Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling

Leren in het werk – Opleiden – Professionaliseren – Training – Leren – Double loop leren – Betekenisgeven – Motivatie – Nieuwsgierigheid – Professionele identiteit – Professionele groei – Carriere – Loopbaan – Ontwikkeling

Hoe krijgen we in Nederland weer beter onderwijs? (En waarom is dat toch zo ingewikkeld?) Tjipcast 086 met René Kneyber

7 september 2020 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:59:44

In deze podcast spreek ik met René Kneyber, wiskunde docent, kroonlid van de onderwijsraad en auteur van diverse onderwijsboeken. Met René ga ik in gesprek over de vraag hoe we in Nederland weer beter onderwijs krijgen. En hoe het komt dat dit ingewikkelder is dan we vaak denken. We concentreren ons in dit gesprek op ons land, de kwaliteit van beleid en de feitelijke uitvoering daarvan. Waarom? Helaas is de onderwijskwaliteit op tal van gebieden aan het dalen terwijl er meer dan genoeg analyses en rapporten zijn. De overheid wijst snel naar de schoolbesturen (andersom net zo) en regelmatig krijgen opleidingen of leerkrachten kritiek te verduren. Recente pogingen om onderwijs te verbeteren sterven vaak een stille dood (denk aan de rekentoets of het lerarenregister). Wat is er aan de hand? En hoe kan het dat beleid dat zich richt op verbetering faalt in de uitvoering? Met René ga ik in gesprek over deze vragen en concentreren we ons op het gebrekkig lerend vermogen en het korte termijn denken wat ten grondslag ligt aan de actuele onderwijsproblemen. We verkennen welke bouwstenen er zijn om als maatschappij structureel aan beter onderwijs te werken. Waarom staat er bijvoorbeeld in de Grondwet niets over het recht van kinderen op kwalitatief goed onderwijs? Hoe komt het dat we als maatschappij zoveel onderzoeksrapporten produceren zonder dat ze opvolging krijgen? Welke rol kan de wetenschap spelen in deze discussie en is er ook nog een rol voor ethiek en filosofie? Luister nu naar aflevering 86!

Boeken die de moeite waard zijn om te lezen:

Bronnen die ter sprake kwamen in de podcast:

Hoeveel invloed heeft ons lichaam op hoe we denken en leren? Tjipcast 085 met Aldo Houterman

24 augustus 2020 Filosofie en Verdieping, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 54:56

In deze podcast ga in gesprek met filosoof en wetenschapper Aldo Houterman. Aldo schreef een prachtig boek: Wij zijn ons lichaam waarin hij onderzoekt wat de betekenis is van ons menselijk lichaam op hoe we denken en doen. Erg relevant in deze technologische tijd. Er is vandaag de dag ruim aandacht voor ons brein als het gaat om leren, denken en leven, maar de werking van (en interactie met) ons lichaam krijgt veel minder aandacht. Vandaar dat we de vragen verkennen: Wat is de relatie tussen bewegen en denken? Wat kunnen we leren van sporters die denken en doen nauw laten samenvallen? Kan ons lichaam eigenlijk ook denken of is ons brein de enige die ‘slim’ is? Aldo laat op een hele toegankelijke en aanstekelijke manier zien hoe ons lichaam zeer actief meedoet wanneer we denken, bewegen en leren. Met voorbeelden uit de sport, filosofie en het dagelijks leven. Wetenschapper Dick Swaab werd bekend met zijn slogan: Wij zijn ons brein! Maar klopt dat eigenlijk wel? Filosoof Aldo Houterman hanteert een nieuw adagium: Wij zijn ons lichaam! Veel luisterplezier!

Het boek van Aldo kan je hier vinden: Wij zijn ons lichaam – Wat sport en beweging ons vertellen over menselijk gedrag

Wat is de toekomst van wetenschappelijk onderzoek? Tjipcast 084 met Ivar Troost

3 augustus 2020 Innoveren en Verbeteren, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 50:39

In deze podcast ga ik in gesprek met Ivar Troost. Sommige van jullie kennen hem al als co-producer van deze podcast reeks. Eerder maakte we al verschillende podcast, zoals over de toekomst van onderwijs en over mijn nieuwe boek over onderwijs: 1+1=11. Ivar is een buitengewone innovatieve en ‘anders denkende’ wetenschapper. Ook is hij sinds jonge leeftijd zelfstandig ondernemer. Ivar rondde recent twee Master studies af aan de Universiteit Utrecht. Namelijk Educational Sciences: Learning in Interaction (research master) en Game & Media Technology (ook een research master). Hij combineert verschillende disciplines om vraagstukken rondom kennis, leren en samenwerking te beantwoorden. In deze podcast gaan we in gesprek over zijn recente Master scriptie waarin hij (samen met Lynda Hardman, Wolfgang Hürst en Ghazaleh Tanhaei) door middel van ‘augmented reality’ grote hoeveelheden databronnen inzichtelijk probeert te maken. Augmented reality legt een nieuwe digitale laag over onze dagelijkse werkelijkheid heen. Je kunt met behulp van attributen zoals een bril, helm en handschoenen bijvoorbeeld data (artikelen) rangschikken en categoriseren. Zijn onderzoek kreeg een bijzondere waardering en hij maakt inmiddels plannen voor een promotieonderzoek. In deze podcast gaan we in gesprek over hoe digitale innovaties ‘hard’ wetenschappelijk onderzoek beïnvloeden. Hoe kunnen we grote hoeveelheden data inzichtelijk en transparant maken? Is het mogelijk om als onderzoeker letterlijk tussen de informatie te staan en deze te visualiseren, te koppelen en te toesen? En wat vraagt dat van ons als zoekers naar ‘kennis’? Een absolute luistertip!

  • Hier de link naar het stop-motion filmpje over gespreid leiderschap en leercultuur
  • Hier de link naar de interactieve website van het boek ‘Denken in organisaties

Hoe ziet de werkplek van de toekomst eruit? Tjipcast 083 met Paul Keursten

19 juli 2020 Innoveren en Verbeteren, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:52:26

In deze podcast ga ik in gesprek met Paul Keursten. Paul is ondernemer en initiatiefnemer van diverse innovatieve werkplekken, zoals Maliebaan 45 in Utrecht en Grytte Bloemenheuvel waar de studio van Tjipcast zich ook bevindt. Maar behalve Nederland is Paul ook in Zuid Afrika actief onder het label Workshop 17. Hij was één van de eerste ondernemers in Nederland die anders begon te kijken naar fysieke werkplekken. Door af te stappen van het ‘kantooridee’ ontstond letterlijk ruimte om anders naar werk, leren en ontmoeten te kijken. Zo zijn de bewoners geen passieve consumenten, maar zorgen samen voor de werkomgeving. Ook is een hoge norm op gastvrijheid, aandacht voor de detail en informeel ontmoeten. En dat dit werkt blijkt wel, inmiddels stappen steeds meer bedrijven af van het 9-5 kantoor en ontstaan er meer flexibele werkomgevingen. Toch is deze trend meer dan een verbouwing van een kantoor. Het past binnen een grotere beweging om slimmer naar werk, ondernemen en tijdsbesteding te kijken. In deze podcast praten we uitgebreid over hoe (en waarom) Paul is gestart, welke principes hierin leidend waren en wat er zo innovatief en duurzaam aan is. In het huidige Corona tijd is flexwerken extra actueel! Gaat de fysieke werkplek voor altijd veranderen? Willen we nog wel in een kantoortuin werken? Is elkaar ontmoeten nog belangrijk of kan alles digitaal? Luister mee naar een buitenwoon praktisch en visionair perspectief op leren, werken en professionaliseren!

Tip van Tjip 018: Hoe geef je feedback in een digitaal tijdperk?

8 juli 2020 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:09:46

In deze Tip van Tjip 018 ga ik in op een vraag van een luisteraar naar aanleiding van Tjipcast 081 over feedback geven. De vraag die ik kreeg was: Hoe geef je feedback nu we elkaar bijna niet meer live ontmoeten? Hoe werkt elkaar aanspreken op afstand? In deze Tip van Tjip hoor je binnen 10 minuten mijn eerste ideeën en aanpak! Veel luisterplezier!

Feedback geven, hoe werkt dat nou eigenlijk? Tjipcast 081 met Thijs Feenstra

6 juli 2020 Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:38:57

Feedback geven: veel mensen vinden het verschrikkelijk lastig. Er worden boeken vol over geschreven en menig professional heeft er een training over gehad. Maar toch, de praktijk is weerbarstig. Vaak vermijden we feedback. Hoe komt dat eigenlijk? Je zou denken dat feedback geven (en ontvangen) hoort bij het standaard repertoire van elke professional. Toch is het tegendeel waar. In deze podcast ga ik hierover uitgebreid in gesprek met Thijs Feenstra. Hij is trainingsacteur en begeleidt teams om elkaar beter te leren aanspreken. In de zorg, veiligheidssector, het onderwijs en overheid. We bespreken tal van vragen: Hoe geef je feedback aan een collega wanneer je niet tevreden bent over een resultaat? Wat moet je vooral niet doen? Wat vooral wel? En wat hebben we nog te leren om feedback onderdeel te laten zijn van de dagelijkse praktijk? Luister nu naar een gesprek boordevol tips, suggesties en slimme aanpakken om feedback onderdeel te laten worden van de dagelijkse praktijk!

Meer weten over feedback geven? Boeken die de moeite waard zijn om te lezen:

Hoe gaat blockchain ons onderwijs verbeteren? Tjipcast 080 met Wim Pelgrim

22 juni 2020 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:43:25

Blockchain wordt door de consumentenbond de grootste uitvinding sinds die van het internet genoemd. Blockchain maakt het mogelijk data en transacties veilig op te slaan. Zonder tussenkomst van bijvoorbeeld banken. Dit zet veel bestaande opvattingen over veiligheid, toezicht en transparantie totaal op zijn kop. Want er is geen ‘middelpunt’ meer (één iemand die alles controleert). In plaats daarvan zijn alle betrokkenen samen een soort onbreekbare ketting van samenwerkingsrelaties. De spannende vraag is hoe blockchain ons onderwijs kan verbeteren. Daarover ging ik in gesprek met docent Nederlands en blockchain expert Wim Pelgrim. Als ‘IT dummy’ vraag ik hem alles over blockchain. Wat is het? Hoe werkt het? Wat kan het doen in ons onderwijs en wat ook niet? Luister nu naar een buitengewoon interessant gesprek over een uiterst haalbare, spannende (innovatieve) toekomst! Nieuwsgierig naar meer? Luister dan ook zeker eens naar de onderwijspodcast van Wim. De Engelse podcast van Wim is via deze link te beluisteren.

Hoe pakt het project ‘Schoolplein Noord’ het lerarentekort in de regio Friesland, Groningen en Drenthe aan?

27 mei 2020 Didactiek en Pedagogiek, Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling, Samenwerken en Teamleren 00:36:52

In deze podcast ga ik in gesprek met Annemiek Kamsma en Tom Dolleman over een bijzonder initiatief om het lerarentekort aan te pakken in de regio Friesland, Groningen en Drenthe: Schoolplein Noord. Schoolplein Noord is ontwikkeld door 21 schoolbesturen en de drie noordelijke provincies. Het is een online regionaal loket waar vacatures in het onderwijs gebundeld zijn. Kandidaten kunnen zich verbinden aan het initiatief, solliciteren en participeren. Met het hogere doel om vraag en aanbod dichter bij elkaar te brengen en over de grenzen van scholen heen te kijken. Dit maakt de onderwijsarbeidsmarkt transparant en inzichtelijk. In de regio werken verschillende schoolbesturen actief samen om dit te realiseren. Het project verloopt voorspoedig en in deze podcast kijken we terug op het ontwikkelproces. Hoe pak je zo’n groot project aan? Hoe verbind je de belangen van al die scholen? Wat kunnen andere regio’s in Nederland leren van deze aanpak en hoe gaan ze verder de aankomende maanden? Deze podcast is ontwikkeld in co-creatie met Arbeidsmarktplatform PO, VOION en Stichting onderwijsmarktarbeidsmarkt fonds MBO.

Tjipcast 076 met Paul Kirschner: Hoe leren kinderen?

25 mei 2020 Didactiek en Pedagogiek, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:59:32

In deze podcast ga ik in gesprek met emeritus hoogleraar Paul Kirschner over twee fundamentele vragen: Hoe leren kinderen? En wat is de rol van een leerkracht? Paul Kirschner is emeritus hoogleraar Onderwijspsychologie aan de Open Universiteit en bekleedde daarnaast diverse vergelijkbare leerstoelen. Hij wordt gezien als internationaal expert en schreef meer dan 350 wetenschappelijke publicaties. Kirschner wordt ook wel het wetenschappelijk geweten binnen het onderwijs genoemd. Hij strijdt onvermoeibaar tegen ongefundeerde onderwijsmythes en hypes die volgens hem vaak meer kwaad dan goed doen. Want waarom zou je met kinderen ‘zomaar’ gaan experimenteren met radicaal nieuwe onderwijsvormen? Dat doen we in een ziekenhuis toch ook niet met mensen? In ons gesprek tilt Paul Kirschner onze eerste vraag naar een hoger niveau: Hoe leren mensen eigenlijk? Met talrijke simpele maar krachtige voorbeelden legt Paul Kirschner glashelder uit hoe leren ‘werkt’. Zo spreken we uitgebreid over het verschil tussen ons werkgeheugen en het langetermijngeheugen. Maar ook over het belang om voort te bouwen op cognitieve denkschema’s en in te zetten op herhaling. Leren rekenen, schrijven of lezen gaat niet vanzelf. Het vraagt begeleiding, structuur en aandacht voor instructie. Luister nu naar een boeiend gesprek over het verschil weten tussen cat en kat, hoe succes leidt tot motivatie (en niet andersom) en wat een goede leerkracht dagelijks doet in de klas!

Meer weten? Enkele boeken die de moeite waard zijn om te lezen:

Tjipcast 075 met Vivian Tevreden: Bestaan er bouwstenen om te werken aan innovatie in een school?

19 mei 2020 Didactiek en Pedagogiek, Innoveren en Verbeteren, Leiderschap en Verandermanagement, Persoonlijke en Professionele Ontwikkeling 00:39:21

Met Vivian Tevreden werk ik nu twee jaar met veel plezier samen binnen het Masterprogramma Leiderschap en Innovatie, Kind en Educatie aan de Katholieke Pabo in Zwolle. In deze podcast reflecteren we op de ervaringen met formele en informele schoolleiders die participeren in dit programma. Hoe werken ze aan innovatieprocessen? Zijn er bepaalde bouwstenen te identificeren? Hoe begin je? Waar loop je tegenaan in de dagelijkse praktijk en welke valkuilen kan je wellicht voorkomen?