maatschappij

Bestaat God? Tjipcast 051 met Emanuel Rutten

12 januari 2020 Filosofie en Verdieping

Kun je bestaan van God bewijzen? En hoe gaat moderne rationaliteit en wetenschap gepaard met geloof? Daarover sprak ik met filosoof, wetenschapper en schrijver Emanuel Rutten. Emanuel verzet zich tegen het idee dat geloven in God filosofisch ‘onzin’ zou zijn. En hij bedacht een nieuw argument voor het bestaan van God. Het zogeheten ‘modaal epistemische Godsargument’. Uitgangspunt is dat als de waarheid van een uitspraak onmogelijk te weten is, die uitspraak onwaar moet zijn. Dat wordt gepaard aan de stelling dat het onmogelijk te weten is dat God niet bestaat. Dat moet dus onwaar zijn, dus bestaat God. In deze Tjipcast ga ik uitgebreid met Emanuel in gesprek over zijn filosofische inzichten. Vooral interessant vind ik zijn aanpak en denkredeneringen. Met vlijmscherpe precisie en met heldere taal daagt Emanuel uit om onze vaak impliciete opvattingen en ‘logische’ argumenten aan een kritisch denkproces te onderwerpen. Juist dat proces is volgens hem een vorm van ‘ultra verlichting’. En dat is vandaag de dag niet onbelangrijk! Veel luisterplezier!

Boeken die op tafel liggen:

Kan een organisatie ziek worden? En wat moeten we dan doen om beter te worden? Tjipcast 050 met Philippe Bailleur

5 januari 2020 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:59:52

Soms gebeuren er dingen in organisaties die zeer ingrijpende consequenties hebben voor de professionals die er werken. Denk aan een plotselinge reorganisatie, ingrijpende bezuiniging, een ongeval of niet functionerende leidinggevende. Als men dit niet aankijkt, bespreekt en verwerkt kan er een ‘organisatietrauma’ ontstaan. De organisatie wordt letterlijk ziek. Hoe? Het sociale weefsel, de interactie en communicatie tussen collega’s, partners en klanten verziekt. Collega’s raken achterdochtig, op hun hoede en dragen het verleden met zich mee. Met systemisch coach, schrijver en adviseur Philippe Bailleur ga ik in gesprek over dit soort trauma’s. We verkennen de oorzaak, zoeken naar verklaringen en bespreken wat er aan te doen is in moderne organisaties. Want als organisaties ziek kunnen worden, hoe maken we ze dan beter? Luister nu naar een unieke kijk op organiseren en maak kennis met tal van ‘nieuwe’ maar zeer relevante begrippen als systeemtrauma, sociaal weefsel, sociaal kapitaal en herstel. Een gesprek over de zachte kant van organiseren met harde consequenties!

www.lokocartoons.nl

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Organisaties als machines
  • Onderstroom en emotioneel trauma
  • Geleidelijke oorzaken en plotselinge oorzaken
  • Nadere bespreking van zieke organisaties
  • Symptomen leren herkennen
  • Voorbeelden uit de praktijk
  • Herstel, erkenning en dialoog
  • Meervoudig kijken naar werk
  • Anders kijken naar werk: een leven lang leren?
  • Duurzaamheid en energie
  • Nieuwe vragen in het licht van trauma in organisaties

Hoe krijg je hoogopgeleide mensen met een WW-uitkering voor de klas? Tjipcast 046 met Delie op den Camp en Frank Bruijenberg

18 december 2019 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 35:25

In de regio Limburg is een bijzonder project gestart om een antwoord te geven op het lerarentekort. Samen met het UWV werken verschillende basisscholen samen aan een opleidingsinitiatief. Met als doel hoogopgeleide mensen die tijdelijk in de WW zitten om te scholen tot leerkracht. Hoe? Met gerichte begeleiding in het dagelijks werk, een talent gerichte benadering en een maatwerk pabo opleiding. In deze podcast bespreek ik met één van de deelnemers Delie op den Camp en projectleider Frank Bruijenberg hoe ze te werk zijn gegaan. We verkennen wat er zo goed werkt aan dit project en welke lessen eruit gehaald kunnen worden voor de toekomst. Deze podcast breng ik uit in co-creatie met Arbeidsmarktplatform PO.

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Omscholen tot leerkracht, waar begin je?
  • Samenwerking met besturen
  • Het belang van leren in het werk en een goede stagebegeleider
  • Professionals weten en kunnen al meer dan je denkt! Maar nog niet alles
  • Goed leren lesgeven: een kwestie van doen?
  • Lessen uit de praktijk: hoe maak je van zo’n project een succes?
  • Valkuilen en vraagstukken in de samenwerking
  • De toekomst van het onderwijs: hoe gaan we verder?

Wat is de relatie tussen een levenlang leren en democratie? Tjipcast 046 met Joseph Kessels

16 december 2019 Didactiek en Pedagogiek, Filosofie en Verdieping, Leiderschap en Verandermanagement 1:14:37

In 2018 verscheen het filosofieboek Denken in Organisaties, pleidooi voor een nieuwe Verlichting. In dit boek verken ik samen met Joseph Kessels de invloed van de economie op onze opvattingen over leren, samenwerken, duurzaamheid en innovatie. Is economische groei een resultaat van een krachtige samenleving of is het een dogmatische norm geworden? In deze podcast verkennen we welke effecten dit economisch denken heeft op leren en ons onderwijs. Bij het beantwoorden van deze vraag grijpen we terug op de belangrijkste filosofen uit de Verlichtingsperiode. Een filosofisch tijdperk waar zelfstandigheid, autonomie, vrijheid, vertrouwen in wetenschap en kritisch durven denken voor het eerst in het hart van een samenleving werden geplaatst. In deze podcast bouwen we voort op deze ‘lichtbakens’. We verkennen wat de relatie is tussen een levenlang leren en democratie. En hoe onderwijs hierin een rol kan spelen. Joseph presenteert bovendien een constructieve routekaart hoe hieraan te werken; als individu, samenleving, school en organisatie.

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Verlichtingsfilosofie in een notendop
  • Belangrijkste lichtbakens uit de Verlichting
  • Belang van een levenlang leren
  • Huidige onderwijsuitdagingen en perspectieven hierop vanuit de Verlichting
  • Democratie in het onderwijs: realistisch of fabeltje?
  • Weg vooruit

Wat doen basisscholen en hogescholen samen aan het oplossen van het lerarentekort? En werkt het? Tjipcast 045 met Christine de Heer en Fred Ruijling

11 december 2019 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 0:47:28

In deze podcast staat een unieke samenwerking centraal tussen verschillende besturen van basisscholen en hogescholen met één gezamenlijke ambitie: het regionale lerarentekort aan te pakken. Hoe ze dit doen? Door gezamenlijk talent te werven, intakegesprekken te voeren, de zij-instroom te coördineren, trainees te begeleiden en de vervangingspoule bij ziekte te organiseren. Deze samenwerking heeft meerdere positieve gevolgen. Het breekt door bestaande muren van scholen, leidt tot meer leerkrachten en stuwt de kwaliteit van onderwijs omhoog. Maar zo’n samenwerking vraagt wel iets van alle betrokken partijen. En daar gaan we in deze podcast uitgebreid op in! Ik spreek met twee van de trekkers van dit initiatief: Christine de Heer van de Christelijke Hogeschool Ede en Fred Ruijling, projectleider van het Regionale Transfer Centrum Gelderland-Utrecht. Deze podcast breng ik uit in co-creatie met Arbeidsmarktplatform PO.

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Hoe het lerarentekort al jaren geleden zichtbaar begon te worden
  • Over het project en de samenwerking
  • Individuele belangen versus gemeenschappelijke belangen
  • Werken aan een hoger doel
  • Resultaten in de praktijk: speeddaten, samen werven, trainees begeleiden en andere bijvangst
  • Samenwerken is een individuele keuze
  • Begeleiding en procesbewaking
  • Welke lessen kunnen we hier uithalen?
  • Toekomst van de samenwerking
  • Vraagstukken in het onderwijs die gaan over samenwerking

Hoe organiseer je als school kwalitatief goed onderwijs? Tjipcast 044 met Eva Naaijkens

8 december 2019 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 00:56:28

Leerkrachten ervaren veel werkdruk. Gedurende een schooldag zijn er tal van zaken die aandacht en prioriteit vragen. En na schooltijd zijn er vergaderingen, extra activiteiten en bijvoorbeeld bijscholing. De werkdruk kan alleen dalen als een school hier de juiste balans in weet te vinden. Maar hoe doe je dat? Wat vraagt dit van een onderwijsteam en schoolleider? Over deze vragen sprak ik met Eva Naaijkens, directeur van de Alan Turingschool in Amsterdam. Samen met Martin Bootsma schreef ze het boek ‘En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven? Een krachtig pleidooi voor een heldere en gestructureerde aanpak om aan kwaliteit en dagelijkse verbetering te werken. Eén van de geheimen: beperk het aantal ambities, zodat er zoveel mogelijk ruimte is voor vakmanschap en professionaliteit in de klas. In deze podcast verkennen we verschillende thema’s, dilemma’s en methoden hoe hier praktisch en concreet mee aan de slag te gaan.

www.lokocartoons.nl

Boek dat op tafel ligt:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • De leerkracht centraal stellen: hoe doe je dat?
  • Tijd om les te geven
  • Te volle dienbladen, durf te kiezen
  • De rol van instructie in het onderwijs
  • Onderwijshypes, wat doe je ermee?
  • Lezen, schrijven, rekenen en wereldoriëntatie
  • Kwaliteitskaarten
  • Waar zit ruimte en tijdswinst?
  • Minder vergaderen, hoe doe je dat?
  • Kiezen voor onderwijs!
  • Blijvend verbeteren

Hoe zorgen we er in Nederland voor dat iedereen kan meedoen? Tjipcast 043 met Jan Troost

5 december 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Tjipcast 46:03

Jan Troost is al meer dan 40 jaar actief als belangenbehartiger van gehandicapten. Hij is ook ervaringsdeskundige: hij leeft met osteogenesis imperfecta, ook wel de brozebottenziekte genoemd. Gelijke kansen voor mensen met een beperking klinkt logisch, maar is in Nederland nog verre van actueel. Probeer maar eens een studie te volgen of een aangepaste auto via je gemeente te krijgen. Dit is verre van makkelijk. De politiek spreekt over geleidelijke verbeterprocessen. Maar volgens Jan is dit de dood in de pot voor gelijke kansen. En met significante maatschappelijke gevolgen. Een grote groep mensen leeft hierdoor met een achterstand. Sociaal, intellectueel, economisch en maatschappelijk. Gelukkig gaat Jan niet bij de pakken neerzitten. Als professionele bemoeial lukt het hem om gelijke kansen voor gehandicapten steeds hoger op de agenda te krijgen. Hij strijdt met humor, gevoel voor historie, confrontatie en veel kennis voor een samenleving waar iedereen kan meedoen!

www.lokocartoons.nl

Boek die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Leven met een handicap, hoe was dat 40 jaar geleden?
  • Leven met een handicap in de 21ste eeuw
  • Ongelijke kansen op school
  • ‘Gehandicapten komen toch niet aan het werk’
  • Leven achter een hek
  • Activisme, acties optuigen! Maar zijn mensen met een handicap zielig?
  • Gelijke rechten, gelijke kansen en ‘het belang om mens te zijn’
  • Hoe je door ongelijke kansen langzaam verleert om te dromen
  • Geleidelijk is een dodelijk woord
  • Waarom Nederland veel zaken nog niet op orde heeft
  • Woonvormen, sociale werkplaatsen en speciale vervoerssystemen
  • Participatiesamenleving, klinkt leuk, maar is flauwekul
  • Beleid maken, wat heeft zin?
  • Seksualiteit en leven met een handicap
  • Trouwen, werken, leren en ondernemen: er kan veel meer dan we denken!
  • De toekomst: hoe verder met gelijke kansen?

Wat is de invloed van management op ons werk, leven en democratie? Tjipcast 042 met Marjolein Quené

2 december 2019 Filosofie en Verdieping, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 43:17

Management is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Ook al is het relatief jong verschijnsel, er zijn nog maar weinig plekken in ons werk en leven die niet worden gemanaged. De natuur, de zorg, de school van onze kinderen, de rechtspraak: op al deze plekken zijn er managers die coördineren, faciliteren, sturen, doelen bepalen en monitoren. Historicus en bedrijfskundige Marjolein Quené schreef er een boek over: Voorbij de managementmaatschappij. De invloed van management op werk, democratie en vrijheid. Ik sprak met haar over de kenmerken van onze managementmaatschappij: over producten in plaats van diensten, eenzijdige relaties, gebrek aan wederkerigheid, vertrouwen, focus op winstmaximalisatie en continue economische druk. Hoe het komt dat management zo’n grote invloed op ons leven heeft? Er is immers ook kritiek op al dit management denken en doen. Kan het ook anders? Is het mogelijk met minder management toch een prettige en aantrekkelijke samenleving op te bouwen? En hoe doen we dat dan als samenleving?

www.lokocartoons.nl

Boek van Marjolein Quené:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Introductie van de manager in ons werk
  • Omgekeerd denken
  • Focus op eenzijdige waardecreatie
  • Van dienst naar product denken
  • De middenmanager
  • Invloed op onze samenleving
  • Invloed op ons politiek stelsel
  • Milieuproblematiek en de noodzaak om het anders te doen
  • Hannah Arendt en het belang om te denken (en te praten)
  • Blik vooruit: hoe nu verder?

Dyslexie of een leesprobleem? Tjipcast 025 met Anna Bosman

15 september 2019 Didactiek en Pedagogiek 01:02:27

Hoogleraar Anna Bosman ziet de laatste jaren een flinke toename in het aantal dyslexie verklaringen. Een vreemde trend, want er is nogal wat aan te merken op de diagnose van dyslexie. En waarom omschrijven we een leesprobleem als een individuele leerstoornis? Sommige kinderen kunnen ook niet goed sporten, maar dit noemen we ook geen leerstoornis? Volgens Anna Bosman is slecht kunnen lezen eerder het gevolg van ons onderwijs en is het zeer twijfelachtig of we kinderen kunnen diagnosticeren met dyslexie. Daarnaast zijn er steeds meer ouders die niet accepteren dat hun kind minder makkelijk leest. Liever op zoek naar een diagnose en ‘oorzaak’ dan accepteren dat een kind langzaam leest of hier minder bekwaam in is. Bovendien opent een label dyslexie de deur naar extra hulp en begeleiding. Het is big business. Iets waar Follow the Money eerder over berichtte. Kijken we als maatschappij wel voldoende naar de oorzaak van slecht kunnen lezen? Luister nu naar een zeer precieze en onderbouwde Tjipcast over het verschil tussen dyslexie en een leesprobleem. Over goed en slecht onderwijs. En over wie nu eigenlijk onder de streep een probleem heeft: het kind of de school?

Tijdcodes

  • 02.30 Onderzoek van Anna Bosman
  • 05.00 Het belang van gezamenlijk lezen in de klas: minstens een half uur!
  • 07.30 Problemen voor zijn als leerkracht, de kritiek op ontdekkend leren
  • 11.00 Praktijkvoorbeeld: school met een bijzondere methodiek
  • 14.00 Definitie van dyslexie (wat is de oorzaak?) en problemen met het operationaliseren van de stoornis (relatief slecht lezen t.o.v. zijn leeftijdsgenoten)
  • 18.00 10% laagst scorende lezers (medisch circuit van lezen), 3% regel = waar is dit op gebasseerd
  • 22.00 Sporten, lezen, reken, tekenen of andere talenten
  • 30.00 Klanken
  • 31.00 Het belang van oefenen
  • 36.00 IQ tests
  • 41.00 Het belang van woorden opschrijven en de schaduwkant van het ‘verleuken’ van ons onderwijs
  • 46.00 De rol van de leerkracht, klassikale instructie
  • 52.00 Een school is niet het bedrijfsleven
  • 55.00 Gemiddelde leessnelheid (link naar FTM onderzoek)
  • 57.00 Plezier beleven aan lezen!
  • 59.00 Onderbouwd onderzoek naar dyslexie: The dyslexia debate
  • 1.00 Afronding en blik vooruit

Wat is de essentie van veranderen in organisaties? Tjipcast 024 met Marco de Witte

8 september 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 1:09:57

Het is niet al te ingewikkeld om in een organisatie omvangrijke en ambitieuze veranderplannen te formuleren. Maar als het niet in de dagelijkse werkpraktijk van collega’s specifieke betekenis krijgt, dan zal het bij plannen maken blijven. Veranderen in organisaties heeft veel meer met emotie, beleving en individualiteit te maken dan we soms willen denken. Niet alles is in teamsessies of heidagen op te lossen en ‘aan te gaan’. De kern van een veranderopgave ligt in de kwestie of het in de hoofden en harten van professionals kan komen. Een spannend begin van een gesprek met Marco de Witte over de essentie van veranderen. Rationele doelen vragen om concrete betekenis, ruimte om het te kunnen vervormen en zo eigen te maken. Dat is een kernopgave in een veranderproces die veel leiders maar lastig durven aan te gaan. Hoe ga je met deze spanningen om? Je kunt het nu beluisteren in Tjipcast 024!

Cartoon gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Tijdcodes

  • 01.00 Veranderen gaat om ideeen te laten landen in een lokale werkpraktijk
  • 02.00 Ontwerptheorie en zelfsturende teams
  • 04.30 Emotionele verbinding met een grote ambitie
  • 06.00 Persoonlijke motieven en vragen in een veranderproces: een identiteitsvraagstuk
  • 09.00 Emotionele onderstroom
  • 11.00 Leerangst en de wens om te willen bewegen (gevoelde urgentie)
  • 14.00 Oude gedrag, de beginfase van veranderen en een ambitie formuleren
  • 15.00 Aandacht voor de onderstroom
  • 18.00 Waarom, waarom, waarom, daar ontstaat energie, of niet
  • 24.00 De kamer uitlopen, discussies en welles nietes gesprekken
  • 27.00 De rol van leiderschap in verandering, hoe begin je?
  • 31.00 Denken over veranderen, diffuse veranderopgaves en zoeken naar aangrijpingspunten om beweging te organiseren
  • 37.00 Samenwerken doen om te leren samenwerken
  • 42.00 Dynamiek tussen veranderidee en lokale werkpraktijk
  • 46.00 Laag voor laag ingrijpen in een organisaties, waarom doen we dat? En welke rol spelen verticale relaties?
  • 50.00 Veranderkleuren, verschillende realiteiten in organisaties
  • 55.00 Eerste orde, tweede orde en derde orde verandering
  • 59.00 Privaat – publieke sector, ambitie en urgentie
  • 1.03 Overdracht, persoonlijk leiderschap en de rol van opvoeding en historie (de rol van de veranderaar)
  • 1.06 Onbewuste patronen in kaart brengen, ze opnieuw ervaren
  • 1.09 Afronding en blik vooruit!