maatschappij

Is het tijd voor opvoedend onderwijs?

Onze maatschappij wordt steeds individualistischer en dat is ook merkbaar in het onderwijs. Leren draait steeds meer om de leerling, zijn eigen interesse, ‘vorming’, nieuwsgierigheid en drijfveren. Denk bijvoorbeeld aan de grote aandacht voor motivatie en talent. Piet van der Ploeg is onderwijsfilosoof en omschrijft deze beweging als een vorm van ‘verzelving’. De vraag is echter wel of de consequenties van deze stille beweging goed is overdacht.

In deze podcast verkennen waar deze beweging zijn oorsprong in vindt, welke effecten het heeft op ons onderwijs en wat vraagt van de professionalisering van onderwijsprofessionals. Piet introduceert hiervoor een nieuwe term: opvoedend onderwijs. Wat is het verschil tussen indoctrinatie en onderwijs? Wat is het belang van kennis om te leren denken en jezelf te leren kennen? En hoe kunnen we de brug slaan tussen opvoeding en onderwijs? En ook burgerschap komt voorbij als thema!

Enkele bronnen die genoemd zijn in het gesprek:

Pedagogische inleidingen, theoretische pedagogiek

Wilna Meijer en filosofie: Onderwijs weer weten waarom

De artikelen van Piet van der Ploeg over burgerschap, onderwijs en filosofie zijn erg de moeite waard. Een overzicht hiervan vind je hier!

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

In gesprek over omgangsvormen en pedagogische waarden in de school. Tjipcast 135 met Diana Rozendaal, Carlos van Kan en Ale Wynia

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. Het lesgeven in de grootstedelijke context brengt veel uitdagingen voor leraren en schoolleiders met zich mee. In deze derde podcast zullen we de waarden van leraren verkennen met inzichten vanuit onderzoek en manieren om hiermee te werken als leraar en schoolteam. Hoe voer je bijvoorbeeld gesprekken over intolerant gedrag en op welke manier kun je als leraar hierin het verschil maken. Wat hebben leraren nodig om een betekenisvolle rol te kunnen vervullen op de weg naar volwassenheid voor leerlingen? Wat is de pedagogische opdracht van een school? En welke rol heb je hierin als schoolleider?

Meer informatie over mijn drie gasten:

  • Diana Rozendaal. Ze heeft ruim 23 jaar onderwijservaring op 30 verschillende scholen. Ze werkte als docent, invalkracht, onderwijscoach, schoolleider, bestuurder, onderwijsadviseur, sectieleider, mentor, assessor, redacteur, schrijver, fotograaf en medewerker PR & communicatie en meer. Momenteel is zij als docent Nederlands verbonden aan het Libanon Lyceum in Rotterdam. Voor meer informatie check de website van Diana of die van het Libanon Lyceum.
  • Carlos van Kan, lector ‘Pedagogische professionaliteit van leraren’ bij het Kenniscentrum Talentontwikkeling en instituut voor lerarenopleidingen aan de Hogeschool Rotterdam.
  • Ale Wynia: directeur Veenoord SCHOOL4SPORT&LIFESTYLE en docent maatschappijleer.

Moeilijke gesprekken met leerlingen: Welke rol hebben ouders en hoe betrek je ze hierbij? Tjipcast 134 met Jacqueline Blaak, Cecilia Moyano Adriaanse en Miriam Lammens

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. in deze tweede podcast richten we ons op de relaties tussen de school, ouders en de leerlingen zelf. Ouders zijn vaak rolmodellen voor leerlingen. Zo hebben de opvattingen van ouders invloed op hoe kinderen een gesprek voeren en wat ze zien als ‘correct’ gedrag. Hoe neemt school kennis van de opvattingen van ouders? Hoe kan je ouders betrekken bij de school wanneer er sprake is van grensoverschrijdend gedrag? We gaan op zoek naar voorbeelden en manieren om contact met ouders te maken en te behouden. Waarom is het bijvoorbeeld belangrijk om ouders te betrekken bij moeilijke onderwerpen? Kortom, het gaat hier om pedagogisch partnerschap tussen ouders en school.

Meer informatie over mijn drie gasten:

  • Jacqueline Blaak, moeder van twee dochters, adviseur sociale onderwijsinnovatie en 10 jaar voor de klas gestaan in het basisonderwijs.
  • Cecilia Moyano Adriaanse, werkt op het Albeda als Adviseur ter bevordering van studiesucces en ze is jongerencoach. Binnen het college Sociaal en Pedagogisch werk. Ze zicht zich momenteel op de ontwikkeling en uitvoering van meerdere projecten op het gebied van peer coaching, en zet interventies in zoals huiswerkklassen gericht op laaggeletterdheid en taalachterstanden Ook coacht ze studenten op individueel en groepsniveau. Check bijvoorbeeld deze Urban onderwijs uitzending voor meer achtergrond informatie.
  • Miriam Lammens is systeemtherapeut en nu werkzaam als orthopedagoog bij Yulius, een stichting die onderwijs biedt voor aan kinderen die les krijgen in speciaal onderwijs ook wel cluster 4 genoemd.

Hoe ga je om met intolerant gedrag in de klas? Tjipcast 133 met Diana Rozendaal en Cecilia Moyano Adriaanse

Deze podcast is onderdeel van een drieluik serie over intolerant gedrag in de klas. Ik maak deze serie samen met de gemeente Rotterdam naar aanleiding van de motie ‘aandacht en begrip helen vele wonden’. In deze eerste aflevering staat een recent onderzoek centraal naar intolerant gedrag in de klas. Er is eerder dit jaar een enquête uitgezet onder 100 leraren in het PO t/m MBO onderwijs in Rotterdam geïnitieerde door leraar-ambtenaren Brechje Brand en Michelle Oudshoorn. Uit deze enquête blijkt dat een groot deel van de leraren een keer te maken heeft gehad met intolerant gedrag. We willen in kaart brengen wat leraren verstaan onder intolerant gedrag. En hoe docenten hiermee om kunnen gaan. Ook gaf gemiddeld 67% aan ondersteuning te kunnen gebruiken bij het omgaan met intolerant gedrag. Wat zou dan kunnen helpen? Hoe pak je deze problemen in de klas succesvol aan? En kan je de school zien als veilige oefenplaats hiervoor?

Wil jij ook aan de slag met dit thema? En werk je in Rotterdam? De gemeente Rotterdam ondersteunt deskundigheidsbevordering van docenten én kleinschalige burgerschapsinitiatieven met subsidies. Meer informatie hierover vind je hier. Ik wil graag de collega’s van de afdeling onderwijs en pedagogiek van de Hogeschool Rotterdam bedanken voor de gastvrijheid en mogelijkheid om de podcast bij hen op te mogen nemen.

Meer informatie over mijn twee gasten:

  • Diana Rozendaal. Ze heeft ruim 23 jaar onderwijservaring op 30 verschillende scholen. Ze werkte als docent, invalkracht, onderwijscoach, schoolleider, bestuurder, onderwijsadviseur, sectieleider, mentor, assessor, redacteur, schrijver, fotograaf en medewerker PR & communicatie en meer. Momenteel is zij als docent Nederlands verbonden aan het Libanon Lyceum in Rotterdam. Voor meer informatie check de website van Diana of die van het Libanon Lyceum.
  • Cecilia Moyano Adriaanse, werkt op het Albeda als Adviseur ter bevordering van studiesucces en ze is jongerencoach. Binnen het college Sociaal en Pedagogisch werk. Ze zicht zich momenteel op de ontwikkeling en uitvoering van meerdere projecten op het gebied van peer coaching, en zet interventies in zoals huiswerkklassen gericht op laaggeletterdheid en taalachterstanden Ook coacht ze studenten op individueel en groepsniveau. Check bijvoorbeeld deze Urban onderwijs uitzending voor meer achtergrond informatie.

Jan versus Jan: de podcast. Tjipcast 132 met Jan Tishauser en Jan Bransen

Jan Tishauser en Jan Bransen corresponderen al geruime tijd in het vakblad Didactief Online over actuele onderwijsvraagstukken. Dat kan gaan over principiële vragen zoals wat kennisoverdracht precies is, op welk moment een kind leert, of wat we bedoelen met onderwijsachterstanden. Ik vind de briefwisseling buitengewoon interessant omdat beiden er een andere opvatting op nahouden. Jan Tishauser is programmadirecteur van Research ED, een door leraren geïnitieerde beweging die zich ten doel stelt de verbinding tussen onderwijsonderzoek en de praktijk te versterken. Jan Bransen hoogleraar filosofie van de gedragswetenschappen aan de Radboud Universiteit. Hij schreef onder andere het boek Gevormd of hervormd, dat leest als een kritische reflectie op het huidige onderwijssysteem. Hoog tijd om hen aan tafel uit te nodigen voor een gesprek.

Waarom staat het mbo beroepsonderwijs voor Mega Belangrijk Onderwijs? Tjipcast 131 met Annemiek Achterhoff en William Bakker van Aventus

In deze podcast staat de werkpraktijk van Aventus centraal. Aventus is een mbo instelling in de stedendriehoek Apeldoorn-Deventer-Zutphen. Aventus heeft een nieuwe onderwijsvisie geformuleerd waarin de verbinding met het werkveld centraal staat. Zo hebben ze het over levensechte leereenheden. In deze podcast praat ik hierover door met Annemiek Achterhoff, docent van de entreeschool en William Bakker, teammanager van de veiligheidsacademie. We verkennen het maatschappelijk belang van het beroepsonderwijs. Wist je bijvoorbeeld dat veel Corona teststraten in de regio van Aventus bemand worden door ROC studenten? Het mbo is de stille motor van onze economie en daar mogen best trots op zijn aldus William.

Annemiek brengt een andere doelstelling in van het beroepsonderwijs: studenten succeservaringen laten ervaren als het gaat om leren. Zowel op school als in een werkomgeving. Een belangrijk uitgangspunt bij de entreeschool waar leerlingen soms het gevoel hebben dat niks makkelijk gaat bij hen. Hoe ga je hiermee als docent en leerwerkbegeleider? En wat betekent dit voor de relatie met het werkveld? Luister nu naar Tjipcast 131!

Waarom maakt Maarten van Rossem zich grote zorgen om het onderwijs? Tjipcast 130

Tijdens het Metis onderwijscongres eerder dit jaar hoorde ik Maarten van Rossem een vurig pleidooi houden voor beter onderwijs in Nederland. Hij maakt zich grote zorgen om het gebrek aan kennisoverdracht op school, het te lage salaris, te grote klassen en de kwaliteit van leerkrachten en docenten. Aangezien Maarten van Rossem historicus wilde ik graag met hem hier verder over in gesprek gaan. Was het vroeger dan beter? Wat zijn volgens hem de oorzaken van deze glijdende schaal en wat is er nodig om het onderwijs op een hoger niveau te krijgen? Over deze vragen ging ik samen Peter Loonen het gesprek met hem aan. Veel luisterplezier!

Op weg naar de verkiezingen: De arbeidsmarkt en de rol van de overheid. Tjipcast 112 met Philip Geelkerken, Jelle van Baardewijk en Desirée Curfs

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 maak ik in opdracht van het CAOP, kennis- en dienstencentrum op het gebied van arbeidszaken, drie podcasts over het onderwijs, de zorg en de arbeidsmarkt. Dit is de laatste podcast van het drieluik en gaat over de arbeidsmarkt in Nederland. De afgelopen jaren is er meer aandacht gekomen voor betekenisvol werk, sociale innovatie en wendbaarheid en weerbaarheid van organisaties en medewerkers. Waar komt deze beweging vandaan? Kijken we vandaag de dag anders naar beursgenoteerde ondernemingen dan 20 jaar geleden? Is er een verandering gaande in termen van wat wij ‘goed werk’ vinden? En welk effect heeft dat op de relatie tussen werknemer en werkgever?

In deze podcast ga ik in gesprek met Philip Geelkerken, directeur van het CAOP, Jelle van Baardewijk, lector bedrijfsethiek aan de Hogeschool Rotterdam, en Desirée Curfs, directeur van woonzorgcoöperatie Living-Inn. We bespreken tevens welke de rol de overheid kan vervullen om de positie van werkenden – als het gaat om betekenisvol werk, wenbaarheid en weerbaarheid  en innovatie – te verbeteren.

Op weg naar de verkiezingen: de zorg en de rol van de overheid. Tjipcast 111 met Tanja Ineke, Ruben Verlangen en Marjon Gerts

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart 2021 maak ik in opdracht van het CAOP, kennis- en dienstencentrum op het gebied van arbeidszaken, drie podcasts over het onderwijs, de zorg en de arbeidsmarkt. Wat zijn toekomstige urgente vraagstukken in de zorgsector? Welke ontwikkelingen zijn relevant voor een nieuw te vormen kabinet? Hoe komen we sterker uit de coronacrisis? En wat is de rol van de overheid? Daarover spreek ik met Tanja Ineke, bestuurder bij Libertas Leiden, Ruben Verlangen, ambulanceverpleegkundige RAVU en Marjon Gerts, manager zorg bij het CAOP, in deel 2 van de podcastserie ‘Op weg naar de verkiezingen’.

In deze podcast staan drie thema’s centraal:

  1. Personeelstekort: Tijdens de coronacrisis is het personeelstekort in de zorg nog verder uitvergroot. Hoe kunnen bijvoorbeeld innovatie en van-werk-naar-werktrajecten bijdragen aan het oplossen van het personeelstekort?
  2. Duurzame inzetbaarheid: Werken in de zorg kan fysiek zwaar zijn. Ambulanceverpleegkundige Ruben Verlangen weet bijvoorbeeld niet hoe laat zijn dienst voorbij is. Hoe zorgen we ervoor dat zorgpersoneel fit, met plezier en capabel aan het werk blijft?
  3. Coronacrisis: De werkdruk is nog nooit zo hoog geweest als in de huidige coronacrisis en ook het ziekteverzuim is gestegen. Door samenwerking in de keten, zowel lokaal, regionaal als landelijk is het de zorg gelukt om overeind te blijven. Hoe zorgen we ervoor dat die samenwerking ook na de coronacrisis overeind blijft?

Wat mogen we vandaag de dag verwachten van onderwijsbestuurders? Tjipcast 053 met Hartger Wassink

Bestuurders van organisaties liggen onder een vergrootglas. Helemaal in het onderwijs. En wat ook opvalt: ‘ze’ krijgen vaak snel de schuld van allerlei problemen. Hoe komt dat? En wat doen bestuurders van scholen dagelijks? Wat is hun doel en bijbehorende rol? Hoe is de relatie met toezicht georganiseerd en wanneer doet een bestuurder het wel en niet goed? Hier ga ik over in gesprek met Hartger Wassink. Hij werkt veel samen met bestuurders en kent de vraagstukken als geen ander. In deze podcast verkennen we de uitdagingen, dilemma’s en worstelingen. En we kijken vooruit: Wat is de toekomstige rol van een effectieve bestuurder in het onderwijs?


Boeken die op tafel liggen: