vakmanschap

Wat doen practoraten in het mbo eigenlijk? Te gast bij de landelijke practoratendag in Barneveld

14 december 2022 Didactiek en Pedagogiek 41:05

Vandaag ben ik op uitnodiging van ‘Stichting Ieder MBO een practoraat’ bij Aeres MBO in Barneveld op de landelijke practoratendag 2022. Practoraten hebben als doel een bijdrage te leveren aan een lerende innovatiecultuur in het mbo om zo op te leiden voor innovatief vakmanschap. Dit klinkt mooi: maar wat zijn practoraten eigenlijk? Hoe is deze beweging van praktijkonderzoek in mbo-instellingen begonnen? En waar staat het MBO vandaag de dag voor als het gaat om innovatie en vakmanschap? Hoog tijd om hierover een podcast te maken. Samen met mijn gasten blikken we terug op maar liefst 7 jaar practoraten in Nederland. En we verkennen de bouwstenen voor de toekomst. Is het tijd voor een nieuwe stip op de horizon? Tijdens de podcast worden er diverse stellingen en vragen besproken met het publiek!

Gasten aan tafel:

  • Marjolein den Ouden, practor zorg en technologie bij het ROC van Twente en lector aan de Saxion Hogeschool Technology, health and care.
  • Marilene Streefland, voorzitter CvB Mediacollege Amsterdam en voorzitter van de Stichting Ieder mbo een practoraat.
  • Marc van der Meer, Bijzonder hoogleraar onderwijsarbeidsmarkt en onafhankelijk adviseur mbo-sector. Ook is Marc lid van de Kwaliteitscommissie van Ieder MBO een practoraat.

Hoe lees je voor in de klas?

9 oktober 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:50:40

In de studio is Bertus Meijer. We gaan het hebben over de kracht van voorlezen in de klas. Bertus Meijer is al 40 Jaar meester. Hij is ook columnist voor PICA en Vives en eigenaar van het platform Onderwijsenzo. Ook is hij begenadigd stemacteur, misschien herken je zijn stem wel aan de introductie of afsluiting van deze podcast!

In deze aflevering bespreken we een aantal belangrijke onderwerpen: Hoe lees je goed voor? Wat kan je beter wel en niet doen? Hoe kan je beter worden in voorlezen? Welk effect heeft samen lezen op kinderen? Er komen ook tal van specifieke onderwerpen voorbij zoals:

  • Wel of geen stemmetjes doen
  • Rust en beste tijdstip
  • Leestempo
  • Het kiezen van het juiste boek
  • Stilzitten oefenen
  • Afstemmen met je duo maatje
  • Inleven en herlezen
  • Samen met de klas een boek nabespreken

En nog veel meer! Bovendien bespreken we diverse vragen van luisteraars. Veel luisterplezier!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Wat is de kracht van expliciete directe instructie in het klaslokaal?

3 oktober 2022 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:58:09

Marcel Schmeier is te gast. Marcel is onderwijsadviseur taal en rekenen, stond lang voor de klas als leraar en intern begeleider in het speciaal en regulier basisonderwijs. Hij is bekend van onder andere de zeer succesvolle boeken Expliciete Directe Instructie 2.0, Effectief rekenonderwijs op de basisschool en Bordwerk en aantekeningen, slow teaching in de 21ste eeuw. Momenteel werkt hij aan een nieuw boek, Expliciete Directe Instructie in het voortgezet onderwijs.

In deze podcast gaan we dieper in op de kenmerken en bouwstenen van expliciete directe instructie (EDI). Het is opvallend dat wanneer we spreken over expliciete directe instructie het niet lang duurt voordat het als ouderwets of klassiek wordt bestempeld. Zonde! Want instructie is bij uitstek een kernelement in het onderwijs en werkt buitengewoon krachtig! Ongeacht je onderwijsconcept. In deze podcast willen we daarom ingaan op de kracht en bouwstenen van het expliciete instructie model. We doen dit aan de hand van voorbeelden uit de praktijk. Ook staan de verschillende lesfasen centraal en bespreken we enkele vragen van luisteraars.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Zo leer je kinderen lezen en spellen op de basisschool

4 september 2022 Didactiek en Pedagogiek 41:48

José Schraven is in de studio, specialist in de didactiek van lezen, spellen en taal. In Zo leer je kinderen lezen en spellen heeft José Schraven deze vakdidactiek methodisch uitgewerkt. De methodiek verscheen voor het eerst in 1995 (in eigen beheer) en is sindsdien op veel scholen in Nederland ingevoerd. Recent is de geheel herziene editie uitgebracht in een 9e druk. We praten over de opzet een inhoud van het boek en hoe je als schoolteam kunt professionaliseren op het gebied van lees- en spellingonderwijs.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe bouwt het team van basisschool De Ark in Hensbroek aan een rijke leeromgeving?

