wetenschap

De dagelijkse praktijk van kennisrijk en thematisch onderwijs op de basisschool

In deze podcast bespreken we de dagelijkse praktijk van het Nederlands Kennis Curriculum. Het Nederlands Kenniscurriculum (NKC) is een kennisgericht basisschoolcurriculum: een concrete en kennisgerichte invulling van de kerndoelen van het onderwijs in Nederland. Met het NKC kunnen scholen en leerkrachten zelfstandig hun onderwijs vormgeven. Hoe werkt dit in de praktijk? Hoe ga je er als team mee aan de slag? En hoe ziet de dagelijkse uitvoering eruit? Hierover praat ik met Wieteke de Wit, leerkracht op de Jan Ligthartschool in Arnhem. Ze is curriculum ontwikkelaar bij het NKC en Alex Koks. Projectleider van het Nederlands Kennis Kenniscurriculum (NKC) bij de School of Education and Society van Academica University of Applied Sciences. Expert op het gebied van curriculum implementatie en ontwikkeling in het PO.

Let op: Eerder dit jaar maakte in een speciale aflevering over de onderliggende bouwstenen van het NKC. Dit is aflevering 231 en is te bekijken via deze link.

Bekijk ons gesprek eens op YouTube!

High performance onderwijs, wat is dat eigenlijk? Tjipcast 146 met Marcel Huijgens en Max van den Berg

In deze podcast staat Openbare basisschool de Fonkel centraal in Tilburg. Ik ga over het functioneren van deze school in gesprek met onderwijsdirecteur Marcel Huijgens en leerkracht Max van den Berg. Sinds enkele jaren werken ze vanuit het gedachtegoed van High Performance Onderwijs. Het doel van het team is helder: gelijke kansen voor iedere leerling. De school heeft een enorme sprong gemaakt in de afgelopen jaren. Ondanks de onderwijsuitdagingen in de wijk waar de school staat. Denk dan bijvoorbeeld aan taalachterstand. Marcel en Max vertellen over hun aanpak, visie en methodiek. Ze koppelen het high performance gedachtegoed aan de kwaliteitsaanpak van Enigma. Hiermee weten ze een beweging in te zetten met hun team die leidt tot bijzondere resultaten.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

In het gesprek worden een aantal bronnen genoemd en de visualisatiekaart komt enkele malen ter sprake. De kaart en de bronnen kan je hieronder raadplegen. Deze tekeningen zijn gemaakt door Paul van Hees. Check voor meer informatie over zijn werk: www.paulvanhees.nl

Andere bronnen die genoemd werden in het gesprek:

Wat meet een toets? En word je er slimmer van? Tjipcast 140 met Casper Hulshof, Frederike Jansen en Hessel Hettema

Casper Hulshof is een welbekende docent aan de studie Onderwijswetenschappen aan de Universiteit Utrecht, die Hessel en Frederike allebei hebben gevolgd. Zijn kritische perspectief op het onderwijs, maar vooral ook zijn humoristische en intrigerende colleges zijn hen bijgebleven. Aan het einde van zijn cursussen toetst Casper het liefst met meerkeuzevragen met drie antwoorden, maar waarom is deze manier van toetsing zijn favoriet? Wat meten toetsen? Wat zeggen cijfers? In deze laatste aflevering van het drieluik over de rol van de universiteit in de samenleving, nemen we de rol van toetsing binnen de universiteit onder de loep en bediscussiëren we persoonlijke voorkeuren en anekdotes.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Wat leer je als student op de universiteit? Tjipcast 139 met Henk Kummeling, Frederike Jansen en Hessel Hettema

In deze tweede aflevering uit een drieluik in samenwerking met studenten Hessel een Frederike nodigen we Henk Kummeling, rector magnificus van de Universiteit Utrecht uit aan tafel. Sinds 2018 bekleed hij deze functie, waarbij hij een beleid voert pro interdisciplinariteit, internationalisering, kleinschalig en intensief onderwijs. Tijdens het gesprek komt zijn persoonlijke passie voor verbinding tussen de universiteit en de maatschappij goed boven tafel en enthousiasme en anekdotes voeren de boventoon in deze aflevering. Wat zou de universiteit studenten moeten leren? In hoeverre word je aan de universiteit voorbereid voor de arbeidsmarkt? En hoe wordt persoonlijke ontwikkeling gestimuleerd binnen de universiteit?

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Vergeet je niet te abonneren op het YouTube kanaal en mis niks.

Leven studenten in een ‘studentenbubbel’? Tjipcast 136 met Frederike Jansen en Hessel Hettema

Er zijn nogal wat stigma’s rondom studenten, het studentenleven en de universiteit. Fenomenen als de zesjescultuur, feestbeesten en elitair zijn stereotypes die hand in hand lijken te gaan met het denkbeeld over het Nederlandse studentenleven. Hoe kijken studenten zelf tegen deze stigma’s aan? Zijn deze per se negatief? Leven studenten in een zogenaamde studentenbubbel? Wat komt er nou eigenlijk echt kijken bij studeren in deze tijd, gekenmerkt door sociale media, het leenstelsel en prestatiedruk. Deze Tjipcast aflevering is onderdeel van een drieluik in samenwerking met Hessel en Frederike (allebei student). We spreken over de rol van de universiteit in de samenleving, maar maken in deze eerste aflevering vooral kennis met hen, hun eigen ervaring met het studentenleven en de manier waarop zij over de rol van de universiteit binnen de maatschappij denken. Deze podcast is opgenomen in samenwerking met studievereniging onderwijswetenschappen en ALPO in Utrecht: VOCUS.

Via onderstaande link bekijk je ons gesprek op YouTube:

Tjipcast aflevering 100! Terugkijken en vooruitkijken met Joseph Kessels en Ivar Troost

Met Joseph Kessels en Ivar Troost blik ik in deze Tjipcast terug op 100 podcast afleveringen. Tijd voor een (bescheiden) feestje! Anderhalf jaar geleden begon ik met deze reeks en het werd een geweldig leuk en vooral leerzaam avontuur. De podcast serie is in deze tijd ontzettend gegroeid. Zo begon ik met 100 luisteraars per week en groeide het bereik naar ruim 9.000 beluisterde afleveringen per maand. Wie had dat gedacht! Ook op YouTube is het kanaal goed vindbaar, waar bijna alle gesprekken met beeld te zien zijn. Alle inhoud is gratis en voor iedereen toegankelijk. Een belangrijk uitgangspunt van deze ‘onderzoeksreis’.

Joseph was mijn eerste gast in de studio en kwam ook daarna nog eens op bezoek om te praten over ons filosofieboek ‘Denken in organisaties‘ en de relatie tussen democratie en een levenlang leren. Ivar en ik trokken in deze periode intensief met elkaar op in het ontwikkelen van het format en scherpstellen van de techniek. Daarnaast was Ivar ook regelmatig co-host en natuurlijk speciale gast (nadat hij in de zomer van 2020 zijn tweede master afrondde) om te praten over de toekomst van wetenschappelijk onderzoek.

In aflevering 100 bespreken we een selectie van thema’s en gespreksonderwerpen die voorbijkwamen en komen we tot enkele geleerde lessen. Natuurlijk leidt dit tot weer nieuwe vragen, dilemma’s en onderzoeksperspectieven. Dit brengt ons bij een eerste routekaart voor het vervolg van de podcastserie in 2021! Daarover in het nieuwe jaar meer informatie.

Ik wil alle luisteraars, vragenstellers, gasten, sponsoren (zoals OABDekkers en Managementboek.nl) en scherpe meedenkers vanaf de zijlijn hartelijk bedanken voor de geweldige samenwerking! Fijne feestdagen in deze gekke tijd. En graag tot 2021!

Hoe kan wetenschappelijke kennis de kwaliteit van je lessen verbeteren? Tjipcast 088 met Gert Verbrugghen

Er is niets zo praktisch als een goede theorie. Maar in de wereld van onderwijs is er nog wel sprake van een groot gat tussen wetenschap en praktijk van alledag. Maar gelukkig zijn er ook veel positieve voorbeelden! In deze podcast ga ik in gesprek met Gert Verbrugghen. Docent Engels op het Alfrink college in Deurne. Gert gebruikt heel bewust wetenschappelijke kennis om zijn lessen in te richten. Je zou dit ‘evidence informed werken‘ kunnen noemen. Zo werkt hij met een uitgekiend beloningssysteem om positief gedrag en inzet te waarderen.

Iets dat de leerlingen erg waarderen. Maar er zijn meer interessante keuzes die Gert maakt. Bijvoorbeeld de nadruk op leerwerk in plaats van maakwerk. Hij ziet veel voordelen om de leerlingen uit te dagen om kennis te memoriseren (denk aan een gedicht). Om vervolgens de Engelse grammatica regels toe te lichten. Wat zijn aanpak ook bijzonder maakt is de synergie op schoolniveau tussen expliciete hoge verwachtingen (leerprestaties) en ruimte voor iedere leerling om in zijn eigen tempo te werken.

Ook met toetsing maakt het schoolteam onderbouwde keuzes. Er zijn drie formele toetsmomenten met cijfer, bij extra toetsing worden er geen cijfers gegeven. Deze meetmomenten zijn primair bedoeld om te leren van fouten. Elke leerling (en de klas als geheel) krijgt gerichte feedback. Gert is ook sterk voorstander van structuur, regelmaat en orde in de klas. Zo oefent hij met alle leerlingen in het begin van het jaar hoe de klas binnen te komen en wanneer het tijd is om de tas in te pakken (dus niet 10 minuten voor tijd). Allemaal bedoeld om de lestijd zo optimaal mogelijk te benutten. Luister nu naar een bijzonder inspirerend en praktisch gesprek over de brug slaan tussen wetenschap en praktijk!

Het IVO in Deurne bestaat uit 4 deelscholen, Sprongcollege (praktijkonderwijs), Hub van Doornecollege (basis/kader), Alfrinkcollege (mavo) en Peellandcollege (havo/vwo).

Bekijk hieronder het gesprek met Gert op het Tjipcast YouTube kanaal:

Linkjes naar boeken en websites die in het gesprek naar voren kwamen:

Wat is de toekomst van wetenschappelijk onderzoek? Tjipcast 084 met Ivar Troost

In deze podcast ga ik in gesprek met Ivar Troost. Sommige van jullie kennen hem al als co-producer van deze podcast reeks. Eerder maakte we al verschillende podcast, zoals over de toekomst van onderwijs en over mijn nieuwe boek over onderwijs: 1+1=11. Ivar is een buitengewone innovatieve en ‘anders denkende’ wetenschapper. Ook is hij sinds jonge leeftijd zelfstandig ondernemer. Ivar rondde recent twee Master studies af aan de Universiteit Utrecht. Namelijk Educational Sciences: Learning in Interaction (research master) en Game & Media Technology (ook een research master). Hij combineert verschillende disciplines om vraagstukken rondom kennis, leren en samenwerking te beantwoorden. In deze podcast gaan we in gesprek over zijn recente Master scriptie waarin hij (samen met Lynda Hardman, Wolfgang Hürst en Ghazaleh Tanhaei) door middel van ‘augmented reality’ grote hoeveelheden databronnen inzichtelijk probeert te maken. Augmented reality legt een nieuwe digitale laag over onze dagelijkse werkelijkheid heen. Je kunt met behulp van attributen zoals een bril, helm en handschoenen bijvoorbeeld data (artikelen) rangschikken en categoriseren. Zijn onderzoek kreeg een bijzondere waardering en hij maakt inmiddels plannen voor een promotieonderzoek. In deze podcast gaan we in gesprek over hoe digitale innovaties ‘hard’ wetenschappelijk onderzoek beïnvloeden. Hoe kunnen we grote hoeveelheden data inzichtelijk en transparant maken? Is het mogelijk om als onderzoeker letterlijk tussen de informatie te staan en deze te visualiseren, te koppelen en te toesen? En wat vraagt dat van ons als zoekers naar ‘kennis’? Een absolute luistertip!

  • Hier de link naar het stop-motion filmpje over gespreid leiderschap en leercultuur
  • Hier de link naar de interactieve website van het boek ‘Denken in organisaties

Tjipcast 076 met Paul Kirschner: Hoe leren kinderen?

In deze podcast ga ik in gesprek met emeritus hoogleraar Paul Kirschner over twee fundamentele vragen: Hoe leren kinderen? En wat is de rol van een leerkracht? Paul Kirschner is emeritus hoogleraar Onderwijspsychologie aan de Open Universiteit en bekleedde daarnaast diverse vergelijkbare leerstoelen. Hij wordt gezien als internationaal expert en schreef meer dan 350 wetenschappelijke publicaties. Kirschner wordt ook wel het wetenschappelijk geweten binnen het onderwijs genoemd. Hij strijdt onvermoeibaar tegen ongefundeerde onderwijsmythes en hypes die volgens hem vaak meer kwaad dan goed doen. Want waarom zou je met kinderen ‘zomaar’ gaan experimenteren met radicaal nieuwe onderwijsvormen? Dat doen we in een ziekenhuis toch ook niet met mensen? In ons gesprek tilt Paul Kirschner onze eerste vraag naar een hoger niveau: Hoe leren mensen eigenlijk? Met talrijke simpele maar krachtige voorbeelden legt Paul Kirschner glashelder uit hoe leren ‘werkt’. Zo spreken we uitgebreid over het verschil tussen ons werkgeheugen en het langetermijngeheugen. Maar ook over het belang om voort te bouwen op cognitieve denkschema’s en in te zetten op herhaling. Leren rekenen, schrijven of lezen gaat niet vanzelf. Het vraagt begeleiding, structuur en aandacht voor instructie. Luister nu naar een boeiend gesprek over het verschil weten tussen cat en kat, hoe succes leidt tot motivatie (en niet andersom) en wat een goede leerkracht dagelijks doet in de klas!

Meer weten? Enkele boeken die de moeite waard zijn om te lezen:

Hoe komt het dat sommige mensen innovatief en ondernemend zijn en anderen niet? Tjipcast 069 met Paul Delnooz

Om bovenstaande vraag te beantwoorden is het volgens mijn gast wetenschapper en adviseur Paul Delnooz noodzakelijk om ons onderwijssyteem beter te begrijpen. Onderwijs gaat volgens hem al lang niet meer om creatief leren nadenken, maar vooral om het kunnen reproduceren, imiteren en nadoen. Met als doel toegang te krijgen tot een soort ‘universele cultuur van de waarheid’. Dit speelt met name in het middelbaar en hoger onderwijs een belemmerende rol als het gaat om innovatie, vernieuwing en ondernemerschap. Het lokt passiviteit uit en zet de rem op creativiteit, twijfel en kritisch denken. De spannende vraag is hoe een onderwijssysteem zichzelf kan inrichten om die innovatie en vernieuwing juist aan te moedigen. Kan dat eigenlijk wel? Is het mogelijk onderzoek, leren en kennisontwikkeling hand in hand te laten gaan zonder dat de leerling eenzijdig luistert naar de expert? En zo ja: hoe doen we dat dan? Luister nu naar aflevering 069 met Paul Delnooz toekomstbestendig onderwijs!

www.lokocartoons.nl

Boeken van Paul Delnooz: