professionaliseren

Tjipcast 074 met Erik Meester: Hoe werk je als school aan onderwijsverbetering?

11 mei 2020 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Tjipcast 00:36:42

Er zijn talloze boeken en methodieken die gaan over onderwijsverbetering in de school. Soms zie ik door de bomen het bos niet meer! Een belangrijke vraag die ik nog altijd heb is: Waar moet je beginnen? En hoe? Op wat voor manier krijg je beweging en voorkom je dat het na enkele weken wegzakt in de dagelijkse hectiek? Hierover interview ik Erik Meester. In Tjipcast 026 was hij te gast om over de waarde van kennis te praten. Nu concentreren we ons op een aantal onderwerpen: de professionele leergemeenschap in de school, kwaliteitsverbetering, de eigenschappen van een lerende organisatie en het belang van congruentie in je aanpak en werkwijze. Check voor meer verdieping zeker ook deze podcast. Tjipcast 074 is een compilatie uit een collegereeks die ik verzorg voor het Masterprogramma Leiderschap en Innovatie Kind en Educatie (MLIKE) aan de Katholieke Pabo in Zwolle.

  • www.lokocartoons.nl

Hoe word je een geboren leider? Tjipcast 057 met Frank Schaper

9 februari 2020 Leiderschap en Verandermanagement 34:49

In bijna elke organisatie gaat het vandaag de dag over leiderschap. Het is volgens sommige experts zelfs de heilige graal om complexe problemen mee op te lossen. We hebben er mooie woorden voor geplakt: dienend leiderschap, transformationeel leiderschap, coachend leiderschap of normatief leiderschap. Maar wat is nu precies de kiem van ieders leiderschap? En kan je het leren? Waar komen onze opvattingen en ideeën over leidinggeven vandaan? Volgens voormalig KLM executive en leiderschapsexpert Frank Schaper worden onze ideeën over leiderschap in grote mate gevormd door onze ouders, politieke rolmodellen en niet te vergeten stripfiguren. Vanaf vroege leeftijd komen we in aanraking met deze rolmodellen. Denk aan Lucky Luke, Kuifje, George Bush of Kim Jung Un. En wij als mensen zijn vreselijk goed in kopiëren. Zo spiegelen we ons als volger aan de leiders die we zien of tegenkomen in een stripverhaal. Ieder heeft zijn voorkeur. De een houdt van de onderzoekende houding van Kuifje, terwijl de ander gecharmeerd is van de bravoure van Asterix. En al die beelden en verhalen sturen onze gedachten. De geboren leider volgt daarmee een ongeboren script, geschreven door zijn vroegere voorbeelden. De beeldvorming van volgers doet vervolgens de rest, aldus Frank Schaper. Luister nu naar een avontuurlijk en innovatief gesprek over leiderschap, volgerschap, nadoen en imiteren!

Boeken die op tafel liggen:

www.lokocartoons.nl

Hoe bouw je aan een topteam? Tjipcast 033 met Katja Staartjes

4 november 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 52:50

Katja Staartjes is een zeer ervaren bergbeklimmer en expeditieleider. Katja was de eerste Nederlandse vrouw die de top van de Mount Everest bereikte. Ze schrijft hier prachtige verhalen over en geeft over de hele wereld lezingen over leiderschap, samenwerken en optimaal presteren. Ze gebruikt hiervoor haar rijke klimervaring. Bergbeklimmen is bij uitstek teamwork op het scherpst van de snede. Alleen bereik je niets. En het gaat op een berg over leven en dood. Katja illustreert deze reis naar de top met prachtige voorbeelden. Topteams werken vanuit een gedeelde ambitie, vertrouwen, zelfkennis, wederkerigheid en bijvoorbeeld discipline. Luister of kijk naar een gesprek over grote hoogte bereiken, durven omkeren, ‘écht willen’, je valkuilen kennen en het ontwikkelen van doorzettingsvermogen!

Cartoon gemaakt door Lodewijk van www.lokocartoons.nl

Boeken die op tafel liggen:

Thema’s die voorbijkomen in deze podcast:

  • Over klimmen en de top bereiken
  • Over het boek Topteams!
  • Optimale teamsamenstelling en voorbereiding
  • Kwetsbaarheden en grenzen van leiderschap
  • De basis op orde, hoe werk je hier elke dag aan?
  • Commitment en discipline
  • De top bereiken en de weg naar beneden
  • Als individuen niet mee kunnen komen, wat doe je dan als leider?
  • Samenwerken op het scherpst van de snede
  • Nieuwe plannen van Katja

Wat kunnen we leren van het Niekée en Agora onderwijs? Tjipcast 032 met Sjef Drummen

27 oktober 2019 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 1:03:19

Het Niekée en Agora onderwijs is een opkomende vorm van onderwijs in Nederland. Op deze scholen staat de nieuwsgierigheid van elke unieke leerling centraal. Door te werken aan challenges gaan kinderen inhoudelijk aan de slag rondom een vraagstuk of probleem waar ze gefascineerd door zijn. De leraar is een coach en trekt van de beginfase tot het eindresultaat met leerlingen op. Bij het Niekée onderwijs (vmbo) zijn er nog wel klassen en projecten, in het Agora onderwijs (havo, vwo) gaan ze verder en trekken ze de persoonlijke benadering verder door. Ouders spelen een belangrijke rol in de school en doen actief mee. Niekée en Agora onderwijs is een ver doorgevoerde vorm van gepersonaliseerd leren. Het woord ‘school’ is vervangen door ‘Agora’ dat plein of marktplaats betekent. Een leven lang leren staat centraal. Sjef Drummen is één van de oprichters en houdt al jaren een stevig pleidooi voor deze vorm van leren. Geen saaie klaslokalen, maar open ruimtes waar van alles te doen is. En de grenzen van een school stoppen volgens hem niet bij hek: juist daarbuiten is van alles te doen en te ontdekken! Ieder kind is uniek en dus zitten leerlingen van alle leeftijden en niveaus door elkaar heen. En dat betekent ook: geen vakken, geen vast rooster of verplichte methodes. De leerling wordt onder begeleiding uitgedaagd zelf vorm te geven aan zijn leerproces. Dat verhoogt de motivatie en stimuleert nieuwsgierigheid, denken en experimenteren. De grootste blokkade voor deze noodzakelijke onderwijsontwikkeling is volgens Sjef Drummen ons eigen denken over onderwijs. We zijn gecultiveerd en opgevoed dat leren moet plaatsvinden in klaslokalen, dat stilzitten en gehoorzamen erbij hoort. Terwijl dit juist de dood in de pot is als het gaat om persoonlijke ontwikkeling.

Niekée Agora is een gepersonaliseerd leerconcept waarbij leerlingen van vmbo tot en met gymnasium leren en bezig zijn met hun ontwikkeling. Elke leerling heeft zijn eigen leerroute, diplomagarantie op instroomniveau, drietalige communicatie en werkt met moderne technologie. Geen schoolvakken, geen curriculum, geen huiswerk, geen zittenblijven, geen schoolboeken en geen leraar voor de klas.

Niekée is de winnaar van de Scholenbouwprijs 2008-2010 en van diverse onderwijskundige innovatieprijzen.

Het gaat hier volgens Sjef Drummen niet om onderwijsvernieuwing. Het gaat om alternatief onderwijs, waar leerlingen volledig zelfverantwoordelijk zijn voor hun eigen ontwikkeling. “De leerling bepaalt het reisdoel, de meester wijst de weg.”

Vragen die voorbijkomen in deze podcast:

  • Hoe ziet het onderwijs bij Niekée en Agora er in de basis uit?
  • Waarom ben je hiermee gestart?
  • Wat maakte het nodig radicaal te starten vanaf ‘0’?
  • Waar is deze vorm van leren op gebaseerd?
  • Jij spreekt je op sommige vlakken heel direct uit, bijvoorbeeld over het verschil tussen VMBO en Gymnasium. Waarom ben je hier tegen?
  • Waarom werkt dit nieuwe systeem?
  • Wat werkt er niet?
  • Wat zijn dit moment de grote uitdagingen in ons onderwijs?
  • Waar maak je momenteel zorgen om als het gaat om onderwijs in Nederland?

De praktijk centraal: Hoe werkt bouwbedrijf Heijmans aan een veilige werkomgeving? Tjipcast 031 met Werner van Eck

23 oktober 2019 Innoveren en Verbeteren, Leiderschap en Verandermanagement, Samenwerken en Teamleren 29:32

In deze podcast ga ik in gesprek met Werner van Eck, programmamanager Veiligheid bij bouw- en infrabedrijf Heijmans. Het motto van Heijmans is ‘maker van een gezonde leefomgeving’. Veiligheid is een kernwaarde voor Heijmans. Met het GO programma (Geen Ongevallen) zetten ze in alle lagen van de organisatie in op een veiligheidscultuur. Met Werner blikken we terug op bijna 10 jaar projectervaring. We reflecteren op hoe gedragsverandering werkt in de praktijk, op wat voor manier je kunt versnellen en welke lessen er te trekken zijn. Veiligheid is nooit af, dat heeft ook consequenties voor hoe je kijkt naar gedragsverandering, leren en professionaliseren. Dit gesprek is ook voor iedereen die met gedrag, leren en verandering in organisaties bezig is de moeite waard. Vooral als je beter wilt begrijpen wat het vraagt om als grote, internationale organisatie te werken aan een uitdagende veranderambitie. Een verandering die direct individueel gedrag, identiteit, cultuur en samenwerking raakt. En een ambitie die nooit af is.