15 augustus 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:26:40

In deze podcast zit ik aan tafel bij Jenny van der Werff, Annemieke Schuit en Frank Knijn. Jenny is leerkracht van groep 6, 7 en 8. Annemieke geeft les aan groep 3 en Frank is schooldirecteur. Basisschool De Ark is onderdeel van SKO West Friesland. De school ligt in een klein dorp, Hensbroek, in de kop van Noord-Holland. De Ark is een bijzondere school omdat ze bewust en beredeneert werken aan leerruimte voor iedere leerling. Zo worden leerlingen elke dag uitgedaagd om op een creatieve manier aan de slag te gaan. Er is van alles te doen rondom maakonderwijs (bouwen, schilderen, techniek, samen spelen) en gekoppelde interessante opdrachten. Deze onderwijsvisie is sterk gekoppeld aan de permanente aandacht voor de basisvaardigheden lezen, schrijven, rekenen en wereldoriëntatie. Langs een helder ritme en vaste dagindeling werken en leren de kinderen. Rust, reinheid en regelmaat dus! Wat de school ook bijzonder maakt is de binding met het dorp, leefomgeving en bijbehorende tradities. Iets waar De Ark zijn identiteit aan ontleent.

Tijdens de podcast refereer ik enkele malen naar een onderzoeksposter. De poster is op de website te bekijken. Ter informatie: deze poster is het resultaat van een al langere samenwerking tussen SKO West Friesland en mijzelf.

Minder regels en bureaucratie, meer vertrouwen in elkaar en de student?

15 juli 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:41:45

Dit is het derde deel van het podcast drieluik over regels en protocollen in het beroepsonderwijs. In deze aflevering bespreken we concrete initiatieven binnen een beroepsopleiding die kunnen leiden tot minder regeldruk en bureaucratie.

Aan tafel zitten:

  • Andries Knol voorzitter Beroepsvereniging MBO en gymdocent aan het Deltion college
  • Wiebe Terpstra, directeur sector Techniek bij het Horizon College

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met het expertise centrum beroepsonderwijs en de beroepsvereniging mbo. Nieuwsgierig? Check dan hun leergang teacher in the lead.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Mag het een onsje minder? Tjip 184 over regelzucht en bureaucratie in het beroepsonderwijs

23 juni 2022 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:37:10

Dit is het tweede deel van het podcast drieluik over regels en protocollen in het beroepsonderwijs. Zijn we in het beroepsonderwijs ongemerkt verslaafd geraakt aan allerlei bureaucratische processen? Loopt het onderwijs hierdoor niet vast en hoe creëer je meer tijd voor de docent om aan zijn kerntaak te werken? En hoe pak je dat aan als onderwijsteam? 

Aan tafel zitten:

  • Alieke van Akker, docent MZ, BPV begeleider en coördinator bij het Horizon College in Alkmaar
  • Renate Robert: Docent/ Mentor Sociaal Werk bij het Horizon college en ambassadeur van de Beroepsvereniging middelbaar Beroepsonderwijs (BV MBO)

Deze podcast is ontwikkeld in samenwerking met het expertise centrum beroepsonderwijs en de beroepsvereniging mbo. Nieuwsgierig? Check dan hun leergang teacher in the lead.

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Waarom moeten leerkrachten met leerlingen leren praten over rekenen? Tjipcast 183 met Jarise Kaskens

19 juni 2022 Didactiek en Pedagogiek 00:41:32

Jarise Kaskens promoveerde in januari 2022 op een proefschrift over de rekenontwikkeling en onderwijsbehoeften van leerlingen vanuit het perspectief van het voeren zogenaamde rekengesprekken door leraren. Met dit onderzoek is er meer inzicht gekomen in hoe leerling- leraar factoren de rekenontwikkeling van leerlingen kunnen beïnvloeden. Bovendien blijkt er een directe relatie te bestaan tussen het zelfbeeld van de leerling ten aanzien van zijn ‘rekenkunsten’ en de geautomatiseerde basiskennis.

Eén hulpmiddel voor ‘betere rekenresultaten’ is het voeren van rekengesprekken met kinderen. Hier gaan we uitgebreid op in tijdens de podcast. Ook bespreken we stapsgewijs de uitkomsten van het promotieonderzoek en verkennen we hoe dit soort ‘rekengesprekken’ kunnen plaatsvinden in het klaslokaal.

Jarise is hogeschool hoofddocent onderzoeker en projectleider aan de Hogeschool Windesheim. Behalve haar proefschrift publiceerde ze diverse artikelen over het voeren van rekengesprekken. Een artikel dat verscheen in JSW, kun je hier tijdelijk gratis downloaden! En het handboek dat Jarise maakte over dit type rekengesprekken is via deze link te bestellen.

Kunnen we met al die regels en protocollen in het beroepsonderwijs nog wel goed lesgeven?

16 juni 2022 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:37:02

Voor deze aflevering ben ik afgereisd naar de kop van Noord-Holland en te gast bij het Horizon college in Alkmaar. Dit op initiatief van het expertise centrum beroepsonderwijs en de beroepsvereniging mbo. We gaan het hebben over een boeiende beweging: teacher in the lead. Een leergang voor koplopers in het mbo. Een netwerk dat actief initiatieven ontwikkeld om het onderwijs te verbeteren. Dit is deel één van een drieluik over over regels en protocollen in het beroepsonderwijs. Denk aan jaartaken, aanwezigheidsplicht, examenregels, verantwoordingsdocumenten: je bent er druk mee als docent. Spannend is om te verkennen of al die regels ook ‘zin hebben’. Houden we zo voldoende tijd over om te werken aan goed onderwijs of zijn we verslaafd aan regels’?

Aan tafel zitten:

  • Pauline Koster, Docent Nederlands aan ROC Top in Amsterdam en lid van het kernteam onderwijsvernieuwing
  • Emma Sanders, docent verpleegkunde, mentor en je hebt enkele coördinerende taken voor de bbl-opleiding Verzorgende IG, ook bij ROC TOP in Amsterdam.
  • Margreet van Keulen, Bbl-student verzorgende-IG en werkt bij Vivium Torendaal in Amsterdam, een verzorgingstehuis.
  • Daan Oosterbeek, student sociaal werk 3e jaarjaar
  • Luca Penchiti, student sociaal werk 3e leerjaar
  • Jacquandra van Megen, collega bij Metis Onderwijsadvies

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken:

Hoe bouw je aan de beste werkplek voor leerkrachten?

8 mei 2022 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement 00:47:59

Vandaag ben ik afgereisd naar Utrecht en te gast bij openbare basisschool Tuindorp. Naast mij zit schooldirecteur Lotte Bakker, Fabiënne Smulders (directeur Basisschool de Vlashof in Tilburg) en Paul Baan, oprichter van klassewerkplek. We gaan in gesprek over werkgeluk in het onderwijs. Ik raakte nieuwsgierig naar klassewerkplek: een beweging in Nederland om van het basisonderwijs de allerbeste sector te maken om te werken. Het onderwijs kent helaas nog steeds een hoge uitstroom en ook hapert de instroom door berichten over werkdruk en lage beloning. Het is daarom tijd om meer aandacht te geven aan positief werkgeverschap in het primair onderwijs. We gaan in deze podcast in gesprek over de bouwstenen die nodig zijn om een aantrekkelijke werkplek vorm te geven.

Klassewerkplek zoekt basisscholen die uitblinken in hun bijdrage aan het werkgeluk van leerkrachten. Met de resultaten van Klassewerkplek kunnen álle scholen zien waar en hoe ze kunnen leren van deze voorbeeldscholen. En wie weet is jouw school wel één van die voorbeeldscholen? Speciaal voor het Voortgezet Onderwijs is er overigens een vergelijkbaar initiatief: Schoolvoorbeeld!

Je kunt ons gesprek ook op YouTube bekijken: