid met Leike over deze systeemtheorieën. We verkennen wat een systeem nu eigenlijk precies is en hoe je het praktisch kunt ‘zien’ in een organisatie. Zijn er manieren om deze onzichtbare dimensie in beeld te krijgen? Waar moet je dan beginnen? En wat kunnen we er uiteindelijk van leren?

www.lokocartoons.nl

Enkele boeken van Leike die ik zeker kan aanraden:

Hoe bouw je een veerkrachtige organisatie? Tjipcast 065 met Johannes Regelink

Spreeuwen die in een grote groep vliegen stemmen voortdurend op elkaar af. Ze blijven als groep bijeen, zonder dat er een spreeuw met een vlaggetje voorop vliegt om aan te geven welke kant ze op moeten. Wat kunnen wij daarvan leren? Over deze vraag spreek ik met Johannes Regelink. Ecoloog en succesvol ondernemer. Hij bouwde de afgelopen jaren aan een bijzonder onderzoeks- en adviesbureau. Met een unieke manier van samenwerken gericht op gezamenlijke besluitvorming, vertrouwen en professionaliteit. Sinds korte tijd heeft hij het bureau overgedragen aan de medewerkers. Zij zijn nu eigenaar en volledig verantwoordelijk. Over deze bijzondere ontdekkingsreis schreef hij een boek: Organiseren als spreeuwen. Hierover ging ik met hem in gesprek. Luister nu naar tal van inzichten over vleermuizen, vertrouwen, slimme mensen, ronde tafels en kiezen tussen geluk of geld!

Nieuwe boek van Johannes is hier te vinden:

www.lokocartoons.nl

Hoe zit het nu eigenlijk met het geld in het onderwijs? Tjipcast 063 met Ton van Haperen

Hoe kan het dat in de afgelopen jaren de uitgaven aan onderwijs stijgen, maar de salarissen nauwelijks? Is er een relatie tussen onderwijsbestuurders die alsmaar willen innoveren en de druk die leerkrachten en docenten voelen in de klas als het gaat om kwaliteit, aandacht en begeleiding? Snapt iemand nog hoe het zit met al die onderwijsorganisaties, belangenbehartigers, adviseurs en ‘bovenbestuurlijke’ organisaties elk met hun eigen visie, missie en verbeterplannen? En heeft de invoering van de lumpsum gezorgd voor een verbetering of juist een verslechtering van ons onderwijs? Over dit soort vragen praat ik met leerkracht, lerarenopleider en publicist Ton van Haperen. We verkennen de spanning tussen ambitieuze ’tekentafel’ plannen en de praktijk van alledag op (middelbare) scholen. Over de haalbaarheid van gepersonaliseerd leren, het effect van rendementsdenken op professionals en wat het verschil is tussen een goede en slechte leraar. Luister nu naar een belangrijk gesprek over geld, inkomsten, uitgaven, verspilling, leerpleinen en onderwijsinnovatie. Met.. een weg vooruit.

www.lokocartoons.nl

Enkele boeken geschreven door Ton van Haperen

Dialoogbijeenkomst over ruimte voor leerlingen en studenten om het beste uit zichzelf te halen. Tjipcast 62 #toekomstonderwijs

In deze derde dialoogbijeenkomst zijn we te gast bij Hotelschool Den Haag in Amsterdam. We verkennen het thema ‘ruimte voor leerlingen en studenten om het beste uit zichzelf te halen. Aan tafel zitten Frank Léoné, Paul Delnooz en Jeffrey Meijer. Om ons heen zitten ongeveer zestig deelnemers. Dit zijn studenten, leerlingen, leerkrachten, docenten en onderwijsleiders. Ook enkele initiatiefnemers van het discussiestuk Toekomst van ons onderwijs praten mee. Aan de hand van stellingen en discussie verkennen we thema’s zoals toetsing, motivatie, de rol van begeleiding, stress en het belang van persoonlijke ontwikkeling in moderne tijden. Luister nu mee!

Links en bronnen die ter sprake kwamen tijdens deze dialoogbijeenkomst:

Dialoogbijeenkomst over nieuwe arrangementen voor werken, onderzoeken en (leven lang) ontwikkelen. Tjipcast 61 #toekomstonderwijs

In deze derde dialoogbijeenkomst zijn we in Utrecht en verkennen we hoe onze samenleving een leven lang ontwikkelen kan ondersteunen. En wat hier voor nodig is. We brengen verschillende dilemma’s en vraagstukken die hieraan ten grondslag liggen in kaart. En we bespreken succesvolle lokale en landelijke strategieën samenwerkingsverbanden. Daarnaast leggen we de relatie met een sterke vroege start, met het basis- en voortgezet onderwijs en de rol van docenten en leerkrachten. Ook impliciete opvattingen over leren, ontwikkelen en werken komen aan bod. Is een leven lang leren voor iedereen een aantrekkelijk perspectief? Aan tafel zitten Erik Stam (hoogleraar strategie, organisatie en ondernemerschap), Rob Mudde (vice rector magnificus in het college van bestuur TU Delft) en Henk Hagort (voorzitter van het college van bestuur van Hogeschool Windesheim). Om ons heen zitten ongeveer 60 gasten. Dit zijn docenten, bestuurders, leerkrachten en ondernemers. Via de toekomst van ons onderwijs volgt nog een uitgebreide schriftelijke uitwerking.

Hoe kan je een gezonde leefpraktijk aantrekkelijk maken? Tjipcast 060 met Cees Sprenger

Gezond eten, voldoende bewegen, af en toe ontspannen: het lijken vandaag de dag open deuren. Toch vinden veel mensen het lastig er een gezonde leefpraktijk op na te houden. Met grote gevolgen. Denk bijvoorbeeld aan het toenemende overgewicht bij volwassenen en kinderen, bijkomende hart en vaatziekten en ziekte als gevolg van stress. Hoe komt dat eigenlijk? En waarom is gezond leven soms makkelijker gezegd dan gedaan? En kan je gezond leven misschien ‘leren’? Over deze vragen praat ik uitgebreid met Cees Sprenger. Hij heeft een bijzondere interesse in voeding, bewegen en fit leven. Maar het gaat Cees niet alleen om het individuele karakter van ‘fit zijn’, hij onderzoekt welke sociale leerprocessen van belang zijn bij zo’n gezonde leefstijl. Bovendien is Cees een fanatieke ‘uitprobeerder’. Zo deed hij mee aan een retraite waarin hij de Wim Hofs methode leerde (omgaan met extreme koud) en draagt hij schoenen zonder zolen (barefoot). Maar hij fietst ook lange afstanden en houdt er een interessant eetpatroon op na. Luister mee naar een geweldig interessant en positief gesprek over groene smoothies, kou accepteren, vasten, de rol van pijn in ons lichaam, slechte ogen en wat ouder worden met ons doet als mens!

Selectie van de boeken die op tafel liggen:

www.lokocartoons.nl