Onderwerpen die voorbijkomen in deze podcast:

  • Veiligheid in de bouw: waar begin je?
  • Veiligheid als kernwaarde
  • Geen Ongevallen (GO) als uitgangspunt
  • Incident Frequency Rate kleiner dan 1
  • Belang om te beginnen bij laaghangend fruit (quick wins)
  • Word je beoordeeld op veiligheid?
  • Belang van betrokkenheid en eigenaarschap van het management
  • Hoe ga je verder na een leiderschapstraject?
  • De Geen Ongevallen app (GO)
  • Hoe de app is begonnen met een klein tegeltje (de meldingsapp)
  • Het belang om continue te verbeteren en er nooit mee te stoppen
  • Veiligheidsbewustzijn
  • Eenduidige en uniform beeld op veiligheid (iedereen heeft er dezelfde beelden bij)
  • Streven naar een nog hogere veiligheidscultuur (calculatief naar pro-actief
  •  

Hoe maak je van kleine stappen en successen een grotere innovatie beweging? Tjipcast 029 met Suzanne Verdonschot

14 oktober 2019 Innoveren en Verbeteren, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 40:51

Met Suzanne Verdonschot ga ik in gesprek over innovatie en leren in organisaties. En hoe je vanuit kleine stapjes en successen een grotere innovatie beweging kunt realiseren. Suzanne is actie-onderzoeker en ziet innovatie niet als een proces dat alleen plaatsvindt in een technische R&D afdeling. Het is juist onderdeel van het dagelijks werk! In deze Tjipcast verkennen we achterliggende opvattingen die innovatie in organisaties bepalen. En wanneer ze wel en niet werken. We bespreken hoe je innovatie kunt zien als beweging en op welke manier je dit praktisch kunt aanpakken. Met aansprekende voorbeelden uit supermarkten, een snoepjesfabriek en sportvakanties is dit een Tjipcast met handige tips voor je eigen werkpraktijk!

Boeken op tafel:

Tijdcodes:

  • 02.00 Innoveren als leerproces, hoe begon het?
  • 03.45 Supermarktonderzoek naar innoveren en leren in het werk
  • 06.00 Kijken naar innovatie door de jaren heen
  • 11.00 Innovatie in het dagelijks werk en het belang van dagelijks experimenteren
  • 15.00 Lokale praktijken
  • 18.00 Regiestrategieën
  • 22.00 Andere enthousiast maken is een bekwaamheid
  • 25.00 Aantrekkelijke werkomgevingen
  • 28.00 De kracht van het niet weten
  • 30.00 Emotie als sturingsinformatie en het belang van gedachten en opvattingen over dagelijkse vraagstukken (die doen ertoe!)
  • 33.00 Nieuwe vragen over innovatie, andere taal ontwikkelen
  • 37.00 Het belang van discipline
  • 39.00 Afronding en blik vooruit!

Over veranderen in organisaties: klein maar fijn? Tjipcast 028 Hans Vermaak

6 oktober 2019 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 1:19:20

In deze Tjipcast ga ik in gesprek met organisatieadviseur Hans Vermaak. We verkennen waarom (en hoe) het komt dat veranderen juist werkt in de concrete dagelijkse werkpraktijk. We bespreken de effecten van ‘over ambitieuze’ plannen, teveel bemoeienis vanaf de zijlijn en de soms overdreven aandacht voor regels die in een lokale praktijk juist averechts werken. Aan de hand van praktijksituaties reflecteren we op de schaduwkant van grote verandertrajecten en zoeken we naar aanknopingspunten hoe kleine successen groter zijn te maken. Want als uitrollen niet werkt: wat kan je dan nog wel doen? We volgen daarin het motto van Hans: het meervoud van pilot is pilots! Luister of kijk naar een zeer boeiend en precies gesprek over het wel en niet werkbaar krijgen van veranderinitiatieven in organisaties.

www.lokocartoons.nl

Boeken op tafel:

Tijdcodes:

  • 03.00 Waarom er in principe niks mis is met ‘klassieke’ veranderplannen
  • 04.30 Verknoping en complexiteit
  • 10.00 Hoe veel goede, kleine momenten optellen tot iets groots
  • 17.00 Meerwaarde scheppend en voorwaarde scheppend in organisaties
  • 24.00 Anderen in positie brengen om verantwoordelijkheid te nemen, waarom dat niet niks is
  • 30.00 Lokaal mensen meer verantwoordelijkheid geven, wat moet je dan o.a. kunnen: denk aan veranderen, leren en samenwerken
  • 35.00 Waarom een plan saai is en welke waarde het wel heeft
  • 42.00 Lokaal veranderen (klein veranderen) is niet simpel!
  • 48.00 Rollen, taken en verantwoordelijkheden is niet de sleutel naar succes: maar wat dan wel?
  • 55.00 Handelen vanuit een redenering versus handelen vanuit strikte regels
  • 59.00 Kleuren van verandering
  • 1.00 Na kleine successen en lokale praktijken door willen pakken en beleid te maken: kan dat? En werkt dat?
  • 1.05 In veranderen is niet elk puzzelstukje even belangrijk: wat betekent dat voor ons vak?
  • 1.09 Klein veranderen: kunnen deblokkeren in organisaties
  • 1.13 Vraag van Hans aan Eva Naaijkens van de Alan Turingschool in Amsterdam