Episode Archives

Hoe blijft het onderwijsteam van de Sint Alexanderschool in Bennekom in de leerstand?

Ik ben op pad gegaan naar de Sint Alexanderschool in Bennekom. Op uitnodiging van SKOVV ga in gesprek met leerkrachten en schoolleiders over sterke schoolpraktijken en passie voor goed onderwijs. Op de Sint Alexanderschool werkt een bijzonder team onderwijsprofessionals die zeer actief zijn in het samen professionaliseren en leren. Met andere woorden: Ze staan in de leerstand. In deze podcast praten we over hoe ze dat aanpakken, welke effecten ze zien in de dagelijkse praktijk en hoe ze werk maken van de aanpak klassenkracht. Wist je trouwens dat de schooldirecteur Berend Cornel heel actief is op twitter? Hij zit ook aan tafel! Volgtip!

Aan tafel zitten:

Floor Kamps, 16 jaar leerkracht, sinds 5 jaar Intern Begeleider en kwaliteitscoördinator

Hennie Pes, specialist klassenkracht en kleuter leerkracht

Kyra Noorlander, specialist leerkracht en initiatiefnemer van de bosdagen

Is challenged based learning het beroepsonderwijs van de toekomst?

Voor deze podcast ben ik te gast bij Hogeschool Saxion in Deventer. Op uitnodiging van het platform talent voor technologie maak ik een speciale aflevering over digitale werkplaatsen. Digitale Werkplaatsen zijn opgericht door het Ministerie van Economische Zaken & Klimaat, onderwijsinstellingen, lokale overheden en bedrijfsleven. Als mkb-ondernemer word je hier door studenten uit het hbo, mbo of wo, docenten en experts op maat geholpen met digitaliseren. Denk daarbij aan online sales & marketing, data en automatisering; van je website op orde krijgen tot het gebruiken van data om je bedrijfsprocessen beter in te richten.

Eén van de kernaspecten is het werken met challenged based onderwijs. En daar gaan we het in deze podcast uitgebreid over hebben. Wat bedoelen we hier precies mee? Hoe werkt deze vorm van innovatief onderwijs en wat vraagt het van werkveld, docent en student? Ik ga hierover in gesprek met Timo Kos, lid van het college van bestuur bij Saxion Hogeschool en Annette Dupree, projectleider werkplaats online ondernemen in Groningen.

Hoe maakt de Monnikskap werk van inclusief onderwijs?

In deze aflevering zit ik niet in de studio, maar ben ik naar Nijmegen afgereisd. Ik bezoek middelbare school De Monnikskap in Nijmegen. De Monnikskap van het Dominicus College Nijmegen verzorgt inclusief onderwijs biedt havo, vwo en gymnasium voor leerlingen met een beperking. Dit is (voor zover ik weet) de enige plek in Nederland waar leerlingen met een chronische ziekte en/of fysieke beperking regulier havo/vwo onderwijs kunnen volgen. Ik ga hierover in gesprek met Jeroen Pouwels, docent Nederlands, Marijke Welten, projectleider onderwijsvernieuwing en docent Nederlands, Luuk Teunissen, onderwijsassistent. En Casper de Gans en Joris Berkers, eindexamen leerlingen van 5 havo.

Hoe ziet de weg naar goed kwalitatief onderwijs eruit?

Goede gewoontes zijn de sleutel een leven lang gemotiveerd en gezond leren. Volgens mijn gasten gaat professionalisering en vitaliteit hand in hand, vooral in het onderwijs. Met een flink dosis wetenschappelijke kennis over leren, gezondheid, veranderen en samenwerken helpt Neuro Habits scholen bij vraagstukken rondom verandering, leren, didactiek en kwaliteitsverbetering. Hun aanpak is onconventioneel, zowel in termen van methodiek als experts die ze inschakelen. In deze podcast praten we uitgebreid over hun aanpak en samenwerking met scholen. Ook bespreken we het boek 33 tips voor vo-didactiek waar David co-auteur van is. Check zeker ook de website Vernieuwenderwijs.nl voor meer tips en inspiratie!

Wat meer info over mijn gasten:

Hannelore Hemeltjen: al meer dan 25 jaar docent aardrijkskunde en trainer in het onderwijs. Ervaring in het middenmanagement van een VO-school als onderwijskundig leider. Richt zich nu, naast het lesgeven in het VO bij Neuro Habits op het begeleiden en trainen van docenten en teams, die hun onderwijs willen versterken.

Jay Borger is afgestudeerd als psychobioloog en houdt zicht bezig met de vraag hoe je wetenschappelijke kennis kunt gebruiken om je gezondheid en fitness te vergroten. Bij Neuro Habits verzorgt hij de vitaliteitsmetingen en draagt hij zijn vitaliteitskennis over aan docenten en leerlingen in trainingen en coaching.

David Maij. Gepromoveerd gedragspsycholoog en gespecialiseerd in verandering op onderwijsinstellingen. Hij is oprichter van Neuro Habits en begeleidt onderwijsinstellingen om de onderwijskwaliteit te vergroten door docenten goede gewoontes aan te leren.

Wat verstaan we onder goed programmamanagement?

In deze nieuwe aflevering spreek ik met Björn Prevaas en Niels van Loon over programmamanagement. Steeds meer organisaties (ook in het onderwijs) werken met deze filosofie en methodiek om strategische doelen te bereiken. Maar wat is programmamanagement eigenlijk en hoe verschilt het van een project? Hoe kan je ermee aan de slag en wat vraagt het van een professional om hierin te participeren? En, wat is professioneel programmamanagement? Daar gaan we het in deze podcast over hebben. Nieuwsgierig? Op 26 september 2023 organiseert PGM open een reuze interessant congres over programmamanagement! En check zeker de boeken die Björn en Niels schreven over programmamanagement. Nog wat meer linkjes: Tijdens de podcast hadden we het ook over het werk van Manon Ruijters en Hans Vermaak. Ook bespraken we het werk van Michel Thiery, kwam Benedictijns leiderschap voorbij en bespraken we het belang om te leren Denken in systemen. Mooie leestips voor de zomervakantie!

Onderwijsnieuws: juni 2023

Juni was een zonovergoten en warme maand. Terwijl de terrassen, zwembaden en stranden afgeladen waren zaten wij binnen de kranten, nieuwsberichten en mediaoptredens bij te houden. En weer maakten we een top 10! In deze podcast lopen we al het relevante onderwijsnieuws van juni langs. Thema’s die voorbijkomen: Veel te weinig onderwijs voor asieljongeren. Stress, stress en nog eens stress. De basisbeurs keert terug! Docent verbetert antwoorden in eindexamen economie. De geliefde en gehate ‘excellente school’ verdwijnt. Leraren en leerlingen in Brunssum zijn de hitte in de lokalen zat en gaan staken. Studenten met migratieachtergrond opvallend vaak beschuldigd van fraude. Brabantse scholen stoppen inhuur uitzendkrachten. Leerlingen in het bijzonder onderwijs zitten uren in de bus naar school. En tot slot natuurlijk: de val van Wiersma.

Deze podcast is ook te vinden via een nieuw kanaal: Top 10 onderwijsnieuws. Maar je kunt natuurlijk ook hier blijven luisteren. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag!

Wat hebben we vandaag de dag nog aan gelijke kansen?

Lange tijd was scholing het antwoord op het verbeteren van gelijke kansen in Nederland. Onderwijs was de manier om te klimmen op de sociale ladder en je leven economisch gezien te verbeteren. Maar in hoeverre kan onderwijs deze functie nog vervullen in Nederland? We praten graag en veel over gelijke kansen, maar de economische verschillen tussen mensen worden groter. En wat heb je dan aan gelijke kansen als je weet dat je niet in staat bent en nooit in staat zult zijn om ze te benutten, en je kinderen evenmin? Over deze ontwikkeling schreef Kees Vuyk een zeer lezenswaardig boek. Hij laat zien dat er, ondanks alle goede bedoelingen, in onze egalitaire samenleving een nieuwe vorm van ongelijkheid is ontstaan. In deze podcast verkennen we hoe deze nieuwe vorm van ongelijkheid eruit ziet, hoe ze is ontstaan en of het mogelijk is deze te bestrijden.

Waarom is het belangrijk dat ieder kind goed leert schrijven?

De kwaliteit van het handschrift bij kinderen neemt al jaren af. Een recente landelijke schrijfoefening liet zien dat de helft van de leerlingen geen goed handschrift heeft. Hiervoor zijn verschillende oorzaken, zoals de opkomende digitalisering (we typen meer en schrijven minder), de corona tijd (alles ging online) en de vaak gebrekkige aandacht voor handschriftonderwijs op de opleidingen. In zijn algemeenheid is er minder aandacht voor schrijven als het gaat om instructie en oefening. Dat start al vanaf jonge leeftijd (kleuterklas). Een zorgelijke ontwikkeling, want goed leren schrijven gaat niet vanzelf. Er zijn duidelijke ‘regels’ die ingeoefend dienen te worden. Dit vraagt veel expertise van de leerkracht. Soepel kunnen schrijven is Het ontwikkelen van een handschrift is bovendien belangrijk richting de overstap naar de middelbare school. Schrijven is een belangrijke manier om informatie te onthouden en te verwerken.

In deze podcast praat ik over het belang van goed leren schrijven met Gerda Broekstra. Gerda is kinderergotherapeut en specialist in handschrift- en schrijfonderwijs. Ze is onder andere ontwikkelaar van de methodieken Aan boord en Steeds beter schrijven. Aan de hand van tal van voorbeelden uit de praktijk gaan we in gesprek over het belang van goed leren schrijven. We bespreken het belang van oefening in de kleuterklas, hoe de doorlopende leerlijn eruit ziet tot en met groep 8, de meest gemaakte schrijf fouten en wat geschikte materialen zijn (papier, schrift, pen, potlood, maar ook houding aan tafel).

Waarom is het belangrijk om met elkaar na te denken over het beroepsbeeld van de leraar?

In deze aflevering spreek ik met Jelmer Evers, Thijs Roovers en Erik Ex over het belang om samen na te denken over het beroepsbeeld van de leraar. Volgens mijn gasten is het juist nu cruciaal om als beroepsgroep samen een beeld te vormen over dit beroep. We gaan in de vraag waarom dit belangrijk is en welke risico’s er ontstaan als we dit niet doen. Ook bespreken we hoe andere landen dit aanpakken en wat Nederland hiervan kan leren. Een beroepsgroep zonder een gedragen beroepsbeeld is kwetsbaar. Denk aan bezuinigingen, politieke inmenging, gevoeligheid voor onderwijs hypes en commerciële beïnvloeding. Hoe voorkomt een beroepsbeeld dit? En wat is er nodig om op landelijk niveau een sterke vertegenwoordiging te organiseren binnen alle scholen? We leggen in de podcast ook de verbinding met de huidige onderwijsactualiteit en uitdagingen op landelijk niveau.

  • Jelmer Evers, docent geschiedenis, vicevoorzitter van de Algemene Onderwijsbond (Aob) en auteur. Onder andere van het boek Het alternatief, wat hij samen schreef met René Kneybr.
  • Thijs Roovers, dagelijkse bestuurder van de Algemene Onderwijsbond. Hiervoor leerkracht en eerder initiatiefnemer van PO in actie. Auteur van het boek Leraar durf te claimen! (samen met Jan van der Ven). Eerder was Thijs oprichter van het lerarencollectief.
  • Erik Ex, docent geschiedenis, lerarenopleider aan de Universiteit Utrecht, columnist en uitgeroepen tot leraar van het jaar in 2022-2023.

Check hieronder de bronnen die voorbijkwamen:

Beroepsbeeld voor de leraar

Boek De bril van de leraar

Boek Het lerarentekort, pleidooi voor vakmanschap

Hoe kunnen we onze moraal verbeteren?

Klaas Rozemond is auteur van het boek De beste filosofische ideeën om je moraal te verbeteren. Hij houdt een pleidooi om in dialoog met jezelf te gaan om zo je moraal te verbeteren. Pas dan start het zoekproces naar kennis, bronnen en inzicht om werk te maken van gedragsverandering. Maar hoe pak je dat aan? En waarom zou je überhaupt moeite doen om een beter mens te worden? Aan de hand van tal klassieke filosofen, praktijkvoorbeelden en uitdagende vragen gaan we in deze podcast in gesprek.

Klaas publiceerde eerder het standaardwerk Het menselijk kwaad over de vraag wat kwaad eigenlijk is. We maakten hierover ook een podcast (aflevering 21). In het zelfgekozen levenseinde pleitte hij voor het recht om over je eigen levenseinde te beschikken (aflevering 142). Samen met Jet Nijkamp en Co Woudsma publiceerde hij Het Aardse leven (over de epicurische levensfilosofie). Daarvoor kwam het boek Filosofie voor de zwijnen uit over het geluk van mens en dier